#فصلنامه_علمی_پژوهشی ✅ نمایی از فصلنامه‌های علمی_پژوهشی مجمع عالی حکمت اسلامی ⬅️ احوال روانی و شرایط روان‌شناختی نیز در پدیدایی و عمق تجربه‌های دینی مؤثر است ▫️پایه‌های زیستی در تجربه دینی قابل انکار نیست، اما بحث در این است که آیا می‌توان تجربه دینی را صرفاً به عوامل زیستی و فیزیولوژیک تقلیل داد؟ بر اساس شواهد تجربی و بیان‌های فیلسوفان اسلامی در این مقال پاسخ سؤال منفی است. اوضاع و احوال روانی و شرایط روان‌شناختی نیز در پدیدایی و عمق تجربه‌های دینی مؤثر است. صفای باطن، ریاضت‌های علمی و عملی، تهذیب نفس، مراقبه، ذکر و... از جمله این شرایط است. 📚 موضوع مقاله: روان‌شناسی تجربه دینی 🖋مسعود آذربایجانی #مجمع_عالی_حکمت_اسلامی 🆔@hekmateislami

#فصلنامه_علمی_پژوهشی ✅ نمایی از فصلنامه‌های علمی_پژوهشی مجمع عالی حکمت اسلامی ⬅️ با ارجاع مفاهیم فلسفی به علم حضوری، قضایای برآمده از این دسته مفاهیم ضمانت صحت می‏‌یابد ▫️از مباحث مهم معرفت‌‏شناسی، مبنا پیدا کردن برای علم و معرفت است؛ مبنایی که ضمانت صحت داشته باشد و ضمانت آن ذاتی باشد و از غیر کسب نکرده باشد. 🔸از جمله این مبناگروی، ارجاع علوم حصولی به علم حضوری است که از سوی مرحوم علامه‌طباطبایی برجسته و تبیین شد و دستاوردهای مهم معرفت‏شناسی دارد؛ به ‏ویژه با توجه به توسعه آن از سوی شاگردان ایشان همچون شهید مطهری. 🔹از جمله این ارجاعات، ارجاع مفاهیم فلسفی به علوم حضوری است که مفهوم علت و معلول از این دسته مفاهیم است؛ مفاهیمی که از سوی هیوم ساخته ذهنی و از سوی کانت قالب ذهنی پنداشته شد و معرفت‌‏شناسی را به سمت شکاکیت و نوعی نسبیّت کشاند. 👈با ارجاع این دسته از مفاهیم به علم حضوری، قضایای برآمده از این دسته مفاهیم ضمانت صحت می‏‌یابد و می‌تواند ناظر به واقع باشد؛ هر چند بدون این ارجاع نیز اصل علیّت و بدیهیات اولیه بشر قابل دفاع است که نوشتاری جدا می‌طلبد و اصل مطلب در کلمات فارابی آمده است. 📚 موضوع مقاله: ارجاع علم حصولی به علم حضوری از نظر علامه طباطبایی 🖋حسن معلمی #مجمع_عالی_حکمت_اسلامی 🆔@hekmateislami

#فصلنامه_علمی_پژوهشی ✅ نمایی از فصلنامه‌های علمی_پژوهشی مجمع عالی حکمت اسلامی ⬅️ از جمله برهانهایی که بر اثبات وجود خدا اقامه شده، «برهان نفس» است 🔹اندیشمندان و فیلسوفان از راه‌های گوناگونی به اثبات #خدا پرداختند. یکی از این راه‌ها، راه نفس است و برهانی که از این طریق بر اثبات وجود خدا اقامه شده، «برهان نفس» نامیده می‏شود. در فلسفه اسلامی نخستین‏ بار سهروردی، که #نفس‌شناسی را نقطه آغاز فلسفه ‏ورزی خود قرار داده بود، از این طریق به اثبات خدا پرداخت و فیلسوفان بعدی مانند ملاصدرا، سبزواری و علامه‌طباطبایی راه او را ادامه دادند. 🔸در #فلسفه_غرب، دکارت که نخستین اصل فلسفی خود را وجود اندیشنده و اندیشه‌های او اعلان کرده بود، درصدد برآمد از طریق وجود نفس و وجود مفهوم خدا در آن، به اثبات خدا بپردازد. برهان #دکارت، «برهان علامت تجاری» نامیده شده است، ولی چون او نیز از طریق نفس و ویژگی آن به اثبات خدا پرداخته است، می‌توان برهان او را نیز برهان نفس خواند و با برهان نفس در فلسفه‌ اسلامی مقایسه کرد. برهان دکارت ناتمام است؛ زیرا بر تقریری از اصل علیت مبتنی است که در آن، میان حیثیت هستی‏شناختی و معرفت‏شناختی مفاهیم ذهنی خلط شده است، اما برهان فلسفه نفس در فلسفه اسلامی تام است. 📚 موضوع مقاله: بررسی تطبیقی برهان نفس در فلسفه اسلامی و فلسفه غرب 🖋یارعلی کرد فیروزجایی #مجمع_عالی_حکمت_اسلامی 🆔@hekmateislami

