💠 #خلاصه_درس
#فقه_نظام_سیاسی
📅 شنبه 28 مهر 97
🔻 جلسه 15
🔰مباحث مربوط به تعیین ولی امر در عصر غیبت
🔹آیت الله اراکی
🔸مبحث چهارم: فرض وجود افراد متعدد جامعالشرایط برای تصدی ولی امر.
فرض اول (نظر مختار): در فرد واحد متعین است.
🔹دلیل دهم:
خطبه حضرت زهرا سلام الله علیها (خطبه اول؛ خطاب به ابوبکر و جمعی از انصار و مهاجرین)
«جَعَلَ اللهُ الاِیمانَ تَطْهیراً لَکُمْ مِنَ الشِّرْکِ، وَ الصَّلاهَ تَنْزیهاً لَکُمْ عَنِ الْکِبْرِ، وَ الزَّکاهَ تَزْکِیَهً لِلنَّفْسِ، وَ نَماءً فِی الرِّزْقِ، وَ الصِّیامَ تَثْبِیتاً لِلاِخْلاصِ، وَ الْحَجَّ تَشْیِیداً لِلدِّینِ، وَ الْعَدْلَ تَنْسِیقاً لِلْقُلُوبِ، وَ طاعَتَنا نِظاماً لِلْمِلَّهِ، وَ اِمامَتَنا اَماناً مِنَ الْفُرْقَهِ»(علل الشرائع، ج1، ص: 248)
شاهد مثال:
«وَ طاعَتَنا نِظاماً لِلْمِلَّهِ، وَ اِمامَتَنا اَماناً مِنَ الْفُرْقَهِ»
نکات روایت:
1. ملة به معنای دین است؛ «اتَّبِعْ مِلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفاً» (نحل:123)
2. برای یک قانون و یک دین، تنها باید یک رهبر داشت؛ زیرا با تعدد رهبری تعدد قانون پیش خواهد آمد.
3. دلالت قسمت دوم اظهر است؛ «وَ اِمامَتَنا اَماناً مِنَ الْفُرْقَهِ»؛ امامت امان از فرقة است. مضمون این روایت به وسیله آیات و روایات متعدد دیگر بیان شده است. برای مثال در آیه «إِنَّ الَّذِينَ فَرَّقُوا دِينَهُمْ وَ كَانُوا شِيَعاً لَسْتَ مِنْهُمْ فِي شَيْءٍ»(انعام:159) میفرماید کسانی که دین خود را پراکنده کنند و چند دسته شوند با توای پیامبر رابطهای نخواهند داشت.
در زیارت جامعه کبیره هم چنین مضمونی آمده است: «وَ بمُوالاتِكُمْ تَمّتِ الْكِلمَةُ وَ عَظُمَتِ النِّعْمَةُ وَ ائْتَلَفَتِ الْفُرْقَةُ»؛
نتیجه:
طبق «وَ اِمامَتَنا اَماناً مِنَ الْفُرْقَهِ» دانسته میشود که امامت نمیتواند منشأ پراکندگی باشد؛ بنابراین منصوب از سوی امام هم نمیتواند متعدد باشد؛ زیرا اگر منصوب از سوی امام متعدد شد اینجا دیگر این امامت «اَماناً مِنَ الْفُرْقَهِ» نخواهد بود، زیرا قطعاً تعدد رهبری منشأ چند دستگی خواهد شد.
🔸دلیل یازدهم:
روایتی که طرق زیادی برای سند خود دارد:
«النُّجُومُ أَمَانٌ لِأَهْلِ الْأَرْضِ مِنَ الْغَرَقِ، وَ اهلبیتی أَمَانٌ لِأُمَّتِی مِنَ الِاخْتِلَافِ، فَإِذَا خَالَفَتْهَا قَبِیلَةٌ مِنَ الْعَرَبِ اخْتَلَفُوا فَصَارُوا حِزْبَ إِبْلِیسَ» (مستدرک علی الصحیحین، حدیث شماره 4758)
ستارگان امان و راهنما برای کشتیبانان هستند و اهلبیت من هم امان امت من هستند از اینکه به طریق اختلاف راه را گم کنند؛ اهلبیت من امان از اختلاف هستند.
نکات روایت:
1. مطلب اول اینکه در روایت چنین آمده است: «اهلبیتی أَمَانٌ لِأُمَّتِی مِنَ الِاخْتِلَافِ»؛ پس نمیشود این اهلبیت علیهم السلام منشأ تفرق باشند و نمیشود دستوری صادر شده که این دستور منشأ اختلاف این جامعه شود و حکمی که امام معصوم علیه السلام صادر کند نمیتواند منشأ اختلاف باشد. پس نمیشود که دو رهبر یا دو ولی عام در عرض هم نصب کند؛ زیرا این موضوع با اهلبیتی «أَمَانٌ لِأُمَّتِی مِنَ الِاخْتِلَافِ» سازگار نیست.
2. اختلاف، حزب ابلیس درست میکند؛ یعنی اختلاف جامعه اسلامی را از حزبالله بودن بیرون میآورد. لذا اگر اختلاف منشأ حزب ابلیس بودن و خارج شدن از حزبالله بودن باشد به معنای خارج شدن از همان امت رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم است و اما نمیشود امام معصوم علیه السلام در زمان غیبت کبری حکمی را صادر کند یا نصبی انجام بدهد که این نصب منشأ اختلاف امت رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم شود.
🔻کانال رسمی پژوهشگاه فقه نظام
🆔 @jiiss_ir