#تفسیر_قرآن_کریم #استاد_حجت_الاسلام_زمانی_فرد #جلسه_اول 📚 تفسیر سوره لقمان با بیان حجت الاسلام والمسلمین زمانی‌فرد سوره‌های قرآن به مکی و مدنی تقسیم شده‌اند. ویژگی سوره‌های مکی این است که در آنها کلیات اعتقادی و اخلاقی بیان می‌شود. ویژگی‌ سوره‌های مدنی این است که در آنها به جهت شرایط حکومت‌داری به بیان مسائل فقهی و جزئی می‌پردازد. 🔰بیان شواهد برای مکی بودن سوره لقمان: ۱. در سوره لقمان کلیات اعتقادی و اخلاقی مطرح شده است، پس این سوره مکی است. ۲. معرفی شخصیت نضر بن حارث شاهد بزرگی است بر مکی بودن سوره لقمان؛ نضر بن حارث از مخالفین قرآن و پیغمبر بود و زمانی که پیامبر قصص انبیای گذشته را بیان می‌فرمودند، به داستان‌سرایی داستان‌های تخیلی ایران قدیم و روم می‌پرداخته است تا مردم به دور رسول اکرم جمع نشوند. 💠 محورهای سوره لقمان💠 ✅۱- سوره لقمان سوره مکی است. ✅۲- اختلاف در تعداد آیات قرآن؛ قراء مکی قائل به ۳۳ آیه هستند زیرا آنها حروف مقطعه را جزء آیات سوره به صورت مستقل نمی‌دانند. ✅۳- فضیلت تلاوت قرآن سوره لقمان: در تفسیر مجمع البیان آمده است: "هر کس در شب و در روز سوره لقمان را تلاوت کند خداوند سی ملائکه را برای محافظت از او مأمور می‌کند تا شیاطین انسی و جنی در روح او تأثیر منفی نداشته باشند و از بلایا و آفات محفوظ باشد." ✅۴- هدف اصلی سوره لقمان: 🔹بیان دو گروه انسان‌ها 👈انسان‌های صالح و درست‌کار 👈 انسان‌های ناصالح و بدکار 🔹 معرفی مسیر انسان‌های صالح و انسان‌های ناصالح و معرفی لقمان که با ملاک قرار دادن عقل و منطق در زندگی الگوی انسان‌های صالح می‌شود. و نیز معرفی نضر بن حارث که با حرکت در مسیر داستان‌های تخیلی می‌تواند الگوی انسان‌های ناصالح باشد. 👌آنچه لقمان را لقمان کرد، حکمت است؛ حکمت یعنی در مرحله اندیشه و عقلانیت و منطق حرکت کردن و برای انجام هر کاری فکر کردن و نتیجه‌اش را سنجیدن. 👌و آنچه نضر بن حارث را نضرب بن حارث کرد پیروی از لهو و لغو بوده است. 💐 تخیلات و افسانه‌ها که متعلق به عالم غیر واقعیات است نباید در زندگی انسان وارد شوند و انسان نباید وقتش را به امور تخیلی بگذارند بلکه باید در مسیر واقعیات قرار گیرد. 👈امور تخیلی زندگی را به سمت لغو و لهو برده است. از مصادیق لهو و لغو و مشکل امروز ما، سیر در فضای مجازی، دیدن فیلم‌ها و سریال‌های تلویزیونی است که بی‌فایده یا کم‌فایده است. 👈این موارد احساسات انسان را ارضا می کند و انسان را از واقعیت و حقیقت دور می‌کند در حالی که واقعیت یعنی سازندگی روحی و حرکت در مسیر بندگی خدا. 🚨نکته پایانی: این سوره به ما می‌آموزد که مدیریت عقل و حکمت زندگی ما را الهی می‌کند ولی اگر عقل‌گریز باشیم و از حکمت جدا شویم، ناچار در آغوش لهو و لغو قرار خواهیم گرفت. تهیه کننده: واحد پژوهش مدرسه علمیه رضویه بیرجند •┈┈••••✾•🌿🌼🌿•✾•••┈┈• @howzehkhj

#تفسیر_قرآن_کریم #استاد_حجت_الاسلام_زمانی_فرد #جلسه_دوم 📚 تفسیر سوره لقمان با بیان حجت الاسلام والمسلمین زمانی‌فرد ✳ تفسیر آیه اول: "الم" 🔹از حروف مقطعه است و مفسرین در این خصوص بیانات و نکات زیادی دارند که در جای خودش بیان شده است. (در این جلسه طرح نشد.) ✳ تفسیر آیه دوم: "تلک آیات الکتاب الحکیم" 🔹اثبات حکیم بودن قرآن به دو روش إنّی و لمّی امکان دارد: 🅾 برهان لمّی: (از علّت به معلول رسیدن) 🔸خداوند متعال - به عنوان آفریننده قرآن - حکیم است، بنابراین معلول و اثر خداوند هم حکیم خواهد بود. 🔸آیه ۲ سوره مبارکه احقاف "تنزیل الکتاب من الله العزیز الحکیم" به همین برهان اشاره دارد. 🅾 برهان إنّی: (از معلول به علت رسیدن) ✳️ از آثار قرآن کریم می‌توانیم به حکیم بودن قرآن پی ببریم. ✳ با مطالعه تاریخ صدر اسلام و شرایط حاکم آن زمان قبل از نزول قرآن و مقایسه آن با تاریخ اسلام بعد نزول از قرآن، موفقیت‌های به دست آمده در ابعاد علمی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی بعد از نزول قرآن به خوبی فهمیده می‌شود که بدون تردید به جهت بهره‌گیری از آیات قرآن بوده و نشان از حکمت قرآن کریم است. ✳️ آیه ۲ سوره مبارکه لقمان "تلک آیات الکتاب الحکیم" به همین برهان اشاره دارد. تهیه کننده: واحد پژوهش مدرسه علمیه رضویه بیرجند •┈┈••••✾•🌿🌼🌿•✾•••┈┈• @howzehkhj

#تفسیر_قرآن_کریم #استاد_حجت_الاسلام_زمانی_فرد #جلسه_سوم 📚 تفسیر سوره لقمان با بیان حجت الاسلام والمسلمین زمانی‌فرد ✳️تفسیر آیه سوم: "هُدًى وَ رَحْمَةً لِلْمُحْسِنِينَ" ✅نکته اول:《تفاوت هدایت و رحمت》 👌هدایت ناظر به مرحله عقل انسان و رحمت ناظر به مرحله قلب انسان است ♻️ با توجه اینکه انسان دو بعدی است (عقل _ قلب) برای رشد هم نیاز به بینش‌ها دارد و هم گرایش‌ها. 🔹 قرآن کریم با درگیر کردن عقل بینش انسان را بیشتر می‌کند و با درگیر کردن دل و قلب، گرایش انسان را هدایت می‌کند. ♻️مرحله عقل مربوط به شناخت از جهان است و مرحله قلب، گرایش به جهان را نشان می‌دهد. ♻️بعضی انسان‌های گمراه، شناخت خوبی ندارند و بعضی دیگر گرایش مناسب را ندارند. ابوجهل، ابوسفیان و ... که در زمان رسول خدا صلی الله علیه و آله حاضر بودند، قطعاً معجزات رسول خدا را دیدند و شناخت خوبی داشتند ولی متأسفانه به جهت اینکه قلب و دل آن‌ها رشد نکرده بود، نمی‌توانستند نسبت به رسول خدا گرایش پیدا کنند و ایشان را به عنوان رسول خدا قبول کنند. 🔸آیه ۱۴ سوره نمل "وَ جَحَدُوا بِهَا وَ اسْتَيْقَنَتْهَا أَنْفُسُهُمْ ظُلْمًا وَ عُلُوًّا" به همین مسئله اشاره دارد. ♻️بنابراین در این آیه شریفه هدایت ناظر به عقل و رحمت ناظر به قلب انسان است. ✅نکته دوم: 《مراتب هدایت》 💠 خداوند در این آیه شریفه فرموده است هدایت و رحمت مخصوص محسنین است اما در آیه ۱۸۵ سوره مبارکه بقره می‌فرماید: قرآن کتاب هدایت برای همه مردم است.《شَهْرُ رَمَضانَ الَّذي أُنْزِلَ فيهِ الْقُرْآنُ هُديً لِلنَّاسِ》 ❇️ راه جمع بین دو آیه شریفه این است که هدایت دارای دو مرحله است: 🔅مرحله اول: ارائه طریق (برای همه بشریت) 🔅مرحله دوم: ایصال الی المطلوب (برای گروهی خاص) ✅ یک مثال برای تقریب به ذهن: وقتی کسی از ما آدرسی می‌پرسد به دو صورت ممکن است او را راهنمایی کنیم: گاهی فقط به صورت شفاهی یا کتبی مسیر را به او نشان می‌دهیم و گاهی فرد را تا رسیدن به مقصد همراهی می‌کنیم؛ اولی ارائه طریق و دومی ایصال الی المطلوب است. 💠بنابراین آیاتی که هدایت قرآنی را برای عموم انسان‌ها مطرح می‌کند، مقصود همان ارائه طریق است ولی برای کسانی که به آیات قرآن عمل کنند و محسن باشند، هدایت دیگری وجود دارد که علاوه بر نشان دادن مسیر، فرد محسن را تا رسیدن به مطلوب همراهی می‌کند‌. 💠به بیانی دیگر هدایت عام (ارائه طریق) هدیه خداوند برای همه انسان‌هاست ولی هدایت خاص (ایصال الی المطلوب) از آنِ گروه خاصی از انسان‌هاست. ✅نکته سوم: 《نسبت احسان و تقوا》 ❇️ خداوند در این آیه شریفه هدایت را مخصوص محسنین می‌داند ولی در آیه ۲ سوره مبارکه بقره هدایت را مخصوص متقین می‌داند؛ چه تفاوتی بین این دو آیه وجود دارد؟ ❇️ برای محسنین در قرآن دو معنا ذکر شده است: 🔅۱- کسانی که در تعاملات اجتماعی در حقّ دیگران، کارهای شایسته انجام می‌دهند. 🔅۲- کسانی که اعمال و رفتارشان نیکوست و اصطلاحا عمل را به بهترین شکل انجام می‌دهند. ♻️ احسان به معنای دوم مرتبه بالاتری از تقواست. 🔰 آیه ۱۲۸ سوره مباركه نحل:《إِنَّ اللَّهَ مَعَ الَّذينَ اتَّقَوا وَ الَّذينَ هُم مُحسِنونَ》و روایت《قال جبرئیل یا رسول الله حدثنی ما الإحسان؟ قال: الإحسان أن تعمل لله کأنک تراه فإن لم یکن تراه فإنه یراک (بحارالانوار، ج 59، ص 260 و 261؛ الدرالمنثور، سیوطی، ج 1، ص 93) اين برترى را تأييد می‌كند. تهیه کننده: واحد پژوهش مدرسه علمیه رضویه بیرجند •┈┈••••✾•🌿🌼🌿•✾•••┈┈• @howzehkhj

#تفسیر_قرآن_کریم #استاد_حجت_الاسلام_زمانی_فرد #جلسه_چهارم 📚 تفسیر سوره لقمان با بیان حجت الاسلام والمسلمین زمانی‌فرد 📚 تفسیر آیه چهارم: "الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ" 🅾 نکته اول: 《نماز در کنار زکات》 ✳️ در این آیه خداوند متعال برای معرفی محسنین دو واجب را معرفی می‌کند (نماز + زکات) قرار دادن زکات در کنار نماز، نشان می‌دهد که برای رسیدن به قرب الهی هم عبادات بدنی لازم است هم عبادات مالی و انسان برای رشد، علاوه بر عبادت بدنی نیاز به عبادت مالی هم دارد. ✳️ انسان برای رسیدن به نهایت قرب الهی باید ولایت خدا و عشق خدا را در دل داشته باشد. این عشق زمانی در دل انسان رسوخ می کند که سایر عشق‌ها و وابستگی‌ها از دل انسان بیرون رود. 🔸انسان‌های عادی معمولاً اموال خودشان را بسیار دوست دارند و اموال برایشان عزیز است در حالی که برای رسیدن به خدا باید دل انسان از دوست داشتن اموال خالی شود. 🔹آیه شریفه ۹۲ سوره آل عمران به همین مسئله اشاره دارد: "لَنْ تَنَالُوا الْبِرَّ حَتَّىٰ تُنْفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ ۚ وَ مَا تُنْفِقُوا مِنْ شَيْءٍ فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَلِيمٌ" ✳️ در قرآن کریم انفاق واجب بیشتر با واژه《صدقه》می‌آید و انفاق مستحب خصوصاً در سوره‌های مکی با واژه《زکات》 می‌آید. 🅾 نکته دوم:《نماز و زکات سرلوحه همه واجبات》 ✳️ جهت اینکه در این آیه شریفه فقط به نماز و زکات اشاره شده این است که اگر کسی این دو واجب را انجام دهد، قطعاً باقی واجبات را نیز انجام خواهد داد. 🅾 نکته سوم:《اعتقاد به آخرت یعنی اعتقاد به وجود بی‌نهایت》 ✳️ خداوند متعال در این آیه شریفه از میان سه اعتقاد اصلی (توحید، نبوت و معاد) و دو اعتقاد مذهبی (عدل و امامت) فقط اعتقاد به معاد را بیان فرموده است. ❓چرا سایر اعتقادات مطرح نشده است؟ 🔰پاسخ اول: اعتقاد به توحید و نبوت از جملات قبلی فهمیده می‌شود‌. قطعاً کسی که نماز می‌خواند و زکات می‌دهد، توحید و نبوت را باور دارد. 🔰پاسخ دوم: اعتقاد به آخرت یعنی اعتقاد به وجود بی‌نهایت؛ بنابراین اگر اعتقاد به زندگی بی‌نهایت داشته باشد قطعاً به دنبال ساختن خود برای زندگی بی‌نهایت می‌رود. بنابراین این نگاه، تاثیر خودش را در زندگی می‌گذارد. 🅾 نکته چهارم:《مقصود از کلمه یقین》 ✳️ کلمه یقین به معنای باور و عبور از مرحله ظن و گمان است. ✳️ یقین در کتب اخلاقی سه مرحله دارد: ♦️مرحله اول: علم الیقین 🔹رسیدن به یقین با علم و منطق؛ در موضوع ما اعتقاد به معاد با استدلال و دلیل عقلی و منطقی که در کتب اعتقادی بسیار است. ♦️مرحله دوم: عین الیقین 🔹رسیدن به یقین با شهود و مشاهده؛ در بحث ما یعنی انسان معاد را با کشف و شهود مشاهده کند. شبیه به داستانی که مرحوم کلینی رحمه الله در باب 《حقیقت ایمان و یقین》 از 《کتاب ایمان و کفر》 نقل می‌کند 👇👇👇 رسول گرامی اسلام صلی الله علیه وآله بعد از نماز صبح نگاهش به جوانی افتاد و از او پرسید: حالت چگونه است؟ آن جوان که حارث بن نعمان انصاری بود، عرض کرد: نسبت به بهشت و جهنم به یقین رسیده‌ام ... . ♦️مرحله سوم: حق الیقین 🔹به معنای متحد شدن با حقیقت و در بحث ما متحد شدن تمام اعضاء و جوارح انسان با معاد. تهیه‌کننده: واحد پژوهش مدرسه علمیه رضویه بیرجند •┈┈••••✾•🌿🌼🌿•✾•••┈┈• @howzehkhj