#فصلنامه_علمی_پژوهشی ✅ نمایی از فصلنامه‌های علمی_پژوهشی مجمع عالی حکمت اسلامی ❓ آیا می‌توان از شهود، به ‏عنوان ابزار معرفت در فلسفه بهره برد؟ 🔸عقل و شهود، دو ابزار معرفتی و دو طریق نیل به واقع هستند. فلسفه، نظام مبتنی بر روش عقلی است؛ همچنان‏که عرفان نظری، هستی‌شناسی شهودی بوده، عارف را با شهود به واقع می‌رساند. با وجود این، آیا می‌توان از شهود، به ‏عنوان ابزار معرفت در فلسفه بهره برد؟ با توجه به این امر که هدف فیلسوف، شناخت هستی است، و شهود نیز ابزاری قوی در درک واقع است، آیا امکان به ‏کارگیری ابزار معرفتی شهود در نظام فلسفی با حفظ همه مؤلفه‌های فلسفه به معنای خاص وجود دارد؟ 🔹بررسی تحلیلی مؤلفه‌های اساسی و اصول ساختاری نظام فلسفی شهودی و بررسی چگونگی و چرایی ارتباط و تعامل عقل و شهود.. مشخص می‌کند که ایجاد نظام فلسفی شهودی، امری ممکن و معقول است و به‏ کارگیری عقل و شهود در این نظام، تناقض و امر محالی را در پی ندارد و بهره‌گیری از هر یک از این دو روش، خللی در استفاده از روش دیگر وارد نمی‌سازد. 👈به عبارتی، در این نظام فلسفی نیز، همانند همه نظام‌های فلسفی، عقل، با استدلال‌های یقینی در مقام سنجش صدق و کذب گزاره‌ها و مسائل فلسفی، داور بلامنازع است؛ اما ساحت بهره از شهود قلبی در این نظام، نه در مقام داوری، بلکه در مقام جهت‌دهی به همان عقل فلسفی و هدایت آن به علم‌الیقین نسبت به متن هستی و تأمین غایت فلسفه، به بهترین شکل است. 📚 موضوع مقاله: بررسی چیستی و امکان نظام فلسفی شهودی با تحلیل مؤلفه‌های آن 🖋زهرا محمدعلی میرزایی، محمدمهدی گرجیان‌عربی #مجمع_عالی_حکمت_اسلامی 🆔@hekmateislami

#فصلنامه_علمی_پژوهشی ✅ نمایی از فصلنامه‌های علمی_پژوهشی مجمع عالی حکمت اسلامی 🔰فرقه بهائیت به ‏وسیله ابوالفضل گلپایگانی، این روایت را دلیلی بر حقانیت ادعای علی‏محمد شیرازی دانسته است 🔹روایت ابولبید در بیان رمز و راز حروف مقطعه قرآن، به قیام قائمانی هنگام تحقق حروف مقطعه فواتح سور اشاره دارد. در این روایت، ظهور حضرت حجت را در تحقق «الر» یا «المر» دانسته است. علامه مجلسی در بحار الانوار چند احتمال را در مراد روایت بیان کرده و در کتاب رجعت دچار توقیت احتمالی گشته، سال 1155ق. را سال ظهور احتمالی تعیین می‌کند. از سوی دیگر، این روایت می‌تواند خاستگاهی برای سوءبرداشت‌ها باشد؛ چنان‏که فرقه بهائیت به ‏وسیله ابوالفضل گلپایگانی، این روایت را دلیلی بر حقانیت ادعای علی‏محمد شیرازی ملقب به باب در سال 1260ق دانسته است. 🔅یافته‌‏های تحقیق نشان می‌دهد این روایت که دچار ضعف سند و دلالت است، در امر خطیر امامت (یا نبوت ادعایی) قابل استناد نیست و در صورت استناد، کاملاً مطابق بر حضرت مهدی(عج) است. 📚 موضوع مقاله: تحلیل توقیت ظهور حضرت مهدی در روایت ابولبید «بازنمایی ترفند بهائیت در استناد به یک روایت» 🖋محمدعلی فلاح‌آباد؛ عزالدین رضانژاد #مجمع_عالی_حکمت_اسلامی 🆔@hekmateislami

