هدایت شده از mesaghمیثاق
⭕️ تزکیه چیست و برای رسیدن به آن چه باید کرد؟ (بخش اول)
🔸 #تزکیه در اصل به معنی نمو و رشد دادن است و برای رسیدن به آن اول #تهذیب_نفس از بدی‌ها، یعنی تصفیه دل از اخلاق زشت و اجتناب از گناه، و دوم پرورش و #تکمیل_نفس به وسیله تحصیل علوم و معارف حقه و فضائل و مکارم اخلاق و انجام عمل صالح لازم است.
🔹 #تزکیه در اصل به معنی نمو و رشد دادن است، سپس این واژه به معنی تطهیر و پاک کردن آمده است. [۱] #قرآن_مجید پس از یازده سوگند می‌فرماید: سوگند به همه این‌ها که هرکس #نفس خود را #تزکیه کند، رستگار است و هرکس نفس خود را آلوده ساخت، (از لطف خدا) محروم گشت. [شمس، ۹ و۱۰] قرآن مجید هدف پیامبران را تزکیه و پرورش نفوس ذکر کرده است. [آل عمران، ۱۶۴] این موضوع به صورت عناوین دیگر، مانند #تهذیب_نفس یا #خودسازی در کلمات بزرگان به چشم می‌خورد. بطور کلی در یک کلمه می‌توان #تزکیه را پالایش نفس از رذایل اخلاقی و اتصاف به #فضائل_اخلاقی دانست.
🔹برای رسیدن به تزکیه بعضی از بزرگان دو مرحله پیشنهاد کرده‌اند: ۱) تهذیب نفس از بدی‌ها یعنی تصفیه‌ی دل از اخلاق زشت، و اجتناب از گناه. این عمل را تصفیه و تخلیه هم می‌نامند. ۲) پرورش و تکمیل نفس به وسیله تحصیل علوم و معارف حقه و فضائل و مکارم اخلاق و انجام عمل صالح. این عمل را تحلیه هم می‌گویند، یعنی پرورش و تکمیل و آرایش دادن. [۲] البته قبل از تخلیه و تحلیه، باید انسان ضعف خود را بشناسد. راه‌های تشخیص نقاط ضعف عبارتند از: ۱) تقویت عقل؛ ۲) تفکر قبل از عمل؛ ۳) بدبینی به نفس (خود بین نبودن)؛ ۴) مراجعه به طبیب روحانی؛ ۵) مراجعه به دوست دانا؛ ۶) از عیب دیگران پند گرفتن. #ادامه_دارد...
پی نوشت ها:
[۱] تفسیرنمونه، ج۲۷، ص۴۷، به نقل از مفردات
[۲] ابراهیم امینی، خود سازی، ص ۴۶-۴۷
نویسنده: سجاد شمس الدینی
برگرفته از مرکز ملی پاسخگویی به مسائل دینی
منبع: وبسایت‌رهروان‌ولایت
#تزکیه #تهذیب #نفس
هدایت شده از mesaghمیثاق
⭕️عفت نفس چگونه به دست می آید؟ (بخش دوم و پایانی)
💠اقدامات لازم برای تزکیه نفس و دوری از گناه
🔹«مشارطه»؛ در اوّل روز انسان با خود شرط کند که امروز بر خلاف امر الهی رفتار نکند.
🔹«مراقبه»؛ انسان در طول روز مراقب اعمال خود باشد. این مرحله از مهم‌ترین عوامل رشد و تربیت نفس و دوری از گناه به شمار می‌رود. قرآن مجید بر این نکته تأکید دارد که خداوند بر احوال و اعمال شما نظارت دارد: «...إِنَّ اللهَ كَانَ عَلَيْكُمْ رَقِيبًا؛ [نساء، ۱] ...که خدا مراقب اعمال شماست». کسی که از آیه فوق درس گرفته باشد، همواره خداوند را ناظر بر کارهای خود می‌داند و از #غفلت و #گناه اجتناب می‌وزرد و این امر سبب رشد و بالندگی نفس می‌گردد و در این مسیر صبر خواهد ورزید.
