✡ بوشهر، شیراز و تاریخ آغازین تکاپوهای استعماری در ایران
✍ عبدالله شهبازی
1⃣ با افول بندر عباس، از اوائل دهه ۱۷۶۰ بندر بوشهر به مهمترین بندر تجاری ایران بدل شد. آلکساندر داگلاس، سرپرست دفتر کمپانی هند شرقی بریتانیا در بندر عباس، در ۱۹ آوریل ۱۷۶۲ به لندن گزارش داد: «در وضع فعلی، بوشهر تنها بندر خلیج فارس است که در آن تجارت قابل توجهی جریان دارد.» او شش سال بعد مرکز فعالیت کمپانی را به بوشهر منتقل کرد.
2⃣ از نیمه دوم سده هیجدهم، به دلیل موقعیت تجاری بوشهر، #یهودیان ، ارامنه و پارسیان (زرتشتیان) این بندر را به یکی از مراکز اصلی فعالیت خود بدل کردند تا بدانجا که در اوائل سده نوزدهم بوشهر دارای دو محله یهودینشین بود. در دهه ۱۸۶۰ در بوشهر حدود ۳۵۰ #یهودی زندگی میکردند و در مناطق اطراف، چون بحرین، نیز حضور داشتند. در سال ۱۹۰۰ تعداد آنها به ۶۰۰ نفر رسید.
3⃣ در سال ۱۸۲۹ م./ ۱۲۴۵ ق. #خاندان_ساسون سران یهودیان بغداد، از بغداد به بوشهر مهاجرت کردند. خاندان ساسون قریب به پنج سال در بوشهر به واردات کالا از بمبئی به ایران اشتغال داشت و در سال ۱۸۳۳ بطور کامل در بمبئی مستقر شد. بمبئی دومین شهر بزرگ امپراتوری بریتانیا، پس از لندن، بود.
4⃣ از نیمه اول سده نوزدهم، ساسونها، و سایر سران یهودیان بغدادی مانند خاندانهای عزرا و کدوری و گبای، در اتحاد با الیگارشی پارسی و برخی شرکای مسلمان، چون خاندان آقاخان محلاتی (سران اسماعیلیه)، و هندو، چون خاندانهای تاگور و سِن، مقتدرترین کانون مالی- تجاری و سیاسی بمبئی و بنگال بشمار میرفتند که از طریق حکومت هند بریتانیا بر مقدرات ایران تأثیر بزرگ نهادند. اینان بنیانگذاران فرقههای رازآمیز، چون #فراماسونری و #تئوسوفی و فرقههای دینی چون برهما ساماج و احمدیه (قادیانی)، در شبه قاره هندوستان بودند همانگونه که شرکای ایرانیشان فرقههای همسان را در ایران بنیان نهادند.
5⃣ پیوند #ساسونها و الیگارشی پارسی هند در زمان شکوفایی تجارت ایران و هند و اوج فعالیت کمپانی هند شرقی بریتانیا و سایر کمپانیهای غربی در بمبئی رخ داد. تجارت جهانی تریاک در آغاز راه و در اوج سودآوری بود. در سال ۱۸۳۲، با سرمایه خاندانهای زرسالار بریتانیا، کمپانی جردن ماتسون در بندر کانتون تشکیل شد و به «غول» تجارت جهانی #تریاک بدل گردید. نه تنها زرسالاران لندن و دلالان و شرکای بومی آنان در هند و بنادر چین، که بر پایه این تجارت طبقه جدیدی را در هند و خاوردور بنیان نهادند و این طبقه زمام اقتصاد و سیاست آسیای جنوب شرقی را به دست گرفت، بلکه تجار بزرگ بندر بوستن آمریکا نیز به تجارت تریاک با چین روی آوردند. ثروت ناشی از تجارت جهانی تریاک در بنیاد پیدایش طبقهای قدرتمند در ایالات متحده آمریکا قرار گرفت که به #الیگارشی_بوستن موسوم است.
