🔻#سیاسی
✍ دکتر #جواد_سلیمانی
این بند از #توافقنامه را که #رسول_خدا پذیرفت، خیلی از اصحاب ناراحت شدند به طوری که به حضرت اعتراض کردند و به رسول خدا گفتند مگر شما رسول خدا نیستید؟ مگرما #مسلمان نیستیم؟ مگر قریش مشرک نیستند؟ پس چرا با صلح، یک لکه ننگی را بر دامان ما میگذارید، آن هم پذیرش این ماده؟
پیامبر ص فرمودند : .......
♨️ ادامه مطلب 👇 www.partosokhan.ir
https://eitaa.com/mesagh
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️ #الگو_بودن #حضرت_زهرا سلام الله عليها برای انسانها (بخش دوم)
🔶تمام جهات و لحظات زندگى #حضرت_زهرا (س) #الگو و #سرمشق برای همه انسانها است؛ چنانکه #رسول_الله (ص) را خداوند در قرآن سرمشق و اسوه معرفی نمود، #دختر_گرامیش نیز #اسوه همه انسانهای حقیقتجو و موحد است.
💠رفتار با فرزند
🔷با كمى دقت در #برخورد_عاطفى و منطقى #حضرت_زهرا (س) در مى يابيم كه آن بانوى بزرگوار، در #ساختن_روح و #شخصيت_فرزندان گرامى اش، از ابزارى بسيار ظريف و دقيق استفاده كرده است، كه بسيارى از آنها در حال حاضر، ميان روانشناسان تربيتى مورد بحث و بررسى قرار گرفته و خبرگان اين فن، به نتايج مثبت آن ايمان آورده اند. بى شك، اين توفيق بى نظير در #تربيت_كودكان، ناشى از #معرفت_عميق و صحيحى است كه #اسلام در مورد انسان، ارائه داده است. بنابراين اگر بگوئيم هر مكتبى به اندازه شناخت درستى كه از انسان دارد، در نظام تربيتى خود، به توفيقاتى دست مى يابد، سخن به گزاف نگفته ايم و چون اين #دین_آسمانى و الهى #اسلام از #كاملترين و واقع بينانه ترين #شناخت، در مورد #انسان برخوردار است، بيشترين توفيق را در قضيه #تربيت_نسل بدست آورده است.
🔷 #روش_تربيتى و اخلاقى #حضرت_فاطمه (س) بهترين شيوه، و تجربه براى ساختن #نسلى_پاك و سعادتمند است. از اين رو جا دارد كه پيروان و ارادتمندان مكتب اسلام، با به كار بستن شيوه ها و ظرايف تربيتى آن حضرت در رشد و تربيت نسلى پاك، و پيشرو همت نموده، سعادت دنيا و آخرت فرزندان خود را بيمه كنند. #روح_انسان به گونه اى ساخته شده كه نياز به #محبت و عطوفت، يكى از اساسى ترين نيازهاى روحى او محسوب مى شود، بدين جهت #كودكان محروم از اين نياز فطرى، دچار كمبودها و مشكلات روانى، و گاه نواقصى جسمى خواهند شد. #حضرت_فاطمه (س) كه خود از سرچشمه محبت و عطوفت #رسول_خدا (ص) سيراب گشتند، و قلبش كانون محبت به همسر و فرزندان خود بوده، در اين جهت نيز #وظيفه_مادرى خود را به بهترين شكل انجام مى داد.
🔷سلمان مى گويد: روزى #فاطمه_زهرا (س) را ديدم كه مشغول آسياب بود. در اين هنگام، فرزندش #حسين (ع) گريه مى كرد، و بى تاب بود؛ عرض كردم براى كمك به شما آسياب كنم، يا بچه را آرام نمايم؟ ايشان فرمود: «من به آرام كردن فرزند اولى هستم، شما آسياب را بچرخانيد». [۱] از جمله مواردى كه در شيوه تربيت #حضرت_زهرا (س) جايگاه خاصى داشت، تحرك و بازى كودكان بود. اين فعاليت و تكاپو مقدارى براى سلامتى و رشد مناسب كودك، ضرورى است كه حتى براى تشويق آن ها به تحرك و بازى، بزرگترها نيز بايد تن به بازى و جست و خيز بدهند. نقل شده است كه #حضرت_زهرا (س) با فرزندش #حسن (ع) بازى مى كرد و او را بالا مى انداخت و مى فرمود: «پسرم #حسن (ع)، مانند پدرت باش. ريسمان ظلم را از حق بركن. خداى را بپرست كه صاحب نعمتهاى متعدد است، و هیچ گاه با صاحبان ظلم و تعدی دوستی مکن». #ادامهدارد...
پی نوشت
[۱] انصارى، عذرا، جلوه هاى رفتارى حضرت زهرا، قم، دفتر تبليغات اسلامى، ص ۳۹
نویسنده: امیر علی حسنلو
منبع: مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه های علمیه
#حضرت_فاطمه #حضرت_زهرا #فاطمه #زن #فرزند #تربیت #تربيت_فرزند #روش_تربیتی
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️ #الگو_بودن #حضرت_زهرا سلام الله عليها برای انسانها (بخش سوم و پایانی)
🔶تمام جهات و لحظات زندگى #حضرت_زهرا (س) #الگو و #سرمشق برای همه انسانها است؛ چنانکه #رسول_الله (ص) را خداوند در قرآن سرمشق و اسوه معرفی نمود، #دختر_گرامیش نیز #اسوه همه انسانهای حقیقتجو و موحد است.
💠رفتار با مردم
🔷يكى از نقش آفرينى هاى درخشان #حضرت_فاطمه (س) #بالا_بردن #فرهنگ_جامعه، رشد فكر و #انديشه_مردم و رفع مشكلات و شبهات آنان است. آن حضرت از مسائل ساده گرفته، تا #پيچيده_ترين_مشكلات را #پاسخگو بود، و اين ميسّر نبود، مگر با #احاطه_علمى، #قوت_فكرى و #همت_بلند ايشان. اين #بانوى_بزرگ_اسلام، زجر تبليغ و رنج تعليم و تربيت را تحمل نموده، چون #مشعلى_فروزان در راه #هدايت_جامعه، نورافشانى كرده و با سوختن خود به دل و جان مردم، گرمى بخشيد و پاسدارى از ارزشها و مفاخر اصيل، #مبارزه پيگير با #بدعتها، #جهل، كجروى ها و ركود جامعه را خط مشى خود قرار داد. از اين رو #امت نيز بايد، هر چه بيشتر به مقام و حقوق رهبر خود آگاه گردد و خود را چون شاگردى فروتن، در برابر او احساس كند، و به دامان او چنگ زند، از نقص به كمال، و از ضعف به قدرت، و از ظلمت به نور برسد. #حضرت_فاطمه (س) نمونه كامل اين مقصود است. ايشان از كودكى در متن اجتماع به سر برده، و با مردم همدم و همدرد بوده است. اين بانو رابطه اى صميمانه و عالمانه با ياران خود داشت.
🔷زنى به خدمت #حضرت_زهرا (س) رسيد و عرض كرد: مادر پير و ناتوانى دارم كه در نماز بسيار اشتباه مى كند، مرا فرستاده تا از شما بپرسم كه چگونه نماز بخواند. آن حضرت فرمود: «هر چه مى خواهى بپرس. آن زن سؤالات خود را مطرح كرد، تا به ده سؤال رسيد و حضرت، با روى گشاده جواب داد. زن از زيادى پرسش خود، شرمنده شد و گفت: شما را بيش از اين زحمت نمى دهم. #حضرت_فاطمه (س) فرمودند باز هم بپرس. آن گاه براى تقويت روحيه وى چنين فرمود: اگر به كسى كارى واگذار كنند، براى مثال از او بخواهند كه بار سنگينى را به ارتفاع بلندى حمل كنند و در برابر اين كار صد هزار دينار به او جايزه بدهند، آيا او با توجه به آن پاداش احساس خستگى مى كند؟ زن جواب داد نه. آن حضرت فرمود: من در مقابل پرسشى كه جواب مى گويم، از خدا پاداشى به مراتب بيشتر دريافت مى كنم و هرگز ملول و خسته نمى شوم. از #رسول_خدا (ص) شنيدم كه روز قيامت دانشمندان اسلام در برابر خدا حاضر مى شوند و به اندازه علم و تلاش و كوششى كه در راه آموزش و هدايت مردم داشته اند، از خداى خود پاداش مى گيرند». [۱]
🔷نتیجه اینکه براى رسيدن به #جامعه_متعالى كه در آن جامعه #شخصيت_زن، به #جايگاه_حقيقى خود برسد، #الگوى_پذيرى از #اسوه_زنان_عالم #حضرت_زهرا (س) ضرورى است، تا با نگاه كردن #زن به زندگى سراسر عبرت حضرت، مثل روش #همسردارى، #تربيت_فرزندان، كيفيت برخورد با مردم و اجتماع، چگونگى حضور در جامعه و فعاليت هاى اجتماعى، خود را در راستاى رفتار آن بزرگوار قرار داده، تا به شأن و منزلت حقيقى نايل آيد.
