💢اجازات عام در حدیث امامیه؛ کارکرد، گستره و ارتباط با تبدیل اسناد ✍️ مصطفی بارگاهی 🔻اقسام تحمل حدیث، کیفیت و شیوه‌ی استفاده از آن‌ها از دیرباز مورد بحث عالمان حدیث در فریقین بوده است. یکی از اقسام تحمل حدیث، اجازه است. با توجه به انتقال کتبی احادیث شیعه از قرن دوم (زمان صدور بیشتر این احادیث)، اجازه در آن جایگاهی بسیار مهم دارد. اجازه در صورتی که با سماع، قرائت، یا مناوله همراه نمی‌بود می‌توانست راه را برای انتساب نادرست یک کتاب به صاحب اجازه باز کند. هم‌چنین ممکن بود نسخه‌ی ناصواب یا مغلوطی از کتاب صاحب اجازه به دست شاگرد بیافتد. از سوی دیگر اگر اجازه تنها با مناوله (نه سماع یا قرائت) همراه می‌بود چه بسا اشتباهات فراوانی در تشخیص الفاظ متن حدیث یا راویان سند آن رقم زده و در نتیجه، موجب فزونی تصحیفات می‌شد. این اشتباهات در قرن دوم و سوم که خط کوفی، دارای مشکلاتی (از جمله: نقصان نقطه‌گذاری یا نوشته نشدن الف وسط کلمه) بود برای کسانی که کتاب‌ها را با وجاده نقل می‌کردند بیشتر رخ داده است. در این میان، اجازات عام نیز که در آن نام کتاب‌ها (یا خصوصیات احادیث) ذکر نمی‌شد ممکن بود سبب انتساب کتاب‌هایی به صاحب اجازه شود که از اساس برای انتساب به او جعل شده بود. هم‌چنین وجود چنین اجازاتی می‌توانست موجب تبدیل سند شود؛ به این معنی که شخص در هنگام نقل حدیث از یک کتاب، با توجه به اجازه عامی که از یکی از شاگردان (باواسطه یا بی‌واسطه‌ی) رجال سند آن حدیث داشت، می‌توانست سندی دیگر به جای سند موجود قرار دهد. این اتفاق در حالی رخ می‌داد که راویان سند جدید، لزوماً این احادیث را سماع یا قرائت نکرده و شاید حتی از وجود آن احادیث خبر نداشتند. این مبنا لاجرم در طبقات بعد، موجب مشکلاتی در تشخیص راویان اصلی آن حدیث و در نتیجه تشخیص منبع اصلی آن می‌شد. از این روی، بررسی قدمت اجازه (خصوصا اجازات عام که با مناوله همراه نبوده) در تاریخ حدیث شیعه اهمیت فراوانی دارد. در صورت اثبات وجود چنین اجازاتی در قرن‌های دوم تا پنجم (زمان تألیف مهم‌ترین جوامع حدیثی موجود و منابع آن‌ها)، بررسی اسانید و تشخیص مصادر اخبار حتی در آن دوره نیز دشوار می‌شد، ولی بیش از آن در زمان حال -که دسترسی مستقیم به مصادر این کتاب‌ها مقدور نیست- این امر مشکل‌زا است. در صورت احراز وجود چنین مبنایی در میان قدما، برای ارزیابی سند احادیث باید معیارهای جدیدی متناسب با این رویداد یافت. هم‌چنین در صورت انکار وجود یا شیوع چنین اجازاتی در این قرون، باید برای مواردی که ظاهر آن با تبدیل سند سازگار است، تبیینی نو و البته با شواهد کافی ارائه داد. 🆔 @ijtihad