#فصلنامه_علمی_پژوهشی ✅ نمایی از فصلنامه‌های علمی_پژوهشی مجمع عالی حکمت اسلامی 🔰تنها مفهوم صحیح حق در دانش فلسفه... 🔸تنها مفهوم صحیح حق در دانش فلسفه، حق شایستگی است. این مفهوم، هم همة موارد حق را دربرمی‌گیرد و هم مانع اندراج غیرحق زیر عنوان حق می‌شود (جامع افراد و مانع اغیار است). مفهوم شایستگی، از مقایسة انواع صاحبان حق مختار یا غیرمختار با اهداف مطلوب واقعی (غیرپنداری) یا مقاصد حرکت طبیعی‌شان و با توجه به تناسب افعالی که صاحبان حق را به هدف مطلوب یا مقصد حرکت می‌رساند، به‌دست می‌آید. عقل در برخی از موارد به‌طور مستقل قادر به شناسایی حقوق موجودات است، ولی در بیشتر موارد باید برای شناسایی حقوق موجودات و راه‌هایی که آنها را به حقشان می‌رساند، از وحی کمک بگیرد. 📚 موضوع مقاله: طرحی نو در تبيين معنای حق (در دانش فلسفه حق) و تشخیص مصادیق آن 🖋محمدحسین طالبی #مجمع_عالی_حکمت_اسلامی 🆔@hekmateislami

#فصلنامه_علمی_پژوهشی ✅ نمایی از فصلنامه‌های علمی_پژوهشی مجمع عالی حکمت اسلامی 🔰درباره ارتباط منطقی بین ادراکات حقیقی و ادراکات اعتباری دو دیدگاه عمده وجود دارد 🔹ادراكات حقيقى، انكشافات و انعكاسات ذهنى واقع و نفس ‏الامر است، ولی ادراكات اعتبارى، فرض‏‌هایى است كه ذهن آنها را به ‏منظور رفع نیازهای حياتى ساخته است و جنبه وضعى، قراردادى و اعتبارى دارند. 🔸درباره ارتباط استنتاج منطقی بین ادراکات حقیقی و ادراکات اعتباری دو دیدگاه عمده وجود دارد: دیدگاه نخست را مبنی بر نفی ارتباط منطقی، محقق اصفهانی پایه ‏گذاری کرد و از سوی علامه‌طباطبایی، امام‌خمینی و شهیدمطهری دنبال شد. اما مطابق دیدگاه دوم، بین ادراکات حقیقی با ادراکات اعتباری‌‏ای که پشتوانه حقیقی و نفس‌‏الامری دارد، رابطة استنتاج منطقی برقرار است. 👈پیروان دیدگاه نخست در پرتو مبنای معرفتی فوق، کاربرد ادراکات حقیقی را در مسائل کلامی صحیح ندانسته، بیانگر خلط میان #حقیقت و #اعتبار می‏‌دانند. اما مطابق دیدگاه صحیح که بیانگر دیدگاه مشهور میان متکلمان و غالب فیلسوفان است، کاربرد ادراکات حقیقی در مسائل کلامی صحیح بوده، به ‏عنوان یک پیش‏فرض معرفت ‏شناختی، مورد پذیرش متکلمان قرار داشته و در دو حوزه تعریفات و استدلالات در علم کلام مشهود است. بر اساس این دیدگاه، مسائل کلامی، یا جزء ادراکات واقعی و نفس‌‏الامری‏ است و یا در صورت اعتباری‌بودن، در نفس‏‌الامر ریشه داشته، جزء اعتباریات محض و مشمول شاخصه‌‏های ادراکات اعتباری محض نیست. 📚 موضوع مقاله: پژوهشی در ادراکات اعتباری در علم کلام 🖋محمدعلی اسماعیلی #مجمع_عالی_حکمت_اسلامی 🆔@hekmateisl

