منابع ارشد زبان شناسی دانشگاه تهران https://literature.ut.ac.ir/linguistics-arshad

منابع دکتری دانشگاه بهشتی

منابع دکتری زبان شناسی دانشگاه تهران https://literature.ut.ac.ir/linguistics-doctora

ارشد بهشتی

دروس مصوب ارشد زبان شناسی

منابع تدریس دانشگاه اصفهان

#عبد_القاهر_جرجانی و دو عنصر #عربیت و #حکمت در نصوص قرآن کریم ✍محمد علی ملک برخی از متفکرین زبان شناس معاصر جهان عرب معتقدند #عبد_القاهر_جرجانی بلاغت نصوص قرآن کریم و اعجاز آنرا در فضای فرهنگ زبانی عرب تعریف کرده است. این حرف سخنی نادرست در حق این اندیشمند بزرگ است. #عبد_القاهر_جرجانی در مقدمه دو اثر نفیس خود یعنی #دلائل_الاعجاز_فی_علم_المعانی و #اسرار_البلاغه ، "نظم" موجود در زبان عرب را نه به عنوان یک نماد #عربیت بلکه به عنوان معیار #حکمت_در_گفتار مطرح می کند و قرآن کریم را حائز بالاترین رتبه در این زمینه معرفی می کند. برای آشنایان با نظریه نظم #عبد_القاهر_جرجانی کاملا مشخص است که محتوای این نظریه مطابق با عقلانیت گفتاری کل ابناء بشر از هر فرهنگ و محیطی است و از همین جهت در آثاری که پیرامون زیباشناختی ادبیات و شعر نوشته شده ، محتوای این نظریه نیز به عنوان یکی از معیارهای زیباشناختی پذیرفته شده است. #معانی_النحو که ستون نظریه نظم است اگر چه از اسالیب به ظاهر نحو عربی تشکیل می شود اما درون مایه معنوی این اسالیب برخواسته از نیازهای عرف عام عقلاء (خصوصا فرهیختگان ایشان) در مقام محاوره است و از این جهت فهم دلالت معنوی آنها متوقف بر حداقل شناخت از فرهنگ و زبان عرب و در عوض متکی بر تفکر عمیق و ذوق سلیم است. تمام آنچه گفته شد به صورت کاملتر توسط خود #عبد_القاهر_جرجانی در مقدمه دو اثر نفیسش (یعنی #دلائل_الاعجاز_فی_علم_المعانی و #اسرار_البلاغه) تبیین شده است. کلام زیر می تواند به عنوان یک نمونه کوچک ، نوع نگاه #عبد_القاهر_جرجانی را به کلام عرب فصیح به عنوان منبع شناخت اعجاز کلامی قرآن کریم نشان دهد ؛ #عبد_القاهر_جرجانی در کلام زیر نمی پذیرد که قرآن کریم ، پیامبر (ص) را مطلقا از شعر نهی کرده باشد چون قبول ندارد که قرآن کریم پیامبر (ص) را از حکمت در گفتار (فصاحت و بلاغت و براعت) نهی کند ؛ 👇👇👇 و هذا هو الجواب لمتعلق إن تعلّق بقوله تعالى: وَ ما عَلَّمْناهُ الشِّعْرَ وَ ما يَنْبَغِي لَهُ‌ [يس: 69]، و أراد أن يجعله حجّة في المنع من الشعر، و من حفظه و روايته. و ذاك أنّا نعلم أنه صلى اللّه عليه و سلم لم يمنع الشعر من أجل أن كان قولا فصلا، و كلاما جزلا، و منطقا حسنا، و بيانا بيّنا، كيف؟ و ذلك يقتضي أن يكون اللّه تعالى قد منعه البيان و البلاغة، و حماه الفصاحة و البراعة، و جعله لا يبلغ مبلغ الشعراء في حسن العبارة و شرف اللفظ. و هذا جهل عظيم، و خلاف لما عرفه البلغاء و أجمعوا عليه من أنّه صلى اللّه عليه و سلم كان أفصح العرب، و إذا بطل أن يكون المنع من أجل هذه المعاني، و كنا قد أعلمناه أنّا ندعوه إلى الشعر من أجلها، و نجدوه بطلبه على طلبها، كان الاعتراض بالآية محالا و التعلّق بها خطلا من الرأي و انحلالا. [نام کتاب : دلائل الإعجاز في علم المعاني ؛ نویسنده : الجرجاني، عبد القاهر ؛ صفحه : 28] فراموش نکنیم 👇👇👇 👈 #عبد_القاهر_جرجانی نگران فراموشی حیثیت #عربیت کلام عرب نبود ، او نگران فراموشی حیثیت #عقلانیت_و_حکمت کلام عرب بود ... 👈 او شعر عرب را کلاس درس #حکمت_شناسی_در_گفتار (فصاحت و بلاغت و براعت) می دید نه کلاس درس #عرب_شناسی ... 👈 #عبد_القاهر_جرجانی قرآن را کلامی ما فوق #فرهنگ_زبانی_عرب نمی دید (چون اصلا عربیت را در کلام عرب نمی دید) بلکه قرآن را ما فوق قدرت #حکمت_زبانی_عرب می دید. (عربی که خود در قله حکمت زبانی در جهان ایستاده است) 👈 #عبد_القاهر_جرجانی نظریه نظم را برخواسته از #عقلانیت می دید که طریق شناخت آن نیز #تفکر است ، او به دنبال معرفی صحیح اندیشیدن پیرامون کلام عرب فصیح بر اساس معیارهای جهان شمول و عقلانی گفتار بود نه آنکه در صدد سفر به اعماق تاریخ و فرهنگ و تمدن عرب 1400 سال پیش برای پی بردن به اسرار کلام او بود ... 👈 او #عربیت را نمی دید و نمی خواست ، او #حکمت را می دید و می جست ... 👈 #عبد_القاهر_جرجانی زبان عربی را بیشتر از آنکه #عربی ببیند ، #حکیمانه می دید که می تواند بر اساس مقبول ترین ساختار های کلامی برای فطرت و جان آدمی ، مقاصد خود را بیان کند ... 👈 #عبد_القاهر_جرجانی به شعر و کلام عرب فصیح رجوع می کرد نه برای شناخت وجهه #عربیت قرآن کریم بلکه به آن رجوع می کرد برای آمادگی جهت شنا کردن در دریای #حکیمانه ساختارهای کلامی قرآن کریم ... 👈 #عبد_القاهر_جرجانی در سرتاسر کتاب #دلائل_الاعجاز دعوت به تدبر و تفکر #حکیمانه می کند نه #عرب شناسی 🔴 گویا ... نتوانسته است پیش فرض های #هرمنوتیکی خود را حتی در بررسی مقدمه #عبد_القاهر_جرجانی بر کتاب #دلائل_الاعجاز کنار بگذارد ... 😉 _____ 🔶 کانال " فلسفه زبان اسلامی" دریچه ای است برای تأملات شما در باب زبان 👈 در ایتا و تلگرام 🆔@projectsystem 🌐@kiamojtabaphd

