✨🔸✨🔸✨🔸✨🔸✨ ✨ ⭕️طبق روایات و تفاسیر اهل سنت #آيه_انفاق در شأن چه کسی نازل شده است؟ 🔷در آيه ۲۷۴ سوره «بقره» میخوانیم: «اَلَّذينَ يُنْفِقُونَ اَمْوالَهُمْ بِاللَّيلِ وَ النَّهارِ سِرّاً وَ عَلانِيَةً فَلَهُمْ اَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ لَاخوفٌ عَلَيْهِمْ وَ لَا هُمْ يَحْزَنُونَ؛ كسانى كه #اموال_خود را شب يا روز، پنهان يا آشكار انفاق مى كنند، مزدشان نزد پروردگارشان [محفوظ] است؛ نه ترسى بر آنهاست و نه اندوهگين مى شوند». بدون شك مفهوم آيه كلّى و جامع است و تشويق به انفاق در راه خدا در اشكال مختلف است، آشكارا و پنهان، در شب و روز و به كسانى كه انفاق مى كنند بشارت عظيمى مى دهد که هم پاداششان نزد پروردگارشان بزرگ است و هم [اين كه] خوف و اندوهى از گذشته و آينده نخواهند داشت؛ ولى از #روايات_اسلامى استفاده مى شود كه #فرد_شاخص_آن، #امیرالمؤمنین #امام_على (ع) است؛ زيرا در #شأن_نزول اين آيه، #روايات_بسيارى وارد شده كه نشان مى دهد نخستين بار درباره #امام_على (ع) نازل گشت. 🔷ابن عبّاس مى گويد: اين آيه درباره #على_بن_ابيطالب (ع) نازل شد او فقط #چهار_درهم داشت، درهمى را در #شب، درهمى را در #روز، درهمى را #آشكارا و درهمى را #پنهان در راه خدا انفاق كرد. #رسول_خدا (ص) فرمود: «ما حَمَلَكَ عَلى هذا؟؛ چه چيز تو را بر اين كار واداشت؟»، عرض كرد: «حَمَلَنى عَلَيْها رَجاءَ اَنْ اَسْتَوجِبُ عَلَى اللهِ ماوَعَدَنى؛ براى اين بود كه وعده اى را كه خدا به من داده است استحقاق پيدا كنم»، #رسول_خدا (ص) فرمود: «اَلا ذلِكَ لَكَ؛ آگاه باش كه اين وعده درباره تو تحقّق يافت»، در اين هنگام #آيه_فوق نازل گشت. اين حديث را حاكم حسكانى در «شواهد التنزيل» به اضافه هفت حديث ديگر! به همين مضمون از طرق مختلف آورده است. [۱] 🔷سيوطى در «الدّرالمنثور» از طرق متعدّد، همين مضمون را از ابن عبّاس نقل مى كند، كه اين #آيه درباره #على_بن_ابيطالب (ع) نازل شده، #حضرت_علی (ع) چهار درهم داشت، درهمى را در شب، درهمى را در روز، درهمى را پنهان و درهمى را آشكارا انفاق كرد و اين آيه نازل شد. [۲] معنى اين حديث آن است كه #امام_على (ع) براى جلب #خشنودى_خداوند بوسیله #مسأله_انفاق از هر درى وارد مى شد؛ اوّلا: آنچه در بساط داشت در راه خدا #انفاق كرد، ثانياً در شب و در #حال_مختلف (پنهان و آشكار) #انفاق كرد و در روز نيز در دو حالت مختلف (پنهان و آشكار) انفاق نمود. اين ايثار و اخلاص آميخته با اشتياق فراوان براى جلب رضاى خداوند از هر طريق ممكن، مقبول درگاه الهى واقع شد و آيه شريفه نازل گشت. از كسانى كه روايت فوق را نقل كرده اند، محبّ الدين طبرى در «ذخائر العقبى» و سبط بن جوزى در «تذكره» و علامه گنجى در «كفاية الطّالب» و مفسّر معروف قرطبى در تفسيرش و گروهى ديگر اين حديث را به عين همان عبارت يا با تفاوت مختصرى در كتاب هاى خود آورده اند. 🔷شبلنجى در «نورالابصار» و شيخ سليمان قندوزى در «ينابيع المودة» نيز آن را ذكر كرده اند. نويسنده فضائل الخمسه در كتاب خود اين حديث را از گروه ديگرى نيز نقل مى كند از جمله ابن اثير در «اسد الغابه» و ابن حجر در «الصّواعق المحرقه» و واحدى در «اسباب النّزول». اين احاديث را با جمله اى از ابن ابى الحديد معتزلى پايان مى دهيم: او به هنگام برشمردن #صفات_والاى #امام_علی (ع) هنگامى كه به مسأله جود و سخاوت مى رسد، بعد از اشاره به آيات سوره «هَل آتى» مى گويد: «وَ رَوَى الْمُفَسِّرونَ اَنَّهُ لَم يَمْلِكْ اِلاّ اَرْبَعَةَ دَراهِمَ، فَتَصَدَّقَ بِدِرْهَم لَيْلا، وَ بِدِرْهَمِ نَهاراً، وَ بِدِرْهَمِ سِرّاً، وَ بِدِرْهَمِ عَلانِيَةً، فَاَنْزِلَ فيهِ اَلَّذينَ يُنْفِقُونَ اَمْوالُهُمْ...؛ مفسّران نقل كرده اند كه #على (ع) فقط #چهار_درهم داشت، درهمى را در #شب و درهمى را در #روز، درهمى #پنهانى و درهمى #آشكار #انفاق كرد و خداوند اين آيه را درباره او نازل فرمود». [۳] اين تعبير نشان مى دهد كه مسأله در ميان مفسّران مورد اتفاق يا لااقل مشهور است. پی نوشت: [۱] شواهد التنزيل لقواعد التفضيل، حسكانى، عبيدالله بن احمد، تحقيق: محمودى، محمد باقر، سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامى، ۱۴۱۱ ق، چ اول، ج ‏۱، ص ۱۴۰ [۲] الدر المنثور فى تفسير المأثور، سيوطى، جلال الدين، كتابخانه آية الله مرعشى نجفى، قم، ۱۴۰۴ ق، ج ‏۱، ص ۳۶۳ [۳] شرح نهج البلاغة، ابن أبي الحديد، محقق / مصحح: محمد ابراهيم‏، کتابخانه آية الله مرعشي نجفي‏، قم،‏ ۱۴۰۴ ق، چ اول، ج ‏۱، ص ۲۱، (القول فى نسب أمير المؤمنين علی(ع) و ذكر لمع يسيرة من فضائله). 📕پیام قرآن، مکارم شیرازی، ناصر، با همکاری جمعی از فضلا و دانشمندان، دارالکتب الاسلامیه، تهران، ۱۳۸۶ ش، چ ششم، ج ۹، ص ۳۷۵ منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت) #امام_علی #امیرالمؤمنین #علی