✨🌹✨🌹✨🌹✨🌹✨
🌹
⭕️خوش اخلاقی در اسلام (بخش سوم و پایانی)
🔶اگر #ایمان و عمل انسان قوی و فراوان باشد، ولی از زیباییهایی #اخلاق برخوردار نباشد، در #دنیا و به ویژه در #برزخ و #آخرت دچار مشکل میشود. #آثار_حسن_خلق که بخشی از آن در دنیا، و همه در آخرت، ظهور عینی می یابد، قابل شمارش نیست؛ چنان که در روایات آمده است: «هیچ حقیقتی در میزان عمل انسان در قیامت، سنگین تر از #حسن_خلق نیست». هیچ راهی برای تبلیغ حسنات اخلاقی، بهتر و #نافذتر از این نیست که خود انسان به #حسنات آراسته باشد.
💠 #خوش_گویی (ادب گفتار)
🔷نخستین و مهم ترین وسیله تبادل اطلاعات در بین انسان ها، #سخن_گفتن است. بنابراین، سخن گفتن، پدیده ای اجتماعی است، و اگر انسان به تنهایی زندگی میکرد، نه نیازی به حرف زدن داشت و نه انگیزه ای که او را به سخن گفتن وادارد، و حتی شاید در چنین وضعی، قادر به سخن گفتن نیز نبود. #سخن_گفتن، یکی از #نعمتهای_بزرگی است که خداوند به انسان مرحمت کرده است: «خلق الإنسان - علمه البیان» گویا به همین مناسبت، اهل منطق، #نطق را نشانه خاص و فصل ممیز انسان قرار داده، آن را مساوی #عاقل میدانند. #زیبایی_ادب_گفتار چنان است که زیباییهای دیگر را در مجموعه خود جای میدهد: نرمش در سخن گفتن؛ قطع نکردن کلام دیگری؛ نهی از پرحرفی؛ فاش نکردن اسرار دیگران؛ حفظ زبان؛ سخن گفتن به تناسب فهم مخاطب؛ توجه به مکان ها و موارد سخن گفتن و سکوت کردن؛ پرهیز از حرفها و قضاوت های بی دلیل و مدرک؛ پرهیز از تمسخر و توهین به دیگران و مانند آن. در اینجا به بعضی روشهای قرآنی سخن گفتن اشاره میکنیم:
🔷«ملایمت»؛ از ارزش های مثبت در سخن گفتن، نرمی و #ملایمت است. بلند سخن گفتن و داد و فریاد بیش از اندازه، رفتاری ناپسند است؛ زیرا سخن گفتن برای این است که شنونده بشنود. پس بلند کردن صدا بیش از اندازه، جز زیان، اثر دیگری ندارد و #شنونده را می آزارد و خسته میکند و مانع سخن گفتن دیگران میشود. آیه ۱۹ سوره لقمان ضمن تشبیه و مثالی کوتاه و گویا، زشتی بلند سخن گفتن را یادآور می شود: واغضض من صوتک إن أنکر الأصوات لصوت الحمیر.
🔷«صراحت»؛ #صراحت در سخن گفتن، نقطه مقابل گنگی، ابهام و دوپهلو بودن سخن است. در بعضی موارد، #صراحت در کلام، لازم است. جایی که پای #مصالح_اساسی_انسان و اجتماع در میان باشد، ناگزیر باید با صراحت سخن گفت تا از تفسیرها و تحلیل های دلخواهانه و نادرست که بر منافع گروهی یا شخصی منطبق است، جلوگیری شود. #سفیران_الهی در ابلاغ رسالتشان چنین بوده اند. در زمان #رسول_خدا (ص) نیز کفار به دنبال محافظه کاران و راحت طلبان میگشتند: ودوا لو تدهن فیدهنون؛ «دوست میداشتند قدری نرمش و انعطاف داشته باشی، تا آنها هم با تو کنار بیایند و نرمش داشته باشند»، ولی خداوند با نزول آیات و همچنین با بیان سوره کافرون، جای انعطاف، نرمش و چشم پوشی را در مسائل اصولی بست.
🔷«فروتنی و ادب»؛ رعایت تواضع و #ادب هنگام سخن گفتن، به ویژه در گفتوگو با #والدین فراوان تأکید شده است (و قل لهما قولا کریما)، که منظور از #قول_کریم، همان #سخن_مؤدبانه است. #رعایت_ادب در همه کار و از جمله در #سخن_گفتن لازم است، مگر در موارد استثنایی که خشونت و تندی لازم است: لا یحب الله الجهر بالسوء من القول إلا من ظلم.