#معرفی_کتاب #کیس_ورستیگ کیس ورستیگ هلندی است، وی هم اکنون استاد تمام عربی و اسلام دانشگاه نیجمگن است. ورستیگ بسیار پر کار و در حوزه تخصصی خود یعنی " زبان شناسی عربی" دارای چندین کتاب و نزدیک 100 مقاله است. ✅ کتاب حاضر به نام : "نقاط عطف در زبان شناسی" به سنت زبان شناسی عربی اختصاص پیدا کرده است. این کتاب سومین دفتر از مجموعه سه جلدی انتشارات راتلج در خصوص زبان شناسی است. 🔸 این کتاب، در سال 1394 توسط احمدرضا خواجه فرد و سیروس عزیزی به فارسی ترجمه و انتشارات جهاد دانشگاهی تحت عنوان " تاریخ مختصر زبان شناسی اسلامی" آن را منتشر کرده است. 💠 در این کتاب سعی شده است که در سیزده فصل نقاط عطف زبان شناسی عربی توضیح داده شود. فصل اول: زبان شناسی و تفسیر فصل دوم: خلیل بن احمد فراهیدی فصل سوم: سیبویه و آغاز دستوز زبان فصل چهارم: مناظره منطق و نحو فصل پنجم: توسعه نظریه زبان شناسی زجاجی فصل ششم: رابطه زبان و اندیشه فارابی فصل هفتم: نظریه اخوان در آوا و معنا فصل هشتم: ابن جنی فصل نهم: نگرش معنایی نو جرجانی و سکاکی فصل دهم: ویژگی قراردای زبان فصل یازده: ابن مضاء فصل دوازده:خلدون فصل سیزده: مقایسه مدل زبان عربی با زبان های ترکی و عبری —————— ✍️ متاسفانه نگاه ابزاری ما به زبان شناسی عربی باعث شده است تا اکثر نگاشته های در این زمینه توسط مستشرقین صورت گیرد؛ ترجمه ضعیف این اثر در معادل یابی ها نیز ضرورت حضور اساتید ارزشمند زبان عربی در این حوزه را بیش از پیش به رخ می کشد. —— 🔶 کانال " فلسفه زبان اسلامی" دریچه ای است برای تأملات شما در باب زبان 👈 در ایتا و تلگرام 🆔@projectsystem 🌐@kiamojtabaphd

