eitaa logo
پژوهشکده تاریخ معاصر
2.5هزار دنبال‌کننده
1.8هزار عکس
108 ویدیو
4 فایل
مشاهده در ایتا
دانلود
✳️پشت صحنه ملاقات وزرا با ؛ تکنیک‌هایی که هر وزیری می‌‎بایست فرا می‌گرفت پایگاه اطلاع‌رسانی ؛ «او (شاه) در سال‌های آخر به طرز وحشتناکی از واقعیت‌ها دور شده بود و هیچ کس جرئت نمی‌کرد با ذکر حقایق، خشم او را برانگیزد و فقط چیزهایی را می‌شنید که مایل بود بشنود. هویدا نیز در هنر پرده‌پوشی استاد مسلم به‌شمار می‌رفت. او با تهدید زیردستاتش به اینکه آنها را مجبور خواهد کرد ادعاهای خود را در حضور شاه تکرار کنند، آنها را وادار به سکوت می‌کرد. آنهایی که مایل بودند شغل خود را نگاه دارند چاره‌ای جز تسلیم نداشتند. به‌زودی وزیران و مقامات بلندپایه دولت تکنیک کار را یاد گرفتند که چگونه مطلبی را پیش شاه بازگو کنند و اگر شاه با آن موافق نبود جای عقب‌نشینی داشته باشند. گاهی شخصیت‌های باجرئت و استثنایی ذره‌ای از حقایق را می‌گفتند، اما این اشخاص کمیاب و در سال‌های پایانی نایاب بودند.»[1] امیر عباس ، نخست‌وزیر، در مراسم معرفی ، وزیر جدید آموزش و پرورش، به محمدرضا پهلوی شماره آرشیو: 2474-11ع پی‌نوشت‌ها: [1]. ، گفتگوهای من با شاه: خاطرات محرمانه امر اسدالله علم، ترجمه گروه مترجمان انتشارات طرح نو، ج 2، تهران، طرح نو، 1371، ص 28. ✅ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ تغییر دولت‌ها در دوره پهلوی؛ دستکاری کوچک در قالب سیستم قبلی پایگاه اطلاع‌رسانی ؛ در مردادماه 1356، محمدرضا پهلوی، که با نارضایتی روزافزون عمومی و مشکلات فراوان اقتصادی روبه‌رو بود، امیرعباس هویدا ــ نخست‌وزیر دوازده سال گذشته ــ را برکنار کرد و جمشید آموزگار، تکنوکرات ۵۱ ساله تحصیل‌کرده آمریکا، را به نخست‌وزیری گمارد. شاه با این کار در ظاهر می‌خواست به مردم وعده تغییر اوضاع را دهد، اما همان‌طور که عبدالمجید مجیدی ــ رئیس سازمان برنامه و بودجه ایران در سال‌های 1351-۱۳۵۶ ــ گفته است: «آموزگار سیزده سال وزیر کابینه هویدا بود. بعدا هم یک کابینه‌ای درست کرد که 50 درصد آن اعضای کابینه هویدا بودند. تغییر نبود که، دستکاری کوچکی بود در قالب همان سیستم قبلی».[1] یک سالی نگذشت که کنار رفت، مُرد و دولت مستعجل شد مراسم سلام نوروزی در ، با حضور امیرعباس هویدا، نخست‌وزیر، و جمشید آموزگار، وزیر دارایی شماره آرشیو: 753-11ع پی‌نوشت: [1]. ، خاطرات ، تهران، گام نو، 1381، ص 167. ✅ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ هویدا انتقالش از نخست‌وزیری به وزارت دربار را چگونه می‌دید؟؛ لانه افعی‌ها پایگاه اطلاع‌رسانی ؛ با کناره‌گیری از وزارت دربار و تغییر در طولانی‌ترین دوره نخست‌وزیری ایران، یعنی دوره سیزده‌ساله امیرعباس هویدا، زمانی که تصمیم گرفته شد به سمت وزارت دربار منصوب شود، او این تغییر و جابه‌جایی را این‌گونه تشریح داد: گرچه با اوضاع فعلی مملکت ایجاد تغییراتی در سطوح بالا واقعا ضروری است، ولی باید دانست که این گونه تغییرات به‌هیچ‌وجه مسائل مملکت را حل نخواهد کرد. البته شخصا هم هیچ امیدی ندارم که بتوانم در شغل جدید توفیقی کسب کنم؛ چون وقتی که تشکیلات دولت فاسد باشد، وزارت دربار هم به طور طبیعی تبدیل به لانه افعی‌ها می‌شود.