انسان کامل از نگاه امام خمینی
محمدامین صادقی اُرزگانی؛ چ۱، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، بهار ۱۳۸۸، ۲۱۶ صفحه رقعی.
بر اساس آموزه های دینی و عرفانی، پس از توحید و خداشناسی، شناخت انسان کامل از مهم ترین وظایف دینی و حوزۀ معرفت انسانی و الهیاتی به شمار می آید؛ همچنین در آموزه های دینی، انسان کامل سرمشق و الگوی آدمیان معرفی شده است. حرکت در مسیر رشد و کمال مستلزم آن است که انسان الگوی کامل انسانیت را بشناسد تا از او پیروی کند. بر این اساس بحث از انسان کامل، ضرورتی اجتناب ناپذیر برای پویندگان راه معنویت و تعالی است. پیش زمینه پیروی از انسان کامل، شناخت اوست؛ باید ابتدا انسان کامل را شناخت و آن گاه از او تبعیت کرد.
نویسنده برای شناخت انسان کامل تلاش کرده است به این پرسش ها پاسخ دهد: انسان کامل کیست ؟ چه ویژگی هایی دارد ؟ جایگاه او در نظام هستی چیست ؟ راه دستیابی به این مقام چگونه است ؟ در این پژوهش، ساحات وجودی انسان کامل با رویکرد عرفانی از منظر حکیم و عارف بزرگ امام خمینی بررسی شده و با توجه به آرای برخی دیگر از عارفان، این موضوع بازشناسی گردیده است. هدف نویسنده ارائۀ نموداری کوچک از صفات و کمالات انسان کامل و طرح جلوه هایی از انوار وجودی اوست.
از نظر امام خمینی انسان کامل همچنان که آینۀ حق نماست و خدای سبحان ذات خود را در آن مشاهده می کند، آینۀ شهود تمام عالم هستی نیز می باشد. امام خمینی علاوه بر رویکرد کلامی و فلسفی درباره ضرورت وجود انسان کامل با رویکرد عرفانی نیز به مسئله پرداخته و معتقد است وجود انسان کامل پیش از هر چیز دیگر برای نشان دادن اسما و صفات الهی ضروری است و تنها اوست که می تواند مظهر اسم اعظم الهی واقع شود. انسان کامل از دیدگاه امام خمینی، جایگاه ویژه ای در نظام هستی دارد؛ به طوری که او محل مشیت الهی و آینۀ تمام نمای حق و مظهر اسم جامع الله است و در میان موجودات عالم تنها اوست که به مقام خلافت الهی بار یافته است. معیت و احاطۀ علمی او بر عالم، مطابقت به عنوان کتاب تکوین با کتاب تدوین، یعنی قرآن، فضیلت بر فرشتگان و قدرت تصرف در عالم از اوصافی است که در معرفی انسان کامل ذکر شده است. انسان کامل دارای مقاماتی است؛ مانند اینکه او تجلی گاه ولایت الهی است، تنها او مشکات تام انوار الهی است و این مقامات همه محصول عبودیت کامل انسان کامل است، او دارای مقام عصمت، مقام رسالت و نبوت که مهم ترین مقام اوست و نیز دارای مقام امامت است. لازمۀ دستیابی به مقام انسان کامل، سیر و سلوک الی الله است که جنبه های مختلفی دارد. او چهار سیر و سفر باید داشته باشد که جمیع این اسفار برای خاتم انبیا حاصل آمده و همۀ مقامات آن حضرت نیز در علی بن ابی طالب و اولاد طاهرش موجود است. در منظر امام خمینی انسان کامل برزخ میان واجب الوجود و ممکن الوجود است و مصداق حقیقی انسان کامل پیامبر و اهل بیت اوست و پس از آنها هر کس بهرۀ بیشتری از کمالات انسانی و صفات خدای متعال برده باشد، به مقام انسان کامل نزدیک تر است.
☸️👇👇👇برای خرید و مطالعه آنلاین به لینک زیر مراجعه کنید.
.