🔹«محاسبه»؛ برای تزکیه نفس لازم است از اعمال روزانه #حسابرسی به عمل آید. امام علی (ع) می‌فرماید: «هرکس #نفس خود را به حساب بکشد، بر عیوبش واقف می‌گردد و به گناهانش پی می‌برد، پس از گناهانش توبه میکند و عیوبش را اصلاح می‌نماید». [مستدرک الوسائل، ج ۱۲، ص ۱۵۴] و اگر این محاسبه و اعمالی که را که انجام داده است را در جایی ثبت کند و هر شب به آن رسیدگی کند، خواهد فهمید بعد از چند روزی که چه گناهی را بیشتر مرتکب شده است، و نقطه قوت و ضعف نفس خویش را بهتر می‌داند و برای رفع آن موفق تر می‌تواند عمل کند و این نکته در رشد نفس بسیار موثر است و یک خودآگاهی روشنی، فرد، نسبت به خود پیدا میکند.
🔹«مؤاخذه و مجازات»؛ پس از محاسبه لازم است، نفس به خاطر عمل زشتی که انجام داده، تنبیه و مجازات شود تا از تکرار آن جلوگیری گردد. در آغاز، نفس خودمان را مورد خطاب و تهدید قرار دهیم که: من تصمیم گرفته‌ام که فلان گناه را ترک کنم، اگر در این کار با من همکاری نکنی و مرتکب گناه شوی، فلان مجازات را درباره‌ات اجرا می‌کنم. مثلاً اگر به نامحرم نگاه کنی، یک روز روزه می‌گیرم. اولیای الهی به منظور تنبیه و تأدیب خویش، تکالیف و انجام اموری را برخود الزام می‌کردند. از قبیل شب زنده داری، گرسنگی، روزه داری، کم گویی، اطعام و غیره. امام علی (ع) می‌فرماید: «گرسنگی برای به اسارت در آوردن نفس و شکستن عادت‌های بد، کمک خوبی است». [غررالحکم، ص ۷۷۳]
🔹«دعا و توسل»؛ کمک و استعانت از خداوند، در رشد و تهذیب نفس ضروری است؛ زیرا بدون استعانت از خداوند متعال هیچ کسی نمی تواند در این مسیر موفق شود، و توسل به ائمه هدی علیهم السلام بسیار موثر، بلکه لازم است. هنگامی که پیراهن حضرت یوسف (ع) شفاء می‌دهد، یک نظر و توجه امام زمان (عج) که جانها به فدایش باد چه خواهد کرد.
🔹«پایداری»؛ هیچ صفتی یکباره در وجود آدمی پدید نمی آید و از بین نمی‌رود. برای اینکه دچار گناه نشویم، لازم است به مواردی که در بالا ذکر شد توجه و تأمل کنیم؛ و اینکه بر اثر مداومت به انجام ندادن گناه، ملکه ترک گناه در نفس ما پدید می آید و دیگر به راحتی از #گناه فاصله می‌گیریم. البته در ابتدا مشکل به نظر می‌رسد، اما بعد از گذشت مدتی به خوبی تغییراتی را در خود می توان مشاهده کرد، که لازمه این موفقیت و سعادت، پایداری انسان است. هنگامی این پایداری از ما سر می‌زند که به کار و برنامه خود ایمان و اعتقاد کامل داشته باشیم. دیگر اینکه به پیامد دوری از گناه که همان رسیدن به کمال و سعادت حقیقی خود در این دنیا و بهشت و قرب الهی در آخرت است، فکر کنیم؛ و نکته آخر اینکه بدانیم ما نهایتا صد سال در این دنیا می‌خواهیم زندگی کنیم، و برای همیشه از این دنیا می رویم، و تا بی نهایت در آخرت خواهیم بود. توجه به این امور عزم و اراده و قدرت ما را در ترک گناه تضمین خواهد کرد ان شاء الله.
منبع: وبسایت پرسمان
#عفت #تقوا #نفس #گناه