[1] امیرعباس هویدا شماره آرشیو: 8-131گ پی‌نوشت: [1]. ، خدمتگزار تخت طاووس، تهران، اطلاعات، 1364، ص 90. ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ «به‌اصطلاح رجال!» پایگاه اطلاع‌رسانی ؛ در یادداشت‌های 19 آذر 1353 خود چنین نوشته است: «مقداری راجع به رجال (به‌اصطلاح رجال!) صحبت شد. عرض کردم خیلی کوتاه‌فکر و بدبخت و بیچاره هستند. تمام مسائل مملکتی را از نقطه‌نظر شخصی قضاوت می‌کنند. اگر کار آنها رو به‌راه باشد همه‌چیز خوب است و اگر نباشد همه چیز بد است. فرمودند متأسفانه همین‌طور است ولی چه کنیم؟ آدم نداریم. عرض کردم راست است که اعلیحضرت از پدرتان شاهنشاه فقید [رضاشاه] خواستید که خاطره بنویسد، فرمودند چه بنویسم؟ من یک سرپوش طلا روی یک ظرف گُه بودم، می‌خواهید این سرپوش برداشته شود؟ البته این عقیده درباره هیئت حاکمه ایران است نه مردم ایران. هیئت حاکمه که خودم [: اسدالله علم] هم باشم واقعا گُه است. خندیدند... فرمودند: در این حدود بود!»[1] احمد ، و شماره آرشیو: 5207-115ز پی‌نوشت: [1]. اسدالله علم، یادداشت‌های علم، ج 4، تهران، انتشارات مازیار و معین، 1380، ص 324. ما را در  فضای مجازی دنبال کنید؛        eitaa.com/iichs_ir   https://instagram.com/iichs.ir   https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ مجلس رشوه‌ای! پایگاه اطلاع‌رسانی ؛ بیشتر به شبیه بود تا یک انتخابات واقعی و حقیقی که در آن نمایندگان واقعی مردم به مجلس راه یابند. مرور خاطرات رجال عصر پهلوی از جمله اسدالله علم، وزیر دربار شاه، به این واقعیت صحه می‌گذارد. او تصریح دارد که در انتخابات برگزارشده در دوره نخست‌وزیری امیرعباس هویدا، نماینده‌ها به عنوان سهمیه مقامات، به مجلس شورای ملی راه می‌یافتند. در خاطرات روز 15 فروردین 1354 نوشته است: مطلبی نخست‌وزیر در کیش به من می‌گفت که خیلی جالب بود و فهمیدم عنوان رشوه را دارد. او گفت: هر کسی را از هر جا تو بخواهی من وکیل خواهم کرد. هر کس باشد، هیچ فکر نکن، به من بگو تمام می‌کنم. خیلی هم محرمانه و درگوشی می‌گفت. خیلی تعجب کردم که این چه رشوه‌ای است به من می‌دهی؟ فکر کردم و گفتم باید دید سیاست انتخاباتی شاهنشاه و تشکیلات چه خواهد بود. ✅ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ مجلس رشوه‌ای! پایگاه اطلاع‌رسانی ؛ بیشتر به شبیه بود تا یک انتخابات واقعی و حقیقی که در آن نمایندگان واقعی مردم به مجلس راه یابند. مرور خاطرات رجال عصر پهلوی از جمله اسدالله علم، وزیر دربار شاه، به این واقعیت صحه می‌گذارد. او تصریح دارد که در انتخابات برگزارشده در دوره نخست‌وزیری امیرعباس هویدا، نماینده‌ها به عنوان سهمیه مقامات، به مجلس شورای ملی راه می‌یافتند. در خاطرات روز 15 فروردین 1354 نوشته است: مطلبی نخست‌وزیر در کیش به من می‌گفت که خیلی جالب بود و فهمیدم عنوان رشوه را دارد. او گفت: هر کسی را از هر جا تو بخواهی من وکیل خواهم کرد. هر کس باشد، هیچ فکر نکن، به من بگو تمام می‌کنم. خیلی هم محرمانه و درگوشی می‌گفت. خیلی تعجب کردم که این چه رشوه‌ای است به من می‌دهی؟ فکر کردم و گفتم باید دید سیاست انتخاباتی شاهنشاه و تشکیلات چه خواهد بود. ✅  ما را در  فضای مجازی دنبال کنید؛ @iichs_ir