پی نوشت
[۱] بحارالانوار، ج ۲، ص ۳
نویسنده: امیر علی حسنلو
منبع: مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه های علمیه
#حضرت_فاطمه #حضرت_زهرا #فاطمه #زن #زنان #مقام_زن
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️کدام یک از آیات قرآن به #آيه_حكمت معروف است و در شأن چه كسی نازل شده است؟
🔷در آيه ۲۶۹ سوره «بقره» مى خوانيم: «يُؤتِى الْحِكْمَةَ مَنْ يَشاءُ وَ مَنْ يُؤتَ الْحِكْمَةَ فَقَدْ اوتِىَ خَيْراً كثيراً؛ خداوند #دانش و #حكمت را به هركس بخواهد [و شايسته باشد] مى دهد و به هر كس دانش داده شود خير فراوانى داده شده است». حاكم حسكانى در «شواهد التنزيل» از ربيع بن خيثم نقل مى كند كه نام #على (عليه السلام) را نزد او بردند، گفت: «لَمْ اَرِهِم يَجِدُونَ عَلَيْهِ فى حُكْمِهِ وَ اللهُ تَعالى يَقُول وَ مَنْ يُؤتَ الْحِكْمَةَ فَقَدْ اوتِىَ خَيْراً كَثيراَ؛ نديدم كسى از مردم بتواند ايرادى بر حكم و داورى آن حضرت بگيرد و خداوند متعال مى گويد كسى كه دانشى به او داده شده است خير فراوانى به او داده شده است». [۱]
🔷در همان كتاب چند حديث ديگر به همين معنى يا نزديك به آن نقل شده است. در ضمن از ابن عباس نيز نقل مى كند كه #پيامبر_اكرم (ص) فرمود: «مَن اَرادَ اَن يَنْظُرَ اِلى اِبْراهِيْمَ فى حِلْمِهِ وَ اِلى نُوْحِ فى حِكْمَتِهِ وَ اِلى يُوسُفَ فى اِجْتِماعِهِ فَلْيَنْظُر اِلى عَلىِّ بْنِ اَبى طالِب؛ كسى كه مى خواهد به ابراهيم در حلمش، و به نوح در حكمتش، و به يوسف در مردم داريش بنگرد؛ نگاه به #على_بن_ابیطالب (ع) كند». [۲]
🔷و در جاى ديگر از ابى العمراء نقل مى كند كه: ما نزد پيامبر (ص) بوديم، #على (ع) به سوى ما آمد، #رسول_خدا (ص) فرمود: «مَنْ سَرَّهُ اَنْ يَنْظُرَ اِلى آدَمَ فى عِلْمِهِ وَ نُوح فى فَهْمِهِ وَ اِبْراهيمَ فى خُلَّتِهِ فَلْيَنْظُر اِلى عَلِىِّ بْن اَبيطالب؛ كسى كه خشنود مى شود كه به آدم (ع) در علمش نگاه كند و به نوح (ع) در فهمش و به ابراهيم در مقام خليل اللّهي اش پس نگاه به #على_بن ابیطالب (ع) كند [كه همه اين صفات در او جمع است]». [۳] و نيز از عبدالله بن عباس نقل مى كند كه نزد رسول خدا (ص) بودم، درباره #على (ع) از او سؤال شد فرمود: «قُسِّمتِ الْحِكْمَةُ عَشَرَةِ اَجْزاءَ فَاُعْطِىَ عَلى تِسْعَةُ اَجْزاءَ وَ اُعْطِىَ النّاسُ جُزْءً واحِداً؛ #دانش و #حكمت به ده قسمت تقسيم شده، نه قسمت آن به #على (ع) داده شده و يك قسمت آن به همه مردم». [۴]
🔷اين تعبيرات به خوبى نشان مى دهد كه در #امت_اسلامى بعد از #پيامبر_اكرم (ص) كسى در #علم و #دانش و #حكمت، به پاى #على (ع) نمى رسد و از آنجا كه مهمترين #ركن_امامت، #علم و #حكمت است، لايقترين فرد براى #امامت و #خلافت بعد از #پيامبر_گرامى_اسلام (ص) او بوده است. در صحيح ترمذى نيز آمده است كه #پيامبر_اكرم (ص) فرمود: «اَنَا دارُ الْحِكْمَةِ وَ عَلِىٌّ بابُها؛ من خانه دانشم و #على (ع) درب آن خانه است». [۵] مسلّم است كه هر كسى بخواهد وارد خانه اى شود بايد از در وارد گردد، همانگونه كه #قرآن_مجيد نيز دستور داده است: «وَ أتُوا الْبُيُوتَ مِنْ اَبْوابِها؛ و از در خانه ها وارد شويد». [بقره، ۱۸۹] بنابراين هر كس مى خواهد به #خزائن_علم و #دانش #پيامبر_اسلام (ص) راه يابد، بايد از #على (ع) آغاز كند و كليد اين گنجينه را از او بطلبد.
پی نوشت ها:
[۱] شواهد التنزيل لقواعد التفضيل، حسكانى، عبيد الله بن احمد، تحقيق: محمد باقر محمودى، سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامى، چ اول، ۱۴۱۱ ق، ج ۱، ص ۱۳۸، [سوره بقره، آيه ۲۶۹]، ح ۱۵۰
[۲] همان، ص ۱۳۷، [سوره بقره، آيه ۲۶۹]، ح ۱۴۷
[۳] همان، ص ۱۰۰، [سوره بقره، آيه ۳۱]، ح ۱۱۶
[۴] همان، ص ۱۳۵، [سوره بقره، آيه ۲۶۹]، ح ۱۴۶
[۵] الجامع الصحيح سنن الترمذي، محمد بن عيسى أبو عيسى الترمذي السلمي، تحقيق: أحمد محمد شاكر و آخرون، دار إحياء التراث العربي بيروت، بی تا، ج ۵، ص ۶۳۷، كتاب المناقب، باب مناقب على بن ابيطالب، ح ۳۷۲۳
📕پیام قرآن، مکارم شیرازی، ناصر، با همکاری جمعی از فضلا و دانشمندان، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۸۶ ش، چ ششم، ج ۹، ص ۲۷۱
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#امام_علی #امیرالمؤمنین #علی
✨🔸✨🔸✨🔸✨🔸✨
✨
⭕️طبق روایات و تفاسیر اهل سنت #آيه_انفاق در شأن چه کسی نازل شده است؟
🔷در آيه ۲۷۴ سوره «بقره» میخوانیم: «اَلَّذينَ يُنْفِقُونَ اَمْوالَهُمْ بِاللَّيلِ وَ النَّهارِ سِرّاً وَ عَلانِيَةً فَلَهُمْ اَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ لَاخوفٌ عَلَيْهِمْ وَ لَا هُمْ يَحْزَنُونَ؛ كسانى كه #اموال_خود را شب يا روز، پنهان يا آشكار انفاق مى كنند، مزدشان نزد پروردگارشان [محفوظ] است؛ نه ترسى بر آنهاست و نه اندوهگين مى شوند». بدون شك مفهوم آيه كلّى و جامع است و تشويق به انفاق در راه خدا در اشكال مختلف است، آشكارا و پنهان، در شب و روز و به كسانى كه انفاق مى كنند بشارت عظيمى مى دهد که هم پاداششان نزد پروردگارشان بزرگ است و هم [اين كه] خوف و اندوهى از گذشته و آينده نخواهند داشت؛ ولى از #روايات_اسلامى استفاده مى شود كه #فرد_شاخص_آن، #امیرالمؤمنین #امام_على (ع) است؛ زيرا در #شأن_نزول اين آيه، #روايات_بسيارى وارد شده كه نشان مى دهد نخستين بار درباره #امام_على (ع) نازل گشت.
🔷ابن عبّاس مى گويد: اين آيه درباره #على_بن_ابيطالب (ع) نازل شد او فقط #چهار_درهم داشت، درهمى را در #شب، درهمى را در #روز، درهمى را #آشكارا و درهمى را #پنهان در راه خدا انفاق كرد. #رسول_خدا (ص) فرمود: «ما حَمَلَكَ عَلى هذا؟؛ چه چيز تو را بر اين كار واداشت؟»، عرض كرد: «حَمَلَنى عَلَيْها رَجاءَ اَنْ اَسْتَوجِبُ عَلَى اللهِ ماوَعَدَنى؛ براى اين بود كه وعده اى را كه خدا به من داده است استحقاق پيدا كنم»، #رسول_خدا (ص) فرمود: «اَلا ذلِكَ لَكَ؛ آگاه باش كه اين وعده درباره تو تحقّق يافت»، در اين هنگام #آيه_فوق نازل گشت. اين حديث را حاكم حسكانى در «شواهد التنزيل» به اضافه هفت حديث ديگر! به همين مضمون از طرق مختلف آورده است. [۱]
🔷سيوطى در «الدّرالمنثور» از طرق متعدّد، همين مضمون را از ابن عبّاس نقل مى كند، كه اين #آيه درباره #على_بن_ابيطالب (ع) نازل شده، #حضرت_علی (ع) چهار درهم داشت، درهمى را در شب، درهمى را در روز، درهمى را پنهان و درهمى را آشكارا انفاق كرد و اين آيه نازل شد. [۲] معنى اين حديث آن است كه #امام_على (ع) براى جلب #خشنودى_خداوند بوسیله #مسأله_انفاق از هر درى وارد مى شد؛ اوّلا: آنچه در بساط داشت در راه خدا #انفاق كرد، ثانياً در شب و در #حال_مختلف (پنهان و آشكار) #انفاق كرد و در روز نيز در دو حالت مختلف (پنهان و آشكار) انفاق نمود. اين ايثار و اخلاص آميخته با اشتياق فراوان براى جلب رضاى خداوند از هر طريق ممكن، مقبول درگاه الهى واقع شد و آيه شريفه نازل گشت. از كسانى كه روايت فوق را نقل كرده اند، محبّ الدين طبرى در «ذخائر العقبى» و سبط بن جوزى در «تذكره» و علامه گنجى در «كفاية الطّالب» و مفسّر معروف قرطبى در تفسيرش و گروهى ديگر اين حديث را به عين همان عبارت يا با تفاوت مختصرى در كتاب هاى خود آورده اند.
