💠 چیستی و کارکرد #نظریه_فقهی
در اندیشه استاد آیت الله احمد مبلغی (حفظه الله)
✍ حامد محمدجانی
پژوهشگر حلقه اجتهادی فقه الاجتماع مدرسه عالی فقاهت عالم آل محمد ع آستان قدس رضوی
📚 بخش سوم
🔹۳. تفاوت دیگری که بین نظریه و قاعده میتوان ذکر کرد، تفاوت از حیث #کاربرد در فقه است. آنچه که تاکنون گفتیم، از حیث نسبت با فقه بود، منتها "الفقه عباره عن الاستنباط" و حال سؤال این است که آیا میتوان در اجتهاد، از نظریه نیز مانند قاعده به مثابه "ابزار" استفاده کرد؟
🔹شان کاربردی قاعده تطبیق است؛ تطبیق به هدف دستیابی به احکام مصادیق مندرج تحت آن. پس استعمال قاعده در استنباط، یک استعمال تطبیقی است. اما کاربرد نظریه فقهی در استنباط استعمال تطبیقی نیست بلکه همانطور که گفتیم مساحتی را مشخص میکند و شمولیّت خود را به رخ میکشد. با اینحال سؤال اینجاست که پس از مشخص شدن شمولیّت نظریه، آیا مستنبِط میتواند کاربردی برای نظریه در فرایند استنباط در نظر بگیرد یا خیر؟
کارکرد نظریه و قاعده
🔹هر دوی قاعده و نظریه از آنجا که واجد وصف شمولیت اند از یک سو بخشی از شرع را منسجم و هماهنگ نشان میدهند؛ از طرف دیگر بخشها و موضوعات جدید را در عملیات #توسعه به بخشهای منسجم قبلی ملحق میکنند. پس هنگامی که فقیه از رهگذر این دو به سمت مجالات زندگی و مسائل مستحدثه میرود نوعی امتداد را در انسجام فقهی ایجاد میکند و مسائل جدیدی را به انسجام قبلی منضم و ملحق میکند. البته تفاوت این دو این در نوع انسجام است. انسجامی که تطبیق قاعده بههمراه دارد غیر از نوع انسجامی است که در نظریه هست.
🔹در نظریه فقهی چندین مفهوم تصدیقی داریم؛ یعنی مجموعهای از مفاهیم تصدیقی هستند که به هم ربط پیدا کردند و یک اندیشه و نگاهی که نامش را نظریه میگذاریم به فقیه ارائه میکنند.
🔹این مفاهیمی که کنار هم قرار میگیرند برخی مفاهیمی هستند که حقایق را کشف میکنند، برخی اعتبارات شارع را ارائه میکنند؛برخی بیانگر احکام شرع اند و برخی دیگر میکوشند با کنار هم نهادن مفاهیم به سمت یک