✅ تفاوتها و اشتراکات کفاره و زکات فطره (فطریه) (بخش سوم) تفاوت‌ها: 5- در #کفاره و #فدیه، غنا (توانایی مالی؛ در مقابل فقر) شرط نیست؛ یعنی اگر کسی فقیر هم باشد، کفاره و فدیه بر ذمۀ اوست و هر زمانی که مقدور شد، بنا بر احتیاط واجب آن را بپردازد؛ اما در #فطریه اینگونه نیست و اگر کسی فقیر باشد، (اینکه شخص باید چه شرایطی داشته باشد، که شرعاً فقیر محسوب شود، در کتب فقهی مانند رساله‌های عملیه ذکر شده‌است) فطریه بر او واجب نیست. 6- پرداخت کفاره و فدیه فوریت ندارد (البته نباید بقدری تأخیر انداخت که عرفاً بی‌اعتنایی و کوتاهی تلقی شود)؛ اما فطریه را مکلف، اگر نماز عید می‌خواند، بنا بر احتیاط واجب باید قبل از نماز و اگر نماز عید نمی‌خواند، باید تا ظهر عید به فقیر بپردازد یا از مالش جدا کند. (البته اگر در آن زمان هم پرداخت نکرد از او ساقط نمی‌شود و باید (طبق نظر آیت‌الله #سیستانی بنا بر احتیاط واجب) بدون نیت ادا یا قضا پرداخت کند) 7- برای فدیه و کفاره، به هر فقیر باید حداقل یک مد (تقریباً 750 گرم) طعام داده شود؛ اما فطریۀ هر نفر یک صاع (تقریباً 3 کیلوگرم) طعام (پا پول آن) است. 8- در فدیه و کفاره هر نوع طعامی کافی است؛ اما در فطریه باید غذای متعارف شهر (یا پول آن) به فقیر داده شود. ادامه دارد ...

✅ تفاوتها و اشتراکات کفاره و زکات فطره (فطریه) (بخش آخر) تفاوت‌ها: 9- #زکات_فطره، جزء دیون مکلف به حساب می‌آید و اگر پرداخت نشود و مکلف بمیرد، وراث وظیفه دارند مقدار زکات فطره را از اصل ما ترک میت جدا کرده و آن را در مورد مصرف، پرداخت کنند؛ اما در اینکه آیا #کفاره و #فدیه هم جزء دیون است و اگر پرداخت نشد و مکلف مُرد، آیا وراث وظیفه‌ای نسبت به آن دارند یا خیر، بین فقها اختلاف نظر وجود دارد! طبق نظر #امام_خمینی جزء دیون است، اما طبق نظر آیت‌الله #سیستانی جزء دیون نیست. 10- مورد مصرف فدیه و کفاره فقط فقرا هستند؛ اما مورد مصرف زکات فطره، همان مصارفی است که برای زکات مال ذکر شده‌است (زکات مال بجز صرف برای فقرا، مصارف دیگری هم دارد)؛ البته برخی فقها مثل آیت‌الله #سیستانی احتیاط می‌کنند و می‌فرمایند فطریه هم بنا بر احتیاط واجب تنها صرف فقرا (شرایط فقیری که زکات به وی تعلق می‌گیرد، در کتب مفصل فقهی ذکر شده‌است) شود. 11- فدیۀ هر فرد بر عهدۀ خودش است؛ اما در زکات فطره مکلف موظف به پرداخت فطریۀ خود و نان‌خورانش است.

0⃣3⃣ شرایط فقیری که به او زکات فطره و کفاره پرداخت می‌شود سال قبل در چند فرسته به تفاوت‌ها و اشتراکات #کفاره ( #فدیه) و #فطریه اشاره شد. اما نکته‌ای در این باب مغفول ماند و آن نکته این است: فقیری که #زکات_فطره یا کفاره به او پرداخت می‌شود، باید شرایطی داشته باشد که این شرایط تقریباً مثل هم هستند. 📝 طبق نظر امام‌خمینی فقیری که به وی زکات داده می‌شود، باید شیعۀ دوازده امامی باشد و بنا بر احتیاط واجب به شراب‌خوار و کسی که گناهی در حد شراب‌خواری را آشکارا انجام می‌دهد، نباید زکات داد. همچنین اگر پرداخت زکات موجب کمک به گناه یا ترغیب فرد به گناه شود، در این صورت هم نباید زکات را به آن فقیر داد. در مورد کفاره هم ایشان همین نظرات را دارند، با این تفاوت که قید ایمان (شیعۀ دوازده امامی) را بنا بر احتیاط واجب می‌دانند و نیز فتوا می‌دهند به کسی که بطور علنی جوری گناه می‌کند که پرده‌های حیا را می‌دَرَد، کفاره داده نشود. (1) 📝 طبق نظر آیت‌الله سیستانی نیز زکات را باید به شیعیان دوازده امامی داد؛ کسی که زکات را در مسیر حرام صرف نکند؛ و بنابر احتیاط واجب پرداخت زکات به او، کمک بر گناه محسوب نشود؛ همین‌طور بنا