6⃣ این تحول، در ایران به اقتدار شبکهای انجامید که از سال ۱۲۸۸ ق./ ۱۸۷۱ م. کشت گسترده تریاک را بنیان نهاد و به تجار و صادرکنندگان عمده آن بدل شد. هر چند #دیوید_ساسون در سال ۱۸۳۳ مرکز شبکه تجاری گستردهاش را از بوشهر به بمبئی منتقل کرد ولی خویشان و کارگزاران او همچنان نبض تجارت بوشهر- بمبئی را به دست داشتند.
7⃣ شیراز، بعنوان مرکز ایالت فارس و نزدیکترین شهر بزرگ به بوشهر، در این تجارت از جایگاه اصلی برخوردار بود. حاج میرزا علیاکبر خان قوامالملک یهودیتبار کلانتر شیراز و بیگلربیگی فارس بود و یهودیان مهاجر، که بسیاری از آنان «مسلمان» و «بومی» شده بودند، در کسوت «تاجران شیرازی» رشته این تجارت را استوار میکردند.
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ «فرقه» و «سرویس اطلاعاتی»
✍ عبدالله شهبازی
1⃣ میان #فرقه و #سرویس_اطلاعاتی نوعی دادوستد در کار است.
2⃣ زمانی که «فرقه» به مصلحت بداند نیروها و امکانات خود را در اختیار «سرویس اطلاعاتی» قرار میدهد، ولی این بدان معنا نیست که از سرویس اطلاعاتی تبعیت میکند.
3⃣ «فرقه» منافع و اهداف خود را دارد و رابطه آن با «سرویس اطلاعاتی» از جنس تعامل و دادوستد متقابلاً سودمند، نه تبعیت، است.
4⃣ در تاریخ غرب نیز چنین بوده است. شبکه اطلاعاتی #یوسف_ناسی [یهودی] و #آلوارو_مندس [یهودی] و دکتر #هکتور_نانز پزشک مخصوص ملکه الیزابت اول [یهودی]، در سده شانزدهم، شبکه اطلاعاتی که سِر #سولومون_مدینا [یهودی] در اواخر سده هفدهم و اوائل سده هیجدهم در بریتانیا پدید آورد، شبکه اطلاعاتی #روچیلدها [یهودی] در غرب و شبکه #ساسونها [یهودی] در ایران و عراق و هند و چین و سایر کشورهای شرقی در سدههای نوزدهم و بیستم، منافع گردانندگان این شبکهها را تأمین میکردند ولی در تعامل با سرویس اطلاعاتی بریتانیا به طرف معامله خود نیز سود میرسانیدند.
5⃣ مواردی نیز میشناسیم که این تعامل به سود فرقه نبوده و فرقه راه خود را، برغم سرویس اطلاعاتی و گاه در تعارض با آن، رفته است.
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
💠💠 الیگارشی پارسی و ایران (3)
✡ اسطورهها و بنیانهای اندیشه سیاسی یهود (قسمت اول)
🌐 مصاحبه با استاد عبدالله شهبازی
1⃣ زمانی که کار بر روی #الیگارشی_پارسی را دنبال میکردم بتدریج به پیوندهای عجیب آن با #الیگارشی_یهودی رسیدم و متوجه شدم که چنان اشتراکی میان این دو کانون وجود دارد که اصلاً نمیتوان آنها را از هم تفکیک کرد.
2⃣ مثلاً اگر سِر جمشید جی جیجیبهای پارسی از بزرگترین تجار تریاک جهان در قرن نوزدهم بود، #خانواده_ساسون، که سران #یهودیان_بغدادی بودند، نیز همین جایگاه را داشتند و متحداً و در شراکت با #پارسیان عمل میکردند.
3⃣ در طول قرن نوزدهم کشت و صادرات تریاک ایران نیز در انحصار شبکهای بود از کارگزاران #ساسونها و سران #طایفه_پارسی.
4⃣ در کودتای 1299 و استقرار #سلطنت_پهلوی در ایران نیز #الیگارشی_پارسی و #زرسالاران_یهودی مشترکاً عمل کردند.
