📇 خلاصه متنی تفسیر سوره مبارکه بقره 🔖 آیات: ۶۳-۶۴ 📚 مفسر: علامه جوادی آملی 1⃣ بحث بر سر مجازات بنی اسراییل برای ماهیگیری روز شنبه است. فرمود بوزینه شوید. این تمثیل و تشبیه نیست که بگوید در حد بوزینه یا عینا مانند بوزینه شوید و حقیقتتان هم کاملا بوزینه شود بلکه حقیقت انسانی هم حفظ میشود. 2⃣ امر خدا یا #تشریعی است که انسان اختیار دارد انجام دهد یا ندهد(مانند همه تکالیف شرعی) و یا #تکوینی است که انسان اختیاری ندارد و مستقیماً خود خدا کاری انجام میدهد و آن امر هم بلافاصله واقع میشود. این مجازات، امر تکوینی بود. 3⃣گاهی خدا غیر از عذاب الهی، جزای دنیوی هم قرار میدهد مانند جزای سرقت که قطع انگشتان دست است و این بدان دلیل است که هم خودش اینکار را دیگر نکند(جزائاً) و هم دیگران ببینند و جرات سرقت کردن را به خود ندهند(نکالاً) لذا مجازات، #اثر_اجتماعی هم دارد. 4⃣حالا هم خدا به بنی اسراییل می‌گوید که اگر شما روش نیاکانتان را ادامه دهید به همان جزا میرسید لذا نص ظاهر و دلیل عقلی بر وقوع بوزینه شدن بنی اسراییل تاکید دارند و آن عذاب ظاهری، اثر اجتماعی برای آیندگان هم داشت. 5⃣ #تناسخ را با برهان عقلی رد کردیم که ممکن نیست روح کسی به بدن انسان دیگر یا حیوان یا گیاه یا جمادی وارد شود. راه دوم این بود که انسان با افعال حیوانی بسوی حیوان شدن حرکت کند. این در صورتی ممکن است که این افعال بصورت عادت در سالیان متمادی دراید آن شخص حقیقتا حیوان میشود و برای ابد گرفتار میشود. 6⃣بوزینه شدن صرف ظاهری که عذابی نیست چون همان لذتی که بوزینه از زندگی دارد باقی حیوانات از زندگی دارند. اما وقتی حقیقت روحی و نفسی شخص تبدیل به حیوان شد حقیقتا عذاب میبیند چون هنوز انسان است اما طمع و دروغ و ... او را مداوماً عذاب میدهد. 7⃣یک گروه آنانند که شهوت و غضب خود را به اسارت گرفتند، گروه دوم آنانند که شهوت و غضبشان، آنها را تسلیم کرده است. اینجاست که #عقل، مطیع شهوت میشود و همه علم و تمدن در مسیر #شهوت بکار گرفته شود. اینجاست که میشوند از حیوان بدتر! «بل هم اضل» چون حیوان هوش ندارد اما انسان شهوتران، با هوش است. 8⃣ انسانی که حقیقتش تبدیل به #حقیقت_بوزینه شود رنج خواهد برد چون فطرتش این نبوده و او با #فطرت_ابتدایی خود هماهنگ است و حالا مرتبا در رنج است. خداوند نفرمود اینها بوزینه شدند بلکه گفت «بوزینه خاسء» شدند یعنی بوزینه ملعونند و دور از رحمت. ظاهر و عقل انسان از بین نمیرود بلکه نفس و #حقیقت است که تغییر میکند. 9⃣اگر مستکبران عینا گرگ میشدند که باقی انسانها در عذاب نبودند اما حالا چون ظاهر و عقل بشری را در خدمت درندگی و فشار بر مستضعفین قرار داده اند باعث زحمت انسانها هستند. انسان گناهکار در قیامت «ظاهرش انسان» است اما «حقیقتش هم انسان است هم حیوان» تا در رنج باشد. 0⃣1⃣ «««علمی که تا ابد انسان را زنده نگه دارد علمیست که انسان را قبل از مرگ بمیراند!»»» انسان لحظه ای ثابت نیست و مدام در حال تغییر است. اما اگر شخصی در ۲۰ سالگی سرقت کرد دست او را در۸۰ سالگی هم قطع میکنند چون اگرچه بدنش و سلولهایش بارها کاملا عوض شده اند اما حقیقتش هنوز همان انسان است.