بر احتیاط واجب شراب‌خوار و بی نماز نبوده و آشکارا معصیت نکند. طبق نظر ایشان همین شرایط برای کفاره هم برقرار است. (2) ⚠ تذکر: قبلاً در بحث تفاوتهای کفاره و فطریه اشاره شد که در کفاره بر خلاف فطریه، غیر سید می‌تواند به سید فقیر کفاره بدهد. برای آگاهی از سایر تفاوت‌ها و اشتراکات به مباحث سال گذشته مراجعه فرمایید. __________ 1- تحریر الوسیلة، کتاب الکفارات، القول فی احکام الکفارات، م 18 و کتاب الزکاة، القول فی اوصاف المستحقین للزکاة، شرط اول و دوم 2- توضیح المسائل جامع، م 2442 و 2611 و 2664؛ منهاج الصالحین، ج 3، م 773 و 774

✅ بر کدام دسته از افرادی که با عذر شرعی روزه نگرفته‌اند فدیه (کفاره) واجب است؟ (طبق نظرات آقایان سیستانی و خامنه‌ای) 1️⃣ پیرمرد یا پیرزنی که روزه گرفتن به سبب پیری، برای وی سختی فوق‌العاده‌ای دارد که معمولاً تحمّل نمی‌شود، باید برای هر روز یک مُدّ طعام (تقریباً 750 گرم) گندم یا جو یا نان و مانند اینها به فقیر بدهد. اما اگر روزه گرفتن برای وی، به سبب پیری اصلاً ممکن نباشد، طبق نظر آیت‌الله سیستانی لازم نیست فدیه هم بدهد، ولی طبق نظر آیت‌الله خامنه‌ای بنا بر احتیاط واجب فدیه بر وی واجب است. 2️⃣ اگر انسان مبتلا به بیماری‌ای باشد که تحمل تشنگی و عطش برای او سختی فوق‌العاده‌ای دارد که معمولاً تحمّل نمی‌شود، باید برای هر روز یک مُدّ طعام به فقیر بدهد. اما اگر روزه گرفتن برای وی اصلاً ممکن نباشد، طبق نظر آیت‌الله سیستانی لازم نیست فدیه هم بدهد، ولی طبق نظر آیت‌الله خامنه‌ای بنا بر احتیاط واجب فدیه بر وی واجب است. 3️⃣ اگر انسان به علّت بیماری، روزۀ ماه رمضان را نگیرد و بیماری او تا ماه رمضان سال بعد طول بکشد، به گونه‌‌ای که در تمامی ایّام سال نتواند روزه بگیرد، قضای روزه‏هایی را که نگرفته بر او واجب نیست؛ ولی باید برای هر ‌روز یک مُدّ (تقریباً 750 گرم) طعام، یعنی گندم یا جو یا نان یا برنج و مانند اینها به فقیر بدهد که آن را «فدیۀ سالانه» هم می‌نامند. پرداخت کفّارۀ مذکور قبل از فرا رسیدن ماه رمضان سال بعد، در بین سال - قبل از گذشتن زمان قضای روزه - صحیح نیست؛ بلکه لازم است به مقداری صبر نماید تا زمان قضای روزه بگذرد. مثلاً کسی که سی روز کفّاره (فدیه) از ماه رمضان قبل به عهده دارد، می‌تواند با اتمام روز پانزدهم ماه شعبان، کفّارۀ پانزده روز را بپردازد، و نیز کسی که کفّارۀ ده روز به عهدۀ اوست، با اتمام روز بیست و پنجم ماه شعبان، می‌تواند کفّارۀ پنج روز را بپردازد. 4️⃣ زنی که وقت زایمان او نزدیک است (اصطلاحاً این زن را حامل مقرب می‌گویند؛ مثل زنی که وارد ماه نهم حاملگی شده است) و روزه برای خودش یا بچّه‌‌اش ضرر دارد، روزه بر او واجب نیست؛ بلکه در موارد ضرر حرام، نباید روزه بگیرد؛ اما باید بعداً روزه را قضا نماید و طبق نظر آیت‌الله سیستانی در هر دو صورت (ضرر برای خودش یا ضرر برای جنین) باید برای هر روز یک مُدّ طعام به فقیر بدهد؛ ولی طبق نظر آیت‌الله خامنه‌ای در صورت ضرر برای جنین بايد برای هر روز يك مدّ طعام به فقير بدهد و در صورتی که برای خودش ضرر دارد، بنا بر احتیاط واجب باید فدیه بدهد. 5️⃣ اگر زنی زایمان او نزدیک نبود ولی روزه برای خودش یا جنینش ضرر داشت، طبق نظر آیت‌الله سیستانی حکم بیمار را دارد و فدیه بر او واجب نیست؛ ولی طبق نظر آیت‌الله خامنه‌ای بنا بر احتیاط واجب حکم همان زنی را دارد که زایمان او نزدیک است. 6️⃣ زن شیرده (خواه مادر بچّه یا دايه، با اجرت باشد يا بدون اجرت) که شیر او کم است، چنانچه روزه برای خودش یا بچّه‏ای که شیر می‌دهد ضرر داشته باشد، روزه بر او