#اختصاصی
#دیجیتال
🌗 فضای مجازی؛ عصر جدید و مسائل جدید
🎙دکتر حسینعلی رحمتی عضو هيات علمي گروه اخلاق كاربردي، پژوهشگاه قرآن و حديث
🔸برخي از مسائل و موضوعاتی که فضای مجازی ایجاد کرده جدید هستند یعنی قبلاً مطرح نبوده اند؛ مثل ماشینهای هوشمند. در پرتو این فنآوریهاست که بحث رباتها و ماشینهای هوشمند بیشتر شده است.
بعضی موضوعات هم جدید نیست ولی فنآوری اطلاعات موجب بازنگری آنها شده است؛ مثل حریم خصوصی که حتی در منابع دینی هم وجود دارد و امروزه فضای مجازی آن را پررنگتر کرده است. فضای مجازی با ایجاد عصر جدید، مسایل جدید را هم پدید آورده است.
طبیعتاً نگاه اساتید معارف به این فضا مجازی، جنبه اخلاقی، فرهنگی، سیاسی و فلسفی است و ناظر به نگاه دینی.
🔹یکی از مباحث جدید مرتبط با فضای مجازی، مسأله شکاف دیجیتالی است. برای شکاف دیجیتالی چند تعریف ارائه شده است:
1. منظور، دسترسی نابرابر کشورهای مختلف به سختافزارها و نرمافزارهای مربوط به فاوا و فنآوری دیجیتال است.
2. نابرابری افراد یک جامعه از جهت آگاهی و آشنایی با مهارهای لازم برای استفاده از فنآوریهای دیجیتالی و فضای مجازی نیز شکاف دیجیتالی نام دارد.
🌑شکاف دیجیتالی میتواند از جهت طرفین شکاف، چند قسم باشد:
الف) شکاف بین والدین و فرزندان که گاهی به شکاف دیجیتالی بین نسلی تعبیر میشود؛
ب) شکاف بین مدیران نهادهای حاکمیتی و مردم؛
ج) شکاف بین اساتید و دانشجویان.
🌑شکاف دیجیتالی دارای نشانههایی است؛ و از دو جهت معرفتی و مهارتی قابل بحث است.
نشانههای معرفتی شکاف دیجیتالی عبارت است از: عدم آگاهی اساتید از:
1. کارکردهای درست و نادرست فضای مجازی؛
2. نوع فعالیتهای دانشجویان در شبکههای اجتماعی؛
3. علل گرایش دانشجویان به فضای مجازی؛
4. ارتباطات و مناسبات حاکم بر حضور دانشجویان در فضای مجازي.
🔸گاه مشاهده میشود که استادی میگوید: «من عضو شبکهها نیستم» و یا «از اینترنت استفاده نمیکنم» و به این نوع رفتار هم افتخار میکند! اين اشتباه است؛ چون استاد قرار است راهنمای دیگران باشد و این راهنمایی مستلزم این است که از دیگران جلوتر باشد. استادی که این آگاهیها را نداشته باشد دچار فقر دیجیتال و فقر اطلاعات دیجیتال است و با مخاطب خودش فاصله دارد.
🔹در حوزه نشانههای مهارتی شکاف دیجیتالی بین دانشجو و استاد، تفاوتهایی نیز در زمینه آشنایی اساتید با دانشجویان در مورد مهارتهایی وجود دارد؛ نظیر: تأسیس و مدیریت گروه و کانال در شبکههای اجتماعی، ارسال و دریافت اطلاعات از طریق شبکههای اجتماعی، جستجو و یافتن منابع علمی در اینترنت، رتباط صوتی و تصویری با دیگران، مدیریت سایت و وبلاگ و توزیع محتوا در آنها، نصب و اجرای نرمافزار.
🔸دانشجو میتواند انواع نرم افزارها را سریعاً شناسایی و دانلود و نصب کند و با آن کار کند ولی استاد نمیتواند! مشارکت در نشستهای علمی از طریق وبینار و ویدئو کنفرانس، تدریس غیر حضوری و الکترونیکی، تایپ و تکثیر، برگزاری آزمون از طریق فضای مجازی. اینها مواردی از شکاف دیجیتالی در حوزه مهارتی است که بین اساتید و دانشجویان میتواند به وجود بیاید.
🌐 کانال نشریه معارف🔻
https://eitaa.com/maarefmags_ir