💢اگر عقل چیزی را به مصلحت یك نظام و ملت تشخیص داد این می‌شود حجة الله! ✔️آیت‌الله عبدالله جوادی آملی: 🔹آن روز كه انقلاب به ثمر رسید سخن از مدیریت علمی و فقهی بود. آنها كه جرأت نمی‌كردند نسبت به امام (رضوان الله علیه) درباره ولایت فقیه و ولایت امام و اینها سخنی بگویند، گفتند كشور مدیریت لازم دارد، مدیریت هم علمی است فقهی نیست، فقه مربوط به احكام است مدیریت مربوط به علم است، فقه را حوزه بگوید مدیریت را دانشگاه، كشور را ما باید اداره كنیم. اگر مدیریت، فقهی نبود، آن والی هم نمی‌تواند به فقاهت اكتفا كند [لذا] سخن از ولایت فقیه هم زیرش آب بسته می‌‌شد؛ منتها آن را جرأت نمی‌كردند بگویند! 🔹آن روز هم همین جواب گفته می‌شد كه فقه تنها علوم نقلی نیست؛ اگر ما حجتی داشتیم كه فرمان خدا را كشف بكند این فقه است؛ اگر با دلیل نقلی مثل ظاهر آیه مثل ظاهر روایت چیزی ثابت شد چه مسلمان چه كافر باید عمل بكند چون كفار هم مثل مسلمان ها مكلف به فروع ‌اند و اگر نكردند عذابشان در قیامت مضاعف خواهد بود و اگر چیزی را با عقل _ نه با نقل_ فهمیدیم که این مصلحت نظام اسلامی است، این مصلحت جامعه است، فلان كار برای جامعه مفسده دارد، فلان كار زیانبار است، این «حجة الله علی الخلق» است [لذا] چه مسلمان چه كافر باید به آن عمل كنند. 🔹معنای حجة الله یعنی چه؟ یعنی در محاكمه در محضر ذات اقدس الهی یوم القیامه كه ﴿فَمَن یعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَیراً یرَهُ ٭ وَمَن یعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرّاً یرَهُ﴾، این شخص دولتمرد را به محاكمه می‌كشند می‌گویند تو چرا این كار را كردی؟ می‌گوید من ارزیابی كردم تشخیص دادم كه راه خودكفایی ایران اسلامی در جریان گندم یا جو یا برنج به این وضع است اقدام كردم این مقدار نتیجه گرفتم این مقدار نتیجه نگرفتم چون امكانات نبود، ذات اقدس الهی می‌گوید طوبی لك و هنیئا، این را به بهشت راهنمایی می‌ كند، دیگر نمی‌ گوید كه تو چون به فلان آیه عمل كردی برو به بهشت! دیگر نمی ‌گوید سد خاكی یا بتونی بسازیم این در آیه یا روایت آمده است! اما اگر دیگری با اینكه بر او ثابت شده است كه راه خود كفایی در تولید گندم یا برنج فلان كار است اما این كار را نكرده خب چنین كسی را آیا ذات اقدس الهی در قیامت به جهنم می ‌برد یا نه؟ این كه نمی‌تواند بگوید شما در قرآن نگفتید در روایت نگفتید! پاسخش این است که این فهمی كه من به تو دادم مثل روایت است، عقل حجة الله است، مگر می ‌شود چیزی را عقل _ نه خیال و وهم و قیاس _ بگوید آن وقت انسان بتواند به آن بی ‌اعتنایی كند؟! در داروسازی همین ‌طور است، در كشاورزی همین‌ طور است، در دامداری همین‌ طور است كه اینها امور تجربی است؛ در سیاست همین ‌طور است، در علوم جامعه ‌شناسی همین‌ طور است كه اینها علوم انسانی است. اگر عقل چیزی را به مصلحت یك نظام و ملت تشخیص داد این می‌شود حجة الله! 🖇 سوره مبارکه ابراهیم جلسه 31 سال 1384 🆔 @ijtihad

📔سبک معیشت معصومان (ع) خواندنی شد 📖کتاب «سبک معیشت معصومان(ع)» اثر یدالله مقدسی از سوی معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی تهیه و به همت مؤسسه بوستان کتاب در ۱۴۳ صفحه منتشر شد. این اثر که با استفاده از گزارش‌های فراوان متون اسلامی درباره سبک زندگی اقتصادی معصومان(ع) در ۴ فصل و ۹ گفتار فراهم آمده است و به معرفی منبع درآمد، فعالیت‌های اقتصادی و هزینه‌های معصومان(ع) می‌پردازد. 👈علاقه‌مندان جهت خرید اینترنتی کتاب «سبک معیشت معصومان(ع)» می‌توانند به نشانی اینترنتی www.bustaneketab.ir مراجعه کنند. 🆔 @ijtihad

