💠 کشنده ترین دشمن
🔹 رسول گرامی اسلام، حضرت محمد مصطفی (صَلَّی اللَّهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّم) فرمود: همه انسان ها #شیطان دارند. یک ابلیس وجود دارد، #ابلیس اسم همان شیطانی است که در حقیقت در مقابل اراده خدا ایستاد و سجده نکرد و نافرمانی کرد، اسم او ابلیس است؛ امّا آن نوع، آن جنس از وجود که #شیطنت_و_مکر_و_فریب هست، فراوان هستند؛ مثل الآن هفت میلیارد ما انسان داریم، ممکن است هفتاد میلیارد ما شیطان داشته باشیم، اینها جنس آنها، نوع آنها متفاوت است و ممکن است هر انسانی چندین شیطان داشته باشد. این شیطان ها چه می کنند، شما می بینید در هر خیری می خواهید وارد شوید، اینها کارشان نفوذ است، کار آنها وسوسه است، کار آنها #دسیسه است. به پیغمبر گرامی اسلام عرض کردند یا رسول الله، شما هم شیطان دارید؟ فرمود بله، من هم دارم؛ امّا «اسْلَمَتْهُ»،[1] من شیطان خودم را تسلیم کردم. اینها قدرت به زیر کشیدن شیطان خود را به راحتی دارند.
🔹 امّا #نفس را نمی شود کنترل کرد، شیطان قابل کنترل هست، نفْس قابل کنترل نیست؛ اتفاقاً شیطان هم از طریق همین نفْس و نفْس امّاره وارد می شود، این نفْس أمّاره است که ده ها شیطان را درس می دهد، این نفس أماره است که ﴿فَأَلْهَمَها فُجُورَها﴾،[2] آن قدر دقیق است؛ «چو دزدی با چراغ آید گزیده تر برد کالا»؛ این نفْس اول عقل را #اسیر می کند، بعد می گوید عقل به تحت فرمان من بیا، قدرت تو را بیاور زیر میز من؛ «كَمْ مِنْ عَقْلٍ أَسِیرٍ تَحْتَ هَوَی أَمِیرٍ»،[3]
🔹 اول کاری که نفْس أماره می کند، #عقل شکار می کند، چه کار می کند؟! عقل که شکار شد، عقل افسر ارشد است؛ مثل اینکه شما در یک جنگ نظامی یک افسر دشمن را دستگیر کنید، همه راهها را بلد است، همه چاه ها را بلد است، همه مسیرها را بلد است، از آن یاد می گیرند. «چو دزدی با چراغ آید گزیده تر برد كالا»،[4] چراغ عدل در خدمت نفْس، هر کجا که انسان بخواهد، این عقل می برد: «كَمْ مِنْ عَقْلٍ أَسِیرٍ تَحْتَ هَوَی أَمِیرٍ» از این بترسید، هوا و هوس از خاستگاه نفس، بدترین و #کشنده_ترین_دشمن است.
[1]. آل ابی طالب علیهم السلام (لابن شهر آشوب)، ج1، ص229؛ «إِنَّ اللَّهَ أَعَانَنِی عَلَی شَیطَانٍ حَتَّی أَسْلَمَ عَلَی یدَی».
[2]. سوره شمس، آیه8.
[3]. نهج البلاغة(للصبحی صالح)، حکمت211.
[4]. دیوان اشعار سنایی، قصیده7. «چو علم آموختی از حرص آنگه ترس کاندر شب ٭٭٭ چو دزدی با چراغ آید گزیدهتر برد کالا».
#استاد_مرتضی_جوادی_آملی
◀️ سخنرانی در ماه مبارک رمضان
تاریخ: 1395/04/07
🆔 @m_vaezjavadi
💢 نشست علمی بایدها و نبایدهای تحصیل در علوم عقلی اسلامی برگزار گردید
🔸
پایگاه اطلاع رسانی اسراء:نشست علمی «بایدها و نبایدهای تحصیل در علوم عقلی اسلامی» با سخنرانی حجت الاسلام و المسلمین استاد مرتضی جوادی آملی برگزار گردید. این نشست علمی که توسط مؤسسه پژوهشی امام علی (ع) و با همکاری نهادهای عالی پژوهشی و آموزشی روز چهارشنبه 25 بهمن ماه ساعت 17 به صورت آنلاین برگزار گردید. 🔸 استاد مرتضی جوادی آملی در تبیین موضوع نشست، بیان داشت: ابتدا باید در موضوع این نشست صحبت شود که اصلا مراد از #علوم_عقلی چیست و به چه علومی علوم عقلی گفته می شود چرا که علوم را به اعتبارات مختلف تقسیم کرده اند، یکی از تقسیماتی که برای علوم هست همین تقسیم به علوم عقلی و علوم نقلی است، علوم عقلی آن دسته از علومی هستند که با عقل محض و خالص مورد معرفت و شناخت قرار می گیرند که برای توضیح و مطالعه بیشتر پژوهشگران می توانند به کتاب «منزلت عقل در هندسه معرفت دینی» مراجعه کرد که در آنجا فضا را بازتر کرده و توضیح داده شده که عقل دارای اعتباراتی است. 🔸 مراد از علوم عقلی در اینجا، علومی است که با #استدلال و #برهان کار می کند نه با تجربه و اعتباریات و نظایر آن، یعنی مراد تنها علوم است که مشرب معرفت آنها از عقل تجریدی بهره گرفته و نه از مشربهای دیگری که آن مشربهای دیگر واقعا کار آمد نیستند. آن علمی که خالص در عقل تجریدی هست و با استدلال و برهان کار دارد،«حکمت و فلسفه» است. 🔸 همانطور که بیان شد منظور از علوم عقلی همان عقل محض و تجریدی است و این علوم عقلی به گونه ای هستند که فقط به هست و نیست ها می پردازد و علوم اعتباری دیگر مانند فقه و اصول به باید و نبایدها می پردازند که بیشتر مباحث آنها مربوط به بنای عقلاء است و روشن است که ما قبل از باید و نبایدها، به هست و نیست ها باید بپردازیم، متاسفانه در حوزه های علمی در #ضرورت_علوم_عقلی بحث نمی شود، خیال می کنند حکمت و فلسفه تنها به اثبات توحید و نبوت می پردازد و می گویند اینها را در علم کلام داریم در حالی که اصلا قابل مقایسه نیست آن مباحثی که در حکمت متعالیه در مورد توحید و نبوت بحث می شود با مباحث علم کلام! 🔸 در علوم اول باید هست و نیست ها را بحث کنیم و سپس به باید و نبایدها بپردازیم، اینکه آیا مبدأیی هست، آیا هستی را پایان و سرانجامی هست، آیا بین مبدا و منتها حد متوسطی وجود دارد، ایا انسان همین بدن است و یا حقیقت دیگری به نام #نفس دارد، این سوالات عمده را حکمت متعالیه است که پاسخ می هد و لذا باید این روح معرفت در جامعه علمی حوزوی ما بسیار مورد اهتمام قرار گیرد. ↙️ صوت کامل این نشست : https://mvaezjavadi.ir/fa/w/2372050 #استاد_مرتضی_جوادی_آملی #نشست_علمی 📚 نشست باید ها و نباید تحصیل های علوم عقلی در مؤسسه پژوهشی امام علی (ع) تاریخ: 1402/11/25 🌐https://mvaezjavadi.ir 🆔 @m_vaezjavadi