⚛️ ما و افغانستان در شانزده نکته
✍️دکتر حسن#انصاری (دانشگاه پرینستون)
1) اهل سنت افغانستان از حنفيان اند. حنفی ها به دلايل مختلف بيشترين قرابت را از لحاظ کلامی با شيعه داشته اند. در سده های نخستين بيشتر حنفی ها يا معتزلی بودند و يا بر مذهبی نزديک به مرجيان جهمی. اين مذاهب از نقطه نظر توحيد تنزيهی به شيعه بسيار نزديکند.
2) در سده های بعد هم حنفی ها مذهب ماتريدی را پذيرا شدند. ماتريدی ها از نقطه نظر کلامی نسبت به اشاعره به شيعه نزديکترند. خود ابو حنيفه از دوستداران اهل بيت بود و از برخی قيام های علويان حمايت کرد. در چند سده نخست حنفيان بيشترين ارتباط را با زيديه و شيعه امامی در بغداد داشتند.
3)در عصر سلجوقی ارتباط شيعيان امامی و حنفيان ری و جبال و عراق عجم بيش از پيش شد. به نحوی که نويسنده کتاب نقض همواره از آنان به عنوان حنفيان اهل عدل سخن می راند. علمای امامي در سده ششم ری نزديکترين ارتباط را با حنفيان اين شهر داشتند و حنفيان مجالس منظم دهه محرم را برگزار می کردند.معتزليان حنفی مذهب کتاب ها در فضائل اهل بيت نوشته اند.
4)دليل دوم پيوند حنفی ها با شيعيان امامی زبان فارسی بود. برای قرن ها اين زبان به عنوان زبان فرهنگی و مشترک همه خراسانيان و فرارودان در مجالس وعظ و درس و حتی در نوشته های فقهی و پاسخ استفتائات فقهی از سوی حنفيان به کار میرفت.
5) بنابراين زبان فارسی به عنوان عامل پيوند ميان حنفيان خراسان و شيعيان بود. اين عامل بعدا در دوران سيطره زبان فارسی در شبه قاره و عصر امپراتوری گورکانی که مذهب حنفی مذهب غالب بود خود موجب ارتباط بيشتر شيعيان شبه قاره و حنفيان شد.
6) پس حنفيان شبه قاره و بخشی از آنچه امروز افغانستان فعلی را تشکيل می دهد همراه با حنفيان منطقه غربی تر که بخشی از خراسان بزرگ را تشکيل می دادند با شيعيان و ادبيات فارسی ايران ارتباط بسيار نزديکی داشتند.
7) متأسفانه از سده هجدهم که تمايلات سلفی و وهابی در شبه قاره نفوذ کرد اين ارتباط کم رنگ شد. هم ارتباط فرهنگی با ادبيات فارسی و هم نزديکی های فکری و کلامی آنان با بخش عظيمی از حنفيان خراسان. با اين وصف تا امروز سنت حنفی ارتباط گسست ناپذيری با زبان فارسی دارد.
8) بيشتر عالمان اصلی و مهم مذهب حنفی در طول تاريخ از خراسان بوده اند: از بلخ و بخارا و سمرقند و خوارزم و.. بسياری از کتاب های فقه و کلام و مذهب حنفيان به زبان فارسی است. حتی در کتاب های عربی حنفيان بسياری از کلمات به فارسی است. استفتائات به زبان فارسی است و پاسخ ها هم به فارسی.
9) سبب وجود زبان فارسی در نوشته های حنفيان اين بود که مخاطبان آنها در خراسان بزرگ و فرارود فارس زبان بودند و يا فارسی زبان فرهنگی و علمی آنان بود. با روند گسترش حنفی گری به سوی آناتولی و آسيای صغير همراه با مهاجرت ترکان به بخش های غربی زبان فارسی نيز بدان سو گسترش بيشتر پيدا کرد.
10) ادبيات مذهب حنفی در شام و مصر در سده های گذشته با ادبيات فقه حنفی در خراسان و فرارود نوعی گسست را نشان میدهد که دليلش هم سهم مهم زبان فارسی است در نوشته های حنفيان خراسان. مهمترين فقيهان حنفی تا سده هفتم قمری همگی با چند استثناء از خراسان بوده اند.
