🌐 سرمایه های انسانی
مایه پرهیزگار قوت صبر است و عقل ٭٭٭ عقل گرفتار عشق صبر زبون هواست[1]
▫️ انسان و انسانیت انسانی بر اساس این بیان شاگرد وحی جناب #سعدی این‌گونه آمده است: یعنی انسان پرهیزگار انسان با تقوا انسان شایسته، دو‌تا سرمایه عمده دارد ـ اینها داشته های انسان است، اینها امکانات انسان است، اینها مایه های وجودی انسان است ـ از یکی به عنوان «عقل» یاد می کند و از دیگری به عنوان «صبر».
▫️ صبر از آن جهت که سرآمد همه اعمال دشوار و کارهای سخت است از آن به «صبر» یاد می کنند. انسان ها به لحاظ اندیشه و تفکر و قوت تشخیص عقل دارند و به لحاظ عمل هم با #قوت_صبر می توانند کارها را پیش ببرند. این دو داشته انسان است. حالا این دو مایه، این دو سرمایه این دو توان انسانی تهدید نمی شود؟ در درون انسانیت و همچنین بیرون از حوزه انسان این دو دستمایه و سرمایه گران‌قدر مورد آسیب و آفت نیست؟ چرا! اگر انسان ـ معاذالله ـ گرفتار هوس شد، این صبوری و بردباری کاری می تواند بکند؟! اگر انسان عاقل گرفتار عشق شد گرفتار هوس‌های مادی شد و گرایش هایی این عقل را تحت سلطه قرار داد این عقل می تواند کاری بکند؟! «كَمْ مِنْ عَقْلٍ أَسِیرٍ تَحْتَ [عِنْدَ] هَوَی أَمِیر»[2] اگر تحت هوی و گرایش های شهوانی و یا غضبی قرار گرفت این عقل می تواند مؤثر باشد؟!
▫️ این را باید انسان بداند که داشته هایی در درون دارد؛ اما در عین حال یک سلسله شرایطی در درون او هست که با او در جدال است، با او در جنگ و ستیز است، این انسان تا خودش را از #درون نسازد نمی تواند بیاید بیرون برای خودش #هدف مشخص کند. هدف انسان هوس باز هدف او چیست؟ انسان #شهوت_گرا آن که تمام جهات وجودی او را شهوت فرا گرفته؛ شهوت #مال، شهوت #مقام شهوت، #اعتبارات و شهوت #عنوان، خیلی ها دنبال عنوان اند! اگر عقل در جایگاه عمارت خودش قرار نگیرد و اگر صبر، هوس را زبون خودش قرار ندهد، این انسان نمی‌تواند به جایی برسد. بله! «مایه پرهیزگار قوت صبر است و عقل»؛ اما «عقل گرفتار عشق، صبر زبون هواست». اینکه خدای عالم در درون انسان بُعد فجور و تقوا را به او گوشزد می کند: ﴿وَ نَفْسٍ وَ ما سَوَّاها ٭ فَأَلْهَمَها فُجُورَها وَ تَقْواها﴾[3] این تنوین ﴿نَفْسٍ﴾ یعنی «کلُّ نفسٍ نفسٍ»، یعنی هر انسانی فجور و تقوای او در درون او تعبیه شده است، تو به کجا به لحاظ تقوا می رسی به لحاظ فجور می رسی به او نمایانده شده است ﴿وَ نَفْسٍ وَ ما سَوَّاها ٭ فَأَلْهَمَها فُجُورَها وَ تَقْواها﴾.
[1]. دیوان اشعار سعدی، غزل شماره47.
[2]. نهج البلاغه(للصبحی صالح)، حکمت211.
[3]. سوره شمس، آیات7 و8.
#استاد_مرتضی_جوادی_آملی
◀️ سخنرانی در ماه مبارک رمضان
تاریخ: 1398/02/23
🆔 @m_vaezjavadi
💠 حرکت اصلاح گرایانه
▪️ یکی از کلمات و واژه های اصلی و کلیدی که سالار شهیدان حسین بن علی در این نهضت همگانی و همیشگی خویش مطرح کرد کلمه #اصلاح است؛ فرمود: «إِنَّمَا خَرَجْتُ أَطْلُبُ الصَّلَاحَ فِی أُمَّةِ جَدِّی».[1] اصلاح چه زمانی باید اتفاق بیفتد و چه رخدادی باعث می شود که جریان اصلاح به میدان بیاید؟ اگر مسیری وجود داشت و راهی وجود داشت و بعد در این راه انحرافی و کج روی و تحریفی اتفاق افتاد، آیندگان برای رفع این انحراف ها و دفع این تحریف ها حرکتی انجام می دهند که آن حرکت را به عنوان #حرکت_اصلاحی می شمارند که باعث می شود هم گذشته به لحاظ انحراف برگردد به مسیر خود و هم مسیر اصلی کامل تر و روشن تر طی شود.