#فصلنامه_علمی_پژوهشی ✅ نمایی از فصلنامه‌های علمی_پژوهشی مجمع عالی حکمت اسلامی 🔰تنها مفهوم صحیح حق در دانش فلسفه... 🔸تنها مفهوم صحیح حق در دانش #فلسفه، حق شایستگی است. این مفهوم، هم همه موارد حق را دربرمی‌گیرد و هم مانع اندراج غیرحق زیر عنوان حق می‌شود (جامع افراد و مانع اغیار است). مفهوم شایستگی، از مقایسة انواع صاحبان حق مختار یا غیرمختار با اهداف مطلوب واقعی (غیرپنداری) یا مقاصد حرکت طبیعی‌شان و با توجه به تناسب افعالی که صاحبان حق را به هدف مطلوب یا مقصد حرکت می‌رساند، به‌دست می‌آید. عقل در برخی از موارد به‌طور مستقل قادر به شناسایی حقوق موجودات است، ولی در بیشتر موارد باید برای شناسایی حقوق موجودات و راه‌هایی که آنها را به حقشان می‌رساند، از وحی کمک بگیرد. 📚 موضوع مقاله: طرحی نو در تبيين معنای حق (در دانش فلسفه حق) و تشخیص مصادیق آن 🖋محمدحسین طالبی #مجمع_عالی_حکمت_اسلامی 🆔@hekmateislami

#فصلنامه_علمی_پژوهشی ✅ نمایی از فصلنامه‌های علمی_پژوهشی مجمع عالی حکمت اسلامی 🔹حکمتِ حکمت مدنی، اجتماعی و سیاسی: به چرایی و چیستی و حتی کلیات چگونگی‌شناسی «حکمت مدنی» می‌پردازد. یعنی خاستگاه، جایگاه و نقش #حکمت مدنی را شناسایی نموده و می‌شناساند. 🔸 چنان که حکمت مدنی: به چرایی و چیستی و حتی کلیات چگونگی‌شناسی «حکومت مدنی» و بلکه پدیده مدنی، سیاسی و #سیاست و پدیده‌شناسی آن(ها) می‌پردازد. یعنی خاستگاه، جایگاه و نقش راهبردی حکومت و پدیده مدنی را بر می‌نمایاند. ▫️سیرمتکامل (پلکانی) حکمت مدنی از بنیاد و از آغاز گذار از بدویت و سیر مدنیت انسانی و اجتماعی تا کنون و تا غایت و تا انجام و کمال نهایی به تعبیری مهدوی، مرهون واکاوی حکمت مدنی است. کما اینکه پرسمان حکمت مدنی اعم از معرفت‌شناسی، روش‌شناسی و پدیده‌شناسی حکمت مدنی و حتی علم مدنی از جمله نمودشناسی یعنی دانش مدنی؛ اجتماعی و سیاسی و بلکه سیاست مدنی، به صورت روشمند، قاعده‌مند، نظام‌مند و هدفمند نیز براین‌اساس بوده، و در این راستا می‌باشد. 🔅فارابی و خواجه نصیر دوتن از برجستگان جدی، جهانی و جاویدان این حوزه معرفتی خوشبختانه اسلامی و ایرانی‌اند. نخست مؤسس و دومین مجدد #علم و حکمت مدنی؛ اجتماعی و سیاسی در تاریخ و جهان اسلام و ایران بوده و محسوب می‌گردند. مقاله به تحلیل گفتمان حکمت حکمت مدنی در آثار و آراء و بلکه در نگاه، نظریه و نظام حکمی این دو می‌پردازد. فرضیه اصلی: حکمت مدنی؛ اجتماعی و سیاسی متعالی است. 📚 موضوع مقاله: حکمت حکمت مدنی 🖋علیرضا صدرا #مجمع_عالی_حکمت_اسلامی 🆔@hekmateislami