✳️پشت صحنه ملاقات وزرا با ؛ تکنیک‌هایی که هر وزیری می‌‎بایست فرا می‌گرفت پایگاه اطلاع‌رسانی ؛ «او (شاه) در سال‌های آخر به طرز وحشتناکی از واقعیت‌ها دور شده بود و هیچ کس جرئت نمی‌کرد با ذکر حقایق، خشم او را برانگیزد و فقط چیزهایی را می‌شنید که مایل بود بشنود. هویدا نیز در هنر پرده‌پوشی استاد مسلم به‌شمار می‌رفت. او با تهدید زیردستاتش به اینکه آنها را مجبور خواهد کرد ادعاهای خود را در حضور شاه تکرار کنند، آنها را وادار به سکوت می‌کرد. آنهایی که مایل بودند شغل خود را نگاه دارند چاره‌ای جز تسلیم نداشتند. به‌زودی وزیران و مقامات بلندپایه دولت تکنیک کار را یاد گرفتند که چگونه مطلبی را پیش شاه بازگو کنند و اگر شاه با آن موافق نبود جای عقب‌نشینی داشته باشند. گاهی شخصیت‌های باجرئت و استثنایی ذره‌ای از حقایق را می‌گفتند، اما این اشخاص کمیاب و در سال‌های پایانی نایاب بودند.»[1] امیر عباس ، نخست‌وزیر، در مراسم معرفی ، وزیر جدید آموزش و پرورش، به محمدرضا پهلوی شماره آرشیو: 2474-11ع پی‌نوشت‌ها: [1]. ، گفتگوهای من با شاه: خاطرات محرمانه امر اسدالله علم، ترجمه گروه مترجمان انتشارات طرح نو، ج 2، تهران، طرح نو، 1371، ص 28. ✅ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ ته حساب پول‌های نفت را هم بالا کشیدند! پایگاه اطلاع‌رسانی ؛ درباره افزایش قیمت خریدهای نظامی اخباری محرمانه به گوش شاه می‌رساند که نشان می‌دهد تا چه اندازه درآمدهای نفتی ایران به یغما رفته است: «یک خبر خیلی محرمانه از منابع انگلیسی‌‎ها شنیده‌ام که به عرض می‌رسانم. آن این است که منابع پنتاگون به کمپانی ژنرال دینامیک سازنده هواپیمای اف ـ 16 (F16) فشار آورده‌اند که باید قیمت‌ها را دوبرابر برای ایران حساب بکنی و بگویی که حساب سابق ما اشتباه بوده، به علاوه انفلاسیون (تورم) در قیمت‌ها تأثیر گذاشته؛ چون ایران خیلی علاقه‌مند به این هواپیماهاست، هر قیمتی بدهید، می‌خرد. شاهنشاه خیلی به فکر فرو رفتند. بعد فرمودند: در دل خودم هم چنین شکّی پیدا شده بود که به تو گفتم از سفیر آمریکا بپرس قیمت جمعی که برای هواپیما به کنگره گفته‌اند، برای 160 عدد یا برای 300 عدد است. اما ما از اینها کاغذ داریم که هر هواپیما را 6/ 5 میلیون دلار گفته‌اند، چطور حالا زیرش می‌زنند و می‌گویند هر هواپیما 18 میلیون دلار، از سه برابر هم بیشتر. عرض کردم همین کاری است که در مورد ناوشکن‌های اسپرانس (destroyer Spruance) کردند که قیمت یک‌دفعه از 280 میلیون دلار برای شش عدد به 600 میلیون دلار رسید و ما هم خریدیم. قطعا در آنجا هم پنتاگون نظر داشته که زودتر ته حساب پول‌های نفت را بکشد بالا».[1] پی‌نوشت: [1] . اسدالله علم، یادداشت‌های علم، علینقی عالیخانی، ج 6، تهران، کتابسرا، 1386-1371، صص 236-237. itaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eU
