🔰جمع میان اصالت و معاصرت رسالت واقعی درس خارج 🔻 گزارش پایگاه خبری علوم انسانی مفتاح از سخنرانی حضرت آیت الله ابوالقاسم علیدوست استاد برجسته درس خارج حوزه علمیه قم در جمع طلاب درس خارج بیرجند؛ 🔹 کسی که واقعاً در فضای حوزه تنفس کرده، نه اینکه فقط شنیده باشد، بلکه دیده و تجربه کرده باشد. در جریان است که ما گاه با دوگانه‌هایی مواجه می‌شویم که در ظاهر متضادند اما در واقع «متضاد‌نما» هستند؛ و هنر، توان جمع این متضاد‌نماهاست. 🔹در حوزه نیز گاهی با چنین دوگانه‌هایی مواجه می‌شویم. برخی فقط یک ضلع را می‌گیرند: یا سنت‌گرا هستند یا کاملاً معاصرگرا. اما هنر آن است که بتوان این دو را با هم جمع کرد. برخی درس‌های خارج هستند که کاملاً به معاصرت توجه دارند. اما در برخی موارد، واقعاً استاد هم موضوع را به‌روز انتخاب می‌کند و هم سعی دارد به‌روز تحلیل کند. اشکال اینجاست که گاهی اصالت فقهی ندارد و استدلال‌ها مبتنی بر اصول متقن نیستند. اینجا فقه هست ولی فقاهت نیست. 🔹جمع بین «اصالت» و «معاصرت»، مثل جمع بین «استقلال» و «تعامل با دنیا» در سیاست است. باید اندیشید و دریافت که این‌ها در حقیقت متضاد نیستند؛ بلکه متضادنما هستند. 🔹یکی از مشکلات مهمی که امروز در میان طلاب ـ و حتی برخی اساتید ـ دیده می‌شود، عدم توانایی در ارتباط با تراث علمی و متون گذشتگان است. این مشکل البته قبلاً هم بوده، اما امروز برجسته‌تر شده است. 📎 متن گزارش: https://ihkn.ir/?p=42456 _ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ #فقه #گزارش_خبری #بیرجند 🔳 با پایگاه خبری علوم انسانی مفتاح همراه باشید 🆔 @meftahandishe_com

❇️ نقش عقل و شریعت در فقه امنیت اجتماعی / ضرورت بازنگری در ابواب فقه با محوریت امنیت اجتماعی 🔻 گزارش پایگاه علوم انسانی مفتاح از درس خارج فقه حجت‌الاسلام والمسلمین محسن ملکی استاد درس خارج فقه حوزه علمیه مشهد به نقل از مدرسه مطالعات فقه نظام؛ ▫️فقه امنیت، به معنای فقه تأمین سلامت دنیا و آخرت جامعه است؛ و این مهم، جز در پرتو وجود «نظام»، «حاکمیت»، «قدرت» و «اقتدار» در جامعه مسلمین تحقق نمی‌یابد. ▫️بحث از فقه امنیت، مستلزم سوق دادن نگاه محققان حوزوی به سوی امنیت اجتماعی است. زیرا جزئی "لاکاسبٌ و لا مکتسب". امنیت فردی، امری جزئی و پراکنده است که توانایی نظم‌بخشی به حیات اجتماعی بشر را ندارد. پراکندگی زندگی انسان‌ها در زمین، مستلزم تشتت و عدم امنیت است ▫️عقل می‌فهمد که حفظ امنیت امری ضروری برای زیست سالم است، اما در بسیاری موارد، شناخت مصادیق آن نیازمند هدایت شرع است؛ زیرا عقل بشری به تنهایی در کشف همه ظرائف احکام اجتماعی، معاملاتی، و حتی حقوقی، قاصر است ▫️اما عقل، هرچند توان تشخیص کلیات را دارد، در درک جزئیات روابط انسانی در زندگی اجتماعی، دچار حیرت و ناتوانی می‌شود. او ممکن است برخی از آداب معاشرت یا حقوق اجتماعی را بفهمد، اما بسیاری از جزئیات را درک نمی‌کند. در این موارد است که دین و شریعت باید ورود کرده و دستورالعمل دقیق ارائه دهند. 🌐 متن گزارش: https://ihkn.ir/?p=42492 _ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ #فقه #گزارش_خبری #مشهد 🔳 با پایگاه خبری علوم انسانی مفتاح همراه باشید 🆔 @meftahandishe_com