#تفسیر_قرآن_کریم #استاد_حجت_الاسلام_زمانی_فرد #جلسه_پنجم 📚 تفسیر سوره لقمان با بیان حجت الاسلام والمسلمین زمانی‌فرد ✳️تفسیر آیه پنجم: "أُولَٰئِكَ عَلَىٰ هُدًى مِنْ رَبِّهِمْ ۖ وَ أُولَٰئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ" 🔰 نکته اول:《دو توصیف برای محسنین》 👌خداوند متعال در این آیه شریفه دو توصیف برای محسنین بیان می‌کند: ۱- توصیف به هدایت ۲- توصیف به فلاح ❓سؤال: در آیه قبل خداوند متعال سه صفت برای محسنین بیان کرد: اقامه نماز، ایتاء زکات و یقین به آخرت؛ آیا دو صفتی که در این آیه شریفه بیان شده در عرض همان صفات است یا غیر از آنهاست؟ ♻️ نکته‌ای که در تفاوت این دو دسته صفات می‌توان بیان کرد این است که: 🔅 آن سه صفت به اعتبار اعمال محسنین است. 🔅 این دو صفت نتیجه آن اعمال است. 🔸 یعنی یک سلسله اعمال از سوی محسنین انجام می‌شود و خداوند متعال به عنوان پاداش و نتیجه آن اعمال صفاتی را برای آنها قرار می‌دهد. 🔰 نکته دوم:《تفسیر اولئک علی هدی من ربهم》 ♻️ در آیه سوم خداوند متعال فرمود: "هدی و رحمة للمحسنین"، در این آیه شریفه هم هدایت محسنین را مطرح کرده است. ❓سؤال: آیا این هدایت با هدایت مطرح شده در آیه سوم یک چیز است یا فرق می‌کند؟ ♻️ ظاهر این است که فرق می‌کند: 🔅هدایت در آیه سوم هدایتی است که خداوند بر محسنین عرضه می‌کند و در اختیار آنها قرار می‌دهد. 🔅هدایت در آیه پنجم هدایتی است که خداوند متعال امضا می‌کند یعنی هدایت‌پذیری آنها را قبول می‌کند و تأييد می‌کند که آنها به مقتضای هدایتی که به آنها عرضه شده، عمل کرده‌اند. 🔰 نکته سوم:《تفسیر اولئک هم المفلحون》 ♻️ بررسی واژه فلاح در قرآن کریم 🔸 بسیاری از مفسران فلاح و فوز را مترادف دانسته‌اند و هر دو واژه را رستگاری معنا کرده‌اند. 🔸 اما به نظر می‌رسد این دو واژه، دو تعبیر مختلف هستند و با دو عنایت ویژه به کار می‌روند گر چه در نتیجه یکی هستند. ♻️ فوز: به معنای نجات یافتن است؛ "مَفَازَة" به صحرای بی‌انتها و وسیعی گفته می‌شود که به خاطر وسعتش معمولاً انسان‌ها در آنجا راه را گم می‌کنند و نمی‌توانند به مقصد برسند. وقتی کسی از چنین صحرایی عبور کند و به مقصد برسد، می‌گویند: "فَازَ" 🔅استعمال این واژه در قرآن کريم به این معنی است که گویا زندگی انسان مثل یک صحرای پهناور است که عوامل ضلالت و گمراهی فراوانی در آن وجود دارد و مؤمن کسی است که در این صحرای پهناور زندگی راه خود را پیدا کند. به این اعتبار می‌گوییم: "فوز" و مؤمن را "فائز" می‌نامیم. ♻️ فلاح: از ریشه "فلح" به معنای شکافتن است؛ وقتی چیزی که محکم است را می‌شکافند به آن "فلاح" می‌گويند. 🔅 به کشاورز "فلّاح" می‌گویند چون با ابزار کشاورزی زمین را می‌شکافد و به عمق آن دست می‌یابد. 🔅 به مؤمن هم "مفلح" گفته می‌شود به اعتبار اینکه نفس انسان مؤمن به زمینی می‌ماند که برای بهره‌برداری از آن باید به عمق آن نفوذ کند و استعدادهای درونی خود را شکوفا سازد. ✅ انسان مؤمن با اعمال صالحی که انجام می‌دهد سرزمین نفس خود را می‌شکافد و زراعت می‌کند. "الدنیا مزرعة الآخرة". تهیه کننده: واحد پژوهش مدرسه علمیه رضویه بیرجند •┈┈••••✾•🌿🌼🌿•✾•••┈┈• @howzehkhj

#تفسیر_قرآن_کریم #استاد_حجت_الاسلام_زمانی_فرد #جلسه_ششم 📚 تفسیر سوره لقمان با بیان حجت الاسلام والمسلمین زمانی‌فرد ✳️ تفسیر آیه ششم: "وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْتَرِي لَهْوَ الْحَدِيثِ لِيُضِلَّ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَ يَتَّخِذَهَا هُزُوًا ۚ أُولَٰئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ مُهِينٌ" 🔰نکته اول: شان نزول آیه ♻️این آیه شریفه در مورد یکی از دشمنان رسول گرامی اسلامی "صلی الله علیه وآله و سلم" به نام نضر بن حارث است. 💢این شأن نزول هم در تفاسیر شیعه و هم تفاسیر اهل سنت بیان شده است. ❗️ویژگی شخصیتی نضر بن حارث: 🔸نضر بن حارث یکی از تجار و بازرگانان صدر اسلام بود؛ او با قصه‌گویی و نقّالی همراه با آوازخوانی از افسانه‌های ایران و روم و داستان‌سرایی به مقابله با آیات قرآن کریم و رسول اکرم "صلی الله علیه وآله مشغول می‌پرداخت و می‌خواست آیات شریفه قرآن را هم نوعی داستان‌پردازی معرفی کند. ❌معایب تبلیغ حارث: 🔸به جهت محتوای تبلیغی حارث، انسان‌های اندیشمند و عالم جذب این فرد نمی‌شدند. 🔸انسان‌هایی که معمولا از عقلانیت به دور بودند و جذب او می‌شدند هم بعد مدتی متوجه اشتباه خود می‌شدند و از او فاصله می‌گرفتند. 🔰نکته دوم: تفاوت شان نزول با مفهوم آیه 🔹شأن نزول به معنای انگیزه نزول آیات قرآن است که موردی و جزئی است در حالی که مفهوم آیه به معنای استفاده کلی از آیه به شکلی است که در تمام زمان‌ها و مکان‌ها در همیشه تاریخ مصداق پیدا کند. ♻️ شأن نزول آیه شریفه در مورد شخصیت نضر بن حارث است و اینکه خداوند متعال از او صحبت کرده به جهت فعالیت‌های لغو و باطل او در قالب بیان قصه‌ها و افسانه‌های دروغ ایران و روم است که در زمان رسول اکرم صلی الله علیه وآله انجام داده است لکن برای مفهوم‌گیری این آیه شریفه می‌توانیم مفهوم لغو و باطل را گسترش داده و مصادیق جدید و امروزی بیان کنیم. 🔅مثال: مشاهده بعضی فیلم.ها، مسابقات ورزشی، بازی‌های کامپیوتری و حضور در شبکه‌های مجازی و ... که هیچ اثر و فایده‌ای بر آن مترتب نمی‌شود. ❇️ معنای واژه لهو: 🔅انسان برای اهدف مهمی خلق شده است، از جمله آن خودسازی با علم و عمل است و هر فعالیتی که انسان را از آن اهداف مهم دور کند، مصداق لهو خواهد بود. 🔅معنای امروزی لهو (سرگرمی) است. ♻️ البته در اسلام به سرگرمی سودمند، توصیه شده است، مثل توصیه اهل بیت علیهم السلام به آموزش شنا، تیراندازی و اسب سواری. 🔰نکته سوم: بیان اهداف سخنان نضر بن حارث 1⃣ گمراه کردن مردم: "لِيُضِلَّ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ" همان طور که در نکته اول ذکر شده، این گمراهی برای انسان‌هایی اتفاق می‌افتاد که از عقلانیت دور بودند. 2⃣ استهزاء به آیات قرآن: "وَ يَتَّخِذَهَا هُزُوًا" با شبیه‌سازی کاذب و مقایسه داستان‌های دروغ با داستان‌های قرآن کریم، آیات قرآن را مورد تمسخر قرار می‌داد. 🔰نکته چهارم: استفاده از ضمیر جمع در انتهاء آیه ⁉️ سؤال: از ابتدای آیه شریفه "وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْتَرِي لَهْوَ الْحَدِيثِ لِيُضِلَّ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَ يَتَّخِذَهَا هُزُوًا" با ضمیر مفرد مواجه هستیم لکن در انتها آیه "أُولَٰئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ مُهِينٌ" از ضمیر جمع استفاده می‌شود؛ دلیل آن چیست؟ ♻️ این تغییر ضمیر اشاره به این دارد که افرادی که با شنیدن، دیدن و خریدن افعال لهو به نوعی فعالیت باطل آن فرد را تایید و تقویت کنند و به نوعی به فعالیت او رونق بدهند، نیز دچار عذاب خواهند شد. 🔰در پرسش و پاسخ پایان جلسه چند نکته مطرح شد: ✅ لهو در مقابل حکمت است یعنی هر امری که حکیمانه و منطقی نباشد و فایده و سودی بر آن مترتب نشود، لغو است. ✅ بیان مصادیق لغو در میان عموم مردم که بسیار درگیر آن هستند، نیاز به پیش زمینه‌ها و مقدماتی است که باید مورد توجه قرار بگیرد. ✅خرید آلات لهو اگر انجام آن لهو، موجب حرمت شود، خرید آن هم حرام است ولی اگر انجام آن حرمتی نداشته باشد، خرید آن هم مکروه است. تهیه‌کننده: واحد پژوهش مدرسه علمیه رضویه بیرجند •┈┈••••✾•🌿🌼🌿•✾•••┈┈• @howzehkhj

#تفسیر_قرآن_کریم #استاد_حجت_الاسلام_زمانی_فرد #جلسه_هفتم 📚 تفسیر سوره لقمان با بیان حجت الاسلام والمسلمین زمانی‌فرد ✳️ تفسیر آیه هفتم: "وَ إِذَا تُتْلَىٰ عَلَيْهِ آيَاتُنَا وَلَّىٰ مُسْتَكْبِرًا كَأَنْ لَمْ يَسْمَعْهَا كَأَنَّ فِي أُذُنَيْهِ وَقْرًا ۖ فَبَشِّرْهُ بِعَذَابٍ أَلِيمٍ" 🔰 نکته اول: علت معارضه با آیات قران ♻️ در این آیه شریفه خداوند متعال علت اصلی معارضه با آیات قرآن را روحیه استکباری یا خودبزرگ‌بینی بیان می‌فرماید. ♻️ رفتارهای انسان نشأت گرفته از روحیات و ملکات نفسانی و اخلاقی است. 🔸 در این آیه شریفه می‌توان اینچنین گفت که روحیه و ملکه استکباری در نضر بن حارث سبب شده بود آیات قرآن را که مصداق کامل حق است، نپذیرد. 🔰نکته دوم: معنا و مفهوم استکبار ♻️ معادل فارسی استکبار، "خود‌بزرگ‌بینی" است. ♻️ در تحلیل مفهوم استکبار باید گفت: مستکبر کسی است که در حقیت امر بزرگ‌ نیست ولی به جهت توهم خودش را بزرگ می‌بیند. ♻️ یکی از معانی باب استفعال "به خود نسبت دادن" است، یعنی شخصی بزرگی را برای خودش حقیقت بداند در حالی که واقعیت ندارد. ♻️ استکبار و خودبزرگ‌بینی به نوعی جهل مرکب است که از خطرناک‌ترین بیماری‌های روحی است. 🔰نکته سوم: عوامل استکبار 1⃣ ثروت و مال دنیا آیه ۸۸ سوره یونس: "وَ قَالَ مُوسَىٰ رَبَّنَا إِنَّكَ آتَيْتَ فِرْعَوْنَ وَ مَلَأَهُ زِينَةً وَ أَمْوَالًا فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا رَبَّنَا لِيُضِلُّوا عَنْ سَبِیلِک" 2⃣ ریاست و قدرت آیه ۱۵ سوره فصلت: "فَأَمَّا عَادٌ فَاسْتَكْبَرُوا فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَ قَالُوا مَنْ أَشَدُّ مِنَّا قُوَّةً" 3⃣ عبادت آیه ۱۷۵ سوره اعراف: "وَ اتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ الَّذِي آتَيْنَاهُ آيَاتِنَا فَانْسَلَخَ مِنْهَا فَأَتْبَعَهُ الشَّيْطَانُ فَكَانَ مِنَ الْغَاوِينَ" 4⃣ نژاد آیه ۱۵ سوره اعراف: "قَالَ مَا مَنَعَكَ أَلَّا تَسْجُدَ إِذْ أَمَرْتُكَ ۖ قَالَ أَنَا خَيْرٌ مِنْهُ خَلَقْتَنِي مِنْ نَارٍ وَ خَلَقْتَهُ مِنْ طِينٍ" 5⃣ علم آیه ۱۰۱ سوره بقره: "وَ لَمَّا جَاءَهُمْ رَسُولٌ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ مُصَدِّقٌ لِمَا مَعَهُمْ نَبَذَ فَرِيقٌ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ كِتَابَ اللَّهِ وَرَاءَ ظُهُورِهِمْ كَأَنَّهُمْ لَا يَعْلَمُونَ" ♻️ استکبار نضر بن حارث از نوع استکبار مال و ثروت بوده است. ♻️ همه عوامل استکبار در وصف "ضعف عقلانیت" قابل جمع است، یعنی اگر انسان با تعقل به مبدأ و مقصد زندگی خود توجه کند در هیچ زمان به دنبال استکبار نخواهد رفت اما وقتی عقلانیت نباشد حتی عبادت ظاهری هم عامل استکبار می‌شود. تهیه‌کننده: واحد پژوهش مدرسه علمیه رضویه بیرجند •┈┈••••✾•🌿🌼🌿•✾•••┈┈• @howzehkhj