#پژوهشکده_فلسفه_وکلام
#محمد_امین_صادقی_ارزگانی
#کتب_کلامی
ایمان گروی
رضا اکبری؛ چ۱، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۸۴، ۲۸۷ صفحه رقعی.
موضوع اثر و اهمیت آن: نسبت عقل و ایمان از بحث انگیزترین موضوعات در حوزۀ مطالعات الهیاتی است؛ یعنی بحث بر سر این است که آیا اساساً لازم است ایمان و باورهای دینی عقلانی باشند یا نه. دراین باره سه گرایش پدید آمد: گرایش نخست عقل گرایی است که پذیرش باورهای دینی را منوط به داشتن شواهد کافی می داند.
گرایش دوم از عقلانیت عملی دین سخن می گوید. گرایش سوم که ایمان گروی نامیده می شود، ایمان را فراتر از آن می داند که نیازمند اسندلال و محاسبات عقلی باشد.
به عقیدۀ ایمان گرایان استدلال های فلسفی نه تنها با باورهای دینی بی ارتباط اند، بلکه مخرّب باورهای دینی متدینان نیز هستند. پس می توان گفت ایمان گروی نظریه ای است که بر اساس آن، باورهای دینی نیازمند توجیه معرفت شناختی نیستند.
در این کتاب سه تقریر مختلف از ایمان گروی که سه اندیشمند مشهور، یعنی کرکگور، ویتگنشتاین و پلانتینگا ابراز کرده اند، بررسی شده است. در فصل اول اندیشه های کرکگور بررسی شده است. او استدلال ها را بی ارتباط و حتی مضرّ به باورهای دینی می داند. در فصل دوم به دیدگاه ویتگنشتاین پرداخته شده است. او با تأکید بر نظریات فلسفی خود و با به کارگیری مفاهیمی کلیدی از فلسفۀ خود، همچون بازی های زبانی، استدلال های فلسفی را کاملاً بی ارتباط با باورهای دینی قلمداد می کند. در فصل سوم آرای پلانتینگا بیان شده است. او « گزاره خدا وجود دارد » را پایه ای و بی نیاز از استدلال تلقی می کند.
مؤلف ابتدا نظریه های سه اندیشمند مذکور را توصیف و تبیین می کند؛ آن گاه لوازم، آثار و نتایج آنها را مشخص و در نهایت به خلل های منطقی آنها اشاره می کند. هدف اصلی این اثر معرفی جامع دیدگاه ایمان گروانه دربارۀ باورهای دینی و آشنا نمودن خوانندگان با ادبیات موجود در باب این موضوع است.
☸️👇👇👇برای خرید و مطالعه آنلاین به لینک زیر مراجعه کنید.
.
#پژوهشکده_فلسفه_وکلام
#رضا_اکبری
#کتب_کلامی
افعال گفتاری
جان آر. سرل؛ ترجمۀ محمدعلی عبداللهی؛ قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۸۵، ۴۰۸ صفحه وزیری.
فلسفه زبان شاخه ای از فلسفه است که جنبه های عام و کلی زبان را توصیف و تبیین می کند؛ یعنی به مسائلی می پردازد که اختصاص به زبان خاصی ندارد، بلکه در هر زبانی صادق اند؛ مسئلۀ معنا، حکایت، حمل، صدق، ضرورت و مانند اینها، جزو مسائل فلسفه زبان هستند. کتاب مهم و کلاسیک افعال گفتاری، اثر جان سرل پژوهشی در قلمرو فلسفۀ زبان است که می کوشد با عرضۀ نظریه ای جامع، پرسش های اصلی این حوزه از فلسفه را پاسخ گوید. تلقی جدید و متمایزی که ویتگنشتاین از زبان به دست داد، موجب شد بحث افعال زبانی یا افعال گفتاری به عنوان یکی از مباحث مهم فلسفه زبان درآید. افعال گفتاری نظریه ای کلی است که هدف اصلی آن تحلیل و بررسی مسائل فلسفۀ زبان، به ویژه افعال زبانی است. مطالب این کتاب پس از مقدمه ای تفصیلی از مترجم در معرفی مطالب کتاب و نویسندۀ آن، در دو بخش اصلی و هشت فصل به ترتیب زیر فراهم شده است: بخش نخست نظریه ای در باب افعال گفتاری ( شامل پنج فصل:
۱ ) روش ها و قلمرو؛
۲ ) عبارات، معنا و افعال گفتاری؛
۳ ) ساختار افعال مضمون در سخن؛
۴ ) حکایت به عنوان فعل گفتاری؛
۵ ) حمل )
و بخش دوم بعضی از کاربردهای نظریه افعال گفتاری ( شامل سه فصل:
۱ ) سه مغالطه در فلسفه معاصر؛
۲ ) مشکلات حکایت؛
۳ ) استنتاج « باید » از « است ».
