🌵 ریشه ناشناخته سکولاریسم عملی در ایران!!
💠 سکولاریسم، دین را از امور زندگی جدا می کند. وقتی دین از عرصه اجتماعی به کنار رفت؛ انگیزه ها و مسوولیتهای اجتماعی و اخلاقی که دین منادی آن است نیز به حاشیه می رود.
🌀 سکولاریسم، به تدریج در اندیشه و رفتار دانشگاه و حوزه علمیه و در بین نخبگان، سیاستمداران و نیز عموم جامعه گسترش زیادی پیدا کرده است.
در اینجا می خواهیم به نقش پنهان یک عامل مهم در گسترش سکولاریسم عملی در کشور بپردازیم.
🗞 عملکرد اعضای هیات علمی دانشگاهها، نقش بی بدیلی در هدایت فکری و عملی دانشجویان و متخصصان آینده کشور دارد. آئین نامه ای که فعالیتهای اعضای هیات علمی را ارزیابی و از این طریق جهت دهی می کند آئین نامه ای تحت عنوان «آئین نامه ارتقاء مرتبه علمی اعضای هیات علمی»، مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی می باشد.
📊 این آئین نامه کمیت و تا حدودی کیفیت فعالیتهای اعضای هیات علمی را ارزیابی می کند. چارچوب و ضرایب آن بگونه ای تنظیم شده است که نسبت به اولویتها، رسالتها، مسوولیتهای اجتماعی و نیازها و مسائل کشور بدون حساسیت است.
🔰 لازمه توجه به اولویتها و مسوولیتهای اجتماعی در آئین نامه، لحاظ تنوع اولویتها، نیازها، مسائل و لوازم فعالیت در آن راستا از حیث گوناگونگی، زمان مورد نیاز، دشواری های میدانی، ریسک موجود در این نوع فعالیتها و ... و بسترسازی، وزن دهی صحیح و حمایت موثر از این فعالیتها می باشد که آئین نامه فاقد آن است.
این بی حساسیتی، به اعضای هیات علمی و فعالیتهای آنها منتقل می شود. در نتیجه با وجودیکه در تولید علم رتبه زیر بیست را در دنیا کسب کرده ایم اما در انتشار دانش، کاربست دانش و ارتباط دانشگاه با جامعه و صنعت رتبه های بالای صد را دارا هستیم.
📶 دانشگاه نقش محوری در تحولات اجتماعی دارد. زمینه های سکولاریستی آئین نامه ارتقاء بصورت عملی در اندیشه و رفتار اساتید نفوذ می نماید و با واسطه وارد جامعه می شود.
♨️ فعالیتهای دانشگاههای غربی حتی فعالیتهای بنیادین آنها با توجه به رسالت و ماموریت ویژه ای انجام می شود. بنابراین دردمندانه باید گفت متاسفانه در ارزیابی فعالیتهای اعضای هیات علمی، سکولارتر از غربیان شده ایم.
😟 سوگمندانه باید گفت: این آئین نامه سکولار، دستپخت وزارت علوم و شورای عالی انقلاب فرهنگی است.
❌ کاش اعضای محترم شورا، نسبت به چنین آئین نامه ای احساس مسوولیت ملی و دینی و الهی داشته باشند و با برگزاری یکی دو جلسه شکلی، زیر چنین آئین نامه سکولاری را که ریشه گسترش سکولاریسم و تبعات ویرانگر فرهنگی و اجتماعی آن در کشور است؛ امضاء نکنند.
#آئین_نامه_ارتقاء
🇮🇷 کانال حکمرانی مسوولانه در ایتا
@hokmrani_masoulaneh
🔀 انحراف و اخلال در زنجیره ایده -علم-فناوری کشور در سایه سیاستگذاری های نادرست و ناکارآمد
🌀 چالش اصلی در کم خاصیت شدن نهاد علم کشور در جهت رفع نیازها، حل مسایل و مشکلات کشور، خلأ های قانونی در زمینه تعارض منافع و عدم مدیریت صحیح پژوهش است. ایده پژوهش در سرچشمه پژوهش یعنی پیشنهاده پژوهش (پروپوزال) باید سختگیرانه داوری و امتیازدهی شود تا از خشت اول انحراف در هدف پژوهش ایجاد نشود، در حالی که هم اکنون به نتیجه کار یعنی مقاله، امتیاز دهی می شود و بعد این گونه استنتاج می شود که اگر ایده مناسب نبود که چاپ نمی شد!!! به تعبیر دیگر، تاثیر ایده در رفع نیازها یا حل مسایل و مشکلات داخل کشور بررسی نمی شود و ارزیابی پژوهش صرفا به نتیجه آن تقلیل و به داوران و ادیتورهای مجلات خارجی واگذار می گردد!!!
