🎬جرعه‌ای از قرآن 🔷موضوع: تولید، دانش بنیان 👤سخنران: حجت‌الاسلام والمسلمین شیرزاد کمانگر ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/

مقایسه الگوی تمدنی ایران، ترکیه و مالزی در بیان نورالدین بولحیه (استاد باتنه الجزائر) نویسنده:دکتر حبیب الله بابایی عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی منبع: کانال ایتای ایشان در همایش گفتگوی ایران و جهان عرب، نورالدین بولحیه استاد دانشگاه باتنه الجزایر چه آنجا که در پنل علم به طرح بحث پرداختند و چه وقتی که در اختتامیه سخنرانی کوتاهی کردند رویکرد متفاوتی در تحلیل موقعیت تمدنی ایران امروز داشتند. در پلن تخصصی علم، بولحیه امتیاز نظریه امام خمینی را در مقایسه با بسیاری از نظریات اندیشمندان، در تحقق‌یافتگی آن و امتداد عینی آن دانستند. در نظر ایشان، ایران در تجربه چهل سالگی خود در قامتی بزرگتر از مذهب ظاهر شده و مرزهای مذهبی را به سمت مرزهای انسانیت در نوردیده است. سخنرانی ایشان در اختتامیه هم در همین راستا بود که گفتند جمهوری اسلامی ایران و امام خمینی اولین کسی بود که دست یاری به سمت مسلمانان دراز کرد و با همان دست به سینه آمریکا کوبید (اذله علی المومنین و اعزه علی الکافرین). از همین منظر تحلیل بولحیه در مقایسه ایران با ترکیه و مالزی اندکی متفاوت از جناب عمار الطالبی بود. دکتر طالبی مالزی را در فرآیند تمدنی اش مهم تلقی کرده و عنصر علم را عنصر مرکزی حرکت مالزی ارزیابی کرد، ولی نورالدین بولحیه پروژه تمدنی مالایایی‌ها و ترک‌ها را اقتصاد دانست و پروژه ایرانی‌ها را در حرکت تمدنی‌‌شان رسالت‌محور و بر مدار انسانیت و ارزش‌ها تعریف کردند و تصریح کردند که نقطه امتیاز و قدرت اصلی ایرانیان در همین رسالت‌محور بودن‌‌شان است. اگر نبود هویت رسالتی ایرانیان، ایران امروز بیش و پیش از ترکیه و مالزی رشد مالی و اقتصادی به دست آورده بود. بولحیه در انتها با اشاره به آیه "شهدا علی الناس" بدین نکته اشاره کردند که ایران، نه در مقیاس امت بلکه در مقیاس بشریت باید الگو باشد و نقش آفرینی کند. ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/

⬅️سلسله جلسات حکمرانی در قرآن 📅از ۱۴ فروردین ۱۴۰۲ تا آخر ماه مبارک رمضان ◾️همه روزه به جز تعطیلات رسمی ⏰ ساعت ۱۲:۴۵ تا ۱۴ 🎙ارائه دهنده : حجت الاسلام والمسلمین استاد نجف لک زایی 📒دبیر علمی :دکتر سید سجاد آل غفور 💠لینک ورود به جلسه 🌐 dte.bz/hokmconf 🗒پخش زنده با ترافیک رایگان اینترنت 🌐 http://Tv.balaghair 📁مجری: پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی ومرکز همکاری های علمی و بین الملل ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/

📲اپلیکیشن فرهنگنامه و دانشنامه قرآنی محیط زیست ▪️بر گرفته از کلان پروژه‌های فرهنگ قرآن و دائره المعارف قرآن کریم ▫️در بردارنده صدها مدخل اصلی و هزاران عنوان فرعی ▪️استواری بر پایه نظام الفبایی در چینش موضوعات ▫️امکان دسترسی سریع و آسان به اطلاعات قرآنی مورد نیاز متخصصان ▪️نمایش درختی موضوعات ▫️امکان اشتراک گذاری متن ▪️و ... 🔸تولید شده در اداره فناوری و فراوری اطلاعات پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن 📥لینک دانلود در کافه بازار:‌ https://cafebazaar.ir/app/isca.quran.zist ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/

⁉️چرا دختر باید در ۹ سالگی روزه بگیرد ولی پسر در ۱۵ سالگی؟! 🎙کارشناس: حجت الاسلام محمدی ◽️کاری از پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن-پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/

تأملات قرآنی در باب «روابط انسانی» (قسمت دوازدهم: «امر به معروف و نهی از منکر» راهی برای «تولید مبدأ ایمان») (۶) نویسنده:دکتر حبیب الله بابایی عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی منبع: کانال ایتای ایشان از یک نظر دیگر، اساسا ایمان در برخی از آیات قرآنی مانند آیۀ « كُنْتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَتُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ» به معنای تولید مبدأ ایمان است. در این آیه، خطاب آیه مومنان است، حال این پرسش پیش می‌آید که در خطاب به مومنان، کلمۀ تومنون چه معنایی خواهد داشت؟ از این نظر، تومنون علاوه بر اینکه به ایمان‌هایی با متعلقات مختلف (ایمان به خدا، ایمان به معاد، ایمان به غیب، و غیره) اشاره دارد، به تولید مبدأ ایمان، تولید پیوسته و مستمر ایمان، حفظ ایمان، و توسعه و تعمیق ایمان نیز نظر دارد. یعنی می گوید که ای کسانی که ایمان آورده اید، به معاد هم ایمان بیاورید، به غیب هم ایمان بیاورید. علاوه بر این آیه می‌گوید که ای کسانی که ایمان آورده اید، همچنان سرچشمه ایمانی تان را حفظ کنید، همچنان و به طور پیوسته ایجاد ایمان بکنید، و همچنان حفظ ایمان داشته باشید. بدین‌سان امر به معروف و نهی از منکر نه صرفا نتیجه ایمان باشد، بلکه خود عامل تولید ایمان در جامعه و بلکه در خود فرد مومن است، و فرد مومن خود، با انجام امر به معروف و نهی از منکر، ایمان بیشتری پیدا می کند. ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/

💎 تفسیر دعای روز دوازدهم ماه مبارک رمضان 👈 حجت الاسلام والمسلمین استاد لک زایی معاون پژوهش دفتر تبلیغات اسلامی ❎مشاهده در آپارات 🌐https://www.aparat.com/v/MLjeI 🎧از رادیو پژوهش بشنوید 🌐http://dte.bz/43E7U 💮 منتظر تفسیر دعای هر روز ماه رمضان باشید. https://eitaa.com/isca24/12933 ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/

📲اپلیکیشن پرسمان‌های قرآنی ▪️۱۰۰۰۰ پرسش و پاسخ قرآنی ▫️درخت موضوعات با بیش از ۲۵۰۰۰ موضوع ▪️پاسخ های متقن توسط اساتید و کارشناسان ▫️فهرست موضوعی پرسش‌ها ▪️فهرست پرسش‌ها براساس کلیدواژه ▫️اشتراک گذاری متن در شبکه های اجتماعی ▪️و ... 🔸تولید شده در اداره فناوری و فراوری اطلاعات پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن 📥لینک دانلود در کافه بازار:‌ https://cafebazaar.ir/app/ir.isca.question ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/

#نشست 🕗 سه‌شنبه ۱۵ فروردین ۱۴٠۲، ساعت ۲٠ 📱به صورت زنده در کانال ایتا حجت الاسلام حسین میرزایی (نماینده مجلس شورای اسلامی) به آدرس؛ @huseinmirzaie_ir ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/

⬅️ سلسله نشست های مدرسه آزاد علمی حکمت و حرکت 🔰موضوع: روایت قرآن از تغییر اجتماعی 🎙 ارائه دهنده: دکتر سیدعلی نقی ایازی 📅زمان:از دوشنبه 14 فروردین 1402 به مدت 3 شب ⏰ساعت 21 🔹مکان: مشهد- امام رضا 11- ساختمان شماره 10 ◾️مجری:پژوهشکده اسلام تمدنی ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/

◾️سلسله نشست های علمی حکمرانی در قرآن 📒حکمرانی در قرآن و نهج البلاغه ( جلسه 176) 👤ارائه دهنده: حجت الاسلام و المسلمین استاد نجف لک زایی ⬅️دبیر علمی : دکتر سید سجاد آل غفور 📅زمان: دوشنبه 14 فروردین ماه 1402 ساعت 12:45 الی 14 💠لینک ورود به جلسه 🌐 dte.bz/hokmconf 📒مجری: پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی و مرکز همکاری های علمی ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/

گروه سیره اهل‌بیت از پژوهشکده تاریخ و سیره برگزار می‌کند: 🎤 کرسی ترویجی نقد دیدگاه‌های اهل‌سنت و مستشرقان درباره گزارش‌های اختلاف روحیات امام حسن و امام حسین علیهما السلام فردا سه شنبه 15 فروردین 1402 ساعت 10 تا 12 پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی؛ سالن شهید سلیمانی (طبقه 2) آدرس حضور مجازی: dte.bz/historyconf

✳️حضور پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن در سی‌امین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم 🔗 متن خبر در لینک زیر↙️ 🌐 quran.isca.ac.ir/fa/News/Detail/700 ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/

سلسله یادداشت های «جستجوی عدالت در قرآن» قسمت چهارم: عدالت اجتماعی «با» مردم یا «برای» مردم؟َ نویسنده:دکتر احمد اولیائی عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی منبع: کانال ایتای ایشان به نظر می رسد مردم عمدتاً در بحث عدالت اجتماعی، حالت انتظار و قعود دارند تا اقامه. بدین معناکه انتظار دارند بسط عدالت در جامعه توسط حاکمیت صورت گیرد. البته این انتظار به نوعی طبیعی است چرا که در وضعیت دولت_ملت (nation_state) هستیم. دولت_ملت یا دولت ملی شکل خاصی از حاکمیت و دولت سازی مدرن است که ساختارهای اداری، اقتصادی و فرهنگی مشخص و منضبط دارد و عقلانیت سیستمی در آن در جریان است. فارغ از ارزش گذاری بر این مدل، منابع، عمدتاً در اختیار سیستم یا دولت یا حاکمیت (state) است. یعنی مردم در توزیع معادن، آب ها، جنگل ها، انرژی، گاز، نفت، یارانه ها و غیره نقشی ندارند. همین وضعیت، یک دولت حداکثری (maximum state) و نوعی دولت گرایی (statism) ایجاد می‌کند که مقام معظم رهبری نیز در سخنرانی سال نو در حرم رضوی فاصله گرفتن از آن را توصیه کردند. مردمی که با این وضعیت رو به رو هستند مقوله توزیع و عدالت اجتماعی را نیز از دولت و حاکمیت انتظار دارند. حال، این انتظار، رافع وظیفه مردم و حتی حق مردم (اگر اقامه عدل را حق بدانیم چون قیام به فضایل حق انسان است) است یا خیر، بیشتر باید بررسی شود اما بنظر می رسد آیه ۲۵ سوره حدید؛ «لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَيِّنَاتِ وَأَنْزَلْنَا مَعَهُمُ الْكِتَابَ وَالْمِيزَانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ» برای اقامه عدل توسط مردم اهمیت خاصی قائل است. (این بحث، ادامه دارد...) ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/

تأملات قرآنی در باب «روابط انسانی» (قسمت سیزدهم: پناه‌ِ فرهنگی ما؟) نویسنده:دکتر حبیب الله بابایی عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی منبع: کانال ایتای ایشان یکی از مفاهیم کلیدی در موضوع مناسبات انسانی، موضوع «پناه» در قرآن است. اینکه از چه چیزی و به چه چیزی باید پناه برد و اینکه کی و چگونه باید پناه جست، از جمله پرسش‌های مهم ذیل این موضوع است. لوط پیامبر خطاب به قوم خود گفت: لَوْ أَنَّ لِي بِكُمْ قُوَّةً أَوْ آوِي إِلَىٰ رُكْنٍ شَدِيدٍ (كاش براى مقابله با شما قدرتى داشتم يا به تكيه‌گاهى استوار «پناه» مى‌جستم.). قرآن در باره پناه جستن اصحاب کهف نیز می‌گوید: وَإِذِ اعْتَزَلْتُمُوهُمْ وَمَا يَعْبُدُونَ إِلَّا اللَّهَ فَأْوُوا إِلَى الْكَهْفِ يَنْشُرْ لَكُمْ رَبُّكُمْ مِنْ رَحْمَتِهِ وَيُهَيِّئْ لَكُمْ مِنْ أَمْرِكُمْ مِرْفَقًا (و چون از آنها و از آنچه كه جز خدا مى‌پرستند كناره گرفتيد، پس به غار «پناه» جوييد، تا پروردگارتان از رحمت خود بر شما بگستراند و براى شما در كارتان گشايشى فراهم سازد.). زن عمران و مادر حضرت مریم هم بعد از وضع حملش خطاب به خدا کرد و گفت: فَلَمَّا وَضَعَتْهَا قَالَتْ رَبِّ إِنِّي وَضَعْتُهَا أُنْثَىٰ وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا وَضَعَتْ وَلَيْسَ الذَّكَرُ كَالْأُنْثَىٰ ۖ وَإِنِّي سَمَّيْتُهَا مَرْيَمَ وَإِنِّي أُعِيذُهَا بِكَ وَذُرِّيَّتَهَا مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ («پروردگارا، من دختر زاده‌ام -و خدا به آنچه او زاييد داناتر بود- و پسر چون دختر نيست، و من نامش را مريم نهادم، و او و فرزندانش را از شيطان رانده‌شده، به تو پناه مى‌دهم). پسر نوح در جستجوی پناهی غیر از خدا، خطاب به پدرش نوح پیامبر گفت: سَآوِي إِلَىٰ جَبَلٍ يَعْصِمُنِي مِنَ الْمَاءِ («به زودى به كوهى «پناه» مى‌جويم كه مرا از آب در امان نگاه مى‌دارد.») علاوه بر آیه‌ها و مفرداتی که از ریشۀ «اوی» برای موضوع «پناه» مطرح شده، کلمات دیگری نیز در قرآن مانند «استعاذه»، «اعوذ»، «معاذ الله»، «ملتحدا»، «ملجأ»، و «موئل» در بارۀ همین مضمون (برای حرز گرفتن و خود را در حیازت قراردادن در برابر شرور و بدی‌ها) بکار رفته است. نکته قابل تأملی که در این یادداشت برآن تأکید می‌کنم این است که آدمی نه تنها در زندگی فردی خود، بلکه در زندگی اجتماعی خود اهل «پناه‌جستن» است (و شاید این امر فطری باشد) و این پناه گرفتن ضرورتا نه از سر ترس بلکه از سر عقل و حزم اندیشی است. اساسا پناه جستن نه صرفا برای صیانت از خود و دیگران (رویکرد سلبی) بلکه برای کسب توش و توان بیشتر و زاد و زخیره لازم برای مواجهه با شرایط سخت و دشوار است. به بیان دیگر، پناه جستن، پناه بردن، پناه گرفتن، و پناه دادن در زیست اجتماعی، نه به معنای کنده شدن از جامعه، بلکه به معنای داشتن اتکای فرهنگی و اجتماعی، استمداد از «پناه‌خانه‌های فرهنگی» و «پناه‌خانه‌های اخلاقی و معنوی» در راستای مواجهه با مسئله‌های فرهنگی است. اکنون به فرض آنکه ما هنوز می‌توانیم در جستجوی پناه باشیم و هنوز در وضعیت بی‌پناهی مطلق سقوط نکرده‌ایم، سئوال این است که پناه ما در بلبشوی فرهنگی جهان امروز و دنیای اسلام و ایران اکنون کجاست؟ آیا در نگاه به درون ایران معاصر، می‌توان گفت روحانیان ما یا روشنفکران ما پناه فرهنگی ما هستند؟ آیا مساجد، حوزه‌ها، دانشگاه‌ها و آموزش و پرورش می‌توانند نقش‌ کارآمدی در پناه بودگی فرهنگی داشته باشند؟ آیا سازمان‌های فرهنگی، شورای انقلاب فرهنگی، و یا مدیران فرهنگی ما امروزه می‌توانند پناهی باشند در برابر آشوب‌های فرهنگی در ایران؟ آیا خانواده‌های ما، محله‌های ما، و یا خود مردم ما می‌توانند نقش پناه فرهنگی برای امروز ما را ایفا کنند؟ در نگاه به بیرون از ایران و فضای تمدنی جهان اسلام نیز باید پرسید که امروزه ملجأ فرهنگی و هویتی ما در جهان اسلام کجاست؟ آیا عربستان می‌تواند پناه فرهنگی جهان امروز اسلام باشد؟ ایران چطور؟ کشورهای دیگر مثل عراق، ترکیه، مالزی و قطر چه پناهی در فرهنگ جوامع اسلامی ایجاد خواهند کرد؟ کدام یک از این مدعیان توسعه و تمدن، ملجأ فرهنگی انسان مسلمان معاصر خواهد بود؟ ادامه دارد…. ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/

📲اپلیکیشن فرهنگنامه و دانشنامه قرآنی هنر ▪️بر گرفته از کلان پروژه‌های فرهنگ قرآن و دائره المعارف قرآن کریم ▫️در بردارنده صدها مدخل اصلی و هزاران عنوان فرعی ▪️استواری بر پایه نظام الفبایی در چینش موضوعات ▫️امکان دسترسی سریع و آسان به اطلاعات قرآنی مورد نیاز متخصصان ▪️نمایش درختی موضوعات ▫️امکان اشتراک گذاری متن ▪️و ... 🔸تولید شده در اداره فناوری و فراوری اطلاعات پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن 📥لینک دانلود در کافه بازار:‌ https://cafebazaar.ir/app/isca.quran.honar ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/

🎧از رادیو پژوهش بشنوید 🌐http://dte.bz/LV0kd

💎 تفسیر دعای روز سیزدهم ماه مبارک رمضان 👈 حجت الاسلام والمسلمین لک زایی معاون پژوهش دفتر تبلیغات اسلامی ❎مشاهده در آپارات 🌐https://www.aparat.com/v/FBA8W 🎧از رادیو پژوهش بشنوید 🌐http://dte.bz/LV0kd 💮 منتظر تفسیر دعای هر روز ماه رمضان باشید. https://eitaa.com/isca24/12945 ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/

◾️سلسله نشست های علمی حکمرانی در قرآن ( جلسه 177) 📒حکمرانی در قرآن و نهج البلاغه ( جلسه دوم) 👤ارائه دهنده: حجت الاسلام و المسلمین استاد نجف لک زایی ⬅️دبیر علمی : دکتر سید سجاد آل غفور 📅زمان: سه شنبه 15 فروردین ماه 1402 ساعت 12:45 الی 14 💠لینک ورود به جلسه 🌐 dte.bz/hokmconf 📒مجری: پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی و مرکز همکاری های علمی ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/

گروه سیره اهل‌بیت از پژوهشکده تاریخ و سیره برگزار می‌کند: 🎤 کرسی ترویجی نقد دیدگاه‌های اهل‌سنت و مستشرقان درباره گزارش‌های اختلاف روحیات امام حسن و امام حسین علیهما السلام فردا سه شنبه 15 فروردین 1402 ساعت 10 تا 12 پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی؛ سالن شهید سلیمانی (طبقه 2) آدرس حضور مجازی: dte.bz/historyconf

◾️سلسله نشست های علمی حکمرانی در قرآن ( جلسه 177) 📒حکمرانی در قرآن و نهج البلاغه ( جلسه دوم) 👤ارائه دهنده: حجت الاسلام و المسلمین استاد نجف لک زایی ⬅️دبیر علمی : دکتر سید سجاد آل غفور 📅زمان: سه شنبه 15 فروردین ماه 1402 ساعت 12:45 الی 14 💠لینک ورود به جلسه 🌐 dte.bz/hokmconf 📒مجری: پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی و مرکز همکاری های علمی ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/

⁉️چرا می گویند با زنان مشورت کنید ولی برخلاف نظر آنها عمل کنید؟! 🎙کارشناس: حجت الاسلام محمدی ◽️کاری از پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن-پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی https://eitaa.com/isca24/12951 ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/

تأملات قرآنی در باب «روابط انسانی» (قسمت چهاردهم: پناه‌ِ فرهنگی ما؟) (۲) نویسنده:دکتر حبیب الله بابایی عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی منبع: کانال ایتای ایشان چرا ما به در پی آیه‌های پناه در قرآن می‌گردیم؟ اساسا کی و چه زمانی موضوع «پناه» برای جامعه اسلامی و برای فرد مسلمان حیاتی و برجسته می‌شود و باید نسبت به آن دغدغه‌ داشت؟ اهمیت «پناه» زمانی رخ می‌نماید که خطر بر ما احاطه کرده باشد و سلامت اجتماعی، سلامت دینی، و سلامت فرهنگی و اخلاقی دچار تهدیدهای جدی شده باشد. بدین‌سان اگر یکی از ضرورتها در موقعیت‌های خطر، «پناه‌خانه» است علاوه بر پناه‌خانه‌های امنیتی (مثل پلیس در داخل یا ارتش در مرزها) و علاوه بر پناه‌خانه‌های اقتصادی (مثل نهادهای خیریه و کمیته‌های امداد) و احیانا پناه‌خانه‌های بهداشتی و درمانی (مثل بیمارستان‌ها)، در وضعیت هرج و مرج فرهنگی باید پناه‌خانه‌های فرهنگی متنوع و متراکمی را فعال کرد. نمی‌توان با پرسه‌زنی‌های سرگردان در وسط میدان، بدون داشتن پناه و پناه‌خانه از خود فرهنگی صیانت کرد، و در باره جو و فضای غبارآلود به تحلیل و تدبیر درستی دست یافت، و به نوعی از آرامش و قرار اجتماعی دست پیدا کرد. از این رو، مرور آیه‌های پناه و تأمل در فرایند پناه‌جویی، پناه‌گیری، پناه‌دهی و کارکردهای اجتماعی آن و جستجو از راه‌های برون رفت از شرایط دشوار، اهمیت پیدا می‌کند. البته این دغدغه را می‌توان از یک نقطه عزیمت فلسفی و یا اجتماعی نیز شروع کرد، لیکن تصور می‌کنم نقطه آغاز آن را باید «الهیات» قرار داد و آنگاه از «الهیات قرآنی و اسلامی» به سمت فلسفه و علم اجتماع در نقطه‌های خطر حرکت کرد. ایده‌ی مرکزی در این سلسله نوشته‌ها، فعال‌سازی پناه‌خانه‌های متنوع و متکثر دینی و اخلاقی در شرایط مختلف اجتماعی و خانوادگی در سطوح خرد و کلان جامعه اسلامی است. این نکته را در یادداشت های بعدی بیشتر خواهم پرداخت. اکنون فقط بر یک نقطه عزیمت از پناه فرهنگی در قرآن اشاره می‌کنم. بر اساس آیۀ شریفه وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا وَلَا تَفَرَّقُوا و اینکه مراد از «حبل» در آیه، قرآن است (و در برخی روایات خود پیامبر و امیرالمومنین ع به عنوان حبل الله تعیین شده است)، و بر اساس روایت اِذَا الْتَبَسَتْ عَلَيْكُمُ الفِتَنُ كَقِطَعِ اللَّيْلِ الْمُظْلِمِ فَعَلَيْكُمْ بِالْقُرآنِ، و همین طور بر اساس نگرش تاریخی در باب مرکزیت قرآن در گذر تاریخی تمدن مسلمانان، می‌توان بر قرآن به مثابه یک پناه تمدنی در نگاه فراملی و به مثابه یک پناه فرهنگی در یک رویکرد درونی و ملی، نگاه کرد و آن را به مثابه پناه اجتماعی و فرهنگی مسلمانان مورد تأکید قرار داد. در پناه جستن به قرآن به مثابه یکی از پناه‌های در دسترس مسلمانان، می‌توان مرجعیت و مصدریت قرآن را در سطح امت در نظر گرفت (که در یادداشت بعدی بدان اشاره خواهم کرد)، و می‌توان پناه به قرآن را در کمترین سطح خود در سطح خانواده‌ها فعال کرد و دست کم با قرائت خانوادگی قرآن، شبانه روز لحظه‌هایی از معنی و معنویت قرآنی ساخت. پناه جمعی هرشبانۀ خانواده‌ها به قرآن، تراکم و انباشتی از پناه‌ جستن‌ها و پناه گرفتن‌ها را در سطح جامعه فعال می‌کند و به تدریج نوعی از عقلانیت جایگزین را در برابر عقلانیت مادی و دنیوی ظاهر می‌سازد. این نکته و عمل به آیۀ فَاقْرَءُوا مَا تَيَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ هر چند بسیار خرد و کوچک، ولی بسیاربزرگ در سطح کلان جامعه و بلکه جوامع اسلامی خواهد بود. ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/ ادامه دارد. . .