📍ولایت فقیه در پرتو منطقه الفراغ / طراحی شهید صدر برای پویایی فقه در عصر تحولات 🔺#گزارش_اختصاصی پایگاه خبری علوم انسانی مفتاح از مدرسه تابستانه دارالعلم با حضور حجت الاسلام والمسلمین حمید درایتی، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه مشهد؛ 📚شهید صدر نظریه «منطقه الفراغ» را برای تبیین پویایی دین و امکان پاسخ‌گویی آن به تحولات اجتماعی و روابط متطور ارائه می‌دهد. به باور او، دین جاوید تنها زمانی می‌تواند همیشگی باشد که قابلیت پیش‌بینی و انعطاف در برابر تحولات اجتماعی را داشته باشد. این پیش‌بینی نه با قواعد ثابت، بلکه با واگذاری اختیارات قانون‌گذاری به اولی‌الامر در منطقه الفراغ ممکن می‌شود. 📚قوانین منطقه الفراغ ثابت و جاویدان نیستند؛ می‌توانند نسخ یا تغییر یابند. تنها اولی‌الامر مجاز به وضع یا نسخ قانون در این منطقه هستند، نه همه افراد. منطقه الفراغ امکان انعطاف‌پذیری شریعت در شرایط مختلف اجتماعی و زمانی را فراهم می‌کند. 📚شهید صدر تأکید می‌کند که نظریه منطقه الفراغ نباید با عنوان ثانوی یا تزاحم اشتباه گرفته شود. در حکم ثانوی، گزاره‌ای ثابت تحت شرایط اضطرار موقتاً تغییر می‌کند، اما در منطقه الفراغ، از ابتدا گزاره‌ای ثابت وجود ندارد و حکم اولی توسط ولی‌امر جعل می‌شود. همچنین، بر خلاف تزاحم که مربوط به مرحلهٔ اجرای قانون است، منطقه الفراغ مربوط به تشریع و قانون‌گذاری مستقل توسط ولی‌امر است. 🌐 متن گزارش: https://ihkn.ir/?p=42481 _ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ #فقه #مشهد 🔳 با پایگاه خبری علوم انسانی مفتاح همراه باشید 🆔 @meftahandishe_com

❇️ تأملی در مبانی فقه حکومتی معاصر / نقش نظام‌سازی علمی در گذار از سکولاریسم عملی 🔻 گزارش پایگاه علوم انسانی مفتاح از درس خارج «اصول نظام‌سازی اسلامی» آیت الله محمد حسین ملک‌زاده به نقل از مدرسه مطالعات فقه نظام؛ ➖ چه اذعان کنیم و چه نه، بخش زیادی از حوزه اندیشه و عمل ما، در زیر ساختارهای سکولار و غیر اسلامی شکل گرفته است. بنابراین، به هر میزان که تحت تأثیر نظام‌های اجتماعی غیراسلامی باشیم، به همان میزان در عمل سکولار محسوب می‌شویم؛ و به هر اندازه که عناصر اسلامی را در زندگی اجتماعی خود وارد کنیم، به همان نسبت به تحقق نظام جامع اسلامی نزدیک‌تر شده‌ایم. ➖ انقلاب اسلامی و تأسیس جمهوری اسلامی در ایران، و ارائه مدل مردم‌سالاری دینی، گامی شکوهمند در مسیر نظام‌سازی فقهی اسلامی در عرصه سیاست و حکومت بود؛ اما این تنها آغاز راه است. لازم است در سایر ابعاد، از جمله فرهنگ، اقتصاد، تعلیم و تربیت، رسانه، حقوق و روابط بین‌الملل نیز گام‌هایی در راستای حاکمیت نظام جامع اسلامی برداشته شود. اگر در این عرصه‌ها تابع ضوابط، چارچوب‌ها و نظام‌های اجتماعی اسلام نباشیم، در حالی که شعار «مرگ بر استکبار» سر دهیم همچنان در عمل سکولار باقی مانده‌ایم. ➖بنابر این وظیفه اصلی و حقیقی در عرصه استکبارستیزی، پرداختن به نظریه‌پردازی، تولید علم و نظام‌سازی بر اساس فقه پویا و اصیل اسلامی است؛ کاری که جز از عهده فقیهان برجسته حوزه برنمی‌آید 🌐 متن گزارش : https://ihkn.ir/?p=42517 _ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ #فقه #گزارش_خبری #قم 🔳 با پایگاه خبری علوم انسانی مفتاح همراه باشید 🆔 @meftahandishe_com

