📝 #یادداشت_تحلیلی 💥 💥مجموعه یادداشت‌های ذیل رویداد #مردم_مدار . 📌 اعتماد؛ كليد احياي مشاركت جامعه در توليد از طريق #بورس . ✍ مصطفی امیری 🎓 دانشجوی دکتری حقوق عمومی دانشگاه علامه طباطبائی (ره) . ⬅️ در ديدگاه سنتي همواره سرمايه‌گذاري كردن، از طرفي مربوط به اشخاصي تلقي مي‌شده كه داراي ثروت زياد يا نسبتاً زيادي بوده‌اند و از طرفي نيز فعالان بازار كه نياز به سرمايه داشته و پذيرندگان سرمايه بوده‌اند، آن را از نهادهاي مشخصي همچون بانك‌ها يا صندوق‌هاي معين و يا از ثروتمندان محدودي تأمين مي‌كرده‌اند. با گذشت زمان و به لطف ابزارها و فناوري‌هاي نوين، سرمايه‌گذاري نيز دچار تغيير و تحولات جدي شد. ديگر براي سرمايه‌گذاري كردن الزاماً نيازي به داشتن ثروت زياد نبود و تنها راه سرمايه‌پذيران نيز يافتن شخص ثروتمند يا نهادي همچون بانك و طي كردن فرايندهاي پيچيده و پرضابطه‌ي بانك‌ها نبود. در اين حالت، سرمايه از عموم مردم و از تعداد زيادي از افراد جامعه جمع‌آوري مي‌شود، كه به آن، «تأمين مالي جمعي (Crowd Funding)» يا «جمع‌سپاري مالي» مي‌گويند. در اين وضعيت جديد، چنانچه بخش خصوصي ثروتمند را با عموم جامعه متفاوت بدانيم، در اين صورت گروه اخير، يعني عموم جامعه مي‌توانند در امور اقتصادي به ميزان قابل توجهي مشاركت كرده و از اين طريق در اثرگذاري بر سرنوشت اقتصادي كشور نيز تأثيرگذار باشند و اين امر، همان موضوعي است كه در شعار سال 1403 با عنوان «جهش توليد با مشاركت مردم» بيان گرديده است. ناگفته پيداست كه اين جمع‌سپاري مالي و مشاركت مردم بايد در فضايي امن، شفاف و به دور از سوءاستفاده‌هاي احتمالي اشخاص سودجو باشد. علاوه بر اين، در بند «5» و «6» سیاست‌های کلی نظام در امور تشویق سرمایه‌گذاری (ابلاغي 1389 مقام معظم رهبري) نيز بر لزوم «لغو انحصارات غیرضرور و تقویت ساختار رقابتی و زیرساخت‌های لازم» و همچنين «شفافيت درآمدها» تأكيد گرديده است. ⬅️ مجموعه مطالبي كه بيان شد، مربوط به همان فضايي است كه مي‌تواند در بازار بورس كشور وجود داشته باشد. بورس‌هاي چهارگانه كشور (كالا، انرژي، اوراق بهادار، فرابورس) در حالي فعاليت مالي مذكور را با مشاركت سرمايه‌گذاران انجام مي‌دهند كه سازمان بورس و اوراق بهادار بر فعاليت آن‌ها نظارت داشته و تخلفات يا جرايم فعالان اقتصادي بورسي را رسيدگي يا پيگيري قضايي مي‌نمايد. در واقع، بورس‌هاي كشور مي‌توانند بسترهاي مناسبي در جهت جمع‌سپاري مالي يا مشاركت مردم در اين زمينه بوده و سازمان بورس و اوراق بهادار نيز مي‌تواند در جهت حفظ امنيت و شفافيت فضاي اين بازارها، اقدامات نظارتي لازم را انجام دهد. ⬅️ لكن در طول چند سال گذشته، تابلوي بورس‌ها در غالب اوقات، سرخ‌پوش بوده است، كه نشان از وضعيت نامناسب اين بازار دارد. لازم به ذكر است سرخ‌پوش بودن تابلوهاي بورس بدان معناست كه ميانگين ارزش سهام شركت‌هاي فعال در بورس (شاخص كل) كاهش پيدا كرده است و با توجه به اينكه بازار بورس مبتني بر نظام عرضه و تقاضا بوده و ارزش سهام اين شركت‌ها با خروج سرمايه سهامداران از بورس ارتباط مستقيم و بي‌واسطه‌اي دارد، بنابراين بايد در واقع عامل اصلي خروج سرمايه از بورس را يافت. در اين خصوص تحليل‌هاي مختلفي صورت گرفته است. لكن به نظر مي‌رسد مهم‌ترين عامل اين وضعيت، عدم وجود «اعتماد» جامعه به اين بازار باشد، كه باعث مي‌شود در حالت عادي سرمايه‌هاي خود را به اين بازار وارد نكرده و در مواقع خاص همچون وقوع هر گونه اتفاق كم‌اهميت سياسي، نظامي يا اجتماعي نيز آن را از بورس خارج كرده و به بازارهاي موازي (همچون بازار مستغلات، طلا و ارز) انتقال دهند. بنابراين اقدام كليدي براي بازگشت سرمايه‌ها به بازار بورس و خروج آن از سرخ‌پوشي، بازگرداندن اعتماد جامعه به آن است، كه براي اين موضوع مي‌توان راهكارهاي زير را ارائه كرد: 1️⃣ كاهش جذابيت اقدامات ناسالم بازارهاي موازي: با توجه به اينكه بازارهاي موازي بورس -چه در واقعيت و چه از نظرگاه مردم- سودآوري مطمئن‌تر و بي‌دغدغه‌تري نسبت به بازار بورس دارند، بنابراين بسياري از اشخاص ترجيح مي‌دهند كه سرمايه‌هاي خود را به آن سو هدايت كنند. حال آنكه اين امر، باعث شده تا علاوه بر ابتذال فرهنگ مالي مردم و وادار كردن آنان به سفته‌بازي و سوداگري‌هايي كه هيچ سودي براي اقتصاد كشور ندارد، التهاب در اين بازارها و در نتيجه بي‌ثباتي‌هاي مقطعي اقتصادي به بار آيد. از اين روي لازم است تا با انجام اموري از جمله اجراي جامع طرح اخذ ماليات بر خانه‌هاي خالي مندرج در ماده (54) مكرر قانون ماليات‌هاي مستقيم (اصلاحي 1399)، شفاف‌سازي و اخذ ماليات عادلانه در بازار طلا (كه اقدام به آن، در ماه‌هاي گذشته منجر به اعتراضات شديد طلافروشان شده است) و مواردي از اين قبيل، جذابيت بازارهاي موازي بورس، كه هيچ سودي براي اقتصاد كشور ندارند، كاهش پيدا كند. . ادامه یادداشت در پیام بعدی: 👇👇👇