#فصلنامه_علمی_پژوهشی ✅ نمایی از فصلنامه‌های علمی_پژوهشی مجمع عالی حکمت اسلامی ⬅️ دیوید هیوم منکر نظام احسن جهان شده است 🔹یکی از مباحث مهم در کلام و فلسفه دین بحث از نظام احسن جهان است. برخی اندیشمندان مسلمان مانند شهید مطهری با برهان انّی به اثبات نظام احسن جهان پرداخته‌اند و برخی مانند غزالی و آیت‌اللّٰه جوادی آملی با برهان لمّی برای آن استدلال آورده‌اند. 🔸در فلسفه دین غربی، دیوید هیوم منکر نظام احسن جهان شده است و با ارائه دلایلی مبتنی بر شرور و تشکیکاتی که دربارۀ برهان نظم و اوصاف کمالی مطلق خداوند کرده است، کوشیده که نظام احسن جهان را انکار کند. در مقابل، برخی از فلاسفه دین غربی مانند سویین برن به نقد دیدگاه هیوم در این زمینه پرداخته‌اند. 📚 موضوع مقاله: برهان نظم و رابطه آن با نظام احسن 🖋محمد فتحعلی‌خانی #مجمع_عالی_حکمت_اسلامی 🆔@hekmateislami

#فصلنامه_علمی_پژوهشی ✅ نمایی از فصلنامه‌های علمی_پژوهشی مجمع عالی حکمت اسلامی ⬅️ داروهای روان‌گردان به وجود آورنده تجارب دینی نیست 🔸داروهای روان‌گردان یا ایزدآران به وجود آورنده تجارب دینی نیست، بلکه احوالاتی در انسان ایجاد می‌کند که در افرادی که زمینه مذهبی دارند تجربه و عینی تفسیر می‌شود. افزون بر این قدرت این دارو محدود و صرفاً در مورد تجربه‌های دینی ابتدایی یا به ندرت متوسط اثرگذار است. 📚 موضوع مقاله: روان‌شناسی تجربه دینی 🖋مسعود آذربایجانی #مجمع_عالی_حکمت_اسلامی 🆔@hekmateislami

#فصلنامه_علمی_پژوهشی ✅ نمایی از فصلنامه‌های علمی_پژوهشی مجمع عالی حکمت اسلامی ⬅️ معرفت‌النفس روش سلوکی مشترک میان تمامی عارفان مسلمان و غیر مسلمان 🔸علامه طباطبایی متفکری است که به مطالعات مقایسه‌ای عرفان علاقه وافری نشان داده است. مبنای علامه در این مطالعات، وجود دین فطری توحیدی به‌عنوان ریشه تمامی ادیان و وجود گرایش و بینشی فطری به‌عنوان اصل تمامی عرفان‌هاست. ایشان در حوزه سلوک، معرفت‌النفس را روش سلوکی مشترکی میان تمامی عارفان مسلمان و غیر مسلمان می‌داند و ریشه آن را در فطرت آدمی جست‌وجو می‌کند. 🔹علامه معتقد است به جهت هوای نفس یا غفلت سالک از برخی مبانی توحیدی، در برخی از نحله‌ها روش معرفت‌النفس از مسیر اصلی خود منحرف شده و به جای آنکه طریقتی برای رسیدن سالک به معرفت خداوند باشد، نگاهی استقلالی بدان شده و سالک را از وصول به هدف معرفت‌الرب باز داشته است. 📚 موضوع مقاله: عرفان مقایسه‌ای از منظر علامه طباطبایی 🖋علیرضا کرمانی #مجمع_عالی_حکمت_اسلامی 🆔@hekmateislami