📍کتاب «بررسی فقهی ایذا و ادخال سرور» نوشته آیت‌الله اعرافی منتشر شد 🔻 کتاب در یک نگاه: 🔸فقه اخلاق اجتماعی یکی از باب‌های فقهی تازه تأسیس در دانش فقه است. «ایذا و ادخال سرور» از موضوعات عام این باب است که اثرات مهم فردی، خانوادگی و اجتماعی در عرصه‌های مختلف دارد؛ ازاین‌رو بررسی فقهی آن اهمیت بسزایی دارد. 🔸کتاب حاضر عهده‌دار بررسی فقهی ایذا و ادخال سرور و بیان ابعاد مختلف آن‌هاست که آیت‌الله اعرافی «دام ظله» آن را در طی دو سال تحصیلی 1400 تا 1402 شمسی در درس خارج فقه معاصر تحت عنوان فقه اخلاق اجتماعی تدریس نموده و توسط حجت‌الاسلام محمد آزادی تقریر و تکمیل شده است. 🔻مشخصات کتاب: ✍️نویسنده: 👤آیت‌الله علیرضا اعرافی 📅سال نشر: بهار 1404 📚 تعداد صفحات: 348 برگ 📝 ناشر: موسسه فرهنگی هنری اشراق و عرفان 💻 خرید اینترنتی _ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ #فقه #نشر #قم 🔳 با پایگاه خبری علوم انسانی مفتاح همراه باشید 🆔 @meftahandishe_com

📍نقش احکام وضعی در نظام‌سازی فقهی / مراتب حکم و تأثیر آن بر استنباط فقهی 🔺#گزارش_اختصاصی پایگاه خبری علوم انسانی مفتاح از مدرسه تابستانه دارالعلم با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین محمدمهدی قائینی، استاد درس خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم؛ 🔹همه‌ی احکام، اموری اعتباری هستند و وجود عینی و خارجی ندارند؛ هرچند ممکن است مبادی آن‌ها (مثل مصالح و مفاسد) واقعی باشند، خصوصاً در دیدگاه عدلیه که احکام را تابع مصالح و مفاسد واقعی در متعلَّقات می‌دانند. با این حال، حتی در این نگاه نیز، قوام و ذات حکم متقوم به آن مبادی نیست. در دیدگاه اشعری هم که حکم را تابع مصلحت نمی‌داند، باز هم حکم صرفاً یک اعتبار مفروض است. 🔹بنابراین، ماهیت حکم صرف اعتبار است که ممکن است ناظر به فعل مکلف (مثل نماز) یا موضوعات خارجی (مثل طهارت و نجاست) باشد. و همه‌ی اعتباراتی که خارج از پنج‌گانه‌ی تکلیفی قرار می‌گیرند، در زمره احکام وضعی‌اند، که دامنه‌ی آن‌ها قابل شمارش نیست. این تعریف، مبنای ورود به بحث مراتب حکم را فراهم می‌سازد. 🔹فقهایی چون شیخ طوسی در گذشته نشان دادند که فقه شیعه با پایبندی به اصول خود می‌تواند به تمامی مسائل جدید پاسخ دهد، بدون نیاز به قیاس و استحسان. نمونه‌ی معاصر آن، مرحوم شیخ حسین حلی است که با همان منطق سنتی در مسائل مستحدثه مانند بیمه، سفته، چک، و معاملات نوپدید فقهی نظر داده است. 🌐 متن گزارش: https://ihkn.ir/?p=42524 _ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ #فقه #مشهد 🔳 با پایگاه خبری علوم انسانی مفتاح همراه باشید 🆔 @meftahandishe_com

📍شماره سوم نشریه اینترنتی دارالعلم منتشر شد 🔷 با گفتارها و مباحثی از اساتید عالی‌قدر: ♦️سیدان ♦️میرباقری ♦️بهجة العطار ♦️حکمت‌نیا ♦️ارسطا ♦️علاسوند ♦️میرخانی 💻 لینک دانلود: https://ihkn.ir/wp-content/uploads/2025/07/DARALELM.pdf _ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ #فقه #نشر #قم 🔳 با پایگاه خبری علوم انسانی مفتاح همراه باشید 🆔 @meftahandishe_com