5⃣ #لوید_جرج و #وینستون_چرچیل (نخستوزیر و وزیر جنگ انگلیس در زمان کودتا) هر دو هم از نظر خانوادگی و هم شخصاً با #یهودیان ثروتمند انگلیس پیوندهای بسیار نزدیک داشتند.
6⃣ #ادوین_مونتاگ (وزیر امور هند در دولت وقت بریتانیا) و #هربرت_ساموئل به خانواده #یهودی ساموئل تعلق داشتند و در زمان جنگ اول جهانی نقش بزرگی در استقرار #یهودیان در #فلسطین ایفا کردند.
7⃣ مقارن با کودتای 1299 در ایران، سِر #هربرت_ساموئل از سوی دولت لوید جرج به عنوان اولین کمیسر عالی بریتانیا در فلسطین منصوب شد و به تعبیر دائرةالمعارف یهود «اولین یهودی بود که پس از 2000 سال بر سرزمین اسرائیل حکومت کرد»!
8⃣ به این ترتیب، تصویر جدیدی از استراتژی کانونهای استعماری غرب در دوران جنگ اول جهانی و بعد از آن در منطقه خاورمیانه به دست آمد. یک بُعد اصلی این استراتژی را استقرار #سلطنت_پهلوی در ایران تشکیل میداد و بُعد اصلی دیگر را استقرار حاکمیت #یهودیان بر #فلسطین.
🔹 ادامه دارد...
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
🔸 هشتگ اصلی: #اندیشه_سیاسی_یهود
✡ ساسونها، سپهسالار و تریاک ایران (1)
1️⃣ #کمپانی_ساسون یکی از عظیمترین مجتمعهای تجاری ـ صنعتی آسیا در نیمه دوم قرن نوزدهم است که در اواخر این قرن به یکی از مهمترین و معتبرترین شرکتهای بریتانیا بدل شد.
2️⃣ تأسیس این کمپانی در سال 1832م./1248 ق؛ یعنی حدود شش سال پیش از نخستین جنگ ایران و انگلیس، رخ داد و از آن پس ایران از مهمترین عرصههای فعالیت آن بود.
3️⃣ علیرغم اهمیت #ساسونها تاکنون پژوهش مستقلی در این زمینه صورت نگرفته و محققین تاریخ قاجاریه بیعنایتی عجیبی به آن نشان دادهاند.
4️⃣ آنچه به کمپانی ساسون جایگاه ویژه میبخشد، چهار عامل است:
🔸 اول، پیوند ساسونها بهعنوان رهبران #الگیارشی_یهودی آسیا با امپراتوری مالی #روچیلدها بهعنوان رهبران یهودیان اروپا؛
🔸 دوم، نقش ساسونها بهعنوان بزرگترین سرمایهداران تجاری وصنعتی هندوستان و خاور دور در حکومت انگلیسی هند و دولت بریتانیا؛
🔸 سوم، علایق اقتصادی و به تبع آن سیاسی ساسونها در ایران؛
🔸 چهارم، ارتباط ساسونها با برخی چهرههای سیاسی ایران در نیمه دوم قرن نوزدهم میلادی.
✍️ عبدالله شهبازی
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
🔸 هشتگ اصلی: #یهود_و_مواد_مخدر
✡ ساسونها، سپهسالار و تریاک ایران (2)
💠 ساسونها کیستند؟ (1)
1️⃣ دائرةالمعارف یهود، دودمان #یهودی ساسون را منشأ تأثیرات عظیم در هندوستان و سپس انگلیس و چین میداند و مینویسد که آنان به همین دلیل به «روچیلدهای شرق» و سلاطین تجارت مشرقزمین شهرت دارند.
2️⃣ اصل #خانواده_ساسون از #یهودیان_بغداد است و نخستین چهره سرشناس آنان، شیخ ساسون بن صلاح (1750-1830)، قریب به چهل سال ریاست جامعه یهودی بغداد را به دست داشت و در دستگاه پاشاهای عثمانی خزانهدار بود.
