#تفسیر_قرآن_کریم
#استاد_حجت_الاسلام_زمانی_فرد
#جلسه_یازدهم
📚 تفسیر سوره لقمان با بیان حجت الاسلام و المسلمین زمانیفرد
✅ آیه دوازدهم: "وَ لَقَدْ آتَيْنَا لُقْمَانَ الْحِكْمَةَ أَنِ اشْكُرْ لِلَّهِ وَ مَنْ يَشْكُرْ فَإِنَّمَا يَشْكُرُ لِنَفْسِهِ وَ مَنْ كَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ حَمِيدٌ"
✅ نکته اول: حكمت، عطاى خداوند است.
♻️ از عبارت «وَ لَقَدْ آتَيْنا لُقْمانَ الْحِكْمَةَ» فهمیده میشود حکمت عطای خداوند است و كسب كردنى نیست، گرچه مقدّمات آن قابل كسب است.
♦️برخی عوامل مؤثر در عطاى حکمت به حضرت لقمان عبارتند از:
1⃣ امانتداری
2⃣ صداقت
3⃣ ترک کار لغو
✅ نکته دوم: شخصیتشناسی حضرت لقمان
♦️ حضرت لقمان اهل حبشه (سودان امروزی) بوده است.
♦️ حضرت لقمان در ابتدا غلام بوده است.
♦️ شغل حضرت لقمان چوپانی بوده است.
♦️ حضرت لقمان در عصر حضرت داوود علیهالسلام میزیسته است.
♦️ موقعیت اجتماعی حضرت لقمان به لحاظ ظاهری در پایینترین سطح جامعه بوده است لکن همین جناب لقمان در اثر این خصوصیات اشاره شده به مقامی رسید که خدای تعالی به او حکمت آموخته است. زیرا "إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللهِ أَتْقَاکُمْ"
🔻حکیم بودن یا نبی بودن حضرت لقمان
♻️ روایاتی وجود دارد که در آن تصریح شده لقمان پیامبر نبوده، بلکه حکمت به او داده شده است.
✳️ رسول خدا (صلی الله علیه وآله) فرمود: «واقعیت این است که بگویم لقمان پیامبر نبود، اما بندهاى بود بسیار اندیشمند، یقینش نیکو بود و خدا را دوست میداشت پس خدا هم او را دوست داشته و حکمت به او عنایت فرمود. ...
🔸ندایى به گوش او رسید: اى لقمان! آیا میل دارى خداوند تو را خلیفه و نماینده خود در زمین قرار دهد تا بین مردم به عدالت حکم کنى؟
🔹پاسخ داد: اگر خداوند مرا در این کار آزاد قرار داده، من هرگز این آزمایش و این مسئولیت را قبول نمیکنم و اگر امر میفرماید پس مطیع دستور او خواهم بود؛ زیرا یقین دارم که در اجرای مسئولیت به من کمک نموده و موفق به وظائف خویش میفرماید.
🔸ملائکه از لقمان پرسیدند - در حالىکه ایشان را نمىدید و صدایشان را میشنید - دلیل کلام تو چیست؟
🔹لقمان پاسخ داد: زیرا دادرسى و قضاوت مهمترین و مشکلترین شغلى است که تاریکى و ظلمت (اشتباه) از هر طرف آنرا فرا گرفته، اگر قاضى خود را حفظ کند راه نجات داشته و اگر خطا کرد از راه بهشت دور خواهد شد. (من خواهان چنین مقام سنگینى نیستم) کسى که در دنیا ذلیل و در آخرت صاحب مقام و ارجمند باشد بهتر از آن است که در دنیا ارجمند ولى در آخرت ذلیل باشد، آنکه دنیا را بر آخرت ترجیح دهد هرگز به آرزوهاى خود نرسیده و آخرت هم از دست او بیرون خواهد رفت.
✳️ ملائکه از پاسخ و طرز استدلال لقمان تعجب کرده و او را تحسین نمودند، آنگاه لقمان به خواب رفت و خداوند حکمت را به او داد و لقمان از حکمت خویش بهرهمند میشد و با داود پیامبر (علی نبینا و آله و علیه السلام) همکارى و معاونت مىنمود».
♻️ این نقل، به گونههای مختلف در منابع اهل سنت (زحیلی، وهبة بن مصطفی، التفسیر المنیر فی العقیدة و الشریعة و المنهج) و منابع شیعی (طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن) نقل شده است.
♻️ از این روایت به دست میآید که
🔅لقمان، حکیم بوده و مقام نبوت نداشته است.
🔅لقمان در میان حکومت و حکمت مخیّر گشته و حکمت را انتخاب کرده است.
🔸(قمی مشهدی، محمد بن محمدرضا، تفسیر کنز الدقائق و بحر الغرائب)
✅ نکته سوم: معنای لفظ حکمت
♦️ در لغت به معنای استحکام است.
♦️ بر اساس معنای لغوی، اندیشهها و رفتارهای استوار و منطقی را حکمت میگویند.
✳️ انواع حکمت:
1⃣ حکمت نظری: در بعد اندیشه و تفکر (شناخت مبدا، شناخت جهان هستی، شناخت معاد) در علم کلام و فلسفه، حکمت نظری را میآموزیم.
2⃣ حکمت عملی: در بعد رفتار و اعمال (اعمال با حسن و قبح مطابق باشد.) در علم اخلاق حکمت عملی را میآموزیم.
🔴 توصیه پایانی استاد:
طلاب و اساتید حوزه علمیه میبایست با نشان دادن شایستگیها و زمینههای مناسب، سبب نزول حکمت از جانب خداوند برای خود شوند تا از طریق آن درک عمیق و دقیقی از مسائل و موضوعات به دست آوردند.
تهیهکننده: واحد پژوهش مدرسه علمیه رضویه بیرجند
•┈┈••••✾•🌿🌼🌿•✾•••┈┈•
@howzehkhj