#اصول
💠 نظر مرحوم شیخ انصاری در باب انسداد
❖ آیت الله العظمی شبیری زنجانی:
مکرر عرض کردهایم که یک مطلبی که معمول آقایان از شنیدن و یا پدیرفتن آن تحاشی دارند اما واقعیت دارد این است که به عقیده ما مرحوم شیخ انصاری قائل به انسداد احکام است، انفتاحی نیست و ایشان باب علم را منسدّ میداند.
برای همین در اصولش شهرت را رد کرده، اجماع منقول را رد کرده اما در مکاسب به همین ها استناد میکند، این از همین عرض ما حلّ میشود.
آقایان میگویند: مبانی اصولی خودش را فراموش کرده اما اینطور نیست. اگر کسی موارد مختلف رسائل را در نظر بگیرد، از مجموع من حیث المجموع مطمئن میشود که مرحوم شیخ قائل به انسداد است و میگوید ظنون خاصه کفایت نمیکند که مشکل فقه را حل کند.
خبر واحد را میگوید باید اطمینانی باشد، اما با بُعد عهد، کی ما میتوانیم اطمینان کنیم، بالاخره باید تعدی کنیم و اختصاص ندهیم.
📚کتاب الصوم؛ ج۱؛ ص۷۷
@madras_emb
#اصول
💠 اقسام سیره
❖ استاد معظم حاج سیدمحمدجواد شبیری:
سیره بر سه قسم است:
۱. سیره عقلاء
۲. سیره متشرّعه متّخذ از سیره عقلا
۳.سیره متشرّعه مستقلّ از سیره عقلاء.
مراد از سیره متشرّعه مستقل، اموری مثل تاسیسات شرعی است که امری عقلائي نیست؛ بلکه از امور شرعی و تعبّدی است.
🔹سیره عقلا
سیره عقلائی که عقلاء بما هم عقلاء بر آن سیره هستند، حجیّتش نیاز به عدم ردع شارع دارد. در این بخش مباحثی مطرح میگردد که در جای خودش باید دنبال گردد. اینکه نحوه اثبات ردع چگونه است. یا آنکه آیا اطلاقات و عمومات برای ردع سیره کافی است یا خیر. و مباحث دیگری از این قبیل باید مورد بحث واقع شود. حاصل آنکه حجیّت سیره عقلا منوط به احراز عدم ردع است، و احراز عدم ردع، از خارج باید صورت بگیرد.
🔹سیره متشرّعه متخّذ از سیره عقلا
اما در مورد سیر عقلائي که در بین متشرّعه نیز تبدیل به سیره شده است، باید گفت: خود انعکاس این سیره در بین متشرّعه کاشف از عدم ردع است. در این مورد نیاز نیست که از خارج، عدم ردع سیره متشرّعه ثابت شود. همینکه تمامی متشرّعه بر طبق آن سیره عقلا رفتار کردهاند، عدم ردع را ثابت میکند. یعنی عدم ردع، از خود سیره استفاده میشود و نیاز به اثبات آن از خارج نیست. سیره متشرّعه محضه نیز اینگونه است.
🔸تفاوت سیره متشرّعه متّخذ از سیره عقلائیه با سیره متشرّعه محضه در آن است که اصل فتوی در سیره متشرّعه محضه از شرع گرفته شده است. بهعنوان مثال، وجوب نماز که نزد تمامی متشرّعه مسلّم است، کاشف از آن است که شارع مقدّس، نماز را به نحو ایجابی و اثباتی بیان کرده است و این بیان در سیره متشرّعه انعکاس یافته است. یعنی از سیره متشرّعه، تاسیس شارع نسبت به آن مساله استفاده میشود.
ولی سیره متشرّعهای که متخذ از سیره عقلا است، منشا آن بیان شارع نیست. بلکه سیره عقلائیه بر آن بوده و متشرّعه نیز از آن پیروی کردهاند. ولی این پیروی از آن رو است که شارع ردع نکرده است. سیره خود کاشف از عدم ردع است. ولی سیره عقلائیه صِرف، نیازمند اثبات عدم ردع است.
🔺 درس خارج فقه؛ ۵ اردیبهشت ۱۴۰۳
@madras_emb
💠 هنوز آرا و نظریات فقهی و اصولی شیخ انصاری در مقام اوّل است.
❖ آیتاللهالعظمی شبیری زنجانی:
● ... از وفات شیخ انصاری «رضواناللهعلیه» تا کنون حدود ۱۶۰ سال میگذرد. اگر فرض کنیم که شیخ از سی سال قبل از وفاتش مدرّس عالیمقامی بوده است، اکنون تقریباً ۱۹۰ سال از آن زمان میگذرد. در طول این مدت تمام افکاری که در مجامع علمی و حوزههای شیعه مطرح و مدار بحث بوده، یا سخنان شیخ بوده و یا از سخنان ایشان الهام گرفته است. این مطلبی است که قابل انکار نیست و هر شخصی وارد حوزهها بشود، آن را میفهمد.
● در این مدت، افکار علما و فقها روی هم آمده، تبادل فکری شده، آرا نضج یافته، در مطالب علمی حک و اصلاح شده، ولی با اینهمه با گذشت ۱۹۰ سال، هنوز آرا و نظریات فقهی و اصولی شیخ انصاری مقام اول را داراست. این جهتی است که برای ما ملموس است.
● ما مباحثهای در مبحث تعادل و تراجیح داشتیم. به نظر میرسید که مطالب متأخرین در سطح پایینتری از مطالب شیخ است با آنکه متأخرین حرفهای شیخ را دیدهاند.
● در حال حاضر، تحقیقات شیخ در هر مسألهای جزء تحقیقات درجه اول است و این گونه نیست که بگوییم نظریات اصولی و فقهی شیخ، دیگر کهنه شده است، بلکه درست بر عکس است و چنین به نظر میرسد که آرای شیخ مرحله نهایی را طی کرده و پس از وی تنزّل آغاز شده است.
📚جرعهای از دریا؛ ج۱؛ ص۱۳۰
#اصول
@madras_emb