🔴 سبقت «ترجمه» بر «تألیف» در حوزه فلسفه!
✍️سید مهدی ابن الرضا
🔹تنها حوزه ای که ترجمه بر تالیف پیشی گرفته است حوزه فلسفه و مبانی نظری است . خبر خوبی نیست.
زیربنای وارداتی در حوزه «اندیشهها» به تدریج «انگیختهها» را نیز وارداتی میکند.
🔸البته کسی در مقام نفی مطلق ترجمه نیست . نمیتوان و نمیبایست مطلقا بساط ترجمه را در حوزه معقول تعطیل کرد بلکه سخن اینجاست که این نسبت بین تالیف و ترجمه نگران کننده است.. مساله روی مقدار وزنی است که فلسفه غرب و اندیشههای وارداتی در این کشور پیدا کردند . سخن اینجاست که این مملکت با این هویت ایرانی و اسلامی ، چه دلیل دارد اینقدر کتب فلاسفه غربی که گاها هیچ تناسبی با مبانی فکری ما ندارند، در آن ترویج، تدریس و ترجمه شود؟ چه کمکی به فرهنگ ما کرده یا می تواند بکند؟
🔹اینکه عدهای باشند و کانت و هگل را فهمیده و حرف نو و پاسخ موجه در قبال این اندیشهها تولید کنند حرفی است ولی این وضعیت نابسامان که هر اندیشهای را ترویج و ترجمه کرده و با ترجمه بیرویه، کتابهای اینان را رفیق کافه نشینی جوان و نوجوان مملکت کنیم حرفی دگر است.
🔸توصیه و تاکید آیت الله جوادی آملی مبنی بر آشنایی با اندیشههای کانت و دکارت نیز که گاها در فضاهای نخبگانی مطرح میشود ، موطن و مخاطبش کاملا مشخص است. کلمه «قم» و «درس و بحث» و «تبلیغ» را که در فرمایش ایشان کنار هم بگذاریم پرواضح میشود که مخاطبشان فضلای فلسفهخوان و اهل معقول حوزه است که مثلا 20 سال فلسفه کار کردهاند . به «اینان» میفرماید از فلسفه غرب و آشنایی با اندیشههای رقیب غافل نباشید و نه «مخاطب دیگری».
🔹ترجمه، ذاتا مذموم نیست (البته با صرف نظر از حکم فقهی آن و اندراج برخی ترجمهها تحت عنوان کتب ضاله که در اینصورت گاهی ذاتا هم مورد نهی و ذم است مگر برای خواص) اما «مهندسی غیراسلامی علوم » در جامعه اسلامی، مذموم است اشد ذمّا. اگر این کشور، حکومت اسلامی تشکیل داده و ادعای تقابل تمدنی با تمدن مدرن دارد با این وضعیت کنونی علم و فلسفه در فضای آکادمیک هیچ تناسبی ندارد . نقد مطروحه مبتنی بر این پیشفرضهاست و الا با نگاه لیبرال و در یک حکومت لائیک ، هیچ یک از این گلایهها قابل طرح نیست .
🔸به عنوان مثال اگر کسی هدفش تهیه فلان نوع آش باشد الا و لابد میبایست نسبت درستی بین سبزی و آب و لوبیا و... برقرار کند و الا اگر 20 کیلو آب با نیم کیلو سبزی و ده کیلو نمک ترکیب کند نه تنها آشی طبخ نمیشود بلکه حتی برای حیوان نیز قابل خوردن نیست .
🔹حال ماییم و یک بودجه محدود، نیروی متخصص محدود و اهداف و ادعاهایی بزرگ! در چنین حالتی واجب اندر واجب است که مهندسی درست و نسبت صحیحی بین فعالیتها و تخصصها و نیز ترجمهها و تالیفها رقم بزنیم و الا شدیدا جای مذمت باقی است.
🔸وضعیت موجود در زمینه مهندسی علوم و بالاخص علوم معقول ، با حداکثر سرعت ممکن ما را به قعر چاه ویل مدرنیته میرساند و نه قله تمدن نوین اسلامی! خواندن مقاله و مصاحبه دکتر گلشنی در زمینه مافیای ترجمه و همچنین هشدارهای مکرر و بهجای دکتر زرشناس نیز میتواند موید نقد مطروحه باشد.
#فلسفه
#ترجمه_گرایی
#نویسندگان_حوزوی
@HOWZAVIAN