#فصلنامه_علمی_پژوهشی ✅ نمایی از فصلنامه‌های علمی_پژوهشی مجمع عالی حکمت اسلامی ⬅️جمله معروف و مشهور « إذا ظهرت الحقايق بطلت الشرايع» هرگز به معنای رفع تکلیف در این دنیا نیست ▫️در بین سخنان اهل معرفت یا اشعار شاعران #عارف، گاه ابیات و عباراتی به چشم می‌خورد که اگر معنای آنها شرح و توضیح داده نشود و مقصود گوینده کلام به‏خوبی تبیین نگردد، به‏صورت آموزه‌ای مخالف با دستورات #شرع مقدس جلوه‌گر می‌شود. از جمله این عبارات که موجب گردیده برخی از علمای دین، عارفان راستین را به #اباحه‌گری و شریعت‏گریزی متهم سازند، جمله معروف و مشهور « إذا ظهرت الحقايق بطلت الشرايع» است. 🔹مدعای ما این است که این عبارت و عبارت‌هایی از این دست، هرگز به معنای رفع #تکلیف در این دنیا نیست، بلکه مقصود از این عبارت، همان معنایی است که از برخی آیات و روایات استفاده می‌شود؛ یعنی تا وقتی مرگ فرا نرسیده و هنوز حجاب دنیا از جلو دیدگان برطرف نگشته و پرده‌ها کنار نرفته، شرایع اعتبار دارند و انسان می‌تواند بر اساس آنها در طریقت قدم نهاده و بدین‌گونه مقدمات قرب و وصول خویش را به حقیقت فراهم آورد؛ لیکن وقتی مرگ او فرا برسد و حجاب‌ها و پرده‌ها از جلو چشمانش کنار روند، شرایع برای او اعتباری ندارد و دیگر نمی‌تواند کاری انجام دهد، بلکه او می‌ماند و اعمالی که انجام داده است. 📚 موضوع مقاله: بررسی مسئله «ظهور حقایق و بطلان شرایع» در عرفان اسلامی 🖋حسن رمضانی #مجمع_عالی_حکمت_اسلامی 🆔@hekmateislami

#فصلنامه_علمی_پژوهشی ✅ نمایی از فصلنامه‌های علمی_پژوهشی مجمع عالی حکمت اسلامی ⬅️تقابل ميان «لذت» و «الم»، تقابل عدم و ملکه نيست... 🔸علامه #مصباح‌يزدی «لذت» و «الم» را کيفيات نفسانی مستقلی مي‌داند که در کنار علم و ادراک در نفس پديد می‌آيند. بنابراين، لذت و رنج خودِ ادراک ملایم و منافر نيست، بلکه اين دو امر کيفياتي هستند که در اثر ادراک ملایم یا منافر در نفس ايجاد مي‌شوند. ايشان در ادامه بر همين اساس نتيجه مي‌گيرد که تقابل ميان «لذت» و «الم»، تقابل عدم و ملکه نيست، بلکه تقابل ضدّين است؛ چراکه هر دو، کيفي نفساني و امري وجودي هستند. 🔹باور به امر وجودی‌بودن لذت و#رنج از آنجاست که بنا بر تعریف ایشان: «رنج» کیفیتی نفسانی است که در اثر ادراک امر ناموافق با نفس در انسان پدید می‌آید و لذت نیز کیفیت نفسانی دیگری است که در اثر ادراک امر موافق با نفس در انسان پدید می‌آید و بنابراین، هر دو امری وجودی خواهند بود. 📚 موضوع مقاله: تحلیل مفهوم رنج از دیدگاه فلسفی 🖋مجتبی مصباح؛ سیدمجتبی سعادت الحسینی #مجمع_عالی_حکمت_اسلامی 🆔@hekmateislami

#فصلنامه_علمی_پژوهشی ✅ نمایی از فصلنامه‌های علمی_پژوهشی مجمع عالی حکمت اسلامی ⬅️ خطاناپذیری علوم حضوری 🔸یکی از ویژگی‌های علم حضوری که در معرفت ‏شناسی جایگاه ویژه‌ای دارد، و به یک معنا، سنگ‏‌بنای معرفت‌شناسی است، خطاناپذیری آن است. 🔹در علم حضوری، واقع نزد عالم حضور دارد، نه صورت و تصویر یا مفهوم و به تعبیر دقیق‌تر، حاکی آن، و در این حال خطا معنا ندارد؛ زیرا خطا در جایی معنا دارد که مطابقت و عدم مطابقت مطرح باشد و مطابقت در مواردی معنا می‏یابد که دوگانگی باشد؛ یعنی دو چیز باشند که یکی از دیگری حکایت کند و به تعبیر دیگر، حاکی و محکی داشته باشیم. ▫️اگر در جایی صورت و تصویر و مفهوم و حاکی در کار نبود، جایی برای حکایت و به دنبال آن برای مطابقت و به دنبال آن برای خطا و صواب باقی نمی‌ماند. حاصل آنکه، در علم حضوری، عین واقع مکشوف است. 📚 موضوع مقاله: ارجاع علم حصولی به علم حضوری از نظر علامه طباطبایی 🖋حسن معلمی #مجمع_عالی_حکمت_اسلامی 🆔@hekmateislami