#تفسیر_قرآن_کریم #استاد_حجت_الاسلام_زمانی_فرد #جلسه_هشتم 📚 تفسیر سوره لقمان با بیان حجت‌ الاسلام‌ و المسلمین زمانی‌فرد ✳️ تفسیر آیه هشتم و نهم: "إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُمْ جَنَّاتُ النَّعِيمِ * خَالِدِينَ فِيهَا ۖ وَعْدَ اللَّهِ حَقًّا ۚ وَ هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ" 🔰نکته اول: همراهی ایمان و عمل صالح ♻️ در مکتب اخلاقی اسلام، قبولی اعمال در پیشگاه خدای تعالی منوط به "حسن فعلی" و "حسن فاعلی" است. ♦️ حسن فعلی یعنی انجام فعل خوب. ♦️ حسن فاعلی یعنی انجام فعل با نیت تقرب به خدا ✅ ایمان اشاره به حسن فاعلی و عمل صالح اشاره به حسن فعلی دارد. ✅ در مکاتب اخلاقی غیر اسلام، فقط حسن فعلی مهم است. مثلاً می‌گویند ساختن بیمارستان ارزشمند است و اصلاً مهم نیست این کار به چه نیتی انجام شود اما در مکتب اسلام تمام اعمال صالح وقتی ارزشمند است که با نیت تقرب الی الله صورت پذیرد. 🔰نکته دوم: معنای جنات نعیم ♻️ نعمت‌های بهشتی درجات متفاوت دارد. ♻️ اصل ایمان و عمل صالح ملاک نعمت‌های بهشتی است لکن مراتب ایمان و عمل صالح، درجات نعمت‌های بهشتی را تغییر می‌دهد. ❇️ اگر شناخت ما از خداوند متعال و نعمت‌های او بیشتر جنبه حسی داشته باشد، نعمت‌های بهشتی هم فقط امور حسی است. (طعام، شراب و میوه‌های بهشتی) ❇️ اگر شناخت و انگیزه ما از اعمال دنیوی از عالم محسوسات فراتر برود، نعمت‌های بهشتی هم از امور حسی فراتر خواهد رفت. (همنشینی با انبیاء، اهل بیت علیهم‌السلام، صالحان، اولیاء، شهداء، و ...) ⭕️ نام‌گذاری دو گروه بالا برگرفته از آیات ۷ الی ۱۱ سوره واقعه است. 🔹"وَ كُنْتُمْ أَزْوَاجًا ثَلَاثَةً فَأَصْحَابُ الْمَيْمَنَةِ مَا أَصْحَابُ الْمَيْمَنَةِ وَ أَصْحَابُ الْمَشْأَمَةِ مَا أَصْحَابُ الْمَشْأَمَةِ وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ أُولَٰئِكَ الْمُقَرَّبُونَ" 1⃣ گروه اول که ادراک آن‌ها امور حسی است، 《اصحاب یمین》نام دارند. 2⃣ گروه دوم که ادراک آن‌ها اسماء و صفات الهی است،《مقربین》نام دارند. ❇️ در نتیجه "جنات نعیم" هم درجات متفاوتی دارد: به اصحاب یمین از نعمت‌های حسی می‌دهند ولی نعمت‌های مقربین، همنشینی با اولیاء و بهره‌مندی از صفات و اسماء خدا است و به نعمت‌های حسی توجهی ندارند. ❇️ روایتی در کتاب کامل الزیارات آمده که مضمونش این است که عاشقان و گریه‌کنان امام حسین علیه‌السلام با بی‌توجهی به نعمت‌های محسوس بهشتی، مجالست با حضرت را بر همه آن نعمت‌ها مقدم می‌دارند. (صفحه ۸۰ روایت شماره ۶) ❇️ در سوره مبارکه فجر که مرتبط با حضرت امام حسین علیه‌السلام است، خداوند متعال می‌فرماید: "وَ ادْخُلِي جَنَّتِي" در این آیه جنت به خداوند اضافه شده است بنابراین بعضی نعمت‌های بهشتی از امور حسی فراتر رفته و به معنای التذاذ از اسماء و صفات پرودگار است. 🔰نکته سوم: بیان دو صفت برای جنات نعیم ♻️ در این آیه خداوند متعال به دو صفت برای جنات نعیم اشاره فرموده است: 🔅 صفت اول: "ابدیت و خلود" اگر معنای صحیح و دقیق ابدیت و خلود زندگی در قیامت را درک کنیم برای زندگی بی‌نهایت خویش بسیار، بسیار تلاش خواهیم کرد. 🔅 صفت دوم: "حق و قطعی" نعمت‌های بهشتی عین حقیقت و واقعیت است و هیچ شک و تردیدی در آن وجود ندارد. 🔰نکته چهارم: بیان صفات عزیز و حکیم برای خداوند ♻️ "عزیز" و "حکیم" علت قطعی بودن نعمت‌های بهشتی هستند. 🔅 "ذلیل" به معنای ناتوان که در مقابل "عزیز" است یعنی توانمند؛ بنابراین خداوند چون توانمند است، وعده نعمت‌های بهشتی از ناحیه او قطعی است. 🔅"حکیم" یعنی کسی که کار عبث و بی‌ضابطه انجام ندهد و فعلش از روی إتقان و إحکام باشد. بنابراین چون خداوند حکیم است، نعمت‌های بهشتی از روی ضابطه و قاعده است در نتیجه قطعی و حتمی است و باطل نمی‌شود. تهیه‌کننده: واحد پژوهش مدرسه علمیه رضویه بیرجند •┈┈••••✾•🌿🌼🌿•✾•••┈┈• @howzehkhj

#تفسیر_قرآن_کریم #استاد_حجت_الاسلام_زمانی_فرد #جلسه_نهم 📚تفسیر سوره لقمان با بیان حجت الاسلام و المسلمین زمانی‌فرد ✳️ تفسیر آیه دهم: "خَلَقَ السَّمَاوَاتِ بِغَيْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَهَا ۖ وَ أَلْقَىٰ فِي الْأَرْضِ رَوَاسِيَ أَنْ تَمِيدَ بِكُمْ وَ بَثَّ فِيهَا مِنْ كُلِّ دَابَّةٍ ۚ وَ أَنْزَلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَنْبَتْنَا فِيهَا مِنْ كُلِّ زَوْجٍ كَرِيمٍ" ✅ نکته ابتدائی: ♻️ مجموع آیات ۱۰ و ۱۱ این سوره برهانی بر توحید و نفی شرک است. 🔅آیه ۱۰- مقدمه اول برهان 🔅آیه ۱۱- مقدمه دوم برهان ✅ چکیده این آیه شریفه: "تدبیر عالمانه عالم با علم مطلق پروردگار" ❇️ خداوند متعال در این آیه به بیان خلقت چهار نوع از موجودات عالم اشاره دارد: 🔅 آسمان‌ها و کرات آسمانی 🔅 کوه‌ها 🔅 حیوانات 🔅گیاهان 🔴 مهم‌ترین ویژگی هر کدام از این موجودات 🔸ويژگى مهمّ آسمان‌ها و كرات ⬅️ معلّق بودن آن‌ها 🔸خصوصيّت مهمّ كوه‌ها ⬅️ ثبات و جلوگيرى از لرزش زمين 🔸جهت مهمّ حيوانات ⬅️ تنوّع و گستردگى آن‌ها در زمين 🔸ويژگى مهم گياهان ⬅️ زوجيّت و پرارزش بودن آنها 🔴 در اين آيه شریفه، به چند نمونه از اعجاز علمى قرآن اشاره شده، در زمانى كه بشر حتّى تصور و گمان آن را هم نداشته است: 1⃣ قوّه‌ جاذبه زمین 🔶 ستون‌های نامرئی همان جاذبه است که بین کرات وجود دارد و سبب می‌شود هر ستون جای خودش قرار بگیرد. 🔶 به عنوان مثال خورشید جاذبه دارد، ماه جاذبه دارد و این قوه جاذبه سبب می‌شود در زمان‌های مختلف فاصله مناسبی با هم داشته باشند. 🔶 این قاعده که جاذبه عمومی است بعدها توسط نیوتون کشف شده است. 2⃣ محافظت زمين از لرزش، به وسيله‌ استقرار كوه‌ها 🔶 تَمیدَ: به معنای اضطراب و تکان خوردن چیز بزرگ است. 🔶 حرکت‌های وحشت‌آور را "تمید" می‌گویند. مثل زلزله 🔶 خداوند کوه‌ها را برای ممانعت از این حرکت قرار داده است. 🔶 این کوه‌ها ریشه در اعماق زمین دارند و ریشه‌های آن‌ها در زیر زمین به هم پیوسته است و این پیوستگی سبب قوی شدن پوسته زمین می‌شود که جلوی زلزله را می‌گیرد. 3⃣ خلقت انواع حیوانات 🔶 حیوانات دارای تنوع و گوناگونی فراوانی است از حیوانات تک سلولی گرفته تا حیوانات عظیم‌الجثه، از حیوانات خشکی تا حیوانات دریایی 🔶 نویسنده، شاعر و فیلسوف بلژیکی به نام "موریس مترلینک" به نگارش چندین جلد کتاب و مقاله در زمینه شناخت از حیوانات پرداخته است. از جمله زندگی موریانه، مورچه، زنبور عسل را بررسی کرده است لکن اعتراف کرده که شناخت او از حیوانات فقط ظاهری است و نمی‌توانیم به عمق وجود این موجودات برسیم. 4⃣ قانون زوجيّت در گياهان 🔶 خداوند در معرفی گیاهان به دو امر "زوج کریم" اشاره کرده است. 🔶 تمام گیاهان حالت زوجیت دارند. دانشمند و گیاه‌شناس معروف سوئدی به نام "لینه" در اواسط قرن ۱۸ به زوجیت گیاهان اشاره داشته است. 🔶 کریم به معنای ارزشمند بودن گیاهان است. برخی مصادیق ارزشمند بودن گیاهان عبارت‌اند از: 🔅تامین اکسیژن بدن می باشد. 🔅گیاهان منافع دارویی دارند. در همین رابطه ابن سینا در کتاب قانون می‌فرماید: "اگر فردی مریض احوال شد با گیاهان دارویی همان منطقه خودش را درمان کند." ♦️خلاصه اینکه گیاهان دارویی هم ارزش حیات دارند و هم ارزش دوا. تهیه‌کننده: واحد پژوهش مدرسه علمیه رضویه بیرجند •┈┈••••✾•🌿🌼🌿•✾•••┈┈• @howzehkhj

#تفسیر_قرآن_کریم #استاد_حجت_الاسلام_زمانی_فرد #جلسه_دهم 📚تفسیر سوره لقمان با بیان حجت الاسلام و المسلمین زمانی‌فرد ✳️ تفسیر آیه یازدهم: "هَٰذَا خَلْقُ اللَّهِ فَأَرُونِي مَاذَا خَلَقَ الَّذِينَ مِنْ دُونِهِ ۚ بَلِ الظَّالِمُونَ فِي ضَلَالٍ مُبِينٍ" ✅ تبیین برهان بر توحید و نفی شرک ♻️ در جلسه قبل ذکر شد که مجموع آیات ۱۰ و ۱۱ این سوره، برهانی بر توحید و نفی شرک است. ♦️ مقدمه اول، آیه ۱۰: خداوند متعال خالق آسمان و زمین است. ♦️ مقدمه دوم، آیه ۱۱: فقط خالق می‌تواند اله و رب باشد. ♦️ نتیجه: فقط خداوند متعال می‌تواند اله و رب باشد. 🔅(نتیجه وحدت در خالقیت، وحدت الوهیت و ربوبیت است.) ✅ چکیده این آيه شریفه: همان کس که خالق است صلاحیت دارد که رب و اله باشد. ⁉️اشکال: ✳️ این استدلال نمی‌تواند شرک مشرکان را ثابت کند، زیرا آن‌ها توحید در خالقیت را باور داشتند، یعنی اعتقاد داشتند خالق واحد است لکن تدبیر امور به موجودات و مصنوعات بشر واگذار شده است؛ بنابراین برای تدبیر خوب باید در مقابل آن‌ها کرنش کنیم و آن‌ها را عبادت کنیم. ✅ پاسخ اشکال: 🔸اتفاقاً به همین دلیل می‌گوییم آن‌ها مشرک‌اند، چون بین خالقیت با ربوبیت و اولوهیت تلازم وجود دارد. اگر خالق واحد است، باید اله و رب هم واحد باشد. ❓سوال: چرا فقط خالق می‌تواند رب و اله باشد؟ 🔸مقدمه اول: فقط خالق شیء، همه مصالح و مفاسد آن را می‌داند. 🔸مقدمه دوم: هر کسی همه مصالح و مفاسد شیء را بداند، می‌تواند امورش را تدبیر کند. 🔸نتیجه: فقط خالق شیء می‌تواند امور موجودات را تدبیر کند. ✅ ظالم در آیه به معنای مشرک است. ♻️ مراحل ظلم مشرک: 1⃣ ظلم در حق خداوند متعال 🔸اولین ظلم مشرک به خداوند است چون حق عبودیت و بندگی او را به‌ جا نیاورده است. 2⃣ ظلم در حق خود انسان مشرک 🔸انسان مشرک به جهت آسیب زدن به فطرت توحیدی‌اش، دومین ظلم را به خودش می‌کند. 3⃣ ظلم به جامعه 🔸شرک یک انسان در مرحله سوم ظلم به جامعه است به جهت اینکه جامعه را از مسیر ارتقاء به عبودیت خارج می‌کند. ✅ کشف ارتباط آیات ۱۰ و ۱۱ با آیات گذشته 🔅آیات گذشته در مورد شخصیت نضر بن حارث بود که با داستان‌سرایی خیالی به دنبال گمراهی مردم بوده است. 🔅نضر بن حارث به جهت نپذیرفتن این نگاه توحیدی که در آیات ۱۰ و ۱۱ به دست آمد، به مقابله با قرآن کریم پرداخته است. تهیه‌کننده: واحد پژوهش مدرسه علمیه رضویه بیرجند •┈┈••••✾•🌿🌼🌿•✾•••┈┈• @howzehkhj

