#خاطرات_امیر_عبداللهیان #پارت_بیست_و_نهم منافع کشورهای درگیر در بحران سوریه/ عربستان سعودی کشورهای منطقه، که با هدف سرنگون کردن نظام سیاسی در مسائل سوریه دخالت میکردند، هر یک با انگیزه ای وارد میدان شده بودند. برای عربستان سعودی خیلی مهم بود که سلسله اقدامات تاخیری در کشورهای منطقه انجام شود تا موج خیزش ملت های مسلمان منطقه به عربستان سعودی نرسد. بالاخره شیعیان در مناطق شرقی عربستان تحت فشار، محدودیت، و تبعیض زندگی میکنند. زندگی مردم اهل سنت عربستان هم در همه مناطق کشور سعودی مطلوب نیست. من در دو دهه گذشته این فرصت را داشته ام که مناطق و شهرهای مختلف عربستان را از نزدیک ببینم. در دهه 70 با اتوموبیل به بسیاری از بخش های عربستان سعودی سفر کرده ام. هموطنان ما وقتی برای حج به عربستان سفر میکنند، فرودگاه شیک جده و شهرهای مکه و مدینه را میبینند. دیپلمات های ما، علاوه بر آن، شهر ریاض را هم میبینند. در این مناطق همه چیز منظم به نظر میرسد. ولی واقعیت این است که مقداری از ریاض و مکه و مدینه فاصله بگیرید میتوانید ببینید که حتی مردم اهل سنت در چه وضعیتی زندگی میکنند. یعنی زمینه های بی عدالتی های حکومت حتی در مردم اهل سنت عربستان هم وجود دارد. در مناطق شیعه نشین سعودی، شیعیان صرفا در دوره پادشاهی ملک عبدالله، اندکی آرامش داشتند. با درک این مطلب حاکمان عربستان به دنبال این بودند که موج اعتراضات مردمی، عربستان را در بر نگیرد. لذا از هر اقدامی با هدف تاخیر در این روند استقبال میکردند. به عبارت دیگر عربستان علاقمند بود قبل از خودش کشور دیگری درگیر این موضوع شود. برای اینکه فرصت داشته باشد تا بنتواند اوضاع را مدیریت کند. با این توضیح میتوان دریافت که یکی از انگیزه های عربستان از دخالت در سوریه ایجاد تاخیر در حرکت و جوشش مردم عربستان علیه نظام موروثی و غیر دموکراتیک سوریه بود. واقعیت این است که برخی رهبران مدعی در جهان عرب پس از آنکه در زمان جمال عبدالناصر و جنگ 6 روزه از اسراییل شکست خوردند. همه ابهتشان فرو ریخت. اسراییل که آن زمان امکانات زیادی هم نداشت توانست بر اعراب پیروز شود. ولی همین اسراییل در جنگ 33 روزه لبنان، موسوم به «حرب تموز» با وجود اینکه تا بن دندان مسلح بود نه در مقابل ارتش و کشور لبنان که در مقابل یک گروه مقاومت به نام حزب الله نتوانست 33 روز بیشتر دوام بیاورد و در نهایت درخواست آتش بس کرد. عربستان و برخی کشورهای عربی عملکرد موفق سوریه را در حمایت از مقاومت و فلسطین تحقیر خود میدانستند، و وجود رهبری به نام بشار اسد با این ویژگی ها در میان رهبران جهان عرب را به سختی تحمل میکردند. رفتار اسد در قبال اسراییل، میزان ترس، سازش، و خیانت برخی دیگر کشورهای عربی را به افکار عمومی جهان عرب نشان میداد. به همین دلیل، بعضی سران عرب، از رفتن بشار اسد، و جایگزینی کسی که اهل سازش با اسراییل باشد، استقبال میکردند. عربستان مایل نبود سوریه در محور مقاومت نقش آفرینی کند. در اثنای بحران سوریه و با روی کار آمدن ملک سلمان و نقش آفرینی محمد بن سلمان ولیعهد عربستان دیداری بین محمد بن سلمان و یک مقام امنیتی حکومت سوریه انجام شد. درخواست سوریه دست برداشتن عربستان از تامین مالی و تسلیح تروریسم تکفیری بود و درخواست طرف سعودی فاصله گرفتن بشار اسد از طرف مقاومت بود. روشن است که اسد این درخواست را نپذیرفت. علاوه بر اینها در تحلیل رفتار حاکمان سعودی، نمیتوان رقابت با جمهوری اسلامی را نادیده گرفت. اگر عربستان میخواست به ایران لطمه بزند، و تعارض یا رقابت خود را با جمهوری اسلامی دنبال کند، سقوط سوریه را امتیاز بزرگی برای خود میدید. سقوط سوریه از نظر عربستان سعودی، به معنای نابود شدن یکی از بخش های اصلی محور مقاومت و قطع بازوی جمهوری اسلامی در منطقه بود. به این ترتیب عربستان سعودی با تمام توان تلاش میکرد امکانات مالی و امنیتی اش را در خدمت آمریکا و اسراییل به کار گیرد. این کشور، تروریستهای دارای تفکر وهابی را از طریق شبکه هایی که در دنیا دارند، فراخوان کرد و به شکل هدایت شده وارد سوریه نمود. مجری این طرح هم براساس اطلاعات منابع امنیتی موثق در منطقه، و غرب، شخص بندر بن سلطان رییس وقت سرویس امنیتی سعودی بود.