✳️ مذاکرات هیئت دولت در عصر / اسدالله علم: منشأ پول خارجی مثل عراق و مصر است!/شاه می‌گوید: حکومت نظامی اعلام نکنید ولی در عمل کار آن را انجام دهید!/وزیر دادگستری: از اینکه عده‌ای تلف شوند نباید بترسیم!/طبقه روشنفکر خواهان برخورد قاطع دولت است!/ باید با حکومت نظامی جلوی روضه‌خوانی‌ها گرفته شود!/حکومت نظامی آخرین تیر ترکش ماست! نخست وزیر در جلسه امروز هیئت دولت درباره جریان روزهای عزاداری محرم و اقداماتی که بر علیه نظم و امنیت مملکت صورت گرفته و می‌گیرد به‌خصوص راجع به ماجرای امروز بیان داشته و چنین توضیح داد: اسدالله علم: منشأ پول خارجی مثل عراق و مصر است! ما این‌طور حساب کردیم قبل از عاشورا کسی را نگیریم؛ شاید عده‌ای در عاشورا از میان بروند. البته منشأ واضح است و پول خارجی آن مثل عراق و مصر، اما در اینجا غیر از خمینی و قمی که در قم و مشهد گرفتیم بقیه گردانندگان مشهور نیستند. با اینکه عکس از آنها داریم، ولی صحیح شناخته نمی‌شوند. روز تاسوعا دوهزار نفر آمدند شعار دادند: زنده‌باد خمینی، مرگ بر دشمنان وی. روز عاشورا همین‌طور شعار دادند. اگر آن روز دست به تفرقه می‌زدیم، مردم زیاد زیر دست و پا می‌رفتند. خود بنده با همه خطری که مرا تهدید می‌کرد شب عاشورا رفتم به چند مجلس روضه و باعث تعجب آخوندها می‌شد. تصمیم ما بر این بود که روز شنبه خمینی را در قم و قمی را در مشهد بگیریم، ولی اتفاقی افتاد که باعث شد زودتر بگیریم. دو چیز اتفاق افتاد: 1. خمینی در قم بر منبر رفت و هتاکی زیاد به اعلیحضرت کرد؛ 2. خبر دیگر آنکه قم و مشهد با هم هم‌صدا بشوند و کار خیلی سخت بشود. ✅ شاه می‌گوید: حکومت نظامی اعلام نکنید ولی در عمل کار آن را انجام دهید! الان فکر می‌کنم که حکومت نظامی اعلان کنیم که مردم راحت بشوند. اعلیحضرت همایونی قلبا متمایل نیستند حکومت نظامی اعلام شود و به نظر هیئت دولت گذاشته‌اند و می‌فرمایند کار حکومت نظامی بکنید، ولی حکومت نظامی اعلان نکنید. اما به نظر من حکومت نظامی جنبه‌های مثبت و منفی دارد. ✅جنبه مثبت این‌ است که مردم راحت می‌شوند ما هم مسلط‌تر می‌شویم. جنبه منفی آن این است که در دنیا بگویند اوضاع مملکت آرام نیست. پیشنهاد می‌کنم حکومت نظامی را اعلان کنیم. به استانداران هم تلگراف کردم که در صورت لزوم حکومت نظامی اعلام کنند. الان کاملا مسلط هستیم. گاهی دسته‌های چند نفری هستند؛ گاه‌به‌گاه در نقاط مختلف شهر شیشه اتومبیل‌ها را می‌شکنند و از این‌طور کارها. ✅ وزیر دادگستری: از اینکه عده‌ای تلف شوند نباید بترسیم! وزیر دادگستری: وقتی ما برای مردم کار می‌کنیم، بنابراین اگر عده‌ای که در نظم اخلال می‌کنند تلف بشوند نباید بترسیم. به نظر من حکومت نظامی ضرورت دارد؛ از نظر امنیت شهر، از نظر عبور و مرور و از نظر تعقیب این افراد. اگر حکومت نظامی نشود، محاکمه در دادگاه‌های ارتشی هم تشریفات زیاد دارد، ولی در محاکم حکومت نظامی می‌توان زودتر به گناه اینان رسید. ✅ حکومت نظامی اثر بدی در جهان بر پرستیژ ما ندارد! اثر