#تفسیر_قرآن_کریم #استاد_حجت_الاسلام_زمانی_فرد #جلسه_یازدهم 📚 تفسیر سوره لقمان با بیان حجت الاسلام و المسلمین زمانی‌فرد ✅ آیه دوازدهم: "وَ لَقَدْ آتَيْنَا لُقْمَانَ الْحِكْمَةَ أَنِ اشْكُرْ لِلَّهِ وَ مَنْ يَشْكُرْ فَإِنَّمَا يَشْكُرُ لِنَفْسِهِ وَ مَنْ كَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ حَمِيدٌ" ✅ نکته اول: حكمت، عطاى خداوند است. ♻️ از عبارت «وَ لَقَدْ آتَيْنا لُقْمانَ الْحِكْمَةَ» فهمیده می‌شود حکمت عطای خداوند است و كسب كردنى نیست، گرچه مقدّمات آن قابل كسب است. ♦️برخی عوامل مؤثر در عطاى حکمت به حضرت لقمان عبارتند از: 1⃣ امانتداری 2⃣ صداقت 3⃣ ترک کار لغو ✅ نکته دوم: شخصیت‌شناسی حضرت لقمان ♦️ حضرت لقمان اهل حبشه (سودان امروزی) بوده است. ♦️ حضرت لقمان در ابتدا غلام بوده است. ♦️ شغل حضرت لقمان چوپانی بوده است. ♦️ حضرت لقمان در عصر حضرت داوود علیه‌السلام می‌زیسته است. ♦️ موقعیت اجتماعی حضرت لقمان به لحاظ ظاهری در پایین‌ترین سطح جامعه بوده است لکن همین جناب لقمان در اثر این خصوصیات اشاره شده به مقامی رسید که خدای تعالی به او حکمت آموخته است. زیرا "إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللهِ أَتْقَاکُمْ" 🔻حکیم بودن یا نبی بودن حضرت لقمان ♻️ روایاتی وجود دارد که در آن تصریح شده لقمان پیامبر نبوده، بلکه حکمت به او داده شده است. ✳️ رسول خدا (صلی الله علیه وآله) ‌فرمود: «واقعیت این است که بگویم لقمان پیامبر نبود، اما بنده‏اى بود بسیار اندیشمند، یقینش نیکو بود و خدا را دوست می‌داشت پس خدا هم او را دوست داشته و حکمت به او عنایت فرمود. ... 🔸ندایى به گوش او رسید: اى لقمان! آیا میل دارى خداوند تو را خلیفه و نماینده خود در زمین قرار دهد تا بین مردم به عدالت حکم کنى؟ 🔹پاسخ داد: اگر خداوند مرا در این کار آزاد قرار داده، من هرگز این آزمایش و این مسئولیت را قبول نمی‌کنم و اگر امر می‌فرماید پس مطیع دستور او خواهم بود؛ زیرا یقین دارم که در اجرای مسئولیت به من کمک نموده و موفق به وظائف خویش می‌فرماید. 🔸ملائکه از لقمان پرسیدند - در حالى‌که ایشان را نمى‏دید و صدایشان را می‌شنید - دلیل کلام تو چیست؟ 🔹لقمان پاسخ داد: زیرا دادرسى و قضاوت مهم‌ترین و مشکل‏ترین شغلى است که تاریکى و ظلمت (اشتباه) از هر طرف آن‌را فرا گرفته، اگر قاضى خود را حفظ کند راه نجات داشته و اگر خطا کرد از راه بهشت دور خواهد شد. (من خواهان چنین مقام سنگینى نیستم) کسى که در دنیا ذلیل و در آخرت صاحب مقام و ارجمند باشد بهتر از آن است که در دنیا ارجمند ولى در آخرت ذلیل باشد، آن‌که دنیا را بر آخرت ترجیح دهد هرگز به آرزوهاى خود نرسیده و آخرت هم از دست او بیرون خواهد رفت. ✳️ ملائکه از پاسخ و طرز استدلال لقمان تعجب کرده و او را تحسین نمودند، آن‌گاه لقمان به خواب رفت و خداوند حکمت را به او داد و لقمان از حکمت خویش بهره‌مند می‌شد و با داود پیامبر (علی نبینا و آله و علیه السلام) همکارى و معاونت مى‏نمود». ♻️ این نقل، به گونه‌های مختلف در منابع اهل سنت (زحیلی، وهبة بن مصطفی، التفسیر المنیر فی العقیدة و الشریعة و المنهج) و منابع شیعی (طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن) نقل شده است. ♻️ از این روایت به دست می‌آید که 🔅لقمان، حکیم بوده و مقام نبوت نداشته است. 🔅لقمان در میان حکومت و حکمت مخیّر گشته و حکمت را انتخاب کرده است. 🔸(قمی مشهدی، محمد بن محمدرضا، تفسیر کنز الدقائق و بحر الغرائب) ✅ نکته سوم: معنای لفظ حکمت ♦️ در لغت به معنای استحکام است. ♦️ بر اساس معنای لغوی، اندیشه‌ها و رفتارهای استوار و منطقی را حکمت می‌گویند. ✳️ انواع حکمت: 1⃣ حکمت نظری: در بعد اندیشه و تفکر (شناخت مبدا، شناخت جهان هستی، شناخت معاد) در علم کلام و فلسفه، حکمت نظری را می‌آموزیم. 2⃣ حکمت عملی: در بعد رفتار و اعمال (اعمال با حسن و قبح مطابق باشد.) در علم اخلاق حکمت عملی را می‌آموزیم. 🔴 توصیه پایانی استاد: طلاب و اساتید حوزه علمیه می‌بایست با نشان دادن شایستگی‌ها و زمینه‌های مناسب، سبب نزول حکمت از جانب خداوند برای خود شوند تا از طریق آن درک عمیق و دقیقی از مسائل و موضوعات به دست آوردند. تهیه‌کننده: واحد پژوهش مدرسه علمیه رضویه بیرجند •┈┈••••✾•🌿🌼🌿•✾•••┈┈• @howzehkhj

#تفسیر_قرآن_کریم #استاد_حجت_الاسلام_زمانی_فرد #جلسه_دوازدهم 📚 تفسیر سوره لقمان با بیان حجت الاسلام و المسلمین زمانی‌فرد ✅ آیه دوازدهم: "وَ لَقَدْ آتَيْنَا لُقْمَانَ الْحِكْمَةَ أَنِ اشْكُرْ لِلَّهِ وَ مَنْ يَشْكُرْ فَإِنَّمَا يَشْكُرُ لِنَفْسِهِ وَ مَنْ كَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ حَمِيدٌ" ✅ نکته چهارم: سرلوحه حكمت، شکر است. ♻️نقطه آغازین حکمت، شکرگزاری پروردگار است و این از دو جهت است: 1⃣وقتی خدای تعالی به کسی حکمت عطا می‌کند، اولین کاری که او باید در مقابل این نعمت انجام دهد، شکرگزاری پروردگار است که او را لایق این نعمت دانسته است. 2⃣ حکمت ملازم با شکر است؛ وقتی انسان حکمت پیدا کرد: 🔅 لازمه اول آن شناسایی نعمت‌هاست. 🔅 لازمه دوم آن شناسایی منعم است. 🔅 لازمه سوم آن شناسایی روش به کارگیری نعمت‌هاست. ✅ وقتی انسان حکیم به درون نفس خویش یا به بیرون می‌نگرد، اولین چیزهایی که با آن مواجه می‌شود، همین‌هاست: ♦️ اول چیزی که نظر حکیمانه او را جلب می‌کند، نعمت‌های فراوان پروردگار است که مایه حیات او را فراهم کرده است. ♦️ و چون این نعمت‌ها از قدرت لایزال الهی ناشی می‌شود، نگاه انسان حکیم به منعم می‌افتد، لذا می‌خواهد از او سپاس‌گزاری کند. 🔻انواع شکر: ✳️ گاهی شکر زبانی است ⬅️ گفتن شکراً لله ✳️ گاهی شکر عملی است ⬅️ استفاده از نعمت‌ها در مسیر رضایت الهی ♻️ این نعمت‌ها نباید ضایع شود و باید به ثمر برسد. ♻️ ثمر دهی نعمت‌ها زمانی است که استفاده درست از آنها صورت گیرد. ✳️ بر اساس تبیین معنای شکر عملی تمام حسنات زیرمجموعه حکمت و عقلانیت قرار می‌گیرد و همه آنها مثال شکر الهی می‌شود، از این رو شکر رأس حکمت شمرده می‌شود. 🔰 رسول خدا صلی الله علیه و آله شب‌ها به اندازه‌ای عبادت می‌کردند که پاهاي مبارکشان ترَک (وَرَم) می‌کرد؛ به ايشان عرض شد: یا رسول الله، چرا چنين می‌کنی، در حالی که خداوند گناهانِ گذشته و آينده شما را بخشيده است؟ فرمود: أَ فَلاَ أُحِبُّ أَنْ أكُونَ عبْداً شكُوراً؟ آيا من دوست ندارم بنده‌ای سپاس‌گزار باشم؟ ✅ نکته پنجم: فایده و ثمره شکر ❓آیا شکر پروردگار نتیجه‌اش به خود انسان برمی‌گردد یا به خداوند؟ ♻️ ادامه آیه می‌گوید: نتیجه به خود انسان برمی‌گردد چون خدا بی‌نیاز مطلق است. به عبارت دیگر شکرگزاری مقام انسان را بالا می‌برد و گر نه در کبریائی خدا تأثیری ندارد. 🔴 توصیه پایانی: اهمیت مقوله شکر 🔸 ۷۵ آیه در قرآن کریم در رابطه با موضوع شکر است و ابعاد گوناگونی از شکر را بیان کرده است که جمع‌بندی آن‌ها هشت موضوع می‌شود: 1⃣ شکر باید سرلوحه زندگی انسان باشد چرا که فایده شکر به خود انسان برمی‌گردد. "أَنِ اشْكُرْ لِلَّهِ وَ مَنْ يَشْكُرْ فَإِنَّمَا يَشْكُرُ لِنَفْسِهِ" (لقمان/12) 2⃣ کسی که شاکر باشد گرفتار رنج و بلایای زندگی نمی‌شود. "مَا يَفْعَلُ اللَّهُ بِعَذَابِكُمْ إِنْ شَكَرْتُمْ وَ آمَنْتُمْ" (نساء/147) 3⃣ کسی که شکرگزار باشد نعمت‌ها برای او افزایش می‌یابد. "لَئِنْ شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ ۖ وَلَئِنْ كَفَرْتُمْ إِنَّ عَذَابِي لَشَدِيدٌ" (ابراهیم/7) 4⃣ شکر امتحان الهی است؛ نعمت‌هایی به ما ارزانی می‌دارد تا ما را بیازماید آیا شاکریم یا نه؟ "هَٰذَا مِنْ فَضْلِ رَبِّي لِيَبْلُوَنِي أَ أَشْكُرُ أَمْ أَكْفُرُ" (نمل/40) 5⃣ خداوند از انسان شاکر راضی است. "وَ إِنْ تَشْكُرُوا يَرْضَهُ لَكُمْ" (زمر/7) 6⃣ خداوند از کم‌ شاکر بودن انسان گلایه‌ دارد. در بیش از ۱۰ آیه این گلایه مطرح شده است. "قَلِيلًا مَا تَشْكُرُونَ" (اعراف/10) 🔅 برای نعمت‌های خیلی بزرگ می‌گوییم "الحمد لله" اما معمولاً برای نعمت‌های مستمر و دائمی و کوچک‌تر و دم دستی که همه‌روزه از آن برخورداریم، نسبت به شکر غفلت می‌کنیم. 7⃣ کسی که شکرگزار خدا باشد، خداوند هم این شکر او را بی‌جواب نمی‌گذارد و از او تشکر می‌کند. "وَ مَنْ تَطَوَّعَ خَيْرًا فَإِنَّ اللَّهَ شَاكِرٌ عَلِيمٌ" (بقره/158) 8⃣ در کنار شکر زبانی، شکر عملی هم باید باشد. "اعْمَلُوا آلَ دَاوُودَ شُكْرًا ۚ وَ قَلِيلٌ مِنْ عِبَادِيَ الشَّكُورُ" (سبأ/13) تهیه‌کننده: واحد پژوهش مدرسه علمیه رضویه بیرجند •┈┈••••✾•🌿🌼🌿•✾•••┈┈• @howzehkhj