🔷شبلنجى در «نورالابصار» و شيخ سليمان قندوزى در «ينابيع المودة» نيز آن را ذكر كرده اند. نويسنده فضائل الخمسه در كتاب خود اين حديث را از گروه ديگرى نيز نقل مى كند از جمله ابن اثير در «اسد الغابه» و ابن حجر در «الصّواعق المحرقه» و واحدى در «اسباب النّزول». اين احاديث را با جمله اى از ابن ابى الحديد معتزلى پايان مى دهيم: او به هنگام برشمردن #صفات_والاى #امام_علی (ع) هنگامى كه به مسأله جود و سخاوت مى رسد، بعد از اشاره به آيات سوره «هَل آتى» مى گويد: «وَ رَوَى الْمُفَسِّرونَ اَنَّهُ لَم يَمْلِكْ اِلاّ اَرْبَعَةَ دَراهِمَ، فَتَصَدَّقَ بِدِرْهَم لَيْلا، وَ بِدِرْهَمِ نَهاراً، وَ بِدِرْهَمِ سِرّاً، وَ بِدِرْهَمِ عَلانِيَةً، فَاَنْزِلَ فيهِ اَلَّذينَ يُنْفِقُونَ اَمْوالُهُمْ...؛ مفسّران نقل كرده اند كه #على (ع) فقط #چهار_درهم داشت، درهمى را در #شب و درهمى را در #روز، درهمى #پنهانى و درهمى #آشكار #انفاق كرد و خداوند اين آيه را درباره او نازل فرمود». [۳] اين تعبير نشان مى دهد كه مسأله در ميان مفسّران مورد اتفاق يا لااقل مشهور است.
پی نوشت:
[۱] شواهد التنزيل لقواعد التفضيل، حسكانى، عبيدالله بن احمد، تحقيق: محمودى، محمد باقر، سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامى، ۱۴۱۱ ق، چ اول، ج ۱، ص ۱۴۰
[۲] الدر المنثور فى تفسير المأثور، سيوطى، جلال الدين، كتابخانه آية الله مرعشى نجفى، قم، ۱۴۰۴ ق، ج ۱، ص ۳۶۳
[۳] شرح نهج البلاغة، ابن أبي الحديد، محقق / مصحح: محمد ابراهيم، کتابخانه آية الله مرعشي نجفي، قم، ۱۴۰۴ ق، چ اول، ج ۱، ص ۲۱، (القول فى نسب أمير المؤمنين علی(ع) و ذكر لمع يسيرة من فضائله).
📕پیام قرآن، مکارم شیرازی، ناصر، با همکاری جمعی از فضلا و دانشمندان، دارالکتب الاسلامیه، تهران، ۱۳۸۶ ش، چ ششم، ج ۹، ص ۳۷۵
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#امام_علی #امیرالمؤمنین #علی
✨🌹✨🌹✨🌹✨🌹✨
🌹
⭕️خوش اخلاقی در اسلام (بخش سوم و پایانی)
🔶اگر #ایمان و عمل انسان قوی و فراوان باشد، ولی از زیباییهایی #اخلاق برخوردار نباشد، در #دنیا و به ویژه در #برزخ و #آخرت دچار مشکل میشود. #آثار_حسن_خلق که بخشی از آن در دنیا، و همه در آخرت، ظهور عینی می یابد، قابل شمارش نیست؛ چنان که در روایات آمده است: «هیچ حقیقتی در میزان عمل انسان در قیامت، سنگین تر از #حسن_خلق نیست». هیچ راهی برای تبلیغ حسنات اخلاقی، بهتر و #نافذتر از این نیست که خود انسان به #حسنات آراسته باشد.
💠 #خوش_گویی (ادب گفتار)
🔷نخستین و مهم ترین وسیله تبادل اطلاعات در بین انسان ها، #سخن_گفتن است. بنابراین، سخن گفتن، پدیده ای اجتماعی است، و اگر انسان به تنهایی زندگی میکرد، نه نیازی به حرف زدن داشت و نه انگیزه ای که او را به سخن گفتن وادارد، و حتی شاید در چنین وضعی، قادر به سخن گفتن نیز نبود. #سخن_گفتن، یکی از #نعمتهای_بزرگی است که خداوند به انسان مرحمت کرده است: «خلق الإنسان - علمه البیان» گویا به همین مناسبت، اهل منطق، #نطق را نشانه خاص و فصل ممیز انسان قرار داده، آن را مساوی #عاقل میدانند. #زیبایی_ادب_گفتار چنان است که زیباییهای دیگر را در مجموعه خود جای میدهد: نرمش در سخن گفتن؛ قطع نکردن کلام دیگری؛ نهی از پرحرفی؛ فاش نکردن اسرار دیگران؛ حفظ زبان؛ سخن گفتن به تناسب فهم مخاطب؛ توجه به مکان ها و موارد سخن گفتن و سکوت کردن؛ پرهیز از حرفها و قضاوت های بی دلیل و مدرک؛ پرهیز از تمسخر و توهین به دیگران و مانند آن. در اینجا به بعضی روشهای قرآنی سخن گفتن اشاره میکنیم:
🔷«ملایمت»؛ از ارزش های مثبت در سخن گفتن، نرمی و #ملایمت است. بلند سخن گفتن و داد و فریاد بیش از اندازه، رفتاری ناپسند است؛ زیرا سخن گفتن برای این است که شنونده بشنود. پس بلند کردن صدا بیش از اندازه، جز زیان، اثر دیگری ندارد و #شنونده را می آزارد و خسته میکند و مانع سخن گفتن دیگران میشود. آیه ۱۹ سوره لقمان ضمن تشبیه و مثالی کوتاه و گویا، زشتی بلند سخن گفتن را یادآور می شود: واغضض من صوتک إن أنکر الأصوات لصوت الحمیر.
🔷«صراحت»؛ #صراحت در سخن گفتن، نقطه مقابل گنگی، ابهام و دوپهلو بودن سخن است. در بعضی موارد، #صراحت در کلام، لازم است. جایی که پای #مصالح_اساسی_انسان و اجتماع در میان باشد، ناگزیر باید با صراحت سخن گفت تا از تفسیرها و تحلیل های دلخواهانه و نادرست که بر منافع گروهی یا شخصی منطبق است، جلوگیری شود. #سفیران_الهی در ابلاغ رسالتشان چنین بوده اند. در زمان #رسول_خدا (ص) نیز کفار به دنبال محافظه کاران و راحت طلبان میگشتند: ودوا لو تدهن فیدهنون؛ «دوست میداشتند قدری نرمش و انعطاف داشته باشی، تا آنها هم با تو کنار بیایند و نرمش داشته باشند»، ولی خداوند با نزول آیات و همچنین با بیان سوره کافرون، جای انعطاف، نرمش و چشم پوشی را در مسائل اصولی بست.
🔷«فروتنی و ادب»؛ رعایت تواضع و #ادب هنگام سخن گفتن، به ویژه در گفتوگو با #والدین فراوان تأکید شده است (و قل لهما قولا کریما)، که منظور از #قول_کریم، همان #سخن_مؤدبانه است. #رعایت_ادب در همه کار و از جمله در #سخن_گفتن لازم است، مگر در موارد استثنایی که خشونت و تندی لازم است: لا یحب الله الجهر بالسوء من القول إلا من ظلم.
📕اسلام و زیباییهای زندگی، رویکردی تحلیلی و تربیتی به سبک زندگی، دکتر داود رجبینیا، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چ اول، ص ۵۲۶-۵۲۰
منبع: راسخون
#اخلاق #حسن_خلق #خوش_اخلاقی
🌸☄🌸☄🌸☄🌸☄🌸
🌸
⭕️تفسیر سوره توحید (بخش اول)
🔷 #قرآن_کریم دارای محتوایی است وسیع و نامحدود؛ چرا که #کلام_خدا نامتناهی است و همانطور که خداوند فرموده است: اگر همه درختان قلم وار به نگارش بپردازند و دریاها مرکب شوند و بخواهند با آنها #کلمات_الهی را بنویسند، قلمها و دریاها به پایان می رسند، اما نگارش #کلمات و #نعمتهای_الهی به پایان نخواهد رسید. [سوره کهف، ۱۰۹] پس بر آن شدیم در این نوشتار برای یافتن مختصر حقیقتی از این کتاب آسمانی به شرحی کوتاه از #سوره_مبارکه_توحید بپردازیم.