#معرفی_کتاب #کیس_ورستیگ ☝️☝️☝️ متن زبان اصلی کیس ورستیگ هلندی است، وی هم اکنون استاد تمام عربی و اسلام دانشگاه نیجمگن است. ورستیگ بسیار پر کار و در حوزه تخصصی خود یعنی " زبان شناسی عربی" دارای چندین کتاب و نزدیک 100 مقاله است. ✅ کتاب حاضر به نام : "نقاط عطف در زبان شناسی" به سنت زبان شناسی عربی اختصاص پیدا کرده است. این کتاب سومین دفتر از مجموعه سه جلدی انتشارات راتلج در خصوص زبان شناسی است. 🔶 کانال " فلسفه زبان اسلامی" دریچه ای است برای تأملات شما در باب زبان 👈 در ایتا و تلگرام 🆔@projectsystem 🌐@kiamojtabaphd

#مدرسه_بهاری #ارتباط_متن_تصویر شبکه آموزش نوآورانه موسوم به میانجی‌گری اسلام در عصر دیجیتال (MIDA) با همکاری شبکه اروپایی مطالعات اسلامی (ENIS) یک مدرسه بهاری با موضوع «تصاویر گفتاری از/در اسلام: زبان‌ها و ترجمه‌ها در متن‌ها و تصاویر» در کاتانیا (سیسیل) برگزار خواهند کرد. علاقمندان تا دوازده فروردین ماه جهت ارسال درخواست برای شرکت در این مدرسه فرصت دارند. در صورت برگزاری به شکل حضوری، هزینه شرکت کنندگان برگزیده پرداخت خواهد شد. نقل از وب سایت طومار اندیشه 🔶 کانال " فلسفه زبان اسلامی" دریچه ای است برای تأملات شما در باب زبان 👈 در ایتا و تلگرام 🆔@projectsystem 🌐@kiamojtabaphd

توضیحات مدرسه بهاری ارتباط میان متن و تصویر در اسلام کاتانیا، ایتالیا __ 🔶 کانال " فلسفه زبان اسلامی" دریچه ای است برای تأملات شما در باب زبان 👈 در ایتا و تلگرام 🆔@projectsystem 🌐@kiamojtabaphd