#تفسیر_قرآن_کریم #استاد_حجت_الاسلام_زمانی_فرد #جلسه_سیزدهم 📚 تفسیر سوره لقمان با بیان حجت الاسلام و المسلمین زمانی‌فرد ✅ آیه سیزدهم: "وَ إِذْ قَالَ لُقْمَانُ لِابْنِهِ وَ هُوَ يَعِظُهُ يَا بُنَيَّ لَا تُشْرِكْ بِاللَّهِ ۖ إِنَّ الشِّرْكَ لَظُلْمٌ عَظِيمٌ" ♻️ نکته اول: مجاهدت والدین نسبت به تربیت فرزندان 🔸 والدین باید با روش‌های گوناگون به دنبال تربیت و اصلاح فرزندان خود باشند. 🔸 بهترین روش گفتگوی محبت‌آمیز است. 🔸 والدین نباید با اشتغالات زیاد از تربیت فرزندان غافل شوند. 🔸 با استناد به این آیه شریفه می‌توان ثابت کرد پند و موعظه برای تربیت و اصلاح مفید است. 🔸 اولویت فعالیت والدین، تربیت فرزندان است، خصوصاً برای شخصیت‌های علمی که ساعت‌های زیاد برای مطالعه و تدریس وقت می‌گذارند. ♻️ نکته دوم: اهمیت موعظه 🔸 موعظه به معنای نصیحت دلسوزانه است. 🔸 نصیحت دلسوزانه در نفس انسان آثار عجیبی دارد. 🔸 تاثیر موعظه زمانی بیشتر می‌شود که شخص گوینده و موعظه‌کننده خودش به آن عمل کرده باشد. 🔸 در برخی روایات آمده است: گاهی پیامبر صلی الله علیه وآله به حضرت جبرئیل می‌فرمود: "مرا موعظه کن." حضرت جبرئیل می‌گفت: ⬅️ هر چه زندگی کنی، آخر آن رفتن است. ⬅️ هر فعلی انجام دهی، آن را ملاقات خواهی کرد. 🔸 شرط تأثیرگذاری موعظه: 1⃣ واعظ خودش عمل کرده باشد. 2⃣ مخاطب ایمان داشته باشد موعظه اثرگذار است. ♻️ نکته سوم: معنای شرک 🔸 انواع شرک: 1⃣ شرک جلی: اثبات و پرستش شریک برای خداوند 2⃣ شرک خفی: در نظر داشتن غیر خداوند در انجام کار 🔸 توضیح بیشتر شرک خفی: 🔹توجه استقلالی به غیر خداوند، مؤثر دانستن موجودات بدون نظر و توجه به خداوند. 🔹مثلاً برای درمان ویروس کرونا امید داشتن به دارو و واکسن و متخصصان تجربی بدون در نظر گرفتن خداوند. 🔹این به معنای این نیست که انسان سراغ درمان نرود بلکه هنگام درمان بیماری یا انجام هر فعلی، در کنار توجه و توکل به خدا، سایر اسباب را علل غیر مستقل برای برطرف شدن مشکل بدانیم. 🔸 کسی می‌تواند ادعا کند مشرک نیست که در قلب خود به خداوند متعال اعتماد کامل داشته باشد و به تعبیری موحد قلبی بشود. ♻️ نکته چهارم: شرک ظلم عظیم است. 🔸 در تفسیر آیه ۱۰ اشاره شد که انسان مشرک چه نوع ظلمی انجام می دهد: 1⃣ ظلم به خداوند 2⃣ ظلم به خود 3⃣ ظلم به جامعه 🔸 اینکه گفته می‌شود شرک ظلم عظیم است به دلیل این است که تمام گناهان منشأ شرک دارد. 🔸 توضیح بیشتر: 🔅مقدمه اول: انسانی که مشرک شود از خداوند دور می‌شود. 🔅مقدمه دوم: انسانی که از خداوند دور شود، در دام شیطان گرفتار خواهد شد. 🔅مقدمه سوم: انسانی که در دام شیطان گرفتار شود هر گناهی از او رقم خواهد خورد. 《در نتیجه منشأ همه گناهان شرک است.》 تهیه‌کننده: واحد پژوهش مدرسه علمیه رضویه بیرجند •┈┈••••✾•🌿🌼🌿•✾•••┈┈• @howzehkhj

#تفسیر_قرآن_کریم #استاد_حجت_الاسلام_زمانی_فرد #جلسه_چهاردهم 📚 تفسیر سوره لقمان با بیان حجت الاسلام و المسلمین زمانی‌فرد ✅ آیه چهاردهم و پانزدهم: "وَ وَصَّيْنَا الْإِنْسَانَ بِوَالِدَيْهِ حَمَلَتْهُ أُمُّهُ وَهْنًا عَلَىٰ وَهْنٍ وَ فِصَالُهُ فِي عَامَيْنِ أَنِ اشْكُرْ لِي وَ لِوَالِدَيْكَ إِلَيَّ الْمَصِيرُ * وَ إِنْ جَاهَدَاكَ عَلَىٰ أَنْ تُشْرِكَ بِي مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ فَلَا تُطِعْهُمَا ۖ وَ صَاحِبْهُمَا فِي الدُّنْيَا مَعْرُوفًا ۖ وَ اتَّبِعْ سَبِيلَ مَنْ أَنَابَ إِلَيَّ ۚ ثُمَّ إِلَيَّ مَرْجِعُكُمْ فَأُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ" ✳️ نکته اول: آیه ۱۴ و ۱۵ جملات معترضه است. 🔸 آیات ۱۴ و ۱۵ جملات معترضه‌ای است بین موعظه حضرت لقمان که در آیه ۱۳ و بعد از آیه ۱۵ مطرح شده است. 🅾 جمله معترضه باید یک تناسب داشته باشد در ادامه به وجوه آن تناسب اشاره می‌شود: ♻️ وجه اول: جایگاه مهم والدین بعد از خداوند در هستی‌بخشی به فرزندان، نیاز به شکرگذاری دارد. 🔸 آیات قبل مربوط به شکر خداوند است و در آیه ۱۴ مساله شکر پدر و مادر مطرح می‌شود. 🔸 علامه در المیزان می‌فرماید:بعد از خداوند، پدر و مادر بیشترین نقش را در به وجود آمدن فرزندان دارند، به همین جهت ابتدا شکر خدا و در ادامه شکر پدر و مادر مطرح می‌شود. ♻️ وجه دوم: در این آیات حقوق متقابل والدین و فرزندان مطرح شده است. 🔸 در آیه ۱۳ حقّ فرزند بر پدر و مادر مطرح شده است به این صورت که پدر و مادر تکلیف دارند فرزندان خود را موعظه کنند. 🔸 در آیه ۱۴ خداوند متعال به حقوق پدر و مادر بر فرزندان اشاره دارد که حقّ شکرگذاری پدر و مادر است. ♻️ وجه سوم: در این آیات کیفیت تعامل با والدین نسبت به دستورات خلاف شرع مطرح شده است. 🔸 در آیه ۱۳ حضرت لقمان فرزند خود را به شرک نورزیدن توصیه کرده است و چون در زمان حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله والدین فرزندان خود را به شرک مجبور می‌کردند، خداوند متعال در آیه ۱۴ می‌فرماید فرزندان در هر حال باید احترام پدر و مادر را حفظ کنند حتی اگر آن‌ها را دعوت به شرک کنند‌. ✳️ نکته دوم: توصیه به والدین ▪️ خداوند متعال در آیات زیادی به والدین توصیه می‌کند‌. ▪️ با توجه به اجتماعی بودن انسان دلیل توصیه این است که خانواده مهم‌ترین نقش و تأثیر را در تربیت فرد و جامعه دارد. ▪️ برای پیوند محکم در میان اعضاء خانواده باید رابطه دوستی میان آن‌ها برقرار باشد. ✳️ نکته سوم: توصیه احترام به مادر 🔹 مادر در مسیر رشد فرزندان سختی بسیاری تحمل می‌کند به همین جهت تاکید بیشتری نسبت مادر می‌شود. 🔹 جنس مونث به جهت خصوصیات روحی باید بیشتر مورد توجه قرار بگیرند، به همین جهت توصیه اسلام بیشتر به مادران است. تهیه‌کننده: واحد پژوهش مدرسه علمیه رضویه بیرجند •┈┈••••✾•🌿🌼🌿•✾•••┈┈• @howzehkhj

#تفسیر_قرآن_کریم #استاد_حجت_الاسلام_زمانی_فرد #جلسه_پانزدهم 📚 تفسیر سوره لقمان با بیان حجت الاسلام و المسلمین زمانی‌فرد ✅ آیه چهاردهم: "وَ وَصَّيْنَا الْإِنْسَانَ بِوَالِدَيْهِ حَمَلَتْهُ أُمُّهُ وَهْنًا عَلَىٰ وَهْنٍ وَ فِصَالُهُ فِي عَامَيْنِ أَنِ اشْكُرْ لِي وَ لِوَالِدَيْكَ إِلَيَّ الْمَصِيرُ" ♻️ نکته چهارم: لزوم شکر خداوند ♦️ لزوم شکرگزاری از والدین خصوصاً مادر، به جهت تحمل سختی‌ها و رنج‌های بسیار، برای رشد و تربیت فرزند، امری کاملاً مشخص و معلوم است لکن خداوند متعال با قرار دادن محبت فرزند در دل مادر، تحمل این رنج و سختی‌ها را آسان کرده است. به همین جهت شکر خداوند هم لازم و ضروری است. ♦️ در این آیه شریفه برای بیان لزوم شکر خدا و لزوم شکر والدین، یک مرتبه از واژه شکر استفاده شده است و این مسأله اهمیت شکرگزاری از والدین در کنار شکرگزاری از خداوند را می‌رساند و اینکه شکر والدین همان شکر خداوند است. ✅ آیه پانزدهم: "وَ إِنْ جَاهَدَاكَ عَلَىٰ أَنْ تُشْرِكَ بِي مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ فَلَا تُطِعْهُمَا ۖ وَ صَاحِبْهُمَا فِي الدُّنْيَا مَعْرُوفًا ۖ وَ اتَّبِعْ سَبِيلَ مَنْ أَنَابَ إِلَيَّ ۚ ثُمَّ إِلَيَّ مَرْجِعُكُمْ فَأُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ" ♻️ نکته اول: استثناء اطاعت والدین ♦️ قاعده "ما من عام الا و قد خص" که در علم اصول فقه بحث می‌شود به معنای این است که الفاظی که عمومیت را می‌رسانند به احتمال زیاد تخصیص می‌خوردند. ♦️ در این آیه شریفه هم عمومیت اطاعت از پدر و مادر تخصیص می‌خورد و شامل زمانی که فرزندان را به خلاف شرع دعوت کنند، نمی‌شود و در آنجا اطاعت از والدین جایز نیست. ♦️ در تعارض اطاعت خالق و مخلوق، اطاعت خالق، مقدم است. ♦️ این مسأله در امور اعتقادی میان مذاهب اسلامی بسیار کاربرد دارد به شکلی که بعضی از برادران اهل سنت اطاعت امرا را در هر شرایطی واجب می‌دانند در حالی که شیعه اعتقاد دارد، عمومیت اطاعت از امرا، به واسطه قاعده "لا طاعة لمخلوق فی معصية الخالق" تخصیص می‌خورد. تهیه‌کننده: واحد پژوهش مدرسه علمیه رضویه بیرجند •┈┈••••✾•🌿🌼🌿•✾•••┈┈• @howzehkhj

#تفسیر_قرآن_کریم #استاد_حجت_الاسلام_زمانی_فرد #جلسه_شانزدهم 📚 تفسیر سوره لقمان با بیان حجت الاسلام و المسلمین زمانی‌فرد ✅ آیه پانزدهم: "وَ إِنْ جَاهَدَاكَ عَلَىٰ أَنْ تُشْرِكَ بِي مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ فَلَا تُطِعْهُمَا ۖ وَ صَاحِبْهُمَا فِي الدُّنْيَا مَعْرُوفًا ۖ وَ اتَّبِعْ سَبِيلَ مَنْ أَنَابَ إِلَيَّ ۚ ثُمَّ إِلَيَّ مَرْجِعُكُمْ فَأُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ" ♻️ نکته دوم: لزوم احترام به والدین در هر شرایطی ♦️ درست است که در تعارض اطاعت مخلوق با خالق، اطاعت از خالق لازم است، لکن نباید به مخلوق که در آیه والدین هستند بی‌احترامی شود. ♻️ نکته سوم: تفسیر واژه معروف ♦️ معروف اسم مفعول از ریشه معرفت است. ♦️ معروف در اصطلاح به معنای آن چیزی است که متعارف عرف و عقلا است. ♦️ در مقبولیت عرفی، هماهنگی عقل و شرع مورد تاکید است لکن اگر مخالف عرف و عقل بشود در آنجا معروف صدق نمی‌کند. ♦️ بعضی رفتارها جنبه خرافات پیدا کردند بنابراین نمی‌توانند معروف نام‌گذاری شوند. 🔴 برخی مصادیق خرافات: ⬅️ برخی رفتارها در روز سیزدهم فروردین مانند (گره زدن چمن، خارج شدن از منزل به دلیل نحسی سیزده، رها کردن سبزه در آب روان) ⬅️ عرض تسلیت در مجالس ترحیم با صدای بلند، هم‌زمان با تلاوت قرآن که چه بسا بی‌احترامی به قرآن است. ♦️ تذکر مهم: اميرالمؤمنين علیه‌السلام در خطبه 201 نهج البلاغه می‌فرماید: "أَيُّهَا النَّاسُ لَا تَسْتَوْحِشُوا فِي طَرِيقِ الْهُدَى لِقِلَّةِ أَهْلِهِ"؛ انسان در هیچ زمانی نباید خودش را در زندگی خرافی رها کند بلکه باید در مسیر حق حرکت کند حتی اگر در آن مسیر تنها باشد. ♦️ برداشت از این آیه شریفه این است که: "اطاعت از پدر و مادر در اموری که اوامرشان مخالف شرع نباشد هم‌چنین تکریم و احترام والدین در اموری که مخالف شرع است، از مصادیق رفتارهای متعارف و صحیح است." ♻️ نکته چهارم: محور اطاعت فقط پروردگار متعال است. ♦️ "إنابه" به معنای توجه کامل است یعنی از کسی تبعیت کنید که به صورت کامل متوجه منِ پروردگار است. ♦️ اطاعت مطلق فقط از حضرت حق و کسانی که توجه کامل به حضرت حق دارند یعنی پیامبران و امامان علیهم السلام، جایز است. ♻️ نکته پنجم: ترک مجادله با والدین در هر شرایطی ♦️ زمانی که والدین از فرزندان خود اوامری طلب می‌کنند که مخالف شرع است، فرزندان جایز به عدم اطاعت هستند لکن حق بی‌ادبی و بی‌احترامی ندارند و با ترک مجادله، روشن شدن این مساله را به قیامت بسپارند. ♦️ شاید از رفتار حضرت علی عليه‌السلام به این نتیجه برسیم که در مسایلی که نمی‌توان در دنیا نتیجه گرفت، نباید مجادله کرد، بلکه باید تا قیامت صبر کرد‌. ♦️ هر چند حضرت علی علیه‌السلام در ابتدا با رفتار و گفتار مخالفت خود را به چشم و گوش همه رساندند ولی بعد که این اعمال بی‌نتیجه ماندند، با ترک مجادله، روشن شدن حق را به قیامت سپردند. تهیه‌کننده: واحد پژوهش مدرسه علمیه رضویه بیرجند •┈┈••••✾•🌿🌼🌿•✾•••┈┈• @howzehkhj