واجب نیست، بلکه در موارد ضرر حرام، نباید روزه بگیرد؛ اما باید بعداً روزه را قضا نماید و طبق نظر آیت‌الله سیستانی در هر دو صورت (ضرر برای خودش یا ضرر برای کودک) باید برای هر روز فدیه بدهد، ولی طبق نظر آیت‌الله خامنه‌ای اگر روزه برای خود زن ضرر داشته باشد، بنا بر احتیاط فدیه واجب است و اگر برای کودک ضرر داشته باشد، فدیه بنا بر فتوا واجب است. نکات: الف) اگر زن حامله یا زن شیرده به جهت عذر حیض یا سفر به حدّ مسافت شرعی واجب نباشد روزه بگیرد، پرداخت فدیه بر وی لازم نیست و فقط قضای روزه بر او واجب است. ب) از آنچه ذکر شد، معلوم شد که تفاوت فدیۀ دستۀ سوم (فدیۀ سالانه) با فدیۀ سایر دسته‌ها (فدیۀ روزانه) در زمان وجوب پرداخت آن‌هاست. فدیۀ روزانه را می‌توان در بین سال هم پرداخت کرد؛ ولی پرداخت فدیۀ سالانه قبل از فرا رسیدن ماه رمضان سال بعد، در بین سال - قبل از گذشتن زمان قضای روزه - صحیح نیست؛ بلکه لازم است به مقداری صبر نماید تا زمان قضای روزه بگذرد. ج) طبق نظر آیت‌الله خامنه‌ای اگر زن حامله و شیرده، روزه برای خودش ضرر داشته باشد و این ضرر تا رمضان آینده ادامه داشته باشد، در حکم همان مریضی است که بیماری او استمرار دارد و قضا از او ساقط می‌شود؛ اما باید برای هر روز یک فدیه (فدیۀ سالانه) بدهد و بنا بر احتیاط واجب باید فدیۀ روزانه نیز پرداخت کند؛ اما اگر روزه برای فرزندش ضرر داشته باشد، قضای روزه پابرجاست و البته فدیۀ روزانه نیز باید پرداخت شود. اما طبق نظر آیت‌الله سیستانی در هر صورت قضا و فدیۀ روزانه پابرجاست. #روزه #کفاره #فدیه _____ توضیح المسائل جامع، ج 2، مسائل 185 و 186 و 199 و 203 و 204 و 205 و 206 رسالۀ نماز و روزه، مسائل 923 و 953 و 954 و 955 و 957 و 958

📌 در کتاب #احکام_کاربردی به تفاوت‌ها و اشتراکات #کفاره ( #فدیه) و #فطریه (#زکات_فطره) اشاره شد. اما نکته‌ای در این باب مغفول ماند و در کتاب ذکر نشد و آن نکته این است: فقیری که زکات فطره یا کفاره به او پرداخت می‌شود، باید شرایطی داشته باشد که این شرایط تقریباً مثل هم هستند. 📝 طبق نظر امام‌خمینی فقیری که به وی زکات داده می‌شود، باید شیعۀ دوازده امامی باشد و بنا بر احتیاط واجب به شراب‌خوار و کسی که گناهی در حد شراب‌خواری را آشکارا انجام می‌دهد، نباید زکات داد. همچنین اگر پرداخت زکات موجب کمک به گناه یا ترغیب فرد به گناه شود، در این صورت هم نباید زکات را به آن فقیر داد. در مورد کفاره هم ایشان همین نظرات را دارند، با این تفاوت که قید ایمان (شیعۀ دوازده امامی) را بنا بر احتیاط واجب می‌دانند و نیز فتوا می‌دهند به کسی که بطور علنی جوری گناه می‌کند که پرده‌های حیا را می‌دَرَد، کفاره داده نشود. (۱) 📝 طبق نظر آیت‌الله سیستانی نیز زکات را باید به شیعیان دوازده امامی داد؛ کسی که زکات را در مسیر حرام صرف نکند؛ و بنابر احتیاط واجب پرداخت زکات به او، کمک بر گناه محسوب نشود؛ همین‌طور بنا بر احتیاط واجب شراب‌خوار و بی نماز نبوده و آشکارا معصیت نکند. طبق نظر ایشان همین شرایط برای کفاره هم برقرار است؛ با این تفاوت که قید ایمان (شیعۀ دوازده امامی) را بنا بر احتیاط واجب می‌دانند. البته اگر شیعه دوازده امامی یافت نشود، پرداخت کفاره به غیر شیعه که از نظر فکری مستضعف محسوب می‌شود، طبق نظر ایشان اشکال ندارد؛ مگر آنکه ناصبی باشد. (۲) __ ۱- تحریر الوسیله، کتاب الکفارات، القول فی احکام الکفارات، م ۱۸ و کتاب الزکاة، القول فی اوصاف المستحقین للزکاة، شرط اول و دوم ۲- توضیح المسائل جامع، ج ۲، م ۱۱۴۷ و ۱۱۵۰ و ۱۱۵۱؛ ج ۲، شروط اول تا چهارم کسانی که مستحق زکات‌اند