11) خود امام ابو حنيفه ايرانی بود و بيشتر شاگردان او از خراسان و ساير مناطق ايران بودند. ابو حنيفه حتی قرائت نماز را به زبان فارسی جايز می دانست. اساسا يکی از عوامل رشد اسلام در فرارود در سده های نخستين مذهب مرجی بود و حنفيان سهم مهمی در اين زمينه داشتند.
12) در سده های بعد هم اسلام در شرق آسيا بيشتر از طريق حنفيان گسترش پيدا کرد و زبان فارسی هم بدين ترتيب راه خود را به چين و برخی مناطق آسيای دور باز کرد.
13) بنابراين هويت افغانستان را چه از لحاظ دينی و چه از لحاظ زبانی و فرهنگی نمی توان از ايران و خراسان جدا دانست. تفکر وهابی البته مانع بزرگی است اما حنفيان بيش از ديگران به خوبی می دانند که مذهب امام ابوحنيفه نمی تواند پيوندی با مذهب محمد بن عبد الوهاب و سلفيان پيدا کند.
14) اسلاف وهابيت از اصحاب حديث قديم بغداد و شام بيشترين انتقادها را از امام ابوحنيفه داشته اند. در طرف مقابل اخطب خوارزم (خوارزمی) که يکی از مهمترين کتاب ها را در فضائل ابو حنيفه نوشته خود نويسنده دو کتاب مهم يکی در فضائل امام علي بن ابی طالب و ديگری درباره مقتل امام حسين است.
15) بنابراين هر گونه تلاشی برای ايجاد گسست ميان ايران و افغانستان محکوم به شکست است. فرهنگ اين دو کشور فرهنگ مشترک چند هزار ساله است و فرهنگ دينی و مذهبی و زبانشان پيوندهای عميق دارد. اصلا وحدتی است در عين کثرت.
16) تفکر حنفيان و شيعيان از انديشه تکفيری سلفيان جداست. به لطف زبان فارسی، به لطف قرابت دينی و مذهبی و کلامی و به لطف "ايرانشهر" و خراسانش، قرن هاست که مردمان همه اين سرزمين ها همزيستی مسالمت آميز داشته اند.
کانال نشریه معارف
https://eitaa.com/maarefmags_ir
18.13M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🔺️ماجرای خواب آیتالله حاج آقا حسین فاطمی درباره دیدار امام زمان(عج) و امام خمینی(ره)
از زبان شیرین مرحوم آیتالله فاطمینیا
#امام_زمان عج
#امام_خمینی ره
#آیت_الله_فاطمی_نیا
#علامه_عسکری
👇کانال نشریه معارف:👇
https://eitaa.com/maarefmags_ir
پرسش کلید دانش.pdf
5.4M
❓پرسش، كليد دانش❓
✍️در گفتگو با حجتالاسلام والمسلمین قنادی
❇️ گفتگو از: جعفر ديرباز
❓ضمن تشكر از اينكه وقت خود را به اين نشريه اختصاص داديد، در ابتدا بفرماييد چگونه ميتوان فرهنگ پرسش و پرسشگري را در جامعه توسعه و تعميق نمود؟
✅✅«فَاسْأَلُوا أَهْلَالذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لا تَعْلَمُون»(انبياء/21). در ابتدا از تلاشی که ماهنامه معارف در خصوص ترویج فرهنگ و معارفاسلامی در سطح دانشگاه و براي دانشگاهیان بیان و تبیین میکند تشکر میکنم. در خصوص احياي فرهنگ پرسش و پرسشگری نخست خوب است به اين واقعیت توجه داشته باشيم که مهمترین امتياز انسان در مقایسه با سایر جانداران همین روحیه پرسش و پرسشگری است كه چه بسا از سالهای اولیه زندگی در انسان شکل ميگيرد و همین روحیه کنجکاوی و پرسش است که زمينه و بستر رشد و بالندگی انسان را فراهم میکند. واقعيت آن است كه در میان قشرهای مختلف جامعه، دانشگاهیان از جایگاه ویژهای در این خصوص بهرهمندند چون به عنوان قشر فرهیخته و تاثیرگذار جامعه ميباشند.