#تفسیر_قرآن_کریم #استاد_حجت_الاسلام_زمانی_فرد #جلسه_هفدهم 📚 تفسیر سوره لقمان با بیان حجت الاسلام و المسلمین زمانی‌فرد ✅ آیه شانزدهم: "يا بُنَيَّ إِنَّها إِنْ تَكُ مِثْقالَ حَبَّةٍ مِنْ خَرْدَلٍ فَتَكُنْ في‏ صَخْرَةٍ أَوْ فِي السَّماواتِ أَوْ فِي الْأَرْضِ يَأْتِ بِهَا اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ لَطيفٌ خَبير" ♻️ این آیه شریفه دومین مورد از مواعظ حضرت لقمان به فرزند گرامی‌شان است. ♻️ اولین موعظه در آیه سیزدهم طرح شد که موعظه به توحید و مبدأ باری‌تعالی بود و دومین موعظه در این آیه شریفه موعظه به معاد و بازگشت به سوی پروردگار است. 🔰 نکته اول: اشاره به یکی از ابعاد مهم مسأله معاد 🔹 معاد جزء‌ اعتقادات اصلی ادیان الهی است و ابعاد گوناگونی دارد. 🔹 در این آیه شریفه به یکی از ابعاد مهم این مسأله اشاره شده و آن حفظ و آوردن اعمال انسان در روز قیامت است. 👈توضیح: اعمال ما در دنیا زمان‌مند و گذرا است. کارهایی که دیروز یا یک ماه پیش یا یک سال پیش انجام داده‌ایم الان حاضر نیستند. خدای تعالی در این آیه شریفه می‌فرماید: 1⃣ این اعمال محفوظ است. 2⃣در روز قیامت این اعمال آورده می‌شود. «یأت بها الله» ❓سؤال: این محفوظ بودن و آورده شدن بر اساس چه سازوکاری است؟ ♻️ سه عامل در اینجا وجود دارد که سبب این سازوکار می‌شود. دو عامل مربوط به آوردن اعمال است و یک عامل مربوط به حفظ اعمال. 1⃣ علم خدای تعالی به تمام موجودات تعلق گرفته است و تمام موجودات در حیطه علمی پروردگار است؛‌ کوچک باشد یا بزرگ،‌ پنهان باشد یا آشکار،‌ بر روی زمین باشد یا در آسمان یا در اعماق زمین؛ فرقی نمی‌کند. 🔸اصلاً تقسیم به پنهان و آشکار برای ما انسان‌هاست که علم محدودی داریم ولی برای خدای تعالی که عالم مطلق است این تقسیم معنایی ندارد، برای پیامبران و ائمه علیهم‌السلام هم چون علمشان علم خدایی است پنهان و آشکار معنایی ندارد. 2⃣ قدرت خدای متعال هم قدرتی است که محیط بر تمام موجودات عالم است و هیچ استثنائی در آن وجود ندارد؛‌ از ذرات ریز هسته‌ای گرفته تا بزرگترین اشیاء عالم تحت نفوذ قدرت پروردگار عالم است. 🔸 این دو عامل مربوط به آوردن اعمال است: چون خدای تعالی هم علم دارد و هم قدرت دارد پس می‌تواند همه اعمال انسان را در قیامت بیاورد اما یک مسأله دیگر حفظ اعمال بود باید این اعمال حفظ شده باشد تا در قیامت آورده شود،‌ چطور این اعمال حفظ می‌شود؟ 3⃣ عامل حفظ اعمال انسان، نفس و جان انسان است. 🔅 هر عملی که انجام می‌دهیم یک اثری در نفس ما می‌گذارد و نفس ما آن را ثبت می‌کند. 🔅 الان با این وسائل الکترونیکی و رایانه‌ای که برای ثبت و نگهداری اطلاعات وجود دارد، درک این مسأله راحت‌تر است،‌ اگر چه سازوکار نفس برای ثبت اعمال به‌مراتب بسیار بالاتر از این هاردها و ابزارهای رایانه‌ای و الکترونیکی مثل دوربین‌های مدار بسته و امثال آن است و قدرت حفظ نفس به‌مراتب بیشتر است. ✳️ تفاوت بین این دوربین‌های مداربسته و آنچه در نفس ثبت می‌شود: ▪️دوربین‌ فیلم را ثبت می‌کند یعنی یک تصویر متحرک از عمل انجام شده است. ▪️ولی آنچه در نفس انسان ثبت می‌شود و در قیامت آورده می‌شود فیلم اعمال ما نیست بلکه خود اعمال است یعنی خداوند در قیامت ما را در همان صحنه قرار می‌دهد نه به صورت مجازی بلکه به صورت حقیقی و در صحنه واقعی. ▪️آنچه در قیامت به انسان نشان داده می‌شود خود صحنه واقعی اعمال است «یأت بها الله» و در درون این چهره واقعی چهره ملکوتی آن هم هست که یا بهشت و نعمت‌های بهشتی است یا دوزخ و عذاب‌های دوزخی. 🔰 نکته دوم: تناسب دو اسم لطیف و خبیر با صدر آیه شریفه 🔹 در پایان آیه شریفه دو اسم از اسماء‌ الله یعنی لطیف و خبیر ذکر شده است. این دو اسم ارتباط مستحکمی با مسأله معاد دارد. 🔹 لطیف به موجود ظریفی گفته می‌شود که آن قدر ظریف است که همه‌جا می‌تواند نفوذ کند مثل هوا و اکسیژن؛‌ خدا لطیف است یعنی در همه‌جا نفوذ می‌کند و همه‌چیز تحت اشراف و سیطره او قرار دارد. 🔹 خبیر یعنی کسی که خبره است یعنی کسی که کُنه و عمق شیء را می‌داند. مثلاً ما که خبره نیستیم وقتی به یک ماشین نگاه می‌کنیم ظاهرش را می‌بینیم اما کسی که خبره است به این چیزها نگاه نمی‌کند بلکه یک استارت می‌زند و با همین استارت وضعیت درون ماشین را می‌فهمد. خدا خبیر است یعنی از عمق وجود ما و نیات ما آگاه است. ⬅️ نتیجه: باید مراقب اعمال و رفتارمان باشیم چون هم خدای تعالی لطیف و خبیر است و هم تمام اعمال ما را در قیامت می‌آورد. تهیه‌کننده: واحد پژوهش مدرسه علمیه رضویه بیرجند •┈┈••••✾•🌿🌼🌿•✾•••┈┈• @howzehkhj

#تفسیر_قرآن_کریم #استاد_حجت_الاسلام_زمانی_فرد #جلسه_هجدهم 📚 تفسیر سوره لقمان با بیان حجت الاسلام و المسلمین زمانی‌فرد ✅ آیه هفدهم: "يَا بُنَيَّ أَقِمِ الصَّلَاةَ وَأْمُرْ بِالْمَعْرُوفِ وَانْهَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَاصْبِرْ عَلَىٰ مَا أَصَابَكَ ۖ إِنَّ ذَٰلِكَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ" 🅾 در این آیه چهار توصیه دیگر از حضرت لقمان به فرزند گرامی‌شان مطرح شده است: 1⃣ توصیه به نماز 2⃣ توصیه به امر به معروف 3⃣ توصیه به نهی از منکر 4⃣ توصیه به صبر 🅾 برای موفقیت و سعادت در زندگی سه رابطه لازم و ضروری است: 1⃣ رابطه با خدا 2⃣ رابطه با جامعه 3⃣ رابطه با خود 🅾 در یک تقسیم‌بندی آن چهار توصیه بالا زیرمجموعه این سه رابطه قرار می‌گیرد: ✅ توصیه به نماز = رابطه انسان با خدا ✅ توصیه به امر به معروف و نهی از منکر = رابطه انسان با جامعه ✅ توصیه به صبر = رابطه انسان با خود 🔰 نکته اول: توصیه به نماز 1⃣ بهترین عمل برای تصحیح رابطه انسان با خدا، 《نماز》 است. 🔸اینکه گفته می‌شود نماز خیرالعمل است به جهت این است که وقتی انسان رابطه خودش را با خدا تصحیح کند سایر رابطه‌ها با عنایت خداوند درست می‌شود. 🔸بعضی‌ها اعتقاد داشتند بهترین عمل جهاد است در حالی که اگر کسی به واسطه نماز با خدا رابطه خوبی برقرار کند در زمان‌های مختلف و در میدان‌های مختلف حضور خواهد داشت؛ در هنگام مبارزه، جهاد خواهد کرد، در هنگام دستگیری، به نیازمندان کمک خواهد کرد و ... 2⃣《نماز》 بهترین وسیله و روشن‌ترین راه برای تقویت اراده و مبارزه با نفس است. 3⃣《نماز》 و ارتباط با خداوند قلب انسان را پاک می‌کند و از دیگر مشکلات گره گشایی می‌کند. 4⃣ توصیه علما به 《نماز》 و حل شدن مشکلات به واسطه 《نماز》برگرفته از این اعتقاد است که اگر رابطه با خدا درست شود سایر رابطه‌ها درست خواهد شد. 🔸《نماز》هم دافع و هم رافع مشکلات است. 🔰 نکته دوم: توصیه به امر به معروف و نهی از منکر 🔸 《امر به معروف و نهی از منکر》 به نوعی تصحیح رابطه انسان با جامعه و دیگران است. 🔸《امر به معروف و نهی از منکر》 یعنی اینکه من نسبت به جامعه مسئولیت دارم و چون مسئول هستم باید تلاش کنم تا خوبی‌ها را نشان دهم (امر به معروف) و بدی‌ها را پاک کنم. (نهی از منکر) 🔸 در حدیث زیبایی رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: مسافران داخل کشتی حق ندارند کشتی را به بهانه اینکه محل استراحت خودم است سوراخ کنند. چون وقتی آب داخل کشتی راه پیدا کند همه مسافران را به کام مرگ خواهد کشاند. 🔸 بنابراین نمی‌توانیم در زندگی خود از امر به معروف و نهی از منکر دیگران ناراحت شویم بلکه باید خودمان احساس مسئولیت کنیم و این دو موضوع را نهادینه کنیم. 🔸 رابطه فرد و جامعه مانند رابطه اعضا بدن با مجموعه هستی انسان (جسم-روح) است. 🔸 سعدی علیه الرحمه می‌گوید: 🌹بنی آدم اعضا یکدیگرند (یک پیکرند) 🌹که در آفرینش ز یک گوهرند 🌹چو عضوی به درد آورد روزگار 🌹دگر عضوها را نماند قرار 🌹تو کز محنت دیگران بی غمی 🌹نشاید که نامت نهند آدمی 🔸 روایتی از رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) نقل شده است که فرمودند: "مَثَلُ المُؤمِنِینَ فِي تَوَادِّهِم وَ تَعَاطُفِهِم وَ تَرَاحُمِهِم مَثَلُ الجَسَدِ إذَا اشْتَکَی مِنْهُ شَيءٌ تَدَاعَی لَهُ سَائِرُ الجَسَدِ بِالسَّهَرِ وَ الْحُمَّي" 🔸 بر اساس این گرایش و پیوند است که جامعه معنای الهی ـ انسانی می‌یابد. 🔸 حقیقت آن است که با پیوند انسان‌ها به هم ارزش آن‌ها ظهور می‌کند و سلامت جامعه تضمین می‌شود. 🔸 با ظهور روح همبستگی و همیاری است که عمل صالح تحقق می‌یابد و جامعه به سوی کمال سیر می‌کند. 🔸 حضرت علی (علیه السلام) در کلمات قصار نهج‌البلاغه شماره ۳۷۷ می‌فرمایند: «و ما اعمال البر کلها و الجهاد فی سبیل‌الله عند الامر بالمعروف و النهی عن المنکر الا کنفثة فی بحر لجی.» 🔸 امر به معروف و نهی از منکر در مقیاس وسیع و عمومی خود، حتی از جهاد بالاتر است؛ چون پایه‌ی دین را محکم می‌کند. اساس جهاد را امر به معروف و نهی از منکر استوار می‌کند. 🔸 به جهت جنبه پیشگیری 《امر به معروف و نهی از منکر》 باید یکی از شئون حاکمیتی در کشورهای اسلامی مسئله امر به معروف و نهی از منکر باشد. خداوند متعال در آیه ۴۱ سوره مبارکه حج می‌فرماید: "الَّذِينَ إِنْ مَكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ أَقَامُوا الصَّلَاةَ وَ آتَوُا الزَّكَاةَ وَ أَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَوْا عَنِ الْمُنْكَرِ ۗ وَ لِلَّهِ عَاقِبَةُ الْأُمُورِ" تهیه‌کننده: واحد پژوهش مدرسه علمیه رضویه بیرجند •┈┈••••✾•🌿🌼🌿•✾•••┈┈• @howzehkhj

