🌟 #تفسیر_امین | توجه به شأن نزول آیه 🌙 به مناسبت فرارسیدن ماه مبارک رمضان، رسانه‌ی KHAMENEI.IR در سلسله یادداشت‌های کوتاهی، با عنوان «تفسیر امین» سی ویژگی ممتاز تفسیری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای را تبیین می‌کند. 📣 در نهمین شماره از این مجموعه، دیدگاه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای درباره شأن نزول آیات تبیین شده است. 🔹 قرآن کریم به صورت تدریجی و در طول ۲۳ سال نازل شده است. برخی آیات به مناسبت حادثه یا مشکلی نازل می‌شدند. این مناسبت‌ها، حوادث و مشکلاتی را که باعث نزول آیه میشد، سبب نزول یا شأن نزول می‌نامند. (التمهید، ج۱، ص۲۴۱) مفسران معتقدند چون آیات قرآن ناظر به حل آن مشکلات نازل شده است، می‌تواند قرینه مهمی در فهم آیه باشد. ویژگی تفسیری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای این است که در مواجهه با شأن نزول، نگاه نسبی دارند؛ نه آنها را به‌طور کامل می‌پذیرند و نه به طور کامل رد می‌کنند. 🔹 نکته اول در روش تفسیری ایشان این است که مانند دیگر مفسران، شأن نزول را به عنوان قرینه‌ای برای فهم آیه میدانند و بر اساس آن آیه را تفسیر می‌نمایند. به طور مثال در تفسیر آیه ۲۵ تا ۲۷ سوره‌ی برائت، می‌فرمایند: «پس از روشن شدن شأن نزول آيات و مفاد آنها، بايد به سرّ نزول اين آيات توجّه كرد.» (تفسیر سوره برائت، ص۱۰۹) 🔹 حتی در تفسیر برخی آیات، دیدگاهی را که مطابق با شأن نزول است، می‌پذیرد. به عنوان نمونه در تفسیر آیه «وَ مِنْهُمْ مَنْ يَقُولُ اِئْذَنْ لِي وَ لاٰ تَفْتِنِّي» می‌فرمایند: «احتمال سوّمى كه بهتر است و با شأن نزول آيه سازگارتر، اين است كه «لا تَفْتِنِّى» يعنى «مرا به فتنه‌ى زيبارويان رومى نينداز». جاى تعجّب است كه اين معنا مورد توجّه قرار نگرفته؛ زيرا در شأن نزول به آن تصريح شده است.» (تفسیر سوره برائت، ص۲۵۹) 🔹 همچنین در جای دیگر می‌فرمایند: «باتوجّه به وحدت سياق و شأن نزولى كه در كتب روايى در ذيل اين آيات، وارد شده است، نتيجه‌ى منطقى و قهرى اين ميشود كه آيه‌ى «إِنَّمَا اَلصَّدَقٰاتُ لِلْفُقَرٰاءِ‌» درباره‌ى همان غنائم جنگى است و اصلاً به زكات ارتباطى ندارد.» (تفسیر سوره برائت، ص۳۱۷) 🔹 اما نوع مواجهه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با شأن نزولها، با برخی مفسران چند تفاوت دارد. ایشان معتقدند لازم نیست هر آیه‌ای شأن نزول داشته باشد. ایشان ذیل آیات ۱۱۳ و ۱۱۴ سوره برائت می‌فرمایند: «لازم نيست كه اين آيات حتماً شأن نزول داشته باشد.» بر این اساس ایشان برخی شأن نزول‌ها را نمی‌پذیرند و معتقد هستند می‌توان شأن نزول را از خود آیه استخراج کرد. 🔹 به عنوان نمونه ذیل آیات ۶۲ و ۶۳ سوره برائت می‌فرمایند: «اگر ما هيچ نَقل و حديثى هم براى شأن نزول اين آيه نداشته باشيم، از خود اين آيه شأن نزول درمى‌آيد. علاوه‌بر آنچه ما از اين آيه نسبت به شأن نزولش استنباط ميكنيم، در بعضى از تفاسير قديم هم شأن نزولى براى آن نقل شده است كه با نظر ما مطابقت دارد.» (تفسیر سوره برائت، ص۳۴۲) همچنین در جای دیگر می‌فرمایند: «ميتوان شأن نزول آيه را از اين مضمون فهميد؛ حتّى اگر روايتى در شأن نزولش نرسيده باشد.» (تفسیر سوره برائت، ص۳۴۶) 🔹 نکته‌ی دیگر اینکه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در مواردی که شأن نزول، اطمینان‌آور نیست، از تفسیر آیه بر اساس آن خودداری می‌کنند. به طور مثال ذیل آیات ۶۴ تا ۶۶ سوره برائت می‌فرمایند: «درباره‌ى شأن نزول اين آيه چند روايت است... ولى چون معلوم نيست كه مستند به معصوم باشد، اطمينان‌آور نيست و معلوم نيست كه شأن نزول واقعى باشد. البتّه دو يا سه روايت هم از امام معصوم هست كه به بعضى از اين شأن نزولها اشاره‌اى دارد؛ لكن غالباً چنين شأن نزولهايى كه در چنين آياتى مطرح است، خيلى مسلّم و صريح نيست و نبايد مضمون آيه را به آنها محدود نماييم.» (تفسیر سوره برائت، ص۳۵۶) 🎤 #تحلیل_و_تبیین | #بهار_معنویت 💻 Farsi.Khamenei.ir