⛓ نکته بعدی عدم تشکیل زنجیره ایده_ علم_ فناوری می باشد که رسالت اصلی رشته های کاربردی به ویژه فنی و مهندسی است. به دلیل معیارهای کمیت گرایانه و سطحی گرایی موجود در نسخه جاری آیین نامه ارتقا و نسخه به اصطلاح متحول شده جدید (که در حقیقت برادر دو قلوی آیین نامه قبلی با لباس و ظاهری متفاوت می باشد)؛ پژوهش در رشته های کاربردی به منظور تبدیل ایده به علم انجام می شود. بنابراین، این رشته ها از اهداف خود منحرف شده و به جای توسعه فناوری، دوشادوش علوم پایه به تولید پژوهش های مبتنی بر کنجکاوی و عمدتا غیر کاربردی روی می آورند.
⭕️ برخی از ایده ها ضمن جدید بودن، نیازمحور/ مسئله محور نیز می باشند. برخی کاملا مبتکرانه هستند و در سطوح بیان نیاز، مساله و مشکل و ارائه راه حل، دارای جنبه های ابتکاری می باشند. اما در مقابل، بسیاری از پژوهش ها غیر کاربردی و صرفا به دنبال کنجکاوی و برررسی اثر هستند و در نهایت یک عنوان جدید را در بالای مقالات درج می کنند و با ارائه چند داده دستگاهی پذیرش می شوند. واضح است که محتوای پژوهشها نیازمند ارزیابی دقیق است و انواع پژوهش ها قابل مقایسه با یکدیگر نیستند و اصطلاحا هر گردی گردو نیست!
💢 در بسیاری از مجلات علمی، داوران مقالات، همان دانشجویان دانشگاه های ایرانی و پژوهشگران جوان و کم تجربه ای هستند که صرفا جهت رفع خلأ رزومه و کسب وجهه علمی، داوری مقالات را انجام می دهند و الزاما پذیرش مقاله در این مجلات به معنای داوری تخصصی، دقیق و عمیق نیست و بیانگر بررسی همه جانبه مقالات نیز نمی باشد. یک مقاله به روند داوری وارد و در نهایت پذیرفته خواهد شد و این روند نه کامل است و نه دقیق، در حالی که ما آنچنان مجذوب این روند شده ایم که باور کرده ایم این روند داوری مقالات مجلات ISI-JCR بی نقص است و محتوای این مقاله ها غیر قابل بحث می باشد و فقط باید تعداد آنها را شمرد و نویسندگان آنها را ستود!
▪️ واقعیت این است تا زمانی که مرز بین علوم تبیین نشود و رسالت علوم و فنون از یکدیگر تفکیک نگردد و تا زمانی که فرایند ارزیابی پژوهش تخصصی و بی طرفانه نباشد و برای ترفیع و ارتقا، تحول نیابد؛ ابرهای تیره مقاله محوری، آسمان آبی سياستگذاري علم و فناوری کشور را تیره باقی خواهد گذاشت.
💰در حالیکه رشته های فنی و مهندسی و کاربردی باید از طرق فروش دانش فنی اختراعات و انتقال فناوری، سود چندین برابری برای دانشگاه ها پدید آورند و از طرفی سطح رفاه و اشتغال در جامعه را متحول کنند؛ هم اکنون هزینه های پژوهشی این رشته ها از جیب بیت المال پرداخت می شود تا به جای توسعه فناوری و نوآوری، عمدتا به سمت تولید علم منحرف شوند.
😟 این رویکرد در عمل موجب ممانعت از تشکیل زنجیره ایده_ علم_ فناوری یا اخلال در مسیر تبدیل علم به فناوری شده است و عجیب این است که مسئولان نهاد علم در حال دستاورد سازی و حماسه سازی از این انحراف در رسالت رشته های کاربردی و فنی و مهندسی هستند و برخی از اعضای شورایعالی انقلاب فرهنگی نیز از اهداف انحرافی وزارتین حمایت کامل به عمل می آورند.
#آئین_نامه_ارتقاء
🇮🇷 کانال حکمرانی مسوولانه در ایتا
@hokmrani_masoulaneh
🔻 وارونگی هرم هیات علمی با چاشنی غفلت از شاگردپروری و اخلال در زنجیره ایده_ تولید علم _فناوری
پیامد ناکارآمدی فرآیند و شیوه ارتقا و ترفیع اساتید
💢 این روزها، پژوهش های نهاد علم نه تنها عمدتا در مرز دانش نیستند؛ بلکه انبوهی از پژوهش ها حاشیه زنی ایده ها و روش های قبلی هستند و اندکی تغییر در روش، ایده و نتیجه، جنبه های جدید بودن این پژوهش ها هستند.
📈 اگر از واژه ابتکار در مقابل جدید بودن استفاده کنیم؛ و پژوهشی که دارای روش یا ایده کاملا بی سابقه و ابداعی باشد؛ را ابتکاری بنامیم؛ در این صورت باید گفت که پژوهش های مبتکرانه و در مرز دانش در کشور نادر و کمیاب هستند.