#اختصاصی
✅ادامه مطلب در فایل pdf
📚منبع: نشریه معارف 89.
👇کانال نشریه معارف:👇
https://eitaa.com/maarefmags_ir
🔵 اخبار همایشها، کرسیها و نشستها:
کرسیها و نشستهایی که سه شنبه ۱۶ خرداد ۱۴۰۲ برگزار می شود.
#اخبار_نشستها_کرسیها_و_همایشها
#کرسی
#نشست
منبع: کانال مطالعات فلسفه سیاسی و انقلاب اسلامی
👇کانال نشریه معارف:👇
https://eitaa.com/maarefmags_ir
#نشست
🔰بازخوانی تاثیر اندیشه های امام خمینی بر جریان های اسلامی معاصر
🔹سه شنبه 16 خرداد، ساعت 10
📎لینک نشست
👇کانال نشریه معارف:👇
https://eitaa.com/maarefmags_ir
سد ذوالقرنین.pdf
2.34M
#اختصاصی
🔖 سدّ ذوالقرنين كجاست؟
✍️ آيت الله سيدمجتبي موسوي لاري
❇️ اشاره
برگزيده «چهره ماندگار حوزوي در عرصه بينالملل» عالم فرزانه آيتالله سيدمجتبي موسوي لاري، با تأمل در آيات سورة كهف پيرامون ماجراي مناقشهبرانگيز «ذوالقرنين»، با نقد و بررسي آراء مفسران، از منظري ديگر به بحث نگريسته و در پي حل مناقشههاي بيحاصل، با نگاهي نو، روايتي تازه از تفسير آيات مربوطه عرضه ميدارد تا نمونه روشني از برداشتهاي اصيل و بيحاشيه از آيات را در راستاي اهداف عالي و مقاصد اصلي كتاب الهي، بهدست دهد؛ نظرگاهي كه حكمتهاي مندرج در قصص درسآموز و عبرتانگيز قرآني، نمود و نماد واقعي خود را مييابند.
معظم له كه هميشه به عينِِ عنايت بر متوليان و مخاطبان نشريه معارف نظر داشته و دارند، در روزگاري كه جسم نحيفش مبتلاي كسالتهايي چند است، با تنِِ رنجور اما مقاومش نيز از تلاش علمي و معنوي رشكبرانگيز خود دست برنميدارد؛ چنانكه بر بستر بيماري، پس از به سرانجام رساندن آخرين نوشته خود، آن را كريمانه پيشكش مخاطبان فرهيخته نشريه معارف كرد. ....
معارف
✅ادامه مطلب در فایل pdf
📚منبع: نشریه معارف 94.