💠فضیلت سوره
🔷در مورد فضایل #سوره_مبارکه_اخلاص روایات و احادیث متعددی وجود دارد که به سه مورد از این روایات اشاره می کنیم: ۱) عبدالله بن حجر گوید: شنیدم #امیرالمؤمنین (ع) فرمود: کسی که یازده مرتبه بعد از نماز صبح «قل هو الله احد» بخواند در این روز گناهی مرتکب نشود و بینی شیطان به خاک بساید. [۱] ۲) از #امام_علی (ع) روایت شده که: هر کس #سوره_توحید را یکبار بخواند، گویا ثلث قرآن را خوانده، و هرکس دوبار آن را بخواند گویا دو سوم قرآن را خوانده، و هر کس سه مرتبه تلاوت نماید، گو اینکه کل قرآن را تلاوت نموده است. [۲] ۳) از انس نقل شده #نبی_اکرم (ص) در شام بود که جبرئیل (ع) بر او نازل شد و گفت: ای محمد (ص)، معاویة بن معاویه مرده است، آیا دوست میداری بر او نماز گزاری؟ فرمود: بلی! پس جبرئیل بر او به نماز ایستاد و صفوفی از ملائکه، در هر صفی ۶۰۰ هزار ملک. #پیامبر_اکرم (ص) پرسیدند: علت این فضل چیست؟ جبرئیل (ع) فرمود: #سوره_توحید را در هر حالی قائم، قاعد، جالس، رونده و در حالت خوابیده می خواند. [۳]
💠شان نزول
🔷 #شان_نزول این سوره مبارکه در سه وجه به طور خلاصه ذکر می گردد [۴]؛ وجه اول: این سوره مبارکه به سبب سؤال مشرکان نازل شده است. ضحاک نقل کرده است که #مشرکان عامر بن طفیل را نزد #رسول_اکرم فرستادند و گفتند: ما با دین تو مخالفت می کنیم؛ اگر فقیر هستی تو را غنی می کنیم، و اگر مجنونی تو را مداوا می کنیم، و اگر هوای زنی را کرده ای آن را به ازدواج تو در می آوریم. پس #پیامبر (ص) فرمودند: من فقیر و مجنون و شیفته هیچ زنی نیستم، من #رسول_خدا هستم، شما را از عبادت بتها به عبادت معبودم فرا می خوانم.
🔷وجه دوم: این سوره به سبب سؤال یهود نازل شده است. عکرمه از ابن عباس نقل کرده است که همانا یهود نزد #رسول_خدا (ص) آمد در حالی که کعب بن اشرف با آنها بود. پس گفتند: ای محمد (ص)، اگر خدای تو خلق را بیافرید پس چه کسی خود او را خلق کرد؟ (توضیحی مختصر درباره این موضوع: #خداوند خود #خالق و #آفریننده_هستی است و بی نیاز از غیر، لذا متکی به خود است، و نیازی به خالق و آفریننده ندارد؛ چون وجود ذاتی اوست و از دورن او می جوشد) پیامبر (ص) به غضب آمد و جبرئیل نازل شد و او را آرام نمود و این سوره نازل شد.
🔷وجه سوم: گفته شده این سوره به سبب سؤال نصاری نازل شد. عطاء از ابن عباس نقل کرده است که از نجران نزد رسول الله (ص) آمدند و گفتند: #پروردگارت را برای ما وصف کن، آیا او از زبرجد، یاقوت، طلا یا نقره است؟ فرمود: او از چیزی نیست، زیرا او خود #خالق اشیاست. پس این سوره نازل شد. نصاری گفتند: هو واحد و تو نیز واحدی! فرمود: «لیس کمثله شیء»؛ گفتند: #صمد چیست؟ فرمود: او کسی است که #خلق در حوائجشان به او نیازمندند؛ گفتند: باز هم بگو! فرمود: «لم یلد و لم یولد و لم یکن له کفواً احد»؛ همانند او نظیری نیست. #ادامهدارد...
پی نوشتها:
[۱] طبرسی، شیخ ابوعلی، تفسیر مجمع البیان، چ سوم، ج ۲۷، ص ۳۵۷
[۲] فیض کاشانی، ملا محسن، الصافی فی تفسیر القرآن، چ ششم، ج ۲، ص ۸۶۶
[۳] سیوطی، جلال الدین عبدالرحمن، الدرالمنثور فی التفسیر بالماثور، منشورات مکتبة آیة الله العظمی المرعشی النجفی، ج ۵ و ۶، ص ۴۱۱
[۴] فخر رازی، تفسیر کبیر، ج ۳۲، ص ۱۷۵
منبع مطلب: دو ماهنامه مشکوة النور، شماره ۳، سیده نیره اشرف واقفی
منبع: حوزه نت
✳ دينِ منهای امامت
🔻 دينِ منهای #امامت نمونهاش آن چيزی است که شما امروز در کشورهای مسلمان ملاحظه میکنيد. آيا مقصد #رسول_خدا(ص) از آوردن اسلام همين بود که فعلاً هست که در مصر و ترکيه و الجزاير و تونس با چنين حاکمانی امور خود را میگذرانند؟ اين که چند فرقه در گوشهای، بريده از #جريانهای_اجتماعی به #نورانيت_اخلاقی دست يافتهاند که مقصد شريعت بزرگی مثل اسلام به حساب نمیآيد؛ آن هم به طوری که آن فرقهها اميدشان از اين که اسلام بر کل جامعه حاکم بشود، قطع شده و اسلام را فقط در #امور_فردی پذيرفتهاند.
🔸 [برهمیناساس #امام_رضا علیه السلام میفرمایند] اگر امامت در صحنه نباشد، دنيای مردم اصلاح نمیشود و مسلمانان عزت لازم را پيدا نمیکنند.
👤 #استاد_اصغر_طاهرزاده
📚 برگرفته از کتاب «امام و امامت در تکوین و تشریع»
#غدیر
#غدیر_در_راه_است
#غدیر_را_زنده_نگه_داریم
✅ #حرف_حساب
هدایت شده از mesaghمیثاق
🛑📢پیامبر (ص) حکم بغض و دشمنی نسبت امام علی (ع) را چگونه بیان فرموده اند؟
🔹با مراجعه به روایات اهل سنّت پى مى بریم که #پیامبر_اکرم (ص) عموم مردم را از بغض و عداوت و دشمنى با #امام_على (ع) منع کرده است. اینک به ذکر برخى از روایات اشاره مى کنیم: ۱) ابو رافع مى گوید: رسول خدا (ص) #على (ع) را به عنوان امیر بر یمن فرستاد، با آن حضرت، شخصى از قبیله اسلم به نام عمرو بن شاس اسلمى حرکت کرد. عمرو از یمن بازگشت؛ در حالى که على (ع) را مذمّت نموده و شکایت مى کرد. رسول خدا (ص) کسى را به سوى او فرستاد و فرمود: ساکت شو اى عمرو! آیا از #على (ع) ظلمى در حکم یا لغزشى در تقسیم مشاهده کردى؟ او گفت: هرگز. حضرت فرمود: پس براى چه، مطلبى را مى گویى که به من رسیده است؟ او گفت: جلوى بغضم را نمى توانم بگیرم. حضرت چنان غضبناک شد که نتوانست جلوى خود را بگیرد به حدّى که غضب در چهره او نمایان شد، آن گاه فرمود: «من أبغضه فقد أبغضنی و من أبغضنی فقد أبغض الله، و من أحبّه فقد أحبّنی، و من أحبّنی فقد أحبّ الله تعالی؛ [۱] هر کس #على (ع) را دشمن بدارد، به طور حتم مرا دشمن داشته و هر کس مرا دشمن بدارد، به طور حتم خدا را دشمن داشته است؛ و هر کس #على (ع) را دوست بدارد به طور حتم مرا دوست داشته است و هر کس مرا دوست بدارد به طور حتم خدا را دوست داشته است».
🔹۲) رسول خدا (ص ) فرمود: «یا علیّ! أنت سیّد فی الدنیا، سیّد فی الآخرة، حبیبک حبیبى و حبیبی حبیب الله و عدوّک عدوّی، و عدوّی عدوّ الله، والویل لمن أبغضک بعدی؛ [۲] اى #على تو آقاى در دنیا و آقاى در آخرتى، دوستدار تو دوستدار من است، و دوستدار من دوستدار خداست و دشمن تو دشمن من است و دشمن من دشمن خداست و واى بر کسى که بعد از من تو را دشمن بدارد». ۳) و نیز فرمود: «یا علیّ! طوبى لمن أحبّک و صدق فیک و ویل لمن أبغضک و کذب فیک؛ [۳] اى #على! خوشا به حال کسى که تو را دوست داشته و در مورد تو راست بگوید. و واى بر کسى که تو را دشمن داشته و در مورد تو دروغ بگوید».