💢 رابطه امام خمینی و آیت‌الله خویی ✔️آیت‌الله سید موسی شبیری زنجانی: درباره رابطه آقای خویی و آقای خمینی چند مطلب نقل می‌کنم: 1️⃣ این را از حاج آقای والد شنیدم و از دیگری نشنیدم: وقتی آقای خویی قم آمد و بر آقای خمینی وارد شد، ما به عنوان اینکه مقرر درس آقای نائینی آمده است، رفتیم و از ایشان دیدن کـردیـم. اين قضیه قبل از دوره ما واقع شد. در دوره ما هم یک بار آقای خویی به قم تشریف آورد و ما ایشان را زیارت کردیم. 2️⃣ شنیدم وقتی آقای خمینی به عراق تبعید شد، وقتی به کاظمین وارد شد، به آقای خویی تلگراف یا تلفن کرد که من آمده‌ام. 3️⃣ مطلب دیگری که شنیدم و قطعى و مسلم است، اینکه در نجف وقتی آقای خویی از آقای خمینی دیدن می‌کند، چند روز بعد ایشان دوباره تصمیم می‌گیرد به دیدن ایشان برود. برخی نجفی‌ها به آقای خویی اعتراض می‌کنند که شما با این کار نجف را تضعیف می‌کنید. دفعه قبل دیدن کردید و دیدار مجدد لزومی ندارد. آقای خویی ترتیب اثر نمی‌دهد و دفعات متعدد به دیدن آقای خمینی می‌رود. 4⃣ وقتی مرحوم آقا مصطفی از دنیا رفت، نماز ایشان را آقای خویی خواند. 5⃣ یک وقت آقای خوبی به مرحوم آقای آسید احمد فهری عبایی می‌دهد که به آقای خمینی هدیه بدهد. وقتی آقای فهری عبا را به آقای خمینی تقدیم می‌کند، آقای خمینی می‌فرماید: خیلی خوش وقت مکه شما رابطه‌ات را با ایشان حفظ کرده‌اید. و از این جهت آقای خمینی قدردانی می‌کند. همچنین می‌فرماید: اگر فرستنده آقای خویی نبود، من همین عبا را به شما هدیه می‌کردم ولی چون ایشان هدیه داده است، من این را برای خودم نگه می‌دارم. سپس داخل می‌رود یا دستور می‌دهد که از داخل عبایی بیاورند و آن عبا را به آقای فهری اهدا می‌کند. 6️⃣ به نظرم از حسین آقا - فرزند مرحوم آقا مصطفی - شنیدم: اوائلی که آقای خمینی در نجف بود، منزل ایشان خیلی گرم بود و گرما ایشان را خیلی اذیت می‌کرد. آقای خویی تا وارد منزل آقای خمینی شد، نگاهی به اطراف منزل کرد و یک دستور معماری داد که مثلا فلان جای منزل را خراب و در سرداب فلان تغییر را ایجاد کنید تا مشکل گرمای هوای منزل حل شود. آن‌ها هم طبق دستور آقای خویی عمل کردند و مشکل گرما حل شد. آقای خویی در معماری مسلط بود. 7️⃣ از افراد متعددی این قضیه را شنیدم: کسی (که نامش را ذکر نمی‌کنم) نزد آقای خمینی آمد و از آقای حائری شیرازی امام جمعه سابق شیراز شکایت و تعبیر کرد که :«او مروج خویی است»! آقای خمینی از این حرف خیلی بدش آمد و به آن شخص تند شد که چرا از ایشان بی ادبانه تعبیر کردید؟ سپس فرمود: «ایشان آيةالله خویی و از اعاظم است». 📚جرعه‌ای از دریا؛ ج ۳ ص ۶۷۲ 🆔 @ijtihad

🔰 من هم تزریق نوبت سوم واکسن کرونا را انجام دادم، توصیه می‌کنم مردم هم حرف پزشکان و متخصصین را گوش کنند 🔻 رهبر انقلاب در ابتدای دیدار فرماندهان نیروی هوایی و پدافند هوایی ارتش: من مقیدم به شیوه‌نامه‌هایی که پزشکان اعلام می‌کنند. بنده تقید دارم، یعنی وظیفه می‌دانم برای خودم که آنها را عمل کنم و عمل می‌کنم. اصرار روی ماسک دارم و این نوبت سوم تزریق این واکسن را هم من انجام دادم. 🔺 توصیه می‌کنم به مردم عزیزمان که به حرف متخصصین و صاحب‌نظران این رشته توجه کنند و گوش کنند. آنچه که آنها صلاح می‌دانند و لازم می‌دانند انجام بدهند. ۱۴۰۰/۱۱/۱۹ 🆔 @ijtihad