▪️ وقتی سالار شهیدان #حسین_بن_علی کاملاً احساس کرد که دین پیامبر و سیره پدر بزرگوارشان علی بن ابیطالب (علیهما السلام) از مسیر اصلی انحراف پیدا کرد؛ یعنی مقاصد اصلی که برای دین دیده شده است این مقاصد مورد بی مهری و بی توجهی قرار گرفت بلکه این مقاصد تحریف شد، هدف رسیدن انسان به #کمالات_معنوی_و_الهی بود اما در نوع نگاهی که امویان به جریان خلافت داشتند بحث مُلک و دنیا و دنیاگرایی را به عنوان اصل قرار دادند و این انحراف اصلی و اساسی در مسیر تفکر دینی است یا روش حق و مناسبات درست و عادلانه ای که رسول گرامی اسلام برای جامعه از جایگاه وحی خواسته بود و آن را به عنوان یک #سنت_حسنه در جامعه قرار داد؛ اما این سنّت مورد بی مِهری و بی توجهی قرار گرفت و به جای نگرش های عادلانه و حق گرایانه به سمت باطل رفتند؛ یعنی هم #مقصد گم شد و هم #راه گم شد و هم #اصول و #ارزش_ها و بالندگی های جامعه در مسیر ناصوابی قرار گرفت و #مناسبات_انسانی کاملاً از جایگاه حق گرایانه به فساد و بطالت کشیده شد، این جامعه هیچ شأنیتی برای اینکه به عنوان جامعه اسلامی تلقی شود برای آن وجود نداشت و وقتی این قضایا به جایی رسید که نهایتاً به یک حاکم و خلیفه ای به نام یزید در حقیقت رسید اینجا حسین بن علی قیام کرد و فرمود «وَ عَلَی الْإِسْلَامِ السَّلَامُ إِذْ قَدْ بُلِیتِ الْأُمَّةُ بِرَاعٍ مِثْلِ یزِید»؛[2]یعنی اگر جامعه به جایی رسید که این انحراف ها به لحاظ مقصد، به لحاظ مبدأ، به لحاظ روش، به لحاظ شیوه ها و به لحاظ ارزش ها کاملاً دگرگون شد و از سوی دیگر هم رهبری این جامعه را هم شخصیت ناصواب و عنصر و جرثومه فاسدی همانند یزید به عهده گرفت، باید فاتحه آن امت و جامعه خوانده شود. این جامعه حتماً از این انحراف و تحریف بیرون بیاید و لذا #حرکت_اصلاح_گرایانه حضرت آغاز شد و آقا امام حسین (علیه السلام) به عنوان #مصلح_جهانی قیام کرد تا هم امت را نجات ببخشد و هم دین را در مسیر درست و اصلی قرار بدهد.
▪️ جامعه ما باید به این امر توجه کند که #هدف سالار شهیدان این بود اگر انحرافی تحریفی و کج روی در مسیر حرکت اجتماعی وجود داشت، آنها را برگرداند. اصلاح، اصلاح در مقاصد است، اصلاح در #شیوه_ها و روش ها است، اصلاح در #ارزش_ها است، اصلاح در #مناسبات و #رفتار_اجتماعی است که افراد با یکدیگر دارند و نهایتاً رسیدن به آن راه درستی که حسین بن علی در این مسیر ترسیم فرموده بودند.
[1]. مناقب آل أبی طالب علیهم السلام(ابن شهرآشوب)، ج4، ص89؛ «فَقَالَ(علیه السلام) إِنِّی لَمْ أَخْرُجْ بَطِراً وَ لَا أَشِراً وَ لَا مُفْسِداً وَ لَا ظَالِماً وَ إِنَّمَا خَرَجْتُ أَطْلُبُ الصَّلَاحَ فِی أُمَّةِ جَدِّی مُحَمَّدٍ أُرِیدُ آمُرُ بِالْمَعْرُوفِ وَ أَنْهَی عَنِ الْمُنْكَرِ أَسِیرُ بِسِیرَةِ جَدِّی وَ سِیرَةِ أَبِی عَلِی بْنِ أَبِی طَالِبٍ».
[2]. مثیر الاحزان، ص25.
#استاد_مرتضی_جوادی_آملی
◀️ ویژه برنامه تولیدی محرم
تاریخ: 1392
🆔 @m_vaezjavadi