🔰 پیامبر ص: حُبّ الوَطَن مِن الاِیمانِ ✍ اصغر آقائی _______________________ 🔻عبارتی است #مشهور که به پیامبر ص نسبت داده می‌شود. با گذر از اینکه این عبارت در هیچ #منبع روایی معتبر نقل نشده است؛ اما از آنجا که مشهور است و بسیاری از بزرگان آن را در نقل کرده‌اند؛ لذا #تحلیل محتوایی آن مفید خواهد بود. 🔻می‌دانیم تحلیل هر روایتی به گزینه‌های مختلف نحوی، ادبی و ... موثر خواهد بود. بنابراین این عبارت فوق را در چند مرتبه تحلیل می‌کنیم: ☑️ ۱. مقصود از «الوطن»، معنای متعارف آن باشد و پیامبر ص تنها ناظر به مخاطبان حاضر خویش آن را فرموده باشند، لذا معنای حدیث می‌شود: حبّ شهر مدینه، نشانه ایمان شما پیروان ساکن این شهر است. ☑️۲. مقصود از «الوطن» همان معنای متعارف باشد، اما پیامبر ص یک جمله حقیقیه بیان کرده است؛ لذا معنای عبارت می‌شود: هر فردی در هر مکان و شهری (هر وطنی) ساکن باشد، اگر وطن خویش را دوست بدارد، مرتبه‌ای از ایمان را دارد. ☑️۳. مقصود از «الوطن» همانگونه که برخی گفته‌اند، آخرت باشد، که معنای روایت می‌شود: دوست‌داشتن آخرت از ایمان است. 🔻دو تحلیل اول و سوم هرچند، می‌توانند صحیح باشند، اما از آنجا که عبارت #اطلاق دارد، به نظر می‌رسد فهم دوم از آن، ارتکازی‌ و واقعی‌ و به‌ذهن نزدیکتر باشد؛ اما یک سؤال مطرح است: چگونه دوست‌داشتنِ هر وطنی از هر فردی (چه مؤمن و چه کافر) از ایمان و نشانه ایمان است؟ 🔻به نظر نگارنده همین #فهم یعنی «دوست‌داشتن وطن» از هر فردی – حتی غیر مؤمن – نشانه مرتبه‌ای از ایمان است. 🔹 توضیح: 🔻نگارنده معتقد است اگر فردی که در منطقه‌ای غیر مؤمن زندگی می‌کند، وطن خویش را دوست بدارد، طبیعتاً نسبت به آن غیرت خواهد داشت، از آن دفاع خواهد کرد، و به آن خیانت نخواهد کرد. واضح است که تمام این مسائل از عقلانیت سرچشمه می‌گیرد؛ و از آنجا که میان عقل و ایمان، این‌همانی برقرار است، و نمی‌توان میان آن دو فاصله انداخت؛ لذا چنین حبّی از ایمان است. این یعنی اینکه چنین فردی مرتبه‌ای از عقلانیت را دارد و به همان میزان در ذات خویش، به صورت ناآگاهانه، مؤمن نیز هست. یعنی آن ایمان ذاتی او عامل این شده است که نسبت به وطن خویش تعصّب عاقلانه داشته باشد. 🔹نکته مهم: 🔻اگر کسی بگوید چگونه می‌توان گفت فردی که «وطنِ ظالمِ» خویش را دوست دارد، ذاتاً مرتبه‌ای از ایمان را دارد؟ 🔻در پاسخ باید گفت: اولاً هیچگاه ظلم به «وطن» نسبت داده نمی‌شود؛ بلکه اهل آن ظالم می‌شوند؛ و ثانیاً حبّ وطن غیر از حبّ اهل وطن است. این یعنی اینکه اگر کسی حبّ وطن دارد، تنها و تنها از این جهت مرتبه‌ای از ایمان را دارد، اما اگر این حبّ وی او را به دوست‌داشتن هر رفتاری از ساکنانِ وطنش بکشاند، این تعصب نابجا و غیر عاقلانه می‌شود و هر تعصبّی غیر عاقلانه‌ای از ایمان نیست. 🔻پس هر فردی، چه مسلمان و چه غیر مسلمان به دلیل عرقی که به وطن دارد، مرتبه‌ای از ایمان را در درون خویش دارد؛ و هر میزان فرد نسبت به وطن خویش خالی از محبّت و تعصب عاقلانه شود، به همان میزان از ایمان دور شده است. ┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄ #حیات_معقول @hayatemaqul