3️⃣ در سال 1828 شیخ ساسون به همراه جمعی از یهودیان از بغداد گریخت و در بندر #بوشهر اقامت گزید. شیخ ساسون پس از دو سال در بوشهر درگذشت و ریاست این جمع به پسر بزرگ او، #دیوید_ساسون، رسید.
4️⃣ دیوید ساسون (1792-1864) دو سال دیگر در بوشهر ماند و سپس در سال 1832 به #بمبئی رفت و در آنجا تجارتخانهای تأسیس کرد که پس از چندی به یکی از مهمترین کمپانیهای هند و سراسر آسیا بدل شد.
5️⃣ پس از مرگ دیوید ساسون، کمپانی او توسط پسر بزرگش #آلبرت_ساسون (1818-1896) اداره میشد. آلبرت ساسون یکی از بزرگترین کارخانههای نساجی هندوستان را در بمبئی بنا کرد و در دهه 1870 نخستین اسکله غربی هند، به نام «اسکله ساسون»، را ایجاد نمود.
6️⃣ این ثروت هنگفت از کجا پدید شد؟ همانطور که بعداً خواهیم دید، در این زمان حدود بیست سال از انحصار کشت #تریاک_ایران توسط #ساسونها و صدور آن به چین و انگلیس میگذشت و بیتردید این تجارت سهم بزرگی در انباشت سرمایه ساسونها داشت.
✍️ عبدالله شهبازی
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
🔸 هشتگ اصلی: #یهود_و_مواد_مخدر
✡ ساسونها، سپهسالار و تریاک ایران (3)
💠 ساسونها کیستند؟ (2)
1️⃣ #آلبرت_ساسون در نیمه دهه 1870 در لندن مستقر شد و در این زمان به همراه لُرد #ناتانیل_روچیلد (لرد روچیلد اول) از نزدیکترین دوستان خصوصی پرنس ولز (پسر بزرگ ملکه ویکتوریا که با نام #ادوارد_هفتم به سلطنت رسید) بود.
2️⃣ آلبرت در سال 1890 به دلیل نقش برجستهاش در صنعت و تجارت هندوستان و آسیا «بارونت» شد. سایر برادران او نیز در دربار ادوارد هفتم مقام شامخ داشتند، از جمله خانهی #آرتور_ساسون اقامتگاه میهمانان ادوارد هفتم بود.
3️⃣ بنیاد ساسون، که در این زمان حوزه فعالیت آن سراسر آسیا را دربرمیگرفت، از شرکا و همکاران نزدیک امپراتوری مالی #روچیلدها بود و این پیوند از طریق ازدواج پسر آلبرت ساسون با الین کارولین روچیلد تحکیم پذیرفت.
4️⃣ بخشی از سرمایه ساسونها به شانگهای و هنگ کنگ انتقال یافت و بدینسان #ساسونها به یک امپراتوری مالی گسترده در شرق بدل شدند و نفوذ شخصی آنان در شئون اجتماعی جامعه انگلیس نیز گسترش یافت.
5️⃣ در قرن بیستم نیز نفوذ ساسونها در هندوستان ادامه داشت و این خانواده رهبر جامعه #یهودیان_هند محسوب میشوند.
✍️ عبدالله شهبازی
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
🔸 هشتگ اصلی: #یهود_و_مواد_مخدر
✡ ساسونها، سپهسالار و تریاک ایران (6)
💠 ساسونها و میرزا حسینخان سپهسالار (3)
1️⃣ میدانیم که معاشرین #ناصرالدینشاه در سفرهای انگلیس، تنها #روچیلدها نبودند، بلکه #ساسونها نیز بهعنوان نزدیکترین دوستان ولیعهد انگلیس در این معرکه جایگاه خاص داشتند.
2️⃣ دنیس رایت مینویسد: شاه به اتفاق ولیعهد انگلیس و همسرش و دیگر اعضای خانواده سلطنتی به تماشاخانه امپایر رفتند و برنامه سرگرمکننده بسیار مجللی را تماشا کردند. تئاتر را اختصاصاً برای این برنامه اجاره کرده بودند و هزینه نمایش را #آلبرت_ساسون پرداخته بود، که پس از اندوختن مال و مکنت فراوان در هندوستان و خاور دور اینک در انگلیس اقامت گزیده بود و در کنار روچیلدها از معاشران نزدیک ولیعهد به شمار میرفت.