💢اجتهاد باید بر اساس واقعیت‌‌های علمی روز و کارشناسی متخصصان صورت گیرد/ لزوم پرهیز از اتهام پراکنی و نسبتِ ناروایِ شیفتگی به طب روز ✔️رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) با اشاره به سخنان خود پیرامون لزوم تزریق واکسن کرونا، گفت: ما در مواردی که نظری می‌‌دهیم، در چارچوب استنباط و لحاظ همه ادله و جوانب فقهی و استنباطی است؛ چرا که اجتهاد باید بر اساس واقعیت‌‌های علمی روز و کارشناسی متخصصان صورت گیرد. به فضلای محترم نیز توصیه می‌‌کنیم بیشتر دقت فرمایند و از اتهام پراکنی و نسبتِ ناروایِ شیفتگی به طب روز و یا مسائلی از این دست، خودداری فرمایند. 👈 پاسخ استاد فاضل لنکرانی را به سؤالاتی پیرامون تزریق واکسن بخوانید: https://b2n.ir/h34962 🆔 @ijtihad

🔔تحلیل و بررسی نقش روحانیت در جمهوری اسلامی ✔️ دیدگاه امام خمینی در مورد ورود روحانیت در عرصه حکومت و سیاست چه بود؟ ✔️ روحانیون علی رغم نداشتن تخصص در اقتصاد و سیاست، چطور متصدی امور حکومتی شدند؟ ✔️ ماندگاری جمهوری اسلامی در صورت نبود روحانیت ممکن بود؟ 👤در برنامه این هفته تلویزیون اینترنتی «پاسخ»، با حضور حجت‌الاسلام دکتر سیدسجاد ایزدهی؛ عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ⏰ زمان: چهارشنبه، ۲۰ بهمن ۱۴۰۰، ساعت ۱۹ 📺 پخش با اینترنت رایگان در pasokh.tv 🆔 @ijtihad

💢 فقه اجتماعی، تبیین و استخراج یک نگاه جدید نسبت به احکام شرع است 🔸حجت‌الاسلام ارسطا ضمن تاکید بر اینکه فقه اجتماعی نوعی رویکرد و نگرش فقهی نسبت به مسائل اجتماعی است، گفت: آنچه به عنوان فقه اجتماعی تبیین می‌کنم تاسیس یک نگاه جدید نیست بلکه تبیین و استخراج یک نگاه جدید است. 🔸این استاد حوزه علمیه ادامه داد: بنده می‌گویم چنین نگاهی به احکام شرعی داشته باشیم، بلکه معتقدم روایات ما مشحون از چنین نگاهی به مسائل احکام شرعی است. فقه اجتماعی رویکردی است که موسس آن خداوند و پیامبر و ائمه هستند ولی متاسفانه ما در استنباطات خودمان توجه جدی به این رویکرد نداشتیم. 🔸عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، افزود: فقه اجتماعی اصطلاحی غیر از فقه الاجتماع است، رویکردی نو به مسائل فقهی است که در فهم تمامی فقه‌های مضافی که مربوط به اداره جامعه می‌شوند تاثیر کلان دارد و اگر به چنین رویکردی نسبت به مسائل فقهی توجه نگردد، در تحلیل فقه‌های مضاف مزبور ناتوان خواهیم بود. 👈گزارش کرسی علمی ترویجی «فقه سیاسی در آینه فقه اجتماعی» + نقد: https://b2n.ir/h49049 🆔 @ijtihad

📚کتاب «فلسفه فقه اجتماع» تالیف استاد عبدالحسین خسروپناه به تحقیق حجت‌الاسلام مجید رجبی روانه بازار نشر شده است. خواننده با مطالعه این اثر به نگاه جامع و نگرش کارآمدی از فقه دست می‌یابد. 👈 معرفی + خرید: https://b2n.ir/x94714 🆔 @ijtihad

💢علم‌الهدی: نظریه مقاومت عامه، مستندات قرآنی و روایی دارد/ کعبی: نظریه جهاد تمدنی، مفهوم توسعه یافته جهاد است ✔️نشست تخصصی «نسبت فقه و مقاومت اسلامی»؛ بررسی دروس خارج حوزه‌های علمیه و نسبت آن با مسائل جبهه مقاومت؛ به همت دبیرخانه شورای عالی حوزه علمیه خراسان و با حضور آیت‌الله سید احمد علم‌الهدی نماینده ولی فقیه در استان خراسان رضوی و استاد خارج فقه حوزه علمیه خراسان و استاد عباس کعبی عضو هیأت رئیسه مجلس خبرگان رهبری و استاد خارج فقه حوزه علمیه قم برگزار شد. 👈 اینجا بخوانید: https://b2n.ir/s80860 🆔 @ijtihad