🔹۴) همچنین به سند صحیح از #رسول_خدا (ص) نقل شده که بعد از حدیث غدیر و ابلاغ ولایت امیرالمؤمنین امام علی (ع) فرمود: «اللّهمّ وال من والاه، و عاد من عاداه ...؛ [۴] بار خدایا! دوست بدار هر کس که #على (ع) را دوست بدارد و دشمن بدار هر کس که على (ع) را دشمن دارد...». ۵) و نیز فرمود: «عادى الله من عادى علیّاً؛ [۵] خدا دشمن بدارد کسى را که #على را دشمن بدارد». ۶) ابن عساکر از محمّد بن منصور نقل کرده که گفت: ما نزد احمد بن حنبل بودیم که شخصى به او گفت: اى اباعبدالله! چه مى گویى درباره حدیثى که روایت مى شود که #على (ع) فرمود: من تقسیم کننده آتشم؟ او گفت: چه چیز باعث شده که این حدیث را انکار مى کنید؟ آیا براى ما روایت نشده که پیامبر (ص) خطاب به #على (ع) فرمود: «لا یحبّک إلاّ مؤمن و لا یبغضک إلاّ منافق؛ دوست ندارد تو را مگر مؤمن و دشمن ندارد تو را مگر منافق»؛ ما گفتیم: آرى. احمد گفت: پس مؤمن کجاست؟ گفتند: در بهشت. گفت: و منافق کجاست؟ گفتند: در آتش. احمد گفت: پس #على (ع) تقسیم کننده آتش است. [۶]
پی نوشتها؛
[۱] مجمعالزوائد، ج۹، ص۱۷۴، ح۱۴۷۳۷
[۲] مستدرکحاکم، ج۳، ص۱۳۸، ح۴۶۴۰
[۳] مستدرکحاکم، ج۳، ص۱۳۵، ح۴۶۵۷؛ مسند ابى یعلى، ج۲، ص۲۵۹، ح۱۵۹۹
[۴] سننابنماجه، ج۱، ص۴۳، ح۱۱۶؛ مسند احمد، ج ۶، ص ۴۰۱، ح ۱۸۵۰۶؛ مستدرک حاکم، ج ۳، ص ۱۱۸، ح ۴۵۷۶
[۵] کنزالعمال، ج۱۱، ص۶۰۱، ح۳۲۸۹۹
[۶] تاریخ دمشق، ج ۴۲، ص ۳۰۱، ح ۸۸۳۲؛ طبقات الحنابله، ج ۱، ص ۳۲۰
📕سلفی گری و پاسخ به شبهات، علی اصغر رضوانی، انتشارات مسجد جمکران، چ پنجم، ص ۱۴۷
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#امیرالمؤمنین #امام_علی
هدایت شده از mesaghمیثاق
شهادت ؛ نه رحلت !
در کفایهالاثر و اثباتالهداه آمده است: امام مجتبی پس از شهادت امیرالمؤمنین علیهالسلام در ضمن خطبهای غرّا فرمودند: «پیامبر اکرم (صلیالله) به من خبر داده که امامت در اختیار دوازده امام از اهل بیت اوست که برگزیدهاند، هیچ کدام از ما نیست مگر اینکه یا مسموم میشود و یا مقتول»
با توجه به این روایت، پیامبر با صراحت مرگ معمولی را از خود و اهل بیتش نفی کرده است.
همچنین امام مجتبی علیهالسلام در جایی دیگر به اهل بیت خود فرمودند: «من با #سمّ کشته میشوم همانطور که #رسول_خدا (صلیالله) با #سمّ به #شهادت رسید.»
- اثباتالهداه، ج٢، ص۵۵٨.
#امام_زمان
#حجاب
هدایت شده از mesaghمیثاق
🛑📢در منابع اهل سنت چه روایاتى درباره امام حسن (ع) از رسول خدا (ص) نقل شده است؟
🔸کتاب هاى اهل سنّت سرشار از فضائل و مناقب #امام_حسن_مجتبی (علیه السلام) از زبان #رسول_خدا (صلى الله علیه وآله) است؛ به عنوان نمونه:
1⃣ترمذى به سندش از ابن عباس نقل کرده: «کان رسول الله (صلى الله علیه و آله) حامل الحسن بن علىّ على عانقه فقال رجل: نعم المرکب رکبت یا غلام، فقال النبى: و نعم الراکب هو». [۱] (روزى رسول خدا (صلى الله علیه و آله) #حسن_بن_على را بر دوش خود سوار کرده بود. شخصى عرض کرد: اى پسر! خوب مرکبى را سوار شده اى. پیامبر (صلى الله علیه و آله) فرمود: او نیز خوب راکبى است).
2⃣ابن کثیر به سندش از جابر بن عبدالله نقل کرده که رسول خدا (صلى الله علیه و آله) فرمود: «من سرّه ان ینظر الى سیّد شباب اهل الجنّة فلینظر الى الحسن بن على». [۲] هر کس دوست دارد تا به آقاى جوانان اهل بهشت نظر کند، باید به #حسن_بن_على نظر نماید).
3⃣متقى هندى به سندش از عایشه نقل کرده که گفت: «پیامبر (صلى الله علیه و آله) همیشه #حسن (علیه السلام) را مى گرفت و او را به خود مى چسبانید، آن گاه مى فرمود: «اللّهم انّ هذا ابنى و أنا أحبّه فاحبّه و احبّ من یحبّه». [۳] بار خدایا! همانا این فرزند من است و او را دوست دارم، پس تو نیز او را دوست بدار و نیز هر کس که او را دوست مى دارد دوست بدار).
4⃣مسلم در صحیح خود از ابوهریره نقل کرده که رسول خدا (صلى الله علیه و آله) درباره #حسن (علیه السلام) فرمود: «اللّهم انّى اُحبّه فاحبّه و أحبب من یحبّه». [۴] بار خدایا! همانا من او را دوست دارم، پس تو نیز او را دوست بدار، و هر کس که او را دوست دارد، دوست بدار).
5⃣همچنین او از براء بن عازب نقل کرده که گفت: #حسن_بن_على را بر دوش پیامبر (صلى الله علیه و آله) مشاهده کردم در حالى که حضرت مى فرمود: «اللّهم انّى اُحبّه فاحبّه». [۵] بار خدایا! همانا من او را دوست دارم، تو نیز او را دوست بدار).
6⃣از پیامبر (صلى الله علیه و آله) در حدیث روایت شده که فرمود: «لو کان العقل رجلا لکان الحسن». [۶] اگر قرار بود عقل در شخصى مجسّم گردد آن شخص #حسن_بن_على بود).
7⃣براء بن عازب از رسول خدا (صلى الله علیه و آله) نقل کرده که درباه #امام_حسن (علیه السلام) فرمود: «هذا منّى و أنا منه و هو یحرم علیه ما یحرم علىّ». [۷] این از من و من از اویم و آنچه بر من حرام است بر او نیز حرام مى باشد).
پی نوشتها؛
[۱] سنن ترمذى، ج ۵، ص ۳۲۷؛ مستدرک حاکم، ج ۳، ص ۱۷۰
[۲] البدایة و النهایة، ج ۸، ص ۳۵
[۳] کنز العمال، ج ۱۳، ص ۶۵۲، رقم ۳۷۶۵۳
[۴] صحیح مسلم، ج ۷، ص ۱۲۹؛ صحیح ترمذى، ج ۵، ص ۶۶۱
[۵] صحیح مسلم، ج ۷، ص ۱۲۹؛ صحیح ترمذى، ج ۵، ص ۶۶۱
[۶] فرائد السمطین، ج ۲، ص ۶۸
[۷] کنز العمال، ج ۷، ص ۱۰۷؛ ذخائر العقبى، ص ۱۲۳
📕اهل بیت از دیدگاه اهل سنت، على اصغر رضوانى، مسجد مقدس جمکران، قم، ۱۳۸۵ ه.ش، ص ۱۹
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#امام_حسن #امام_حسن_مجتبی
هدایت شده از mesaghمیثاق
🛑📢طبق روایات و تفاسیر اهل سنت «آيه انفاق» در شأن چه کسی نازل شده است؟
🔹در «آيه ۲۷۴ سوره بقره» می خوانیم: «اَلَّذينَ يُنْفِقُونَ اَمْوالَهُمْ بِاللَّيلِ وَ النَّهارِ سِرّاً وَ عَلانِيَةً فَلَهُمْ اَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ لَا خوفٌ عَلَيْهِمْ وَ لَا هُمْ يَحْزَنُونَ؛ کسانی که #اموالشان را در شب و روز و پنهان و آشکار #انفاق می کنند، برای آنان نزد پروردگارشان #پاداشی_شایسته و مناسب است؛ و نه بیمی بر آنان است و نه اندوهگین می شوند.». بدون شك مفهوم آيه كلّى و جامع است و تشويق به #انفاق در راه خدا در اشكال مختلف است، آشكارا و پنهان، در شب و روز، و به كسانى كه #انفاق مى كنند #بشارت_عظيمى مى دهد که هم #پاداششان نزد پروردگارشان بزرگ است و هم [اين كه] #خوف و اندوهى از گذشته و آينده نخواهند داشت؛
🔹ولى از روايات اسلامى استفاده مى شود كه فرد شاخص آن، امیرالمؤمنین #امام_على (عليه السلام) است؛ زيرا در #شأن_نزول اين آيه، #روايات_بسيارى وارد شده كه نشان مى دهد نخستين بار درباره #امام_على (عليه السلام) نازل گشت. ابن عبّاس مى گويد: اين آيه درباره #علىبنابيطالب (عليه السلام) نازل شد؛ او فقط چهار درهم داشت، درهمى را در #شب، درهمى را در #روز، درهمى را #آشكارا و درهمى را #پنهان در راه خدا #انفاق كرد. #رسول_خدا (ص) فرمود: «ما حَمَلَكَ عَلى هذا؟؛ چه چيز تو را بر اين كار واداشت؟»، عرض كرد: «حَمَلَنى عَلَيْها رَجاءَ اَنْ اَسْتَوجِبُ عَلَى اللهِ ماوَعَدَنى؛ براى اين بود كه وعده اى را كه خدا به من داده است استحقاق پيدا كنم»؛ رسول خدا (ص) فرمود: «اَلا ذلِكَ لَكَ؛ آگاه باش كه اين وعده درباره تو تحقّق يافت»؛ در اين هنگام #آيه_فوق نازل گشت.