☸️👇👇👇برای خرید و مطالعه آنلاین به لینک زیر مراجعه کنید.
.
#پژوهشکده_فلسفه_وکلام
#محمد_علی_عبداللهی
#کتب_فلسفی
#آثار_ترجمه_ای
ادراک حسی از دیدگاه ابن سینا
محمدتقی فعالی؛ چ۱، قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۶، ۲۳۶ صفحه وزیری.
معرفت شناسی در میان شاخه های بسیار متنوع فلسفه از جهاتی ممتاز است؛ ازجمله اینکه بسیاری از مباحث و مسائل در دیگرشاخه های فلسفه، توان عقل و ذهن انسان را در فهم، ادراک و کشف واقعیت پیش فرض گرفته اند؛ از همین رو وجود معرفت و نفی شکاکیت را در انسان مفروض دانسته اند.
در این میان مسئلۀ ادراک حسی نقش ممتازی دارد؛ زیرا مایه و اساس دیگرادراکات تصوری و تصدیقی در انسان است.
در این اثر نویسندۀ محترم به بررسی ادراک حسی در آرای ابن سینا پرداخته است.
این کتاب در پنج بخش زیر تنظیم شده است:
بخش اول نفس؛
بخش دوم قوای نفس؛
بخش سوم ادراک؛
بخش چهارم احساس؛
بخش پنجم حواس.
☸️👇👇👇برای خرید و مطالعه آنلاین به لینک زیر مراجعه کنید.
.
#پژوهشکده_فلسفه_وکلام
#محمد_تقی_فعالی
#کتب_فلسفی
بازگشت به مبناگروی سنّتی
ریچارد فومرتن و دیگران؛ ترجمۀ رضا صادقی؛ چ۱، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، پاییز ۱۳۸۷، ۲۷۲ صفحه رقعی.
نظریۀ مبناگرایی دیدگاهی پر طرفدار در قلمرو معرفت شناسی بوده و در فلسفۀ غرب تا مدت های طولانی بر مباحث معرفت شناسی سایه افکنده بود و بر دیگرنظریه ها غلبه داشت. در دوران معاصر مبناگرایی معرفتی در معرض حمله های بی امان وگوناگونی بوده است. با این حال ویژگی های مبناگرایی و پیامدهای مترتب بر آن موجب شدند که این نظریه همچنان محور بحث های جدی در معرفت شناسی باشد. مهم این است که تا کنون تفسیرهای جدیدی از مبناگرایی توأم با نقد تفسیر پیشینیان از آن عرضه شده است. در این کتاب مقاله های ریچارد فومرتن و لورنس بونجور گامی مهم در مسیر احیای نوعی مبناگرایی کاملاً سنّتی و بازگشت به آن است.
در بخش نخست کتاب ریچارد فومرتن و لورنس بونجور به دفاع از نظریه مبناگرایی می پردازند. فومرتن در مقالۀ خود مباحثی دربارۀ درون گرایی حالت
درونی، درون گرایی دسترسی حداکثری، درون گرایی استنتاجی، درون گرایی غیرطبیعت گرایانه و ... مطرح می نماید.
لورنس بونجور در دفاع از مبناگرایی تجربی، به بحث و بررسی مسائلی با عناوین مبناگرایی و اشکال اساسی، باورهای مبنایی دربارۀ باورهای خود، دو نظریه در باب آگاهی، باورهای مبنایی دربارۀ تجربۀ حسی و مسئلۀ جهان خارج می پردازند. در بخش دوم پالوک و پلانتینگا به نقد دیدگاه های فومرتن و بونجور می پردازند و در بخش پایانی نیز فومرتن و بونجور نقدهای آن دو را پاسخ می گویند.