💢روایتی از شخصیت و مجاهدت‌های علمی آیت‌الله موسوی نژاد ✔️یکی از مدارس موفق شهر مشهد که توانسته طلاب موفقی به جامعه علمی این شهر و کشور تقدیم کند، مدرسه علمیه آیت‌الله سید محمد موسوی نژاد است. این عالم گرانقدر، متولد دهم دی سال ۱۳۱۰ خورشیدی، در خانواده‌ای مذهبی در منطقه ابرده از ییلاقات مشهد به دنیا آمد و پس از حضور در مکتب خانه، به راهنمایی دایی بزرگوارش آیت‌الله شمس خراسانی، دروس طلبگی را در حوزه علمیه مشهد آغاز کرد. ایشان پس از گذراندن دروس مقدماتی و سطح و چند سالی درس خارج فقه و اصول در محضر بزرگانی، چون شیخ‌هاشم قزوینی، شیخ مجتبی قزوینی، آیت الله میلانی، میرزاجوادآقا تهرانی و آیت الله مروارید برای ادامه تحصیل به نجف اشرف هجرت کرد و در دروس بزرگان آن حوزه مانند آیات عظام خوئی و شاهرودی، حکیم، امام خمینی (ره) و … شرکت کرد، اما به سبب ضعف شدید بینایی به توصیه و تأکید استادان و دوستانش به مشهد مقدس بازگشت. موسوی نژاد در سال ۱۳۴۹ به توصیه، حمایت و راهنمایی میرزاجوادآقا تهرانی مدرسه علمیه‌ای برای تربیت و تحصیل طلاب به سبک و سیاقی متفاوت، منحصر و تحول گرایانه تأسیس کرد و طلاب فاضل و برجسته‌ای با مدیریت مستقیم ایشان در این مدرسه که بعد‌ها به نام ایشان شهرت یافت، مدارج علمی حوزه را در کنار درس اخلاق و عقاید و احکام گذراند ه و به موفقیت‌های بالایی دست پیدا کرده اند. به مناسبت ششمین سالگرد عروج ملکوتی این عالم بزرگ برآنیم تا به بررسی شخصیت و مجاهدت‌های آیت‌الله موسوی نژاد از آینه برخی بزرگان، دوستان و شاگردان او بپردازیم. 👈 بخوانید: https://b2n.ir/r96205 🆔 @ijtihad

💢 آمادگی حوزه برای ارائه مدل مطلوب اصلاح نظام بانکی/ طرح حوزه سایه به سایه طرح مجلس ✔️حجت‌الاسلام غلامعلی معصومی‌نیا: 🔹حوزه حاضر است یک مدل مطلوبی را برای اصلاح تمام نظام بانکی ارائه دهد. راهکار اساسی هم این است که خود مجلس حمایت کند و سازوکاری را درنظر بگیرد و ما هم طبق این سازوکار مدل مطلوبی را برای بانک مرکزی و عملیات بانکیِ بانک‌های خصوصی، مؤسسات اعتباری، بانک‌های متعلق به ارگان‌ها، بانک‌های دولتی و مؤسسات قرض‌الحسنه ارائه دهیم. ما معتقدیم بدون در نظر گرفتن تمام بخش‌های نظام پولی و مالی اصلاح ساختار بانک مرکزی خطاست. 🔹امروزه بانک‌های ما در حوزه بورس و بیمه فعال هستند و حتی برعکس شاهد این هستیم که بیمه‌ها و بورس هم در حوزه‌های بانکی فعالیت دارند. قسمت عمده فعالیت اینها برضد اقتصاد کشور است. یکی از انتقاداتی که به دولت آقای رئیسی داریم این است که چرا تا به امروز گامی برای تحول در نظام بانکی برنداشته است. 🔹با تأکید آیت‌الله اعرافی برخی دوستان مانند آقایان یوسفی، میرمعزی، رجایی‌نیا و خود بنده موظف شدیم سایه به سایه طرح مجلس در بهینه دوم یا همان تصویب جزئیات گام برداریم و در این راستا طرحی تدوین شده که ان‌شاءالله تا چند روز دیگر هم نهایی خواهد شد. 🔹ما هرچقدر تلاش کردیم طرح مجلس را مثبت ارزیابی کنیم، واقعاً امکان‌پذیر نبود و به همین دلیل و از باب ناچاری سایه به سایه طرح مجلس، خودمان پیش‌نویس طرحی را آماده کرده‌ایم. 👈 اطلاعات بشتر: https://b2n.ir/p29447 🆔 @ijtihad