🔹اين حديث را حاكم حسكانى در «شواهد التنزيل» به اضافه هفت حديث ديگر! به همين مضمون از طرق مختلف آورده است. [۱] سيوطى در «الدّرالمنثور» از طرق متعدّد، همين مضمون را از ابن عبّاس نقل مى كند، كه اين #آيه درباره #علىبنابيطالب (عليه السلام) نازل شده؛ #علی (عليه السلام) چهار درهم داشت، درهمى را در شب، درهمى را در روز، درهمى را پنهان و درهمى را آشكارا #انفاق كرد و اين آيه نازل شد. [۲] معنى اين حديث آن است كه #امام_على (عليه السلام) براى جلب خشنودى خداوند بوسیله #مسأله_انفاق از هر درى وارد مى شدند؛ اوّلا: آنچه در بساط داشت در راه خدا انفاق كرد، ثانياً در شب و در حال مختلف (پنهان و آشكار) انفاق كرد و در روز نيز در دو حالت مختلف (پنهان و آشكار) انفاق نمود.
🔹اين #ايثار و #اخلاص آميخته با اشتياق فراوان براى جلب #رضای_خداوند از هر طريق ممكن، مقبول درگاه الهى واقع شد و آيه شريفه نازل گشت. از كسانى كه روايت فوق را نقل كرده اند، محبّ الدين طبرى در «ذخائر العقبى» و سبط بن جوزى در «تذكره» و علامه گنجى در «كفاية الطّالب» و مفسّر معروف قرطبى در تفسيرش و گروهى ديگر اين حديث را به عين همان عبارت يا با تفاوت مختصرى در كتاب هاى خود آورده اند. شبلنجى در «نورالابصار» و شيخ سليمان قندوزى در «ينابيع المودة» نيز آن را ذكر كرده اند. نويسنده فضائل الخمسه در كتاب خود اين حديث را از گروه ديگرى نيز نقل مى كند از جمله ابن اثير در «اسد الغابه» و ابن حجر در «الصّواعق المحرقه» و واحدى در «اسباب النّزول».
🔹اين احاديث را با جمله اى از ابن ابى الحديد معتزلى پايان مى دهيم. او به هنگام برشمردن صفات والاى #امام_علی (عليه السلام) هنگامى كه به مسأله جود و سخاوت مى رسد، بعد از اشاره به آيات سوره «هَل آتى» مى گويد: «وَ رَوَى الْمُفَسِّرونَ اَنَّهُ لَم يَمْلِكْ اِلاّ اَرْبَعَةَ دَراهِمَ، فَتَصَدَّقَ بِدِرْهَم لَيْلا، وَ بِدِرْهَمِ نَهاراً، وَ بِدِرْهَمِ سِرّاً، وَ بِدِرْهَمِ عَلانِيَةً، فَاَنْزِلَ فيهِ اَلَّذينَ يُنْفِقُونَ اَمْوالُهُمْ...؛ مفسّران نقل كرده اند كه #على (علیه السلام) فقط چهار درهم داشت، درهمى را در #شب و درهمى را در #روز، درهمى #پنهانى و درهمى #آشكار #انفاق كرد و خداوند اين آيه را درباره او نازل فرمود». [۳] اين تعبير نشان مى دهد كه مسأله در ميان مفسّران مورد اتفاق يا لااقل مشهور است.
پی نوشتها؛
[۱] شواهد التنزيل لقواعد التفضيل، حسكانى، سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامى، ۱۴۱۱ ق، چ اول، ج ۱، ص ۱۴۰
[۲] الدرالمنثور فى تفسير المأثور، سيوطى، كتابخانه آية الله مرعشى نجفى، قم، ۱۴۰۴ ق، ج ۱، ص ۳۶۳
[۳] شرح نهج البلاغة، ابن أبی الحديد، کتابخانه آية الله مرعشى نجفى، قم، ۱۴۰۴ ق، چ اول، ج ۱، ص ۲۱
📕پیام قرآن، مکارم شیرازی، ناصر، با همکاری جمعی از فضلا و دانشمندان، دارالکتب الاسلامیه، تهران، ۱۳۸۶ ش، چ ششم، ج ۹، ص ۳۷۵
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#امام_علی #امیرالمؤمنین #انفاق
هدایت شده از mesaghمیثاق
🛑📢طبق روایات و تفاسیر اهل سنت «آيه انفاق» در شأن چه کسی نازل شده است؟
🔹در «آيه ۲۷۴ سوره بقره» می خوانیم: «اَلَّذينَ يُنْفِقُونَ اَمْوالَهُمْ بِاللَّيلِ وَ النَّهارِ سِرّاً وَ عَلانِيَةً فَلَهُمْ اَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ لَا خوفٌ عَلَيْهِمْ وَ لَا هُمْ يَحْزَنُونَ؛ کسانی که #اموالشان را در شب و روز و پنهان و آشکار #انفاق می کنند، برای آنان نزد پروردگارشان #پاداشی_شایسته و مناسب است؛ و نه بیمی بر آنان است و نه اندوهگین می شوند.». بدون شك مفهوم آيه كلّى و جامع است و تشويق به #انفاق در راه خدا در اشكال مختلف است، آشكارا و پنهان، در شب و روز، و به كسانى كه #انفاق مى كنند #بشارت_عظيمى مى دهد که هم #پاداششان نزد پروردگارشان بزرگ است و هم [اين كه] #خوف و اندوهى از گذشته و آينده نخواهند داشت؛
🔹ولى از روايات اسلامى استفاده مى شود كه فرد شاخص آن، امیرالمؤمنین #امام_على (عليه السلام) است؛ زيرا در #شأن_نزول اين آيه، #روايات_بسيارى وارد شده كه نشان مى دهد نخستين بار درباره #امام_على (عليه السلام) نازل گشت. ابن عبّاس مى گويد: اين آيه درباره #علىبنابيطالب (عليه السلام) نازل شد؛ او فقط چهار درهم داشت، درهمى را در #شب، درهمى را در #روز، درهمى را #آشكارا و درهمى را #پنهان در راه خدا #انفاق كرد. #رسول_خدا (ص) فرمود: «ما حَمَلَكَ عَلى هذا؟؛ چه چيز تو را بر اين كار واداشت؟»، عرض كرد: «حَمَلَنى عَلَيْها رَجاءَ اَنْ اَسْتَوجِبُ عَلَى اللهِ ماوَعَدَنى؛ براى اين بود كه وعده اى را كه خدا به من داده است استحقاق پيدا كنم»؛ رسول خدا (ص) فرمود: «اَلا ذلِكَ لَكَ؛ آگاه باش كه اين وعده درباره تو تحقّق يافت»؛ در اين هنگام #آيه_فوق نازل گشت.
🔹اين حديث را حاكم حسكانى در «شواهد التنزيل» به اضافه هفت حديث ديگر! به همين مضمون از طرق مختلف آورده است. [۱] سيوطى در «الدّرالمنثور» از طرق متعدّد، همين مضمون را از ابن عبّاس نقل مى كند، كه اين #آيه درباره #علىبنابيطالب (عليه السلام) نازل شده؛ #علی (عليه السلام) چهار درهم داشت، درهمى را در شب، درهمى را در روز، درهمى را پنهان و درهمى را آشكارا #انفاق كرد و اين آيه نازل شد. [۲] معنى اين حديث آن است كه #امام_على (عليه السلام) براى جلب خشنودى خداوند بوسیله #مسأله_انفاق از هر درى وارد مى شدند؛ اوّلا: آنچه در بساط داشت در راه خدا انفاق كرد، ثانياً در شب و در حال مختلف (پنهان و آشكار) انفاق كرد و در روز نيز در دو حالت مختلف (پنهان و آشكار) انفاق نمود.
🔹اين #ايثار و #اخلاص آميخته با اشتياق فراوان براى جلب #رضای_خداوند از هر طريق ممكن، مقبول درگاه الهى واقع شد و آيه شريفه نازل گشت. از كسانى كه روايت فوق را نقل كرده اند، محبّ الدين طبرى در «ذخائر العقبى» و سبط بن جوزى در «تذكره» و علامه گنجى در «كفاية الطّالب» و مفسّر معروف قرطبى در تفسيرش و گروهى ديگر اين حديث را به عين همان عبارت يا با تفاوت مختصرى در كتاب هاى خود آورده اند. شبلنجى در «نورالابصار» و شيخ سليمان قندوزى در «ينابيع المودة» نيز آن را ذكر كرده اند. نويسنده فضائل الخمسه در كتاب خود اين حديث را از گروه ديگرى نيز نقل مى كند از جمله ابن اثير در «اسد الغابه» و ابن حجر در «الصّواعق المحرقه» و واحدى در «اسباب النّزول».