#تفسیر_قرآن_کریم #استاد_حجت_الاسلام_زمانی_فرد #جلسه_نوزدهم 📚 تفسیر سوره لقمان با بیان حجت الاسلام و المسلمین زمانی‌فرد ✅ آیه هفدهم: "يَا بُنَيَّ أَقِمِ الصَّلَاةَ وَ أْمُرْ بِالْمَعْرُوفِ وَ انْهَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَ اصْبِرْ عَلَىٰ مَا أَصَابَكَ ۖ إِنَّ ذَٰلِكَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ" 🔰 نکته سوم‌: توصیه به صبر 🔸 توصیه به صبر در ذیل ارتباط انسان با خودش قرار می‌گیرد. 🔸 انسان وقتی به درجات بالا و سعادت می‌رسد که روحیه مقاومت و استقامت در برابر سختی‌ها داشته باشد. 🔸 انسان صبور می‌تواند بر اصول صحیح و درست خویش باقی بماند و با اصول خودش آن سختی را شکست دهد و الا انسان ضعیف به راحتی از اصول خودش دست بر می‌دارد. 🔸 انسان‌های صبور روحیات مقاوم و مستحکمی دارند و می‌توانند در سختی‌ها خودشان و دیگران را به سعادت برسانند. 🔸 صبر یک داروی بسیار تلخ است لکن برای درمان بسیاری از مرض‌ها مناسب است. 🔸 صبر کردن بسیار تلخ و سخت است لکن نتیجه آن سعادت روحی و جسمی را به دنبال دارد که بسیار شیرین است. 🔸 ضرب المثل فارسی به همین مسئله اشاره دارد:《صبر تلخ است و لیکن میوه شیرین دارد》 🔸 وظیفه بزرگ رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم، خداوند متعال را بر آن می‌داشت که متعدد ایشان را توصیه به صبر کند. 🔸بنابراین می‌توانیم نتیجه بگیریم انسان‌ها هر اندازه که مسئولیت سنگین‌تری به دوش دارند باید آستانه صبر و تحمل خود را بالا ببرند. خصوصا انسان‌هایی که وظیفه "تعلیم و تربیت" را به عهده دارند. 🅾 راهکارهای تقویت روحیه صبر 1⃣ اعتقاد به وجود فواید در سختی 🔹 اعتقاد داشته باشیم در سختی‌ها فواید و منافعی وجود دارد. 🔹 خداوند متعال در بسیاری از آیات قرآن به این مسئله تذکر داده است: ☑️بقره آیه ۲۱۶《وَ عَسَىٰ أَنْ تَكْرَهُوا شَيْئًا وَ هُوَ خَيْرٌ لَكُمْ》 ☑️نساء آیه ۱۹ 《فَعَسَىٰ أَنْ تَكْرَهُوا شَيْئًا وَ يَجْعَلَ اللَّهُ فِيهِ خَيْرًا كَثِيرًا》 2⃣ بدانیم که بدتر از بد بسیار است. 🔸 در هنگام سختی‌ها به این باور برسیم خداوند متعال می‌توانست سخت‌تر از این هم برای من به وجود آورد. 🔸 یک داستان عبرت‌آموز‌: 🔻وقتی انوشیروان بر بزرگمهر، وزیر با تدبیر خود، خشم نمود، بر او تنگ گرفت و او را به زندانی تاریک افکند و گفت بر او سخت بگیرند. 🔻 بعد از مدتی انوشیروان جمعی را فرستاد که با او گفتگو کنند و از احوالش جویا شوند و هر چه شنیدند بی کم و کاست، به شاه برسانند. 🔻 آنها نزد حکیم رفته و گفتند: چندی است که در محنت و غم، روزگار می‌گذرانی امّا با این حال، چرا رنگ چهره‌ات مانند روز نخست است و هیچ تغییری نکرده و ضعفی در تو مشاهده نمی‌شود، حکمتش چیست؟ 🔻 حکیم گفت: این مقاومت و تحمّل به خاطر معجونی است که برای خود درست کرده‌ام و دایم از آن استفاده می‌کنم و در اثر آن مانند روز نخست هستم. 🔻 آنها سؤال کردند: اجزای آن معجون چیست؟ 🔻 حکیم گفت: 🔅 اول: اعتماد و اطمینان بر کرم خداوند است. 🔅 دوم: رضا به قضای خداوند و اینکه آنچه مقدر باشد، خواهد شد. 🔅 سوم: استقامت و پایداری را بهترین چیز برای امتحان یافتم. 🔅 چهارم: اگر صبر نکنم، چه کنم. 🔅 پنجم: توجه به افرادی که کارشان سخت تر از من است. 🔅 ششم: امید نجات از سختی و فشار و اینکه از این ساعت تا ساعت دیگر و از این ستون تا ستون دیگر فرج است. 🌷در نومیدی بسی امید است. 🌷پایان شب سیه سپید است. 🔻انوشیروان با شنیدن این سخنان، حکیم را از زندان آزاد کرد و مقام بهتری نسبت به قبل به او داد. 3⃣ انسان خودش را مملوک خدا بداند. 🔸 انسان‌ها زمانی در مصیبت‌ها ناراحت می‌شوند که خودشان را مالک آن چیزی می‌دانند که به خاطرش ناراحت شدند، در حالی که اگر اعتقاد داشته باشند همه هستی مخلوق خداوند و مملوک خداوند است و خدا برای بندگان خودش تصمیم می‌گیرد دیگر هیج زمان ناراحت نمی‌شود. 🔸 خداوند متعال در آیه ۱۵۶ سوره مبارکه بقره به ما توجه داده است: "الَّذِينَ إِذَا أَصَابَتْهُمْ مُصِيبَةٌ قَالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ" 4⃣ توجه به بشارت برای صابران داشته باشد. 🔸 خداوند متعال در آیه ۱۵۷ سوره بقره به این مسئله اشاره کرده است. "اولَٰئِكَ عَلَيْهِمْ صَلَوَاتٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَ رَحْمَةٌ ۖ وَ أُولَٰئِكَ هُمُ المهتدون" تهیه‌کننده: واحد پژوهش مدرسه علمیه رضویه بیرجند •┈┈••••✾•🌿🌼🌿•✾•••┈┈• @howzehkhj

#تفسیر_قرآن_کریم #استاد_حجت_الاسلام_زمانی_فرد #جلسه_بیستم 📚 تفسیر سوره لقمان با بیان حجت الاسلام و المسلمین زمانی‌فرد ✅ آیه هیجدهم: "وَ لَا تُصَعِّرْ خَدَّكَ لِلنَّاسِ وَ لَا تَمْشِ فِي الْأَرْضِ مَرَحًا إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ كُلَّ مُخْتَالٍ فَخُورٍ" ♻️ در این آیه به دو موعظه دیگر از مواعظ حضرت لقمان به فرزندشان اشاره شده است. 1⃣ دوری از تکبر 2⃣ دوری از مرح (شیفتگی بی‌حدّ نسبت به دنیا) ♻️ نکته اول: توصیه به دوری از تکبر 🔆 صفت تکبر که در درون انسان رخ می‌دهد یک سلسله آثار دارد که در بیرون ظهور و بروز می‌کند. 🔆 همه صفات درونی - چه خوب و چه بد - در رفتارهای بیرونی هم تأثیر می‌گذارد و در جسم ظهور و بروز می‌کند، چون روح و بدن یک حقیقت را تشکیل می‌دهد. 🔆 یکی از آثار و نتایج تکبر، نگاه تحقیرآمیز به دیگران است. (لا تصعر خدک للناس) 🔆 در مقابل انسان متواضع، نگاهش به دیگران، نگاه مهربانانه است. 🔆 حضرت لقمان می‌فرمایند: ای فرزندم! مبادا در نگاه کردن به دیگران گونه‌های خود را بالا بگیری و با گوشه چشم نگاه متکبرانه داشته باشی به این معنا که طرف مقابل اصلاً برای تو ارزش نگاه مستقیم را ندارد. 🔆 در این فرمایش حضرت لقمان می‌خواهد از مطلق تکبر نهی کند اما با یکی از مظاهر بیرونی آن را بیان می‌کند زیرا بی‌اعتنایی فرد به دیگران در رفتارهای اجتماعی باعث می‌شود دیگران از او فاصله بگیرند. 🔆 یکی از توصیه‌های به اهل علم بر اساس این آیه شریفه این است که نسبت به عموم انسان‌ها و سؤالات عامیانه آن‌ها نباید رفتار متکبرانه داشته باشند. 🔆 در تاریخ نقل است حضرت عیسی علیه‌السلام پای حواریون خودش را شست‌وشو کرد، بعد به آن‌ها گفت: من که معلم شما هستم با شما چنین رفتار کردم تا شما هم با مردم چنین رفتار کنید، مبادا با دیگران رفتار متکبرانه داشته باشید. 🔆 حضرت لقمان می‌فرماید: انسان‌هایی که از جانب خداوند لطفی را دریافت می‌کنند نباید نگاه تحقیرآمیز به بندگان دیگر داشته باشند. ♻️ نکته دوم: توصیه به نهی از شیفتگی بی‌حدّ نسبت به دنیا 🔆 مرح به معنای شدّت شیفتگی نسبت به دنیا و تجلّیات آن است، به شکلی که برای انسان حالت مستی رخ می‌دهد. 🔆 خداوند به خاطر آزمایش به برخی انسان‌ها مال و ثروت یا جایگاه اجتماعی یا علم فراوان می‌دهد اما آن‌ها به این خاطر دچار مستی می‌شوند و آنچنان غرق در این نعمت‌ها می‌شوند که از منعم فراموش می‌کنند و دچار یک غفلت فوق‌العاده‌ای می‌شوند که نه به عبادت خالق فکر می‌کنند و نه به خدمت مخلوق. 🔆 چنین حالت بی‌توجهی به خداوند و مخلوقات او را "مرح" می‌گویند. 🔆 تعبیر دیگری که از این حالت در آیات شریف قرآن آمده، واژه "سکری" است. "إِنَّهُمْ لَفِي سَكْرَتِهِمْ يَعْمَهُونَ" 🔆 سکری به معنای خارج شدن از حالت عادی و روی آوردن به غفلت است؛ حالت خطرناکی که دوری از حق تعالی را به دنبال دارد. 🔆 البته اسلام مخالف استفاده از زیبایی‌های دنیا نیست اما افراط در هر چیزی خطرناک است و افراط در استفاده از لذت‌های دنیوی هم انسان را از مسائل واجب و اصلی‌اش دور می‌کند. ♻️ نکته سوم: معنای مختال و فخور 🔸 تعابیر پایانی آیه شریفه به‌نوعی بیان علّت این دو دستور ابتدای آیه است؛ یعنی قرآن کریم فقط دستور را بیان نمی‌کند بلکه تبیین و روشنگری هم می‌کند: ✳️ مختال علّت است برای توصیه هفتم (نهی از تکبر) 🔆 مختال یعنی توهم‌زده؛ کسی که متکبر است دچار خیال و توهم است. 🔆 انسانی که خیال‌زده است می‌تواند تکبر و غرور داشته باشد و الا انسان عاقل که حقیقت را درک می‌کند و به ضعف‌های خود توجه دارد هرگز دچار تکبر نخواهد شد. ✳️ فخور علت است برای موعظه هشتم (نهی از مستی و مرح نسبت به دنیا) 🔆 فخور به معنای ناز فروش است یعنی کسی که دارایی و کمال خویش را به رخ مردم می‌کشد. کسی که در لذت‌های دنیوی و حیوانی فرو رفته و به آن‌ها افتخار می‌کند. 🔆 افراط در لذت‌های حیوانی نه‌تنها افتخار ندارد بلکه مایه سرشکستگی است؛ انسانی که باید تا قرب الهی پیش برود همچنان سر در آخور حیوانیت دارد. این که افتخار ندارد! 🔆 اگر انسان از حکمت و عقلانیت اندک بهره‌ای برده باشد به این گونه چیزها افتخار نخواهد کرد. تهیه‌کننده: واحد پژوهش مدرسه علمیه رضویه بیرجند •┈┈••••✾•🌿🌼🌿•✾•••┈┈• @howzehkhj

#تفسیر_قرآن_کریم #استاد_حجت_الاسلام_زمانی_فرد #جلسه_بیست_و_یکم 📚 تفسیر سوره لقمان با بیان حجت الاسلام و المسلمین زمانی‌فرد ✅ آیه نوزدهم: "وَ اقْصِدْ فِي مَشْيِكَ وَ اغْضُضْ مِنْ صَوْتِكَ ۚ إِنَّ أَنْكَرَ الْأَصْوَاتِ لَصَوْتُ الْحَمِيرِ" 💢 در این آیه شریفه به دو موعظه دیگر از مواعظ حضرت لقمان به فرزندش اشاره شده است. 1⃣ رعایت اعتدال در راه رفتن 2⃣ رعایت اعتدال در صحبت کردن ♻️ مقدمه‌ 💢 مطلب اول: ما دو نوع حکمت داریم: 🔆 حکمت نظری (در حوزه اندیشه) 🔆 حکمت عملی (در حوزه رفتار) 💢 این دو موعظه از نوع حکمت عملی است. 💢 مطلب دوم: زیبایی‌های وجودی انسان دو جنبه دارد: 🔆 جنبه زیبایی درونی (اندیشه) 🔆 جنبه زیبایی بیرونی (رفتار) 💢 در مکتب اخلاقی اسلام به هر دو جنبه وجودی انسان توجه می‌شود. ♻️ نکته اول: تفسیر "و اقصد فی مشیک" ⬅️ برای این عبارت سه تفسیر بیان شده است: ✅ تفسیر اول: اعتدال از جهت کمّیت 🔸 در راه رفتن نه تند حرکت کند نه آهسته، بلکه اعتدال را رعایت کند. 🔸از امام موسی کاظم (عليه‌السلام) نقل است که فرمودند: «تند راه رفتن، متانت مؤمن را از بین می‌برد». (ابن بابویه، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، ج3، 561، دفتر انتشارات اسلامى، قم‏، 1413ق.) 🔸آرام راه رفتن موجب خستگی دیگران می‌شود. 💐رهرو آن نیست که گه تند و گهی خسته رود 💐رهرو آن است که آهسته و پیوسته رود (سعدی) ✅ تفسیر دوم: اعتدال از جهت کیفیت 🔸در راه رفتن نباید تکبّر داشت و نیز نباید حالت ذلّت به خود گرفت. ✅ تفسیر سوم: داشتن هدف مثبت 🔸هنگام راه رفتن: 👈 اولاً: باید هدف داشته باشد یعنی اگر فردی از او سوال پرسید به چه علت راه می‌روی؟ پاسخ مناسب بدهد. 👈 ثانیاً: هدف ارزشمندی داشته باشد، مثلاً: 🔅 به کلاس برای مجلس درس می‌روم؛ 🔅 به مسجد برای عبادت خالق می‌روم؛ 🔅 کارگاه برای خدمت به خلق می‌روم؛ 🔅 و ... 🔅 نه اینکه بیان شود به مجلسی می‌روم که قرار است لهو انجام دهیم. 💢 نتیجه‌گیری از نکته اول: ⬅️ اعتدال و میانه‌روی در همه شئون زندگی ⬅️ اعتدال و میانه‌روی هم در کمّیت و هم کیفیت 🔰یک توصیه: رعایت اعتدال در زندگی اهل علم بسیار توصیه شده و بسیار ضروری است. (خصوصاً در خرید وسیله نقلیه و منزل) ♻️ نکته دوم: تفسیر "و اغضض من صوتک" ⬅️ برای این عبارت سه تفسیر بیان شده است. ✅ تفسیر اول: اعتدال در میزان صدا حتی در شرایط عادی و غیر مجادله 🔸 صداى خود را كوتاه كنيم، از فرياد بيهوده بپرهيزيم و بيانى نرم و آرام داشته باشيم. 🔸 فرياد كشيدن و بلند كردن صدا، امرى ناپسند و نكوهيده است. ✅ تفسیر دوم: اعتدال در میزان صدل هنگام مجادله 🔸 مشخص و معلوم است که در شرایط عادی انسان‌ها صدای خودشان را بلند نمی‌کنند، به همین جهت خداوند در این آیه شریفه دستور به اعتدال میزان صوت در مجادله داده است. 🔸 برای جلوگیری از بلندی صدا در مجادله انسان باید به خودش مسلط شود. 🔸 هنگام غلبه احساس بر عقل، شخص صدای خود را در مجادله بلند می‌کند. 🔸 غلبه احساسات علّتی برای کم شدن نور عقل است. 🔸حتی در شوخی‌ها نباید صدا را بالا برد‌. ♻️ نکته سوم: تعلیل موعظه دوم 🔹 چون بدترين صداها، صداى بلند خران است، پس صداى خود را بلند نكنيد. 🔹 در همه انسان‌ها اگر جنبه انسانی تقویت نشود، قطعاً جنبه حیوانی تقویت خواهد شد. 💢 دفع دخل مقدر: 👈 ممکن است برخی با استناد به آیه ۱۴۸ سوره نساء "لَا يُحِبُّ اللَّهُ الْجَهْرَ بِالسُّوءِ مِنَ الْقَوْلِ إِلَّا مَنْ ظُلِمَ ۚ وَ كَانَ اللَّهُ سَمِيعًا عَلِيمًا" بگویند: انسان برای دفع ظلم می‌تواند صدایش را بلند کند. 🔻 در پاسخ باید بگوییم: 👈 این آیه ثابت نمی‌کند که انسان اجازه دارد در مواردی که ظلمی واقع شده است، صدای خود را بلند کند بلکه مقصود این است که معایب ظالم را در محلی که تاثیر دارد و باعث می‌شود شخص از ظلم خود دست بردارد، بیان کنیم. تهیه‌کننده: واحد پژوهش مدرسه علمیه رضویه بیرجند •┈┈••••✾•🌿🌼🌿•✾•••┈┈• @howzehkhj