حکومت نظامی در دنیا هم بد نخواهد بود و پرستیژ ما از میان نخواهد رفت. حکومت نظامی می‌کنیم که ارتجاع را سر جایش بنشانیم خاصه آنکه چند روز طول می‌کشد و تمام می‌شود. ✅ طبقه روشنفکر خواهان برخورد قاطع دولت است! دکتر خانلری: این‌طور که بنده دیدم طبقه روشنفکر سخت عصبانی است و بر له دولت است و می‌گویند چرا دولت سستی می‌کند و اقدام شدید نمی‌کند. مطلب دیگر اینکه شترسواری دولا دولا نمی‌شود. تصمیم قاطع باید گرفت. اگر سست بگیریم، مملکت از میان می‌رود. ✅ باید با حکومت نظامی جلوی روضه‌خوانی‌ها گرفته شود! خوشبین وزیر مشاور: خاورمیانه روی آتش است. ما جزء این منطقه هستیم. باید مواظبت کنیم که بیشتر صدمه نخوریم. ما باید منشأ این‌کار را پیدا کنیم. ببینیم پول از کجا آمده؟ بانی که بوده؟ اگر ما به کُنه این قضایا پی نبریم، به نحو دیگری صدمه می‌خوریم. باید حکومت نظامی اعلام بشود و جلوی تمام روضه‌خوانی‌ها گرفته بشود. لامحاله برای بیست روز هر نوع اجتماعی موقوف بشود؛ درنتیجه استدعا دارم تمام قوای خودمان را بگذاریم که این منبع را پیدا کنیم و جلو انواع اجتماعات را بگیریم. ✅ حکومت نظامی آخرین تیر ترکش ماست! وزیر کشاورزی: بیانات دوستان مرا راضی کرد که حکومت نظامی بشود. این آخرین تیر ترکش است و من هم متقاعد شدم که آخرین تیر ترکش زده بشود. هر وقت دولت تصمیمات مهم می‌گیرد باید برای حفظ این تصمیم اقدام کند. ادامه در پست بعد ... برای مطالعه متن کامل روزشمار بر روی لینک کلیک کنید! https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ تغییر دولت‌ها در دوره پهلوی؛ دستکاری کوچک در قالب سیستم قبلی پایگاه اطلاع‌رسانی ؛ در مردادماه 1356، محمدرضا پهلوی، که با نارضایتی روزافزون عمومی و مشکلات فراوان اقتصادی روبه‌رو بود، امیرعباس هویدا ــ نخست‌وزیر دوازده سال گذشته ــ را برکنار کرد و جمشید آموزگار، تکنوکرات ۵۱ ساله تحصیل‌کرده آمریکا، را به نخست‌وزیری گمارد. شاه با این کار در ظاهر می‌خواست به مردم وعده تغییر اوضاع را دهد، اما همان‌طور که عبدالمجید مجیدی ــ رئیس سازمان برنامه و بودجه ایران در سال‌های 1351-۱۳۵۶ ــ گفته است: «آموزگار سیزده سال وزیر کابینه هویدا بود. بعدا هم یک کابینه‌ای درست کرد که 50 درصد آن اعضای کابینه هویدا بودند. تغییر نبود که، دستکاری کوچکی بود در قالب همان سیستم قبلی».[1] یک سالی نگذشت که کنار رفت، مُرد و دولت مستعجل شد مراسم سلام نوروزی در ، با حضور امیرعباس هویدا، نخست‌وزیر، و جمشید آموزگار، وزیر دارایی شماره آرشیو: 753-11ع پی‌نوشت: [1]. ، خاطرات ، تهران، گام نو، 1381، ص 167. ✅ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️پشت صحنه ملاقات وزرا با ؛ تکنیک‌هایی که هر وزیری می‌‎بایست فرا می‌گرفت پایگاه اطلاع‌رسانی ؛ «او (شاه) در سال‌های آخر به طرز وحشتناکی از واقعیت‌ها دور شده بود و هیچ کس جرئت نمی‌کرد با ذکر حقایق، خشم او را برانگیزد و فقط چیزهایی را می‌شنید که مایل بود بشنود. هویدا نیز در هنر پرده‌پوشی استاد مسلم به‌شمار می‌رفت. او با تهدید زیردستاتش به اینکه آنها