#معرفی_کتاب 📖 جامعه و حکومت اسلامی (راهنمای حقایق) 🖋️ به قلم: شهید سید مجتبی نواب صفوی 🔻 27 دی‌ماه سالگرد شهادت روحانی مبارزی است که رهبر معظم انقلاب اسلامی درباره او فرمود: «جرقه‌های انگیزش انقلاب اسلامی ‌به وسیله‌ی نواب صفوی در من به وجود آمده و هیچ شکی ندارم که اولین آتش را مرحوم نواب در دل ما روشن کرد.» 🔹از زمان اشغال ایران در شهریور 1320 توسط متفقین و سقوط استبداد رضاخانی، جامعه ایران اسلامی با وقایعی مواجه شد که انگیزه‌های انقلابی روحانیت مبارز را برای مبارزه با استعمار خارجی و انحرافات داخلی نیز برانگیخت. در کنار مبارزه با استعمار انگلیس، فعالیت گسترده و سازمان‌یافته کسروی در مخالفت با مبانی مذهبی، تلاش‌های پردامنه حزب توده وابسته به شوروی و فعالیت‌های بهائیان برای نشر عقاید گمراهانه خود، مهم‌ترین دغدغه‌های نیروهای مذهبی در این سال‌ها بود. بنابراین ضرورت پاسخگویی به این دغدغه‌ها، علما و اندیشمندان شیعی را به تکاپو واداشت. جمعیت فدائیان اسلام هم در این بستر به رهبری شهید سید مجتبی نواب صفوی (1334-1303) شکل گرفت که با رویکرد فرهنگی برای پاسخ‌گویی به شبهات کسروی به صحنه آمدند، ولی دغدغه‌های دینی و مذهبی، ایشان را به مسائل سیاسی کشور سوق داد، تا بلکه در پرتوی ایفای نقش‌های مهم و حساس موفق به اجرای احکام اسلامی در جامعه گردند. در این راستا، شهید نواب صفوی کتاب «جامعه و حکومت اسلامی» (راهنمای حقایق) را به عنوان برنامه حکومتی فدائیان اسلام نوشت و سعی کرد در آن تحول اندیشه خود را در اسلام سیاسی نشان دهد. نوشتن این کتاب حرکت جدیدی بود که در بین مسلمانان و فعالان مذهبی دهه 20 و 30 به ندرت مشابه دارد. 🔸شهید نواب صفوی با تألیف کتاب «جامعه و حکومت اسلامی» و انتشار آن در آبان سال 1329 روش صحیح حاکمیت را بیان می‌دارد. او معتقد است جز با حرکت ریشه‌ای و تقویت فرهنگ اصیل اسلامی در جامعه با استکبار جهانی نمی‌توان مقابله کرد. ایشان که به تعبیر مقام معظم رهبری «پیشاهنگ جهاد و شهادت» بود، در این کتاب به پیروی از نامه حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام به مالک اشتر، اصول سیاسی اسلام را برای مردم بیان می‌کند و به شاه و غاصبان حکومت هشدار می‌دهد که در صورت اجرا نکردن دستورهای اسلامی به دست فرزندان مقتدر و فداکار اسلام از بین خواهند رفت. 🔹رهبر فدائیان اسلام در جهت نیل به حکومت اسلامی و استقرار مدینه قرآنی غدیر گام بر می‌داشت و خود را به قالب‌های نظام مشروطه محدود نمی‌ساخت. در این مسیر وی علاوه بر استادش علامه امینی (ره) در نجف اشرف، از حضرت امام خمینی (ره) در حوزه عملیه قم، منشور حکومت اسلامی را فرا می‌گیرد و بی‌محابا به برپایی آن نظام مقدس اقدام می‌نمود. علامه امینی (ره) درباره ایشان فرموده بود: «نواب ذخیره خدا برای جهان تشیع است». 🔸این روحانی مجاهد کتاب خود را در دو بخش نگاشته است. بخش اول این کتاب به بیان ریشه‌های مفاسد می‌پردازد و مسائلی نظیر گسستن ریشه‌های نورانی ایمان، اجرا نشدن احکام اسلام و قانون مجازات، مفاسد فرهنگی و شهوت‌آموزی به نام علم، ترویج مشروبات الکلی و مواد مخدر و قمار، نغمه‌ها و موسیقی نامشروع، دروغ و چاپلوسی در رادیو و جرائد، بیکاری و فقر عمومی، رشوه‌خواری ادارات و وزارتخانه‌ها و رباخواری بانک‌ها و دست آخر بی‌اعتمادی متقابل ملت و دولت به عنوان ریشه‌های مفاسد زمانه خود معرفی می‌کند. بخش دوم کتاب نیز به راهکار اصلاح این مفاسد می‌پردازد و خطاب به اقشاری چون روحانیت و دستگاه‌هایی از قبیل وزارتخانه‌های فرهنگ، دادگستری، کشور، دارایی، بهداری، پیشه و هنر، کشاورزی، خارجه، جنگ، پست و تلگراف و تلفن، راه و وزرات دربار سخن می‌گوید. همچنین انتقادات و راهکارهایی نسبت به عملکرد مجلس شورای ملی و برگزاری انتخابات در این بخش ارائه شده است. 🔹مطالعه آثاری از این قبیل برای شناخت ریشه‌های مبارزات در طول انقلاب اسلامی و در نهایت طرح‌ریزی چارچوب نظام انقلابی جمهوری اسلامی ضروری به نظر می‌رسد. چه آنکه مقدمه قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در خصوص مبارزات مکتبی روحانیت بیان داشته است: «ملت مسلمان ايران پس از گذر از نهضت ضد استبدادی مشروطه و نهضت ضد استعماری ملی شدن نفت به اين تجربه گرانبار دست يافت كه علت اساسی و مشخص عدم موفقيت اين نهضت‌ها مكتبی نبودن مبارزات بوده است. گرچه در نهضت‌های اخير خط فكری اسلامی و رهبری روحانيت مبارز سهم اصلی و اساسی را بر عهده داشت، ولی به دليل دور شدن اين مبارزات از مواضع اصيل اسلامی، جنبش‌ها به سرعت به ركورد كشانده شد.» بنابراین مطالعه کتاب شهید نواب صفوی علاوه بر عموم علاقمندان، به پژوهشگران #تاریخ_حقوق_اساسی نیز توصیه می‌شود. 🔻 انجمن علمی حقوق عمومی اسلامی ایران | IPLAI 🌐 @iplai_ir 🔶️ نشریه تخصصی حقوقی «احقاق» 🌐 @nshrehghagh