#تفسیر_قرآن_کریم #استاد_حجت_الاسلام_زمانی_فرد #جلسه_بیست_و_دوم 📚 تفسیر سوره لقمان با بیان حجت الاسلام و المسلمین زمانی‌فرد ✅ آیه بیستم: "أَلَمْ تَرَوْا أَنَّ اللَّهَ سَخَّرَ لَكُمْ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَ مَا فِي الْأَرْضِ وَ أَسْبَغَ عَلَيْكُمْ نِعَمَهُ ظَاهِرَةً وَ بَاطِنَةً ۗ وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يُجَادِلُ فِي اللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَ لَا هُدًى وَ لَا كِتَابٍ مُنِيرٍ" ♻️ بیان اجمالی 🔸 از آیه ۲۰ تا ۳۴ به اختلاف موحدین و مشرکین در دو موضوع می‌پردازد: 👈۱- توحید ربوبی 👈۲- معاد و جهان آخرت ✳️ اختلاف اول: توحید در ربوبیت 🔸 مشرکین توحید در خالقیت را قبول داشتند لکن توحید در ربوبیت را قبول نداشتند، در حالی که موحدین توحید ربوبی را قبول دارند. 🔸 قرآن به دنبال این است که ثابت کند همه موجودات از جمله ملائکه، جنیان، ارواح مقدسه، ستارگان همه مسخر خداوند متعال هستند و بدون اذن او هیچ اثری ندارند و خداوند امور جهان را به صورت کامل واگذار نکرده است. ✳️ اختلاف دوم: معاد و جهان آخرت 🔸 مشرکین معاد را قبول ندارند در حالی که موحدان اعتقاد به معاد و بازگشت به سوی خداوند دارند. ♻️ بیان تفصیلی آیه بیستم ✳️ نکته اول: تسخیر آسمان‌ها و زمین 🔸 یکی از نشانه‌های توحید ربوبی تسخیر آسمان‌ها و زمین برای انسان است. 🔸 تسخیر به معنای قرار دادن اشیاء در مسیر مشخص برای هدف معین است. 🔸 آسمان‌ها و زمین در مسیر معین برای پرورش انسان قرار گرفته است به گونه‌ای که سبب رشد انسان می‌شود. 🔰 اقسام تسخیر: 1⃣ تسخیر غیر اختیاری 🔸 به این معنا که انسان در آن تسخیرها هیچ نقشی ندارد. مثل آفرینش خورشید، باران، گیاهان، حیوانات، دریا، باد، ابر و ... 🔸 انسان برای حیات و رشد معنوی به همه موارد بالا نیازمند است. به همین دلیل خداوند به شکلی آن موجودات را مدیریت کرده که سبب رشد و حیات انسان و حتی موجودات دیگر بشوند. 🔸 تسخیر آسمان‌ها و زمین نشان از "توحید در ربوبیت" جهان توسط خداوند متعال است. 2⃣ تسخیر اختیاری 🔸 خداوند با هدیه قدرت تفکر به انسان، سبب شده تا انسان‌ها با "قدرت علم و اختیار" از مخلوقات دیگر (آسمان و زمین) برای منافع خویش استفاده کند و بهره‌مند شود. و همه آن‌ها را در تسخیر خویش قرار دهد و این نوع تسخیر یکی دیگر از نشانه‌های توحید ربوبی است. 🔰 نشانه‌های وجود مدیریت صحیح 👈 ۱. هدف‌گذاری 👈 ۲. برنامه‌ریزی 🔸 دو نشان بالا در مدیریت جهان هستی به صورت کامل قابل مشاهده است. 🔸 هدف جهان هستی رسیدن انسان به کمال است. 🔸 برنامه‌ریزی جهان هستی همان تسخیر عالم وجود برای رسیدن انسان به کمال است. 🔸 در نتیجه جهان هستی یک مدیر لایق و شایسته دارد که همان خالق جهان است. 🔸 اولین نشانه توحید ربوبی، مدیریت حضرت حق نسبت به جهان است. ✅ نکته دوم: معنای "أسبغ علیکم نعمه" 🔸 کلمه "أسبغ" به معنای شمولیت و کمال است. یعنی خداوند به اندازه نیازهای انسان نعمت بدهد و نعمت‌ها به گونه‌ای باشد که همه نیازهای انسان را پاسخ بدهد. 🔸 معمولا وقتی کلمه " نعمت" گفته می‌شود نعمت‌های مادی به ذهن می‌آید در حالی که ما دو نوع نعمت داریم: نعمت تکوینی و نعمت تشریعی. 🔸نعمت تکوینی: همان خوردنی‌ها و پوشیدنی‌ها و امثال اینها است. 🔸 نعمت تشریعی: همان کتاب‌های آسمانی، علماء ربانی، اوصیاء الهی، نعمت هدایت، نعمت فقاهت، نعمت امامت، نعمت نبوت و امثال اینها است. ✅ نکته سوم: معنای نعمت ظاهری و باطنی 🔸 مراد از نعمت در این آیه شریفه، نعمت‌های بیرونی نیست بلکه نعمت‌های درونی است. 🔸دلیلش این است که نعمت‌های بیرونی خارج از ذات ماست و این موارد را خداوند در آیات قبل بیان فرموده است. پس مراد در این آیه نعمت‌های درونی است؛ نعمت‌هایی که به هستی ما برمی‌گردد. 🔸نعمت‌های ظاهری از جانب خداوند همان حواس پنج‌گانه است. 🔸 نعمت باطنی از جانب خداوند حواس باطنی است یعنی قوه عاقله، قوه متخیله، قوه متوهمه، قوه حافظه و قوه حس مشترک 🔸 "اسبغ" هماهنگی حواس ظاهری و باطنی است و این خود نشان از مدیریت و توحید ربوبی خداوند می‌دهد. تهیه‌کننده: واحد پژوهش مدرسه علمیه رضویه بیرجند •┈┈••••✾•🌿🌼🌿•✾•••┈┈• @howzehkhj

#تفسیر_قرآن_کریم #استاد_حجت_الاسلام_زمانی_فرد #جلسه_بیست_و_سوم 📚 تفسیر سوره لقمان با بیان حجت الاسلام و المسلمین زمانی‌فرد ✅ آیه بیستم: "أَلَمْ تَرَوْا أَنَّ اللَّهَ سَخَّرَ لَكُمْ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَ مَا فِي الْأَرْضِ وَ أَسْبَغَ عَلَيْكُمْ نِعَمَهُ ظَاهِرَةً وَ بَاطِنَةً ۗ وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يُجَادِلُ فِي اللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَ لَا هُدًى وَ لَا كِتَابٍ مُنِيرٍ" ♻️ نکته چهارم: عمل مشرکین بر اساس تعصب 🔹 مسیر واقعی رسیدن به حق از طریق تعقل، تعبد و شهود است اما مشرکین هیچ کدام از راه‌های فوق را نمی‌پیمایند بلکه بر اساس تعصب و تقلید کورکورانه عمل می‌کنند. ♻️ نکته پنجم: استفاده از تمام راه‌های صحیح برای دعوت به خدا 🔸برای دعوت به خدا باید از همه راه‌های صحیح بهره برد؛ از جمله مجادله به حق! 🔸مجادله از منظر قرآن کریم به طور مطلق مذموم نیست. بلکه در قرآن کریم مجادله به جدال احسن و غیر احسن تقسیم شده است و به مؤمنین امر شده تا در مسیر دعوت به خدای متعال از جدال احسن استفاده نمایند. 🔸سیره سلف در حوزه علمیه نيز با الگوگیری از اهل بیت علیهم‌السلام، جدال احسن بوده است. 🔸 وجود کتاب‌هایی چون "احتجاج" مرحوم شیخ طبرسی و یا "شب‌های پیشاور" مرحوم سلطان الواعظین شیرازی، نشانه‌ای از این جدال احسن در تاریخ علمای شیعه است. ✅ یک توصیه: امروز توجه به تربیت طلاب متعهد و آشنای به فن مناظره باید مورد نظر باشد و فضای مناظره‌ای در مدارس علمیه شکل بگیرد. ✅ شاخصه‌های جدال احسن: 1⃣ جدال برای کشف حقیقت باشد. 2⃣ منطقی و عقلانی و مبتنی بر استدلال باشد. 3⃣ به دور از فضای خودنمایی غالب و مغلوبی باشد. 🔰 در مقابل اگر جدال بدون علم و هدایت و کتاب منیر باشد بلکه بر اساس تعصب و صرفا با هدف غلبه بر خصم باشد، جدال مذموم به شمار می‌آید و به شدت باید از آن پرهیز شود. تهیه‌کننده: واحد پژوهش مدرسه علمیه رضویه بیرجند •┈┈••••✾•🌿🌼🌿•✾•••┈┈• @howzehkhj

#تفسیر_قرآن_کریم #استاد_حجت_الاسلام_زمانی_فرد #جلسه_بیست_و_چهارم 📚 تفسیر سوره لقمان با بیان حجت الاسلام و المسلمین زمانی‌فرد ✅ آیه بیست و یکم: "وَ إِذا قيلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا ما أَنْزَلَ اللهُ قالُوا بَلْ نَتَّبِعُ ما وَجَدْنا عَلَيْهِ آباءَنا أَ وَ لَوْ كانَ الشَّيْطانُ يَدْعُوهُمْ إِلى عَذابِ السَّعيرِ" ♻️ نکته اول: ارتباط آیه با آیه قبلی 🔆 خداوند در پایان آیه بیستم فرمود که مشرکین برای عقاید شرک آلود خود هیچ دلیل متقنی ندارند و تنها جدال می‌کنند آن هم جدال غیر احسن. 🔆 در آیه بیست و یکم این اعتقاد آنها را بر اساس یک تعصب و لجاجت و تقلید کورکورانه معرفی می‌کند. یعنی در واقع این آیه پاسخ به سوالی است که از آیه قبلی به دست می‌آید و آن اینکه: 🔆 چرا مشرکین با اینکه دلیلی بر مدعای خود ندارد،‌ اما بر ادعای خود پافشاری می‌کنند و به سوی شرک حرکت می‌کنند؟! 🔆 خداوند در این آیه شریفه می‌فرماید: دلیل این پافشاری آنها بر مدعای باطلشان، تقلید کورکورانه و تعصب آمیز از آداب و سنت‌های قومی نیاکانشان است. ♻️ نکته دوم: مبحث تقلید ❓سؤال: آیا تقلید از نظر قرآن قابل قبول است یا خیر؟ 🔸این بحث را در ضمن سه محور بیان می‌کنیم: 1⃣ معنای تقلید: 🔹 تقلید یعنی پذیرش سخن شخص دیگر به صورت تعبدی و بدون درخواست دلیل و استدلال 🔹عنصر اصلی تقلید این است که مطالبه دلیل و حجت نیست. 2⃣ تقسیم تقلید: 🔸از آیات و روایات و سیره عقلا استفاده می‌شود که دو نوع تقلید داریم: 🔅 تقلید ممدوح: مثل رجوع به کارشناس در هر زمینه‌ای باشد، چه پزشکی باشد، چه مهندسی باشد، یا مکانیکی یا امثال اینها 🔅 تقلید مذموم: تقلید از شخص به خاطر علاقه و محبت به او؛ مثل اینکه به یک هنرپیشه یا فوتبالیستی علاقه دارد لذا مانند او حرکت می‌کند، مانند او لباس می‌پوشد، یا در اصلاح موی سر از او تقلید می‌کند و ... ❗️صرف علاقه به یک فرد، ملاک معیار بودن او نمی‌شود؛‌ به همین خاطر مدگرایی مذموم است. 3⃣ شاخصه‌ تقلید ممدوح: ✅ تقلید اگر از باب رجوع جاهل به عالم باشد، ممدوح است اما اگر رجوع جاهل به جاهل باشد، مذموم است. ✅ تقلیدی که در باب احکام و سایر ابواب دینی ما به آن اشاره شده ممدوح است چون از باب رجوع جاهل به عالم است. 🔰جمع بندی: 🔹این آیه شریفه دو بخش دارد: 🔹در بخش اول آیه «اتَّبِعُوا ما أَنْزَلَ اللهُ» تقلید ممدوح را بیان می‌کند. «اتبعوا» یعنی تقلید کنید، منتها این تقلید از آن چیزی باشد که خدا نازل کرده است چون این تقلید در واقع رجوع به خداست که علم مطلق است. (رجوع جاهل به عالم است) 🔹بخش دوم تقلید مذموم را بیان می‌کند. «نَتَّبِعُ ما وَجَدْنا عَلَيْهِ آباءَنا» آنها به جای تقلید از منبع اصلی علم از چیزی تقلید می‌کنند که علم و آگاهی او ثابت شده نیست. (رجوع جاهل به جاهل است) تهیه‌کننده: واحد پژوهش مدرسه علمیه رضویه بیرجند •┈┈••••✾•🌿🌼🌿•✾•••┈┈• @howzehkhj