را مجبور خواهد کرد ادعاهای خود را در حضور شاه تکرار کنند، آنها را وادار به سکوت می‌کرد. آنهایی که مایل بودند شغل خود را نگاه دارند چاره‌ای جز تسلیم نداشتند. به‌زودی وزیران و مقامات بلندپایه دولت تکنیک کار را یاد گرفتند که چگونه مطلبی را پیش شاه بازگو کنند و اگر شاه با آن موافق نبود جای عقب‌نشینی داشته باشند. گاهی شخصیت‌های باجرئت و استثنایی ذره‌ای از حقایق را می‌گفتند، اما این اشخاص کمیاب و در سال‌های پایانی نایاب بودند.»[1] امیر عباس ، نخست‌وزیر، در مراسم معرفی ، وزیر جدید آموزش و پرورش، به محمدرضا پهلوی شماره آرشیو: 2474-11ع پی‌نوشت‌ها: [1]. ، گفتگوهای من با شاه: خاطرات محرمانه امر اسدالله علم، ترجمه گروه مترجمان انتشارات طرح نو، ج 2، تهران، طرح نو، 1371، ص 28. ✅ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
‍ ‍ ✳️ تصویری از تهران در دهه 1340؛ صحنه‌ای غم‌انگیز از یک جامعه رو به توسعه! پایگاه اطلاع‌رسانی  ؛ «دو کامیون در جاده فرح‌آباد تصادف کرده بودند و ترافیک را حسابی بند آورده بودند. صبر کردم و در این فاصله نگاهی به زندگانی مردم این بخش فقیرنشین تهران انداختم. تمام خیابان‌هایی که به بزرگراه می‌خورند کثیف و خاکی هستند؛ چون امکان سر زدن شاه به این مکان وجود ندارد. صبح زود بود و پلیس راهنمایی هنوز سرکار نیامده بود، ولی یک پلیس تنها که پی در پی سیگار می‌کشید، باد در غبغب انداخته و چنان با مردم رفتار می کرد که گویی پادشاهی است در حضور رعایایش. چند مرد و زن چادری با بقچه‌های زیر بغل از حمام عازم خانه بودند... گروهی بچه دور هم جمع بودند. دخترها همگی چادر بر سر داشتند. طبقات بالای جامعه ما هرگز چنین ساعتی از خواب بیدار نمی‌شوند؛ دخترهایشان هم چادر سرشان نمی‌کنند. مردم دور چرخ لبوفروش ازدحام کرده بودند. در گوشه خیابان چند سگ ولگرد و چند بچه لخت و عور لابه‌لای زباله‌ها می‌لولیدند... سربازان وظیفه با سرهای تراشیده، شلوارهای بدقواره و پوتین‌های بی‌ریخت در کنار خیابان قدم می‌زدند و ظاهرا از تعطیل صبح جمعه‌شان لذت می‌بردند. هم کسالت‌آور بود و هم غم‌انگیز، صحنه‌ای از یک جامعه رو به توسعه، شاه شبانه‌روز تلاش می‌کند به این امید که تا ده سال دیگر از بسیاری کشورهای پیشرفته جهان هم جلوتر خواهیم بود، هیچ تغییر و تحولی عطش پیشرفت او را سراب نمی‌کند، اما هیچ مقدار خوش‌بینی زندگی را در این خیابان‌ها تغییر نمی‌دهد. در روسیه هم مردم فقیر و عبوس‌اند؛ چون حکومت آزادی را از آنان سلب کرده است، اما دست کم آدم نوعی تساوی اجتماعی و تا حدودی بهره‌وری از منابع ملی را به چشم می‌بیند. همه مثل هم لباس می‌پوشند؛ وسایل نقلیه عمومی ارزان است و بسیاری صاحب دوچرخه هستند؛ آدم‌هایی مثل من پولدار و سوار بر کرایسلر امپریال در یکی از مناطق فقیرنشین روسیه دیده نمی‌شود.»[1]   پی‌نوشت: [1]. ، گفتگوی من با شاه، ج 1، طرح نو، 1371، ص 179. ✅  ما را در  فضای مجازی دنبال کنید؛        eitaa.com/iichs_ir   https://instagram.com/iichs.ir   https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug