✳️گزارش سمینار انسانشناسی متکلمان در پنج قرن نخست
◀️جلسه سمینار انسانشناسی متکلمان در پنج قرن نخست در روز چهارشنبه1398/4/5 با حضور آقایان کرباسی مدیر گروه کلام، شاملی رئیس اداره پژوهش، بهروز نماینده حوزه ریاست، میرخلیلی نماینده معاونت پژوهشی پژوهشگاه، رمضانی کارشناس اداره پژوهش، دانش مدیر گروه فلسفه اخلاق و خانم نبوی مجری طرح در اتاق جلسات پژوهشکده فلسفه و کلام برگزار گردید.
💠در ابتدا آقای دکتر رمضانی گزارشی از روند اجرای پروژه ارائه داده و گفتند که قرارداد پروژه انسانشناسی متکلمان در پنج قرن نخست با حجم 200 صفحه در تاریخ 1395/6/30 منعقد شده و قرار بود که در 1396/11/20 به پایان برسد؛ اما به علت اهمیت موضوع و نظر مساعد حاج آقای سبحانی ناظر عالی پروژه و با مجوز پژوهشکده یک سال به محقق فرصت بیشتر داده شد و بالاخره در بهمن سال 97 کار نهایی تحویل پژوهشکده شد و بعد از ارزیابی آقای سبحانی و نظر مثبت ایشان طرح به سرانجام رسیده و ان شاء لله تا آخر تیرماه 98 به واحد نشر ارسال خواهد شد.
🌐در ادامه جلسه خانم نبوی مجری طرح به گزارش محتوایی پروژه مذکور پرداخته و گفتند که تمرکز مباحث بر اندیشههای هشام بن حکم، شیخ صدوق، شیخ مفید و سید مرتضی است.
⬅️در کتاب پیشرو آرای افراد مذکور مقایسه و تفاوتها و تشابههای آن بیان شده است. خانم نبوی گفتند که پروژه مورد نظر در یک مقدمه و سه فصل طراحی شده است.
در مقدمه آرای متکلمان مذکور درباره ماهیت انسان مطرح شده است.
🔰در فصل اول ماهیت انسان به تفصیل مورد بررسی قرار گرفته و جهت تبیین بهتر مسئله آرای متکلمان معتزلی نیز به مناسبت مطرح شده است. در این فصل مباحثی مانند ماهیت انسان، تجرد انسان، رابطه نفس و بدن و حدوث و بقای نفس مورد بررسی قرار گرفته است.
⏹در فصل دوم ساحتهای وجودی انسان در دو گفتار بررسی شده است. در گفتار اول بحث جبر و اختیار، استطاعت و قدرت بر فعل بررسی شده و در گفتار دوم مباحث اضطراری یا اختیاری بودن علم و معرفت مطرح گردیده است.
◀️در فصل سوم از ماهیت مرگ ، معاد و زندگی برزخی و اخروی سخن به میان آمده است. از نظر هشام انسان دارای روح است و روح از سنخ جسم ولی جسم لطیف است. صدوق نیز انسان را مرکب از نفس و بدن میداندد و معتقد به آفرینش نفس قبل از بدن است. مفید در مورد ماهیت انسان نظری شبیه حکما دارد و نفس را امری بسیط و رابطه آن را با بدن تدبیری میداند. از نظر سید مرتضی انسان همین هیکل مادی است که مشاهده میشود.
◀️خلاصه اینکه در این تحقیق روند تطورات نظریات انسانشناسی از هشام بن حکم تا سید مرتضی مورد بررسی و تبیین قرار گرفته است.
#سمینار_علمی
#پژوهشکده_فلسفه_و_کلام
#سعیده_نبوی
#اندیشه_نامه_متکلمان_امامیه
#انسان_شناسی_متکلمان_در_پنج_قرن_نحست
💠معرفی کتاب ابن قبه رازی
عباس میرزایی؛ چ۱، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، زمستان ۱۳۹۴، ۲۶۴ صفحه رقعی.
❇️ابن قبه رازی از معتزلیان شیعه شده در عصر غیبت صغراست که در میانه دو مدرسه کلامی امامیه کوفه و بغداد فعالیت می کرده است. افزون بر شیخ صدوق که بیشترین استفاده را از آثار ابن قبه برده و در حقیقت میراث دار اندیشه های وی به شمار می رود، متکلمان امامیه بغداد نیز توجه ویژه ای به رهیافت های کلامی او در بحث امامت داشته اند.
⏺در واقع باید گفت انگاره های کلامی ابن قبه در حوزۀ امامت عامه و خاصه جایگاه متمایزی در کلام امامیه دارد و همین امر او را به یکی از تأثیرگذارترین حلقه های جریان فکری معتزلیان شیعه شده در سیر تطوّر فکر امامیان تبدیل کرده است. این پژوهش به بازخوانی جایگاه و میراث علمی این شخصیت در تاریخ کلام شیعه پرداخته است. از حیث روش شناختی ابن قبه متکلمی است که بر نقش عقل در کسب معرفت تأکید دارد و آن را ابزار شناخت و معرفت می داند. او در اثبات خداوند همچون دیگرمتکلمان به استدلال حدوث عالم متوسل می شود. او مخالف آموزۀ بداست و ضرورت وجود نبی را بر اساس عقل می داند. عمده شهرت ابن قبه در بحث امامت است و آن را از فروع می داند و ظاهراً منکر آن را متهم به کفر و الحاد می کند.
☸️👇👇👇برای خرید و مطالعه آنلاین به لینک زیر مراجعه کنید.
pajoohaan.ir/document/776
#پژوهشکده_فلسفه_وکلام
#عباس_میرزایی
#اندیشه_نامه_متکلمان_امامیه
#کتب_کلامی