#فصلنامه_علمی_پژوهشی ✅ نمایی از فصلنامه‌های علمی_پژوهشی مجمع عالی حکمت اسلامی ⬅️عقل عملی... 🔸عقل عملی قوه‌ای است که برای عمل فراهم شده است و توجه‌اش به بدن است و نفس به وسیله آن میان آنچه سزاوار است انجام شود و بین آنچه سزاوار نیست انجام شود تمییز می‌دهد؛ یعنی به وسیله #عقل عملی انسان نیک و بد کارهای جزئی را تشخیص می‌دهد. چنین عقلی در انسان با تجربه و عادت تکمیل می‌شود. 🔹این عقل رئیس قوایی است که متوجه بدن است، ولی دیگر قوای متوجه بدن از آن منبعث می‌‏گردد. عقل عملی که مخدوم تمام قوای حیوانی است، خود در خدمت عقل نظری است؛ زیرا اساساً #فلسفه وجودی بدن و تعلق نفس به بدن این است که عقل نظری تکمیل شود و تزکیه گردد و این عقل عملی است که مدبر عُلقه یادشده است. 📚 موضوع مقاله: نقش عقل عملی در کمال انسان 🖋جمال سروش #مجمع_عالی_حکمت_اسلامی 🆔@hekmateislami

#فصلنامه_علمی_پژوهشی ✅ نمایی از فصلنامه‌های علمی_پژوهشی مجمع عالی حکمت اسلامی ⬅️ تشخّص وجودات در نظام فلسفی صدرالمتألهین 🔸مفهوم تشخّص جزء مفاهیم ثبوتی بوده، از سنخ معقولات ثانی فلسفی است. #تشخّص عبارت از ویژگی‌ای است که مانع قابلیّت صدق بر کثیرین شده، موجب شرکت‌ناپذیری می‌باشد. 🔹تعیین ملاک تشخّص مورد اختلاف #فلاسفه قرار گرفته است: ابن‌سینا و بهمنیار ملاک تشخّص وجودات مادی را عوارض مفارقِ نوع مذکور دانسته و مقوله وضع را دارای تشخّص بالذات می‌دانند. محقق دوانی و سید سند تشخّص و كلّيت را به نحوه ادارك باز می‌گردانند. سهروردی با الهام از مبنای اصالت ماهیت، عامل تشخّص را ماهیت محقّق خارجی می‌داند. صدرالمتألهین ضمن نقد و بررسی دیدگاه‌های فلاسفه، ملاک تشخّص را نحوه وجود موجودات می‌داند و برخی دیدگاه‌ها را به دیدگاه خودش باز می‌گرداند. 📚 موضوع مقاله: پژوهشی در تشخّص وجودات در نظام فلسفی صدرالمتألهین 🖋محمدعلی اسماعیلی #مجمع_عالی_حکمت_اسلامی 🆔@hekmateislami