🔰 منطقه‌الفراغ در نظام اسلامی از منظر شهید صدر و نقد آن بر اساس نظریه اندیشه مدون 🔻 آیت الله مهدی هادوی تهرانی در درس خارج « مکتب و نظام قضایی اسلام» مطرح کرد؛ 🔹شهید آیت‌الله سید محمدباقر صدر (رضوان‌الله‌علیه) مفهومی را با عنوان «منطقة‌الفراغ» معرفی می‌کند. به اعتقاد ایشان، در برخی حوزه‌ها، تشریع مستقیمی از سوی شارع مقدس وجود ندارد. این بخش از زندگی را ایشان با عنوان منطقة‌الفراغ نام‌گذاری می‌کند؛ یعنی منطقه‌ای که از تشریع مستقیم خالی است و احکام آن به عهده ولی امر گذاشته شده است 🔹به نظر می رسد شهید صدر، همان‌طور که در آثارش نشان می‌دهد، تحت تأثیر مبانی و روش علامه طباطبایی بوده است. به عنوان نمونه کتاب به ویژه «فلسفتنا» متأثر از کتاب روش رئالیسم است. از این رو، برخی از تعابیر و ساختارهای نظری وی نیز از نگاه نگارنده، متأثر از علامه طباطبایی است. 🔹در «نظریه اندیشه مدون»، بین مکتب و نظام تفاوت روشنی وجود دارد. آنچه شهید صدر در قالب مکتب معرفی می‌کند، در واقع ترکیبی از عناصر جهان‌شمول (ثابت) و عناصر موقعیتی (متغیر) است؛ در حالی‌که در «نظریه اندیشه مدون»، مکتب صرفاً شامل عناصر جهان‌شمول است و عناصر موقعیتی به نظام یا سازوکار مربوط می‌شود. این تمایز از آن جهت مهم است که عناصر جهان‌شمول تغییرناپذیرند و در همه زمان‌ها و مکان‌ها اعتبار دارند؛ در حالی‌که عناصر موقعیتی، بسته به شرایط و مقتضیات زمان، شکل متفاوتی به خود می‌گیرند. 🌐 متن کامل درس: https://ihkn.ir/?p=42663 _ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ #فقه #گزارش_خبری #قم 🔳 با پایگاه خبری علوم انسانی مفتاح همراه باشید 🆔 @meftahandishe_c

🔰صواریخ ولایة الفقیه! ما هی ولایة الفقیه و مَن هو الولي الفقیه⁉️ 📽 سماحه آیة الله الشیخ محمد حسین ملک زاده: 🔹 فی هذه الأیام نسمع کثیراً هنا و هناك عن ولایة الفقیه و دولة الفقیه و صواریخ ولایة الفقیه التی دکّت الکیان الصهیونی و دمرته 🔹المراد بولایة الفقیه هو زعامة الفقیه و قیادته الدینیة و الإجتماعیة و السیاسیة 🔹فقیه و هو عالم المجتهد و القادر علی إستنباط الشریعة تعالیم الإسلامیة و المعارف الإلهیة من القرآن الکریم و السنة الشریفة _ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ #فقه #قم 🔳 با پایگاه خبری علوم انسانی مفتاح همراه باشید 🆔 @meftahandishe_com

🔰 تقليد الأعلم في فقه السياسة و الحكومة 📽 سماحه آیة الله الشیخ محمد حسین ملك زاده: 🔸بالنسبة إلی مرجعيّة التقليد و المرجعيّة لأخذ الفتوی فحسب، يمكن أن يقال إنّه لو قلنا بأمرين، و هما: أوّلاً: شرطيّة الأعلميّة في المرجعيّة و ثانياً: إمكان التبعيض في المرجعيّة 🔸فالمتحصّل منهما تعيّنُ التقليد في مسألةٍ خاصّةٍ أو بابٍ أو كتابٍ خاصٍّ فقهيّ، من فقيهٍ هو أعلم من سائر الفقهاء في تلك المسألة أو ذاك الباب أو الكتاب، مع عدم تقليده في غيره من المسائل أو الأبواب و الكتب التي ليس فيها هو الأعلم من السائرين. و ليكن المسألة أو الباب أو الكتاب مرتبطاً بالأمور السياسيّة و الحكوميّة و الدَّوليّة، فالمتعيّن تقليد الأعلم فيه. _ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ #فقه #گزارش_اختصاصی #قم 🔳 با پایگاه خبری علوم انسانی مفتاح همراه باشید 🆔 @meftahandishe_com