3️⃣ و میدانیم که 8 ماه پس از آغاز صدارت #میرزا_حسینخان_سپهسالار بود که امتیازنامه معروف #رویتر یهودی، که در واقع به معنای فروش سرزمین ایران بود، منعقد شد.
4️⃣ کار در اینجا به پایان نرسید و آنگاه که #امتیاز_رویتر به شکست انجامید، با نقش مؤثر سپهسالار این دعوی کهنه در پوشش طرح «کمپانی بینالمللی راهآهن ایران» تجدید شد و اینبار دست #لرد_روچیلد_اول (بعنوان شریک اصلی این توطئه) نمایان گردید و با وساطت #راندولف_چرچیل (وزیر وقت هندوستان و پدر وینستون چرچیل) تلاش شد تا پای دولت آلمان، بهعنوان حامی امتیاز، به این معرکه کشانده شود.
5️⃣ و بالاخره در آستانه دومین سفر ناصرالدینشاه به انگلیس قضیه «فیصله یافت» و بهعنوان غرامت لغو امتیاز رویتر، «امتیازنامه گرانبهای» دیگری به #الیگارشی_یهودی انگلیس واگذار شد! به نوشته دنیس رایت:
🔸 ...با بارون رویتر بر سر دریافت غرامت برای لغو ناگهانی امتیازنامهای که بهنام وی صادر شده بود، فیصله یافت. بعنوان غرامت اکنون امتیازنامهی گرانبهایی برای عملیات بانکی و بهرهبرداری از معادن به رویتر اعطا شد که با مشارکت #ساسون و شرکا به تأسیس #بانک_شاهنشاهی_ایران انجامید.
✍️ عبدالله شهبازی
📖 متن کامل مقاله در سايت اندیشکده:
👉 http://yon.ir/sassoons
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
🔸 هشتگ اصلی: #یهود_و_مواد_مخدر
✡ ساسونها و روچیلدها - سپهسالار و رویتر (٣)
1️⃣ معاشرین #ناصرالدینشاه در سفرهای انگلیس، تنها #روچیلدها نبودند، بلکه #ساسونها نیز بهعنوان نزدیکترین دوستان ولیعهد انگلیس در این معرکه جایگاه خاص داشتند.
2️⃣ دنیس رایت مینویسد: شاه بهاتفاق ولیعهد انگلیس و همسرش و دیگر اعضای خانواده سلطنتی به تماشاخانه امپایر رفتند و برنامه سرگرمکننده بسیار مجللی را تماشا کردند. تئاتر را اختصاصاً برای این برنامه اجاره کرده بودند و هزینه نمایش را #آلبرت_ساسون پرداخته بود، که پس از اندوختن مال و مکنت فراوان در هندوستان و خاور دور اینک در انگلیس اقامت گزیده بود و در کنار روچیلدها از معاشران نزدیک ولیعهد بهشمار میرفت.
3️⃣ هشت ماه پس از آغاز صدارت #میرزا_حسینخان_سپهسالار امتیازنامهٔ معروف #رویتر یهودی، که در واقع بهمعنای #فروش_سرزمین_ایران بود، منعقد شد.
4️⃣ آنگاه که #امتیاز_رویتر به شکست انجامید، با نقش مؤثر سپهسالار این دعوی کهنه در پوشش طرح «کمپانی بینالمللی راهآهن ایران» تجدید شد و اینبار دست #لرد_روچیلد_اول (بهعنوان شریک اصلی این توطئه) نمایان گردید و با وساطت #راندولف_چرچیل (وزیر وقت هندوستان و پدر وینستون چرچیل) تلاش شد تا پای دولت آلمان، بهعنوان حامی امتیاز، به این معرکه کشانده شود.