#فصلنامه_علمی_پژوهشی ✅ نمایی از فصلنامه‌های علمی_پژوهشی مجمع عالی حکمت اسلامی ⬅️ کارکرد عقل عملی... ❓اگر عقل عملی در انسان نبود، چه اموری را نمی‌توانست انجام دهد؟ 🔸پاسخ اجمالی این است: شأن طبیعی و ذاتی عقل عملی این است که فقط کار کند، نه اینکه کار منظمی انجام دهد، تا نفس آن را بر هر نظامی که خود می‌خواهد به کار گیرد و اگر این‏گونه نبود، انسان نیز مانند دیگر حیوانات کارهایش متنوع نبود و در نتیجه، فنون و صناعات در زندگی انسان حضور نداشت؛ چنان‏که گریه و خنده و دیگر انفعالات نفسانی و نیز آرای مشهوره در انسان نبود. 🔹البته موفقیت عقل عملی در نقش خود مشروط به سلامت مزاج و اعتدل طبع قوای مادون هم می‏باشد؛ یعنی قوای مادون عقل عملی اگر سلامت مزاج و اعتدال طبعیت داشته باشند، از عقل عملی پیروی می‌کنند، ولی اگر از حد اعتدال خارج شوند، دیگر کارهایشان مشوش خواهد بود و عقل عملی هم نمی‌تواند آنها را مدیریت کند و در نتیجه، جنون و هوس و دیگر امراض نفسانی رخ می‌دهد. 📚 موضوع مقاله: نقش عقل عملی در کمال انسان 🖋جمال سروش #مجمع_عالی_حکمت_اسلامی 🆔@hekmateislami

#فصلنامه_علمی_پژوهشی ✅ نمایی از فصلنامه‌های علمی_پژوهشی مجمع عالی حکمت اسلامی ⬅️ مهم‏ترین کارکرد عقل عملی 🔸مهم‏ترین کارکرد عقل عملی که در تعامل با عقل نظری حاصل می‌شود، صدور افعال اختیاری است که بدین وسیله می‌تواند به بالاترین درجات کمال و سعادت برسد. ▫️این کارکرد که از باب فعل است و با مشارکت ‏بدن و قوای بدنی از نفس صادر می‌‏شود، عبارت است از تعقل و رؤیت در امور جزئی که انسان در آنها اختیار دارد و سزاوار است انجام دهد یا ترک کند. 🔹عقل عملی با کمک عقل نظری به آرایی که به اعمال تعلق دارد، دست می‏‌یابد؛ مثل اینکه دروغ و ظلم قبیح و زشت است. این آراء که آرای محموده و مقبولات نام دارد، از جمله ویژگی‌‏های انسان است كه مشاركت مصلحت‌آميز وی، او را وادار مي‌كند از بعضی افعال دوری كند و به انجام دادن بعضی دیگر گرايش یابد. 📚 موضوع مقاله: نقش عقل عملی در کمال انسان 🖋جمال سروش #مجمع_عالی_حکمت_اسلامی 🆔@hekmateislami

#فصلنامه_علمی_پژوهشی ✅ نمایی از فصلنامه‌های علمی_پژوهشی مجمع عالی حکمت اسلامی ⬅️اساساً هر برهانی که بر تقسیم یا دور و تسلسل مبتنی باشد، صدیقین تلقی نمی‌شود 🔅برهان صدیقین، یکی از ممتازترین برهان بر وجود خداست. از نظر فیلسوفان اسلامی، معیار در برهان صدیقین آن است که از خود خدا به خدا برسیم و کریمة قرآنی (أَوَلَمْ يَكْفِ بِرَبِّكَ أَنَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ) (فصّلت (41)، 53) شاهد بر مدعاست، بدون آنکه در این برهان در دامن مغالطة مصادره به مطلوب فروغلتیم. 🔹طبق این معیار، از نظر ملاصدرا، برهان ابن‌‏سینا در اشارات صدیقین نیست؛ هر چند به صدیقین نزدیک است؛ چرا که به جای استفاده از موجود حقیقی، از مفهوم موجود استفاده کرده است. از نظر ما، برهان ابن‌‏سینا صدیقین نیست؛ زیرا از تقسیم موجود به واجب و ممکن بهره برده است و اساساً هر برهانی که بر تقسیم یا دور و تسلسل مبتنی باشد، صدیقین تلقی نمی‌شود؛ زیرا مبدأ برهان مردد است که از وجود واجب استفاده می‌کند یا از وجود ممکن. اما برهان‏‌هایی که از اصل هستی بدون تقسیم آن به واجب و غیرواجب، واجب‏‌الوجود را نتیجه گرفته‌اند، صدیقین‌اند. 📚 موضوع مقاله: معیار برهان صدیقین (بررسی تطبیقی بر برهان ابن‌‏سینا، ملاصدرا و علامه طباطبایی) 🖋عسکری سلیمانی امیری #مجمع_عالی_حکمت_اسلامی 🆔@hekmateislami