👇کانال نشریه معارف:👇
https://eitaa.com/maarefmags_ir
🔰نشست های تخصصی به مناسبت بزرگداشت مقام شامخ علمی، معرفتی و تمدنی حضرت امام خمینی(ره)
⬅️ گفتمان فقهی امام خمینی(ره)
🎙 ارائه دهنده: حجت الاسلام و المسلمین مجتبی الهی خراسانی
⬅️ اندیشه عرفانی امام خمینی(ره) و نسبت آن با انقلاب اسلامی
🎙 ارائه دهنده: حجت الاسلام و المسلمین سیدمحمد عیسی نژاد
⬅️ شناخت امام خمینی(ره) از منظر تمدن اندیشی و تمدن سازی
🎙 ارائه دهنده: دکتر محمد باغستانی
⬅️ جایگاه حوزه علمیه مشهد در نهضت خرداد 42
🎙 ارائه دهنده: استاد غلامرضا جلالی
⬅️ آرمان های امام خمینی(ره) از منظر اجتماعی و سیاسی(از تحقق تا تداوم)
🎙 ارائه دهنده: حجت الاسلام و المسلمین دکتر احمد ترابی
⬅️ ظرفیت شناسی دستگاه فقهی امام خمینی(ره) در محور فقه زنان
🎙 ارائه دهنده: حجت الاسلام و المسلمین علی شفیعی
⬅️ امام خمینی(ره) در گفتمان بعثت و رسالت
🎙 ارائه دهنده: دکتر سیدمجید ظهیری
⬅️ نقش امام خمینی(ره) در سپهر تمدنی«تقریب ادیان توحیدی»
🎙 ارائه دهنده: دکتر مهدی قاسمی
📒دبیر علمی: علی ابوترابی
⬅️لینک ورود به جلسه: http://dte.bz/ici
📅زمان: سه شنبه 16 خرداد 1402
⏰ساعت 8 تا 13
🔹مکان: مشهد- چهارراه خسروی- خیابان آیت ا... خزعلی- نبش خیابان آیت ا... طبسی- دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی- پژوهشکده اسلام تمدنی
◾️مجری:پژوهشکده اسلام تمدنی
منبع: کانال مطالعات فلسفه سیاسی و انقلاب اسلامی
👇کانال نشریه معارف:👇
https://eitaa.com/maarefmags_ir
🔸کرسی ترویجی روایت خودباوری و خودباختگی در اندیشه امام خمینی(ره)
🔰 توسط گروه مطالعات انقلاب اسلامی و فرهنگپژوهی پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه برگزار میشود:
🎙 با حضور:
#محسن_ردادی
#مجید_سلیمانی
#روح_الله_فرهادی
#حسین_سرفراز
📅 سهشنبه 16 خردادماه 1402، ساعت 9
🏢 تهران، سالن جلسات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
📡 حضور مجازی از طریق:
🌐 skyroom.online/ch/iict/farhang
منبع: کانال مطالعات فلسفه سیاسی و انقلاب اسلامی
👇کانال نشریه معارف:👇
https://eitaa.com/maarefmags_ir
آن تکلیف.pdf
613.4K
#اختصاصی
🔺آن «تكليف» با اين «ظرفيت»، نميخواند!
✍️نقطه نظرات حجتالاسلام حسين عزيزي، گروه معارف اسلامي دانشگاه دولتي اصفهان
❓لطفا ارزيابي خود را از وضعيت فعلي گروههاي معارف اسلامي دانشگاهها، بفرماييد.
✅ ضمن تشكر از لطف شما و زحماتي كه دوستان در مديريت نشريه مفيد و مؤثر معارف دارند، در ارتباط با گروههاي معارف اسلامي بايد بگويم كه اين گروهها در كنار مأموريت مشتركشان در دانشگاههاي دولتي، آزاد و غير انتفاعي، داراي ظرفيتهاي متفاوتي هستند و نميتوان آنها را يكسان ارزيابي كرد. جاي خوشبختي است كه امروزه گروههاي معارف اسلامي با جذب نيروهاي توانمند هيئت علمي، بهصورت رسمي يا مدعو، توانستهاند تواناييهايشان را نسبت به دهه 60 و 70 شمسي بالا ببرند. در اين رابطه كاري كه مركز تربيت مدرس دانشگاه قم انجام داد، بسيار سودمند بوده است. در نزد اين جانب و بسياري از دوستاني كه هم اكنون در گروههاي عمومي معارف و يا گروههاي تخصصي همخوان در دانشگاهها حضور دارند، حاصل فعاليت دوستان و دلسوزان اين مركز مبارك است. خوشبختانه اين حركت خوب در سطح كشور دنبال ميشود؛ از جمله در گروه معارف اسلامي دانشگاه اصفهان كه در كنار آموزش دروس عمومي، چنين مأموريتي را دنبال ميكند. دورههاي اول و دوم يا فارغالتحصيل شدهاند و يا در آستانه فارغالتحصيلي هستند. هم اكنون گروه آموزشي مباني نظري اسلام، چهارمين دوره خود را ميگذراند. ...
✅ادامه مطلب در فایل pdf
📚منبع: نشریه معارف 94.
👇کانال نشریه معارف:👇
https://eitaa.com/maarefmags_ir