🔹اين احاديث را با جمله اى از ابن ابى الحديد معتزلى پايان مى دهيم. او به هنگام برشمردن صفات والاى #امام_علی (عليه السلام) هنگامى كه به مسأله جود و سخاوت مى رسد، بعد از اشاره به آيات سوره «هَل آتى» مى گويد: «وَ رَوَى الْمُفَسِّرونَ اَنَّهُ لَم يَمْلِكْ اِلاّ اَرْبَعَةَ دَراهِمَ، فَتَصَدَّقَ بِدِرْهَم لَيْلا، وَ بِدِرْهَمِ نَهاراً، وَ بِدِرْهَمِ سِرّاً، وَ بِدِرْهَمِ عَلانِيَةً، فَاَنْزِلَ فيهِ اَلَّذينَ يُنْفِقُونَ اَمْوالُهُمْ...؛ مفسّران نقل كرده اند كه #على (علیه السلام) فقط چهار درهم داشت، درهمى را در #شب و درهمى را در #روز، درهمى #پنهانى و درهمى #آشكار #انفاق كرد و خداوند اين آيه را درباره او نازل فرمود». [۳] اين تعبير نشان مى دهد كه مسأله در ميان مفسّران مورد اتفاق يا لااقل مشهور است.
پی نوشتها؛
[۱] شواهد التنزيل لقواعد التفضيل، حسكانى، سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامى، ۱۴۱۱ ق، چ اول، ج ۱، ص ۱۴۰
[۲] الدرالمنثور فى تفسير المأثور، سيوطى، كتابخانه آية الله مرعشى نجفى، قم، ۱۴۰۴ ق، ج ۱، ص ۳۶۳
[۳] شرح نهج البلاغة، ابن أبی الحديد، کتابخانه آية الله مرعشى نجفى، قم، ۱۴۰۴ ق، چ اول، ج ۱، ص ۲۱
📕پیام قرآن، مکارم شیرازی، ناصر، با همکاری جمعی از فضلا و دانشمندان، دارالکتب الاسلامیه، تهران، ۱۳۸۶ ش، چ ششم، ج ۹، ص ۳۷۵
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#امام_علی #امیرالمؤمنین #انفاق
هدایت شده از mesaghمیثاق
🛑📢داستان فدک چیست؟
🔹#فدك، يكى از دهكده هاى آباد #اطراف_مدينه در حدود ۱۴۰ كيلومترى نزديك خيبر بود كه در سال هفتم هجرت كه قلعه هاى خيبر يكى پس از ديگرى در برابر رزمندگان اسلام سقوط كرد و قدرت مركزى #يهود درهم شكست #ساكنان_فدك از درِ صلح و تسليم در برابر #پيامبر_اكرم (صلى الله عليه و آله) درآمدند و نيمى از زمين و #باغهاى خود را به آن حضرت #واگذار كردند، و نيم ديگرى را براى خود نگه داشتند و در عين حال كشاورزىِ سهم پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله) را نيز بر عهده گرفتند و در برابر زحمات شان حقى از آنان مى بردند.
🔹با توجه به آيه «فيىء»، اين #زمين مخصوص #پيغمبرگرامىاسلام (صلى الله عليه و آله) بود و حضرت مىتوانست در مورد خودش يا مصارف ديگرى كه در «آيه ۷ سوره حشر» اشاره شده مصرف كند، لذا #رسول_اکرم (صلى الله عليه و آله) آن را به دخترش #فاطمه (سلام الله علیها) بخشيد، و اين سخنى است كه بسيارى از #مورخان و #مفسران شيعه و اهل سنت به آن تصريح كردهاند؛ از جمله در تفسير «الدر المنثور» از ابن عباس نقل شده هنگامى كه آيه «وَ آتِ ذَا الْقُرْبَى حَقَّهُ» [۱] نازل شد #رسول_خدا (صلى الله عليه و آله) #فدك را به #فاطمه (سلام الله علیها) بخشيد: «اَقْطَعَ رَسُولُ اللهِ فَاطِمَةَ فَدَكاً». [۲]
🔹در كتاب «كنز العمال» كه در حاشيه «مسند احمد» آمده در مسأله صله رحم از ابوسعيد خدرى نقل شده هنگامى كه آيه فوق نازل شد #پيامبر_اكرم (صلى الله عليه و آله)، #فاطمه (عليها السلام) را خواست و فرمود: «يَا فَاطِمَةُ لَكَ فَدَكٌ»؛ (اى #فاطمه! #فدك از آن تو است). [۳] حاكم نيشابورى نيز در تاريخش همين معنى را آورده است. [۴] ابن ابى الحديد نيز در «شرح نهج البلاغه»، داستان #فدك را به طور مشروح ذكر كرده [۵] و همچنين كتب فراوان ديگر.
ولى بعد از #پيامبر_اكرم (صلى الله عليه و آله) كسانى كه وجود اين #قدرت_اقتصادى را در دست #همسرامامعلی (عليه السلام)، #مزاحم قدرت سياسى خود مىديدند و تصميم داشتند #يارانامامعلی (عليه السلام) را از هر نظر منزوى كنند، به بهانه حديث جعلی «نحن معاشر الانبياء لانورث» آن را مصادره كردند،
🔹و با اينكه #حضرت_فاطمه (عليها السلام) رسماً #متصرف آن بود، و كسى از «ذو اليد» (کسی که متصرف چیزی است) مطالبه شاهد و بينه نميكند، از او شاهد خواستند، #حضرت_زهرا (عليها السلام) نيز اقامه شهود كرد كه #پيغمبر_اكرم (صلى الله عليه و آله) شخصاً #فدك را به او بخشيده، اما با اين همه اعتنا نكردند و آن را سالها در تصرف خود قرار دادند. در دوران هاى بعد، هر يك از خلفا كه مىخواست تمايلى به اهل بيت (عليهم السلام) نشان دهد #فدك را به آنها باز مىگرداند، اما چيزى نمىگذشت كه ديگرى آن را مجدداً مصادره مىكرد! و اين عمل بارها در زمان خلفاى «بنى اميه» و «بنى عباس» تكرار شد.
🔹داستان #فدك و حوادث گوناگونى كه در رابطه با آن در صدر اسلام و دورانهاى بعد روى داد از دردناكترين و #غمانگيزترين و در عين حال عبرتانگيزترين فرازهاى #تاريخ_اسلام است كه مستقلاً بايد مورد بحث و بررسى دقيق قرار گيرد تا از حوادث مختلف اسلام پرده برداری شود. قابل توجه اينكه محدث اهل سنت، مسلم بن حجاج نيشابورى در كتاب معروفش «صحيح مسلم» داستان مطالبه #حضرت_فاطمه (عليها السلام) فدك را از خليفه اول مشروحاً آورده و از عايشه نقل مىكند كه: «بعد از امتناع خليفه از تحويل دادن فدك، #فاطمه (عليها السلام) از او قهر كرد و تا هنگام وفات [حتی] يك كلمه با او سخن نگفت». [۶]،[۷]
پی نوشتها
[۱] سوره روم، آيه ۳۸
[۲] الدر المنثور فى تفسير المأثور، سيوطى، كتابخانه آيت الله مرعشى نجفى، قم، ۱۴۰۴ق، ج ۴، ص ۱۷۷
[۳] كنز العمال فی سنن الأقوال و الأفعال، المتقی الهندی، مؤسسه الرساله، ۱۴۰۱ق، چ ۵، ج ۳، ص ۱۳۱۰
[۴] به كتاب فدك فی التاريخ، صدر، محمّد باقر، مركز أبحاث و دراسات تخصّصيّ شهيد صدر، قم، ۱۴۲۱ق، چ اول، ص ۴۹ مراجعه شود.
[۵] شرح نهج البلاغة، ابن أبی الحديد، کتابخانه آيت الله مرعشى نجفى، قم، ۱۴۰۴ق، چ اول، ج ۱۶، ص ۲۰۹ به بعد.
[۶] صحيح مسلم، أبوالحسين قشيری نيشابورى، دار إحياء التراث العربی، بی تا، ج ۳، ص ۱۳۸۰
[۷] تفسير نمونه، مكارم شيرازى، ناصر، دار الكتب الإسلاميه، تهران، ۱۳۷۴ش، چ اول، ج ۲۳، ص ۵۱۰
📕يكصد و هشتاد پرسش و پاسخ، مكارم شيرازى، ناصر، تهيه و تنظيم: حسينى، سيد حسين، دار الكتب الاسلاميه، تهران، ۱۳۸۶ش، چ چهارم، ص ۶۲۹
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#حضرت_فاطمه #فدک
🛑📢آیا می توان «عصمت» حضرت زهرا (علیها السلام) را با کلام پیامبر (صلی الله علیه و آله) اثبات کرد؟
🔹#حضرت_فاطمه (علیها السلام) دخت گرامى پيامبر (صلى الله عليه و آله) از مقام والايى برخوردار بود. سخنان #رسول_خدا (صلى الله عليه وآله) در حقّ دخترش حاكى از #عصمت و #پيراستگى او از گناه است، آنجا كه درباره او مى فرمايد: «فاطِمَةُ بَضْعَةٌ مِنّي فَمَنْ أَغْضَبَها أَغْضَبَني»؛ [۱] (#فاطمه پاره تن من است، هر كس او را به #خشم آورد، مرا خشمگين كرده است).
🔹ناگفته پيداست كه خشم رسول خدا (صلى الله عليه وآله) مايه #اذيت و ناراحتى اوست، و سزاى چنان شخصى در #قرآن_كريم چنين بيان شده است: «وَ الَّذِينَ يُؤْذُونَ رَسُولَ اللهِ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ»؛ [۲] (آنان كه #رسول_خدا را آزار دهند، براى آنان #عذاب_دردناكى است).