5️⃣ بالاخره در آستانهٔ دومین سفر ناصرالدینشاه به انگلیس قضیه «فیصله یافت» و بهعنوان غرامتِ لغو امتیاز رویتر، «امتیازنامهٔ گرانبهای» دیگری به #الیگارشی_یهودی انگلیس واگذار شد! بهنوشته دنیس رایت:
👈 بهعنوان غرامت، امتیازنامهٔ گرانبهایی برای عملیات بانکی و بهرهبرداری از معادن به رویتر اعطا شد که با مشارکت ساسون و شرکا به تأسیس #بانک_شاهنشاهی_ایران انجامید.
✍️ استاد عبدالله شهبازی
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ زرسالاران یهودی و پیدایش بابیگری (١)
1⃣ برخلاف نظر مورخینی چون احمد کسروی و فریدون آدمیت، که #بابیگری اولیّه را جنبشی خودجوش و ناوابسته به قدرتهای استعماری میدانند، پژوهش من بر پیوندهای #علیمحمد_باب و پیروان او با کانونهای معینی تأکید دارد که شبکهای از خاندانهای قدرتمند و ثروتمند #یهودی در زمرهٔ شرکای اصلی آن بودند. این تصویر، بابیگری را از اساس و از بدو پیدایش، فرقهای مشابه با دونمههای ترکیه و فرانکیستهای اروپایشرقی جلوهگر میسازد.
2⃣ ارائهٔ تمامی مستندات خود را دربارهٔ پیوند بابیگری اوّلیه با کانون فوق به فرصتی دیگر موکول میکنم و در اینجا تنها دو نکته را مورد تأکید قرار میدهم:
3⃣ اول، حضور ۵سالهٔ علیمحمد باب در تجارتخانهٔ داییاش در بوشهر و ارتباط او با #کمپانیهای_یهودی و انگلیسی مستقر در این بندر و کارگزاران ایشان.
4⃣ اندکی پس از این اقامت ۵ساله بود که باب در سال ١٢۶٠ق./ ١٨۴۴م. دعوی خود را اعلام کرد و با حمایت کانونهای متنفّذ و مرموزی بهسرعت شهرت یافت.
5⃣ دوران اقامت باب در بوشهر مقارن است با سالهای اولیهٔ فعالیت #کمپانی_ساسون (متعلق به سران #یهودیان_بغداد) در بوشهر و بمبئی.
6⃣ #ساسونها در دهههای بعد به «امپراتوران تجاری شرق» بدل شدند و در زمرهٔ دوستان خاندان سلطنتی بریتانیا جای گرفتند. #خاندان_ساسون بنیانگذاران #تجارت_تریاک ایران بودند و با تأسیس بانک شاهی انگلیس و ایران نقش بسیار مهمی در تحولات تاریخ معاصر ایران ایفا نمودند.
7⃣ دوم، ارتباط نزدیک #مانکجی_هاتریا، رئیس شبکهٔ اطلاعاتی حکومت هند بریتانیا در ایران در سالهای ١٨۵۴-١٨٩٠، با سران بابی و از جمله با شخص #میرزا_حسینعلی_نوری (بهاء).
✍ استاد عبدالله شهبازی
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ الیگارشی پارسی و ایران (٣)
✍ مصاحبه با استاد عبدالله شهبازی
1⃣ زمانیکه کار بر روی #الیگارشی_پارسی را دنبال میکردم بهتدریج به پیوندهای عجیب آن با #الیگارشی_یهودی رسیدم و متوجه شدم چنان اشتراکی میان این دو کانون وجود دارد که اصلاً نمیتوان آنها را از هم تفکیک کرد.
2⃣ مثلاً اگر سِر جمشیدجی جیجیبهای پارسی از بزرگترین تجار تریاک جهان در قرن ١٩ بود، #خانواده_ساسون، که سران #یهودیان_بغدادی بودند، نیز همین جایگاه را داشتند و متحداً و در شراکت با #پارسیان عمل میکردند. کشت و صادرات تریاک ایران نیز در انحصار شبکهای بود از کارگزاران #ساسونها و سران #طایفه_پارسی.
3⃣ در کودتای ١٢٩٩ و استقرار #سلطنت_پهلوی در ایران نیز #الیگارشی_پارسی و #زرسالاران_یهودی مشترکاً عمل کردند.