📕اسلام و زیباییهای زندگی، رویکردی تحلیلی و تربیتی به سبک زندگی، دکتر داود رجبینیا، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چ اول، ص ۵۲۶-۵۲۰
منبع: راسخون
#اخلاق #حسن_خلق #خوش_اخلاقی
هدایت شده از mesaghمیثاق
🛑📢آيا عامل بودنِ شخصِ آمر و ناهى از شرايط لازم براى «امر به معروف» و «نهى از منكر» است؟
🔹 #امام_علی (علیه السلام) در پایان خطبه ۱۷۵ #نهج_البلاغه به نكته مهمی اشاره مى كند و آن اینکه اگر من اجراى كارى را به شما پيشنهاد مى كنم، خودم در اجراى آن پيشگامم؛ ميفرمايد: «أَيُّهَا النَّاسُ، إِنِّي، وَ اللهِ، مَا أَحُثُّكُمْ عَلَى طَاعَةٍ إِلَّا وَ أَسْبِقُكُمْ إِلَيْهَا، وَ لَا أَنْهَاكُمْ عَنْ مَعْصِيَةٍ إِلَّا وَ أَتَنَاهَى قَبْلَكُمْ عَنْهَا؛ اى مردم، به خدا سوگند! من شما را به هيچ #طاعتى ترغيب نمى كنم، مگر اينكه خودم پيش از شما به آن #عمل مى نمايم و شما را از هيچ #معصيتى باز نمى دارم، مگر اينكه خودم پيش از شما از آن دورى مى جويم».
🔹گرچه عامل بودنِ شخصِ آمر و ناهى از شرايط لازم براى #امر_به_معروف و #نهى_از_منكر نیست، همانگونه كه در كلام رسول خدا (صلی الله علیه و آله) نقل شده است: «مُرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلُوهُ وَ انْهَوْا عَنِ الْمُنْكَرِ وَ إِنْ لَمْ تَجْتَنِبُوهُ كُلِّهِ؛ [۱] #امر_به_معروف کنید، هر چند خودتان به آن عمل نكرده باشيد، و نهى از منكر كنيد هر چند از تمام منكرات اجتناب نكرده باشيد»، ولى به يقين اگر #گوينده، پيش از ديگران به آنچه مى گويد #عمل كند؛ #تأثير_كلام او فوق العاده خواهد بود؛ زيرا #تأثيرِعميقِسخن، هنگامى است كه از دل برآيد؛ در اين صورت، لاجرم بر دل نشيند.
🔹#شنونده هنگامى باور مى كند كه سخن گوينده از دل برآمده كه آن را در #اعمال وى مشاهده كند؛ به همين دليل پيشوايان بزرگ دين، #پيغمبر_اكرم (صلی الله علیه و آله) و #امامان_معصوم (عليهم السلام) و پويندگان راه آنها هميشه از اين روش پيروى مى كردند؛ در ميدان جنگ در صفوفِ نخست جاى مى گرفتند و در عبادت از همه بيشتر تلاش مى كردند، تا آنجا كه «قرآن مجيد» گاه به پيغمبر اكرم (صلی الله علیه و آله) هشدار مى دهد كه اين همه خود را براى عبادت به زحمت نيفكند: «طه - مَا أَنْزَلْنَا عَلَيْكَ الْقُرْآنَ لِتَشْقَى» [طه، ۱ و ۲]
🔹و اميرالمؤمنين امام علی (علیه السلام) در يكى از فرمایشاتش مى فرمايد: «كُنَّا إِذَا احْمَرَّ الْبَأْسُ اِتَّقَيْنَا بِرَسُولِ اللهِ فَلَمْ يَكُنْ أَحَدٌ مِنَّا أَقْرَبُ إِلَى الْعَدُوِّ مِنْهُ؛ [۲] هرگاه آتش جنگ، سخت شعله ور مى شد ما به رسول خدا پناه مى برديم و در آن ساعت، هيچ يك از ما نزديكتر از او به دشمن نبود». و مى دانيم اگر #امام_علی (علیه السلام) مردم را در خطبه هاى «نهج البلاغه» دعوت به #زهد در دنيا و بى اعتنايى به زرق و برق آن مى كند، خود سرآمد زاهدانِ روزگار است و سراسر زندگانى او گواه و شاهد بر زهدِ بى مانند اوست. اگر پيشوايان كشور هاى اسلامى در اين مسير حركت داشته باشند، يعنى خود و بستگان و اطرافيانشان پيش از ديگران به قوانين عمل كنند، به يقين تأثير و نفوذ سخنانشان در توده هاى مردم بسيار زياد خواهد بود.
پی نوشتها؛
[۱] كنز العمال فی سنن الأقوال و الأفعال، متقی هندی، بيروت، چ ۵، ج ۳، ص ۱۴۱، ح ۵۵۲۲ (اين سخن يك #نكته_روانى دارد و آن اينكه هرگاه انسان ديگران را به خوبىها دعوت كند و از بدى ها باز دارد و خودش عمل نكند، در پيش وجدان خويش شرمنده میشود و اين شرمندگى او را به سوى نيكى ها و پرهيز از بدى ها دعوت مى كند).
[۲] نهج البلاغة، صبحی صالح، هجرت چ اول، ص ۵۲۰، ح ۹
📕پيام امام اميرالمؤمنين (ع)، مكارم شيرازى، ناصر، دارالكتب الاسلاميه، چ اول، ج ۶، ص ۳۵۸
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#امر_به_معروف #نهى_از_منكر #عمل