🔹چه دليلى استوارتر بر #فضيلت و #عصمت او كه در حديث ديگرى رضای وى در گفتار پيامبر (صلى الله عليه وآله) مايه رضای خدا، و خشم او مايه خشم خدا معرّفى گرديده است، مى فرمايد: «يا فاطِمَةُ إِنَّ اللهَ يَغْضِبُ لِغَضَبَكِ وَ يَرْضى لِرِضاكِ»؛ [۳] (دخترم #فاطمه! #خدا با خشم تو خشمگين، و با خشنودى تو، خشنود مى شود).
🔹به سبب داشتن چنين #مقامى_والا، او #سرور_زنان_جهان است، و #پيامبر در حق او چنين فرموده: «يا فاطِمَةُ! أَلا تَرْضينَ أنْ تَكُونَ سَيِّدَةَ نِساءِ الْعالَمينَ، وَ سَيِّدَةَ نِساءِ هذِهِ الاُمَّةِ وَ سَيِّدَةَ نِساءِ الْمُوْمِنينَ»؛ [۴] (دخترم #فاطمه! آيا به اين كرامتى كه خدا به تو داده راضى نمى شوى كه تو، #سرور_زنان_جهان و سرور زنان اين امّت و سرور زنان با ايمان باشى).
پی نوشتها؛
[۱] فتح الباری شرح صحيح البخاری، العسقلانی الشافعی، دار المعرفة، ۱۳۷۹ق، ج ۷، ص ۷۹؛ نيز بخارى اين حديث را در صحيح البخاری، دار ابن كثير، اليمامة، بيروت، ۱۴۰۷ق، چ۳، ج۳، ص۱۳۶۱، باب (مناقب قرابة رسول الله (ص) و منقبة فاطمة (س) بنت النبي (ص))؛ ج ۳، ص ۱۳۷۴، باب (مناقب فاطمه (س)) آورده است.
[۲] سوره توبه، آيه ۶۱
[۳] المستدرك على الصحيحين، الحاكم النيشابوری، دار الكتب العلمية، ۱۴۱۱ق، چ۱، ج۳، ص۱۶۷؛ مجمع الزوائد و منبع الفوائد، الهيثمی، ۱۴۱۲ق، ج۹، ص۳۲۸؛ حاكم در كتاب مستدرك احاديثى مى آورد كه جامع شرايطى است كه بخارى و مسلم در صحت حديث، آنها را لازم دانسته اند.
[۴] المستدرك على الصحيحين، همان، ص ۱۷۰
📕پيام امام امير المومنين(ع)، مكارم شيرازى، ناصر، دار الكتب الاسلاميه، تهران، ۱۳۸۶ش، چ ۱، ج ۸، ص ۴۰
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#حضرت_فاطمه
هدایت شده از mesaghمیثاق
🛑📢«خنده» اولياء خداوند و انبياء چگونه است؟
🔹#امام_علی (عليه السلام) در فرازی از خطبه متقين در بيان اوصاف ايشان مى فرمايد: «#پرهيزكار اگر بخندد، #صدای_خنده او بلند نمى شود». اين خصلت، نشانه #وقار دارنده آن است. #لبخند، خنده بزرگان است، حتى بعضى موقع خنديدن دندان هايشان آشكار نمى شود. آنها كه اعتقاد به مبدأ و معاد دارند و از #عاقبت_اعمال خود باخبرند، محزونند و اين #حزن مانع از خنده نامعقول آنها است و در حد #حُسن_اخلاق و #معاشرت و خوشرویی، #لبخند می زنند، آنها كه نه #اعتقادى دارند و نه به #عاقبت_خود مى انديشند، از حزن در قلب آنها خبرى نيست و از اين روى فكر مى كنند در آسايش هستند در حالى كه #توهّمى بيش نيست!
🔹#رسول_خدا (صلى الله عليه و آله) هيچ وقت صدای خندهاش بلند نمى شد و تنها #تبسّم مى كردند. و گويا همه #انبياء (علیهم السلام) چنين بوده اند. در جريان [داستان] #حضرت_سليمان (علیه السلام) با مورچه در #قرآن آمده كه حضرت سليمان (علیه السلام) خنده اى #تبسّم_گونه كردند: «فَتَبَسَّمَ ضَاحِكاً مِّنْ قَوْلِهَا» [۱] و اين #روش_انبياء، نشانه وقار و توجه آنها به عالم ديگر بود.
🔹روزى #پيامبر_اسلام (صلی الله علیه و آله) از كنار عده اى از جوان هاى انصار عبور كردند و آنها با يكديگر گرم صحبت بودند و صداى #قهقهه و خنده هايشان بلند بود. حضرت [به آنها] فرمودند: «اى گروهى كه چنين مى كنيد، چه كسى از شما آرزويش #فريبش داده و بواسطه اين آرزو در #عمل كوتاهى كرده [اين چنين شخصى] بايد از آنچه در #قبرها است و آنچه در آنها مى گذرد آگاهى و اطلاع يابد و از #حشر و نشر #عبرت گيرد. ياد كنيد #مرگ را كه نابود كننده لذات است». [۲] در جاى ديگر فرمودند: «لَو تَعلَمُونَ مَا اَعلَمُ لَضَحِكتُمْ قَلِيلًا وَ ليَبكُوا كَثِيراً»؛ [۳] (اگر مى دانستيد آنچه را كه من مى دانم كم مى خنديديد و بسيار می گريستيد).
🔹#رسول_خدا (صلی الله علیه و آله) به #جبرئيل فرمودند: «چرا #ميكائيل را هرگز خندان نديده ام؟ گفت: «مَا ضَحِكَ مِيكَائِيلُ مُنْذُ خُلِقَتِ النَّارُ»؛ [۴] (ميكائيل از وقتى #آتش خلق شده نخنديد)». امام باقر (عليه السلام) مى فرمايند: «#حضرت_داوود (علیه السلام) به [فرزندش] #سليمان (علیه السلام) فرمود: «يَا بُنَىّ اِيّاكَ وَ كَثرَةَ الضِّحكِ فَاِنّ كَثرَةَ الضِّحكِ تَترُك العَبدَ حَقِيراً يَومَ القِيَامَةِ»؛ [۵] (اى فرزندم بپرهيز از #خنده_زيادى، زيرا زيادى خنده، بنده را در روز #قيامت حقير مى كند).
🔹آرى از #قهقهه بپرهيزيد كه از #شيطان است؛ «اَلقَهقَهَةُ مِنَ الشَّيطَانَ» [۶] و حتى در روايت از امام باقر (عليه السلام) آمده كه هرگاه #قهقهه زديد بعد از آن بگوئيد: «اَللّهُمَّ لَاتَمقُتنِى»؛ [۷] (خدايا مرا مورد #غضب خود قرار مده)؛ و اين روايت به خوبى نشان مى دهد كه #خنده_بلند انسان را در معرض #غضب_خداوند رحمان قرار مى دهد.
پس هرگاه خواستيد خنده كنيد، #تبسّم نمائيد كه بهترين خنده، #تبسّم است؛ «خَيْرُ الضِّحْكِ اَلتَّبَسُّمُ». [۸] و همين، #خنده_مؤمن است. [۹]
🔹نه فقط در حال شنيدنِ گفتارى خنده آور تبسّم كنيد، بلكه در همه حال #تبسّم را بر چهره خود آشكار كنيد، خصوصاً در #برخوردها و #سخن_گفتن ها. در روايت است كه #رسول_خدا (صلی الله علیه و آله) وقتى سخن مى فرمود #تبسم مى كرد [۱۰] و نيز در روايت است: «مَنْ تَبَسُّمَ فى وَجهِ اَخِيهِ كانَتْ لَهُ حَسَنَةٌ». (كسى كه در برابر صورت برادرش #متبسّم باشد براى او حسنه است). در روايت آمده: «وقتی #رسول_اكرم (صلى الله عليه و آله) خندان مى شدند، چشم هاى مباركش تنگ مى شد و همه خنده او #تبسّم بود...». [۱۲]
پی نوشتها؛
[۱] سوره نمل، آيه۱۹؛ [۲] بحارالأنوار، دار إحياء التراث العربى، چ۲، ج ۷۳، ص۵۹، باب۱۰۶؛ [۳] التوحيد، ابن بابويه، جامعه مدرسين، چ۱، ص۲۳۸، باب۳۴؛ [۴] بحار الأنوار، همان، ج۵۶، ص۲۶۰، باب۲۴؛ [۵] همان، ج ۱۴، ص۳۵، باب۳؛ [۶] الكافی، دار الكتب الإسلامية، چ۴، ج۲، ص۶۶۴؛ [۷] الكافی، همان؛ [۸] غررالحكم و درر الكلم، دار الكتاب الإسلامی، چ۲، ص۳۵۵، حکمت۱۸؛ [۹] بحار الأنوار، همان، ج۷۵، ص۲۵۰، باب۲۳؛ [۱۰] همان، ج۱۶، ص۲۹۸، باب۱۰؛ [۱۱] کافی، همان، ص۲۰۶؛ [۱۲] عيون أخبار الرضا(ع)، ابن بابويه، نشر جهان، چ۱، ج۱، ص۳۱۷
📕اخلاق اسلامى در نهج البلاغه، مكارم شيرازى، ناصر، تهيه و تنظيم: اكبر خادم الذاكرين، نسل جوان، قم، ۱۳۸۵ش، چ اول، ج ۲، ص ۵۷۷
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#خنده #تبسم