در این کتاب ابتدا مقالات فومرتن و بونجور در دفاع از مبناگرایی سنّتی ارائه شده، آن گاه به نقدهای پالوک و پلنتینگا بر آن دو پرداخته شده است. در نهایت فومرتن و بونجور به نقدهای پالوک و پلنتینگا پاسخ می دهند. هدف این اثر آشنا شدن با مبناگروی سنّتی و تفاسیر جدید از آن و دلایل بازگشت به مبناگروی سنّتی است.
☸️👇👇👇برای خرید و مطالعه آنلاین به لینک زیر مراجعه کنید.
.
#پژوهشکده_فلسفه_وکلام
#رضا_صادقی
#کتب_فلسفی
#آثار_ترجمه_ای
#فلسفه_غرب
برهان صدیقین در تفکر اسلامی
سعیده سادات نبوی؛ چ۱، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، بهار ۱۳۸۹، ۲۴۸ صفحه رقعی.
برهان صدیقین یکی از مهم ترین و معتبرترین برهان های فلسفی اثبات وجود خدا در اندیشۀ اسلامی است. تمایز برجستۀ این برهان از دیگربرهان های اثبات کنندۀ وجود خدا، آن است که وجود خدا را با قطع نظر از مخلوقات و ماسوی الله اثبات می کند. نخستین بار ابن سینا این برهان را در کتاب الاشارات و التنبیهات مطرح کرد که البته سخن وی با انتقادهایی مواجه شد. ملاصدرا این برهان را برهان صدیقین نمی داند، بلکه آن را چیزی شبیه به برهان صدیقین می داند
با گذشت چندین قرن، این برهان در تعریف و توصیف و اثبات و تبیین با تغییراتی مواجه شده است که ابعاد گوناگون آن، تنها از راه مطالعۀ تطبیقی و نقد و تحلیل آشکار می گردد.
با این توضیحات می توان گفت کتاب حاضر عهده دار شناخت ویژگی های برهان صدیقین و تبیین و بررسی تقریرهای گوناگون آن است. نویسنده برای رسیدن به این مقصود، تلاش کرده است سیر تاریخی برهان صدیقین و نقش همۀ مشرب های فکری و فلسفی را بررسی کند. وی مقدمات استدلال را از یکدیگر تفکیک و اصول موضوعه و پیش فرض های آنها را بیان کرده است.
ابن سینا با قبول اصل واقعیت، اصل علیت و استحالۀ دور و تسلسل و تقسیم موجود به حسب مفهوم به واجب و ممکن به اثبات واجب پرداخته و آن را طریق صدیقین نامیده است؛ ولی برهان ابن سینا با اشکالات متعددی مواجه بود؛ به همین دلیل ملاصدرا با تکیه بر اصولی چند از جمله اصالت وجود، تشکیک وجود و اصل علیت، تقریر دیگری از آن ارائه نمود. در شرح و توضیح استدلال ملاصدرا حکمای بعد او اتفاق نظر ندارند. برخی به عنصر وحدت وجود تأکید و تقریر های وحدت گرایانه از آن عرضه کرده اند و برخی نیز با توجه به هر دو رکن وحدت و کثرت تقریرهای تشکیک گرا از آن ارائه کرده اند. ویژگی های برهان صدیقین در حکمت صدرایی این است که در آن غیر خدا واسطه نیست، نیازی به ابطال دور و تسلسل نیست؛ همچنین نظر به حقیقت وجود است نه مفهوم آن و نهایت اینکه با برهان صدیقین صدرایی علاوه بر اثبات وجود خدا، توحید و بقیۀ صفات ثبوتی و سلبی و فعلی خداوند نیز اثبات می شود.
☸️👇👇👇برای خرید و مطالعه آنلاین به لینک زیر مراجعه کنید.
.
#پژوهشکده_فلسفه_وکلام
#سعیده_نبوی
#کتب_کلامی