🔺️|تذکری به تطور معنای جهاد نزد فقهای شیعه| [نکته‌ای درباره کتاب احکام جهادِ مرجع معظم آیت الله محمدتقی مدرسی] ✍حمیدرضا میررکنی بنادکی درک فقهای شیعه از "جهاد" واجد تطوری دیدنی در تاریخ است. از #کتاب_الجهاد کافی شیخ کلینی تا همین کتاب مرجع معظم حضرت آیت‌الله محمدتقی مدرسی؛ در کافی غیر از خبری که فضیل عیاض از امام صادق(ع) نقل می‌کند، خبر دیگری از مقوله جهاد‌النفس نیست. در روایت فضیل از امام صادق(ع) جهادالنفس با تعبیر "اعظم الجهاد" یاد می‌شود(الکافی. ج۹: ۳۷۱ - ح۸۲۱۷). با این حال تا نگارش کتاب شریف وسائل‌الشیعه، به‌طور رسمی شاهد حضور روایات جهادالنفس در کتاب‌الجهادها نیستیم. شیخ حرعاملی(ره) در وسائل روایات جهادالنفس را ملحق به روایات "الجهاد مع العدو" آورده است. با این حال جهادالنفس بعد از روایات جهاد با دشمن بیرونی آمده است. آنچه در کار شیخ حر(ره) رخ داده‌ است، توسیع معنای جهاد است؛ در واقع شیخ با این نحوه تبویب کتاب الجهاد، به تاریخ فقه و معارف شیعی گوشزد می‌کند که موحد دائما در جهاد و مبارزه است؛ یعنی جهاد مع العدو و جهادالنفس دو ظهور اصغر و اکبر از یک حقیقت است. پس از کتاب وسائل این درک در آثار عرفای شیعه تبلور جدی می‌یابد و نمونه‌ آن را مثلا باید در رسائل مرحوم اقامحمد بیدآبادی و رساله سیر و سلوک مرحوم بحرالعلوم(رضوان‌ الله علیهما) دید(این درک البته در رسائل عرفای اسلام دست‌کم از قرن چهارم حاضر بوده‌است). با گذشت حدود چهارقرن از کارِ کارستان شیخ حرعاملی(ره)، حالا در کتاب فقه الجهاد و احکام القتال شاهد تصریح این مقوله در ساحت صریحِ فقه هستیم. با یک تفاوت مهم؛ در کار حضرت آیت‌الله مدرسی باب جهادالنفس بر جهاد العدو مقدم شده است و گویی اصلا جهاد العدو همان امتداد جهادالنفس است و این جهادالنفس است که به جهادالعدو معنا می‌دهد. این تطور واجد جزئیاتی مهم است که اگر عمری بود با دقت بیشتری در متنخوانی کتاب الجهاد، آن را به بحث خواهم گذاشت. ان‌شاالله. @konashmirrokni

🔺️|فقه الجهاد و احکام القتال|| آیت‌الله سیدمحمدتقی مدرسی متن کامل کتاب در ایران ترجمه و چاپ شده‌است؛ تحت عنوان "احکام جهاد". #کتاب_الجهاد