🔆 اگر رزومه برخی اساتید برنده جایزه نوبل را بررسی کنیم می بینیم که نوبلیست ها شاگردانی تربیت کرده اند که خود برنده جایزه نوبل شده اند؛ یعنی اساتید با تجربه دنیا هم در پژوهش های مبتکرانه (مستحق جایزه نوبل) و هم در شاگردپروری موفق بوده اند. برای مثال اگر تاریخچه کشف ذرات اتمی را بررسی کنیم ميبينيم که اساتید نوبلیست خود شاگردانی نوبلیست تربیت کرده اند. تامسون برنده جایزه نوبل و کاشف الکترون استاد راهنمای ارنست رادرفورد کاشف ذره آلفا و.. بود. جیمز چادویک کاشف نوترون و برنده جایزه نوبل، خود شاگرد رادرفورد بود. جیمز واتسون کاشف DNA شاگردان نوبلیستی مانند Mario Capecchi، Howard Robert Horvitz, Philip Allen Sharp , Richard J Roberts را تربیت کرده است.
🔻 وارونگی هرم هیات علمی در دانشگاه های باسابقه، پیامد اتکا به معیارهای کمیت گرایانه و سنجه های مجله محور به عنوان شاخص های ارتقا بوده است. مقاله هدف اصلی پژوهش نیست بلکه هدف تبعی است و اگر پژوهش های رشته های کاربردی مشکل محور یا نیاز محور باشند؛ از یک سو، نتایج آنها در محیط واقعی و در عرصه جامعه و صنعت قابل استفاده هستند و پژوهشگران سربلند خواهند شد (برآورده شدن هدف اصلی) و از سویی دیگر قابلیت تبدیل به مقاله را دارند (هدف تبعی و فرعی).
💯 آنچه که امروز در نهاد علم خوشایند ما نیست، پیامد هدف اصلی شدن مقاله برای پژوهش، ارزیابی ناصحیح بروندادها، ارائه مشوق به کمّیت پژوهش، تغییر در نگرش فناوران فنی و مهندسی و اندیشمندان علوم انسانی و در نتیجه تبدیل مهندسان و اندیشمندان به دانشمند است. پیامد خرسندی از آمار کسب رتبه در نظام های رتبه بندی بین المللی، تسریع در چاپ دستاوردهای پژوهشی و تضییع حقوق انحصاری حق ثبت پتنت کشور است. بدیهی است که چنین پژوهش هایی رو به سطحی گرایی خواهند آورد و مهارت آموزی را در پي نخواهند داشت.
🌀 آنچه که امروز جای خالی آن در آموزش عالی کشور لمس می شود؛ مقوله شاگرد پروری است. از سویی دیگر، آنچه که امروز زیان آن در آموزش عالی کشور احساس می شود مقوله کمیت گرایی در پژوهش و بی توجهی به آموزش کارآمد و پژوهش محور است.
⭕️ با نگاهی به آمار تعداد مقالات برندگان جوایز نوبل و فیلدز در می یابیم که این افراد کمیت گرا نبوده اند. Mario Capecchi برنده جایزه نوبل با ۸۶ سال سن در اسکوپوس ۲۷۱ مقاله ثبت شده دارد، Howard Robert Horvitz برنده جایزه نوبل با ۷۶ سال سن در اسکوپوس ۲۷۲ مقاله ثبت شده دارد، جیمز واتسون کاشف DNA و برنده جایزه نوبل با ۹۵ سال سن در اسکوپوس ۹۶ مقاله ثبت شده دارد. اما در ایران بسیاری از اساتید جوان کمتر از ۵۰ سال سن، مقالاتی چندین برابر این افراد دارند در حالی که مقالات ایشان در بسیاری از موارد حتی در دانشگاه محل اشتغال آنها موثر نبوده و در بسیاری از موارد به یک محصول هم ختم نشده است.
♨️ آنچه که در تولیدات علمی مهم است ابتکار در ایده، روش، عمق و محتوا، جهت دهی، اثرات آکادمیک، اجتماعی و اقتصادی آنها است؛ ولی ظاهرا آنچه که برای نهاد علم کشور مهم است صرفا تعداد مقالات، آن هم با شاخص اندازه گیری تعداد مقاله بدون توجه به محتوا و اثرات مقالات است که رهاورد آن نیز افزایش آمار تعداد اساتید با مرتبه استاد تمام و وارونگی هرم هیئت علمی و واگرایی مسیر پژوهش از ارتباط با صنعت، جامعه و فناوری و عدم مهارت آموزی یا آموزش مهارت های منسوخ شده به فارغ التحصیلان است.
#آئین_نامه_ارتقاء
🇮🇷 کانال حکمرانی مسوولانه در ایتا
@hokmrani_masoulaneh