🔰 منطقه‌الفراغ در نظام اسلامی از منظر شهید صدر و نقد آن بر اساس نظریه اندیشه مدون 🔻 آیت الله مهدی هادوی تهرانی در درس خارج « مکتب و نظام قضایی اسلام» مطرح کرد؛ 🔹شهید آیت‌الله سید محمدباقر صدر (رضوان‌الله‌علیه) مفهومی را با عنوان «منطقة‌الفراغ» معرفی می‌کند. به اعتقاد ایشان، در برخی حوزه‌ها، تشریع مستقیمی از سوی شارع مقدس وجود ندارد. این بخش از زندگی را ایشان با عنوان منطقة‌الفراغ نام‌گذاری می‌کند؛ یعنی منطقه‌ای که از تشریع مستقیم خالی است و احکام آن به عهده ولی امر گذاشته شده است 🔹به نظر می رسد شهید صدر، همان‌طور که در آثارش نشان می‌دهد، تحت تأثیر مبانی و روش علامه طباطبایی بوده است. به عنوان نمونه کتاب به ویژه «فلسفتنا» متأثر از کتاب روش رئالیسم است. از این رو، برخی از تعابیر و ساختارهای نظری وی نیز از نگاه نگارنده، متأثر از علامه طباطبایی است. 🔹در «نظریه اندیشه مدون»، بین مکتب و نظام تفاوت روشنی وجود دارد. آنچه شهید صدر در قالب مکتب معرفی می‌کند، در واقع ترکیبی از عناصر جهان‌شمول (ثابت) و عناصر موقعیتی (متغیر) است؛ در حالی‌که در «نظریه اندیشه مدون»، مکتب صرفاً شامل عناصر جهان‌شمول است و عناصر موقعیتی به نظام یا سازوکار مربوط می‌شود. این تمایز از آن جهت مهم است که عناصر جهان‌شمول تغییرناپذیرند و در همه زمان‌ها و مکان‌ها اعتبار دارند؛ در حالی‌که عناصر موقعیتی، بسته به شرایط و مقتضیات زمان، شکل متفاوتی به خود می‌گیرند. 🌐 متن کامل درس: https://ihkn.ir/?p=42663 _ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ #فقه #گزارش_خبری #قم 🔳 با پایگاه خبری علوم انسانی مفتاح همراه باشید 🆔 @meftahandishe_c

🔰 بررسی نقش عقل و نقل در استکشاف و تبعیت احکام از مصالح و مفاسد 🔻 آیت الله علیرضا اعرافی مدیر حوزه های علمیه کشور در درس خارج خود مطرح کرد؛ ▫️بحث اول این است که بر اساس دیدگاه عدلیه در فلسفه اخلاق، احکام تابع مصالح و مفاسدند و حکم نمی‌تواند خود ملاک‌ساز باشد. این بخش، بحثی عقلی است. اما در مرحله دوم، که بحثی نقلی است، می‌پذیریم که ملاک گاهی در جعل حکم، گاهی در مسیر عمل (مصلحت سلوکیه) و گاهی در ذات متعلق قرار دارد. ▫️بحث دوم اما به این می‌پردازد که این مصالح و مفاسد می توانند در جعل، در سلوک، یا در متعلق باشند. اینجا عقل به تنهایی کافی نیست و نیازمند ظهورات و ادله نقلی هستیم. شواهد روایی نشان می‌دهد که اصل در احکام این است که حکم تابع ملاک است و اصل امتحان یک ملاک است حال عیبی ندارد که حکمی را بگوید؛ ولو اینکه ملاکی در متعلقش نیست. ▫️برای اینکه از بسیاری از گزاره‌ها عبور و به گزاره‌هایی برسیم که قابل مقایسه با گزاره‌های علوم انسانی یا سایر علوم باشند، لازم است هر دو مسیر را طی کنیم. بحث اول کاملاً عقلی است؛ البته مانعی ندارد در بحث عقلی، دلیلی نقلی نیز مطرح شود که مؤید آن باشد، اما اگر دلیل نقلی نباشد، عقل به تنهایی قادر به حل مسئله خواهد بود. متن گزارش: https://ihkn.ir/?p=42764 _ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ #فقه #گزارش_خبری #قم 🔳 با پایگاه خبری علوم انسانی مفتاح همراه باشید 🆔 @meftahandishe_com