4⃣ #لوید_جرج و #وینستون_چرچیل (نخستوزیر و وزیر جنگ انگلیس در زمان کودتا) هر دو هم از نظر خانوادگی و هم شخصاً با #یهودیان ثروتمند انگلیس پیوندهای بسیار نزدیک داشتند.
5⃣ #ادوین_مونتاگ (وزیر امور هند در دولت وقت بریتانیا) و #هربرت_ساموئل به خانوادهٔ #یهودی ساموئل تعلق داشتند و در زمان جنگ اول جهانی نقش بزرگی در استقرار #یهودیان در #فلسطین ایفا کردند.
6⃣ مقارن با کودتای ١٢٩٩ در ایران، #هربرت_ساموئل از سوی دولت لوید جرج بهعنوان اولین کمیسر عالی بریتانیا در فلسطین منصوب شد و بهتعبیر دائرةالمعارف یهود «اولین یهودی بود که پس از ٢٠٠٠ سال بر سرزمین اسرائیل حکومت کرد»!
7⃣ به این ترتیب، تصویر جدیدی از استراتژی کانونهای استعماری غرب در دوران جنگ اول جهانی و بعد از آن در منطقهٔ خاورمیانه بهدست آمد. یک بُعد اصلی این استراتژی را استقرار #سلطنت_پهلوی در ایران تشکیل میداد و بُعد اصلی دیگر را استقرار حاکمیت #یهودیان بر #فلسطین.
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ بوشهر، شیراز و تاریخ آغازین تکاپوهای استعماری در ایران (٢)
1⃣ پیوند #ساسونها و #الیگارشی_پارسی هند در زمان شکوفایی تجارت ایران و هند و اوج فعالیت کمپانی هند شرقی بریتانیا و سایر کمپانیهای غربی در بمبئی رخ داد.
2⃣ تجارت جهانی #تریاک در آغاز راه و در اوج سودآوری بود. در سال ۱۸۳۲، با سرمایهٔ خاندانهای زرسالار بریتانیا، کمپانی «جردن ماتسون» در بندر کانتون تشکیل شد و به «غول» تجارت جهانی #تریاک بدل گردید.
3⃣ نهتنها زرسالاران لندن و دلالان و شرکای بومی آنان در هند و بنادر چین، که بر پایهٔ این تجارت طبقهٔ جدیدی را در هند و خاوردور بنیان نهادند و این طبقه زمام اقتصاد و سیاست آسیای جنوب شرقی را بهدست گرفت، بلکه تجار بزرگ بندر بوستن آمریکا نیز به #تجارت_تریاک با چین روی آوردند. ثروت ناشی از تجارت جهانی تریاک در بنیاد پیدایش طبقهای قدرتمند در ایالات متحده آمریکا قرار گرفت که به #الیگارشی_بوستن موسوم است.
4⃣ این تحول، در ایران به اقتدار شبکهای انجامید که از سال ۱۲۸۸ ق./ ۱۸۷۱ م. کِشت گستردهٔ تریاک را بنیان نهاد و به تجار و صادرکنندگان عمدهٔ آن بدل شد. هر چند #دیوید_ساسون در سال ۱۸۳۳ مرکز شبکهٔ تجاری گستردهاش را از بوشهر به بمبئی منتقل کرد ولی خویشان و کارگزاران او همچنان نبض تجارت بوشهر- بمبئی را بهدست داشتند.
5⃣ شیراز، بهعنوان مرکز ایالت فارس و نزدیکترین شهر بزرگ به بوشهر، در این تجارت از جایگاه اصلی برخوردار بود. حاج میرزا علیاکبر خان قوامالملک #یهودیتبار کلانتر شیراز و بیگلربیگی فارس بود و یهودیان مهاجر، که بسیاری از آنان «مسلمان» و «بومی» شده بودند، در کسوت «تاجران شیرازی» رشتهٔ این تجارت را استوار میکردند.
✍ استاد عبدالله شهبازی
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
🇮🇷👉 @jscenter