تامل کوتاه ✍محمد علی ملک عاقبت #نحو_زدگی و #فراموشی_بلاغت دانش نحو عربی برای خودش اسالیب و قواعدی دارد ، اما متکلم بلیغ نمی تواند همواره تابع اسلوب های نحوی باشد ، بلکه وی بر اساس اغراض معنوی که دارد ، بعضا #هنجار_گریز_نحوی می گردد و در این موارد برای تفسیر کلامش باید #معنا_گرا بود. جناب سیبویه در زمینه فراموشی مباحث معنامحور ادب عربی ، حکایت جالبی دارند : ... إذا أردت الإلغاء فكلّما أَخّرتَ الذي تلغيهِ كان أحسنَ. وإذا أردت أن يكون مستقراً تكتفي به فكلما قدمته كان أحسن، لأنه إذا كان عاملاً في شيء قدمته كما تقدم أظن وأحسب، وإذا أَلغيتَ أَخّرتَه كما تؤخَّرهما، لأنهما ليسا يَعملانِ شيئاً. والتقديمُ ههنا والتأخير " فيما يكون ظرفاً أو يكون اسماً، في العناية والاهتمامِ، مثلُه فيما ذكرتُ لك في باب الفاعل والمفعول. وجميعُ ما ذكرت لك من التقديم والتأخير " والإلغاء والاستقرار عربي جيّد كثير، فمن ذلك قوله عزّ وجلّ: " ولم يكن له كفوا أحد ". وأهل الجَفاَء من العرب يقولون: ولم يكن كفواً له أَحدٌ، كأنهم أخّروها حيث كانت غيرَ مستقَرَّة. وقال الشاعر: لَتَقْْرُبِنَّ قَرَباً جُلْذِياَّ ... ما دامَ فيهن فصل حياَّ ...فقدْ دَجا اللَّيلُ فَهَِيَّا هِيَّا شرح متن : (با توجه به مطالب صفحات قبلی الکتاب سیبویه) در متنی که ذکر شد ، جناب سیبویه در بحث خبر آمدن ظروف برای مبتدای نکره عام (که به خاطر عام بودن مسوغ ابتدا به نکریت را دارد و نیازی به تقدیم خبر جارومجرورش ، برای مبتدا بودن ندارد) ، مناط تقدیم ظروف را مستقر بودن ظروف می داند ، چون ظروف مستقر عامل هستند و از همین جهت افعال باب "ظن" نیز وقتی عامل هستند مقدم اند و مناط تاخیر ظروف را لغو بودن ظروف می داند (لازم به تذکر است در مورد ظروف لغو باید گفت در اصل متعلق مذکورشان خبر است و این ظروف کنار متعلقشان خبر هستند) ، چون ظروف لغو عامل نیستند و از همین جهت افعال باب "ظن" تیز وقتی عامل نیستند و ملغی هستند ، موخر می شوند. اما در ادامه جناب سیبویه علاوه بر استقرار و الغاء ظروف و ملاک بودن آن برای تقدیم و تاخیر ظروف ، معیارهای معنامحور همچون اهتمام و عنایت برای تقدیم ظروف را نیز ، عربی جید می داند و در بحث تقدیم و تاخیر فاعل و مفعول نیز ماجرا را از این قرار می داند که بر اساس اهتمام و اعتنا هر یک از فاعل و مفعول می تواند مقدم شود هر چند مقتضای قاعده نحوی ، تقدم فاعل است. در ادامه نیز جناب سیبویه ، عرب خطاکاری که بدون توجه به معنا و صرفا بر اساس قاعده ، آیه کریمه آخر سوره توحید را به صورت تاخیر ظرف لغو خوانده بود (لم یکن احد کفوا له / له : ظرف لغو) را مذمت می کند که چرا به معنا توجه نکرده است(مطابق شناخت صحیح از معنای مقصود خداوند سبحان در این آیه قرآن بایستی ظرف لغو مقدم شود : لم یکن له کفوا احد) ، چنانچه شاعری با توجه به معنایی که قصد کرده ، ظرف لغو را در شعرش مقدم کرده است. [نام کتاب : الكتاب لسيبويه ؛ نویسنده : سيبويه ؛ جلد : 1 ؛ صفحه : 56] زمخشری نیز در مورد تفسیر بلاغی آیه آخر سوره توحید می نویسد : وقوله وَلَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُواً أَحَدٌ ... فإن قلت: الكلام العربي الفصيح أن يؤخر الظرف الذي هو لغو غير مستقر ولا يقدم، وقد نص سيبويه على ذلك في كتابه [3] ، فما باله مقدّما في أفصح كلام وأعربه؟ قلت هذا الكلام إنما سيق لنفى المكافأة عن ذات الباري سبحانه، وهذا المعنى مصبه ومركزه هو هذا الظرف، فكان لذلك أهم شيء وأعناه، وأحقه بالتقدم وأحراه. [3] قال محمود: «إن قلت الكلام العربي الفصيح أن يؤخر الظرف وقد نص سيبويه على ذلك» قال أحمد: نقل سيبويه* أنه سمع بعض الجفاة من العرب يقرأ: ولم يكن أحدا كفوا له، وجرى هذا الجلف على عادته فجفا طبعه عن لطف المعنى الذي لأجله اقتضى تقديم الظرف مع الخبر على الاسم، وذلك أن الغرض الذي سيقت له الآية نفى المكافأة والمساواة عن ذات الله تعالى، فكان تقديم المكافأة المقصود بأن يسلب عنه أولى، ثم لما قدمت لتسلب ذكر معها الظرف ليبين الذات المقدسة بسلب المكافأة، والله أعلم. *مراد از نقل سیبویه همان مطلب بود که ذکر شد. [نام کتاب : الكشاف عن حقائق غوامض التنزيل ؛ نویسنده : الزمخشري ؛ جلد : 4 ؛ صفحه : 818و819] ■ حکایت حال این عرب خطاکار ، حکایت حال برخی از ما است که بدون توجه به مباحث معنا محور بلاغی و صرفا بر اساس قواعد نحوی ، کلام قرآن و سنت را تفسیر و تحلیل می کنیم. ____ 🔶 کانال " فلسفه زبان اسلامی" دریچه ای است برای تأملات شما در باب زبان 👈 در ایتا و تلگرام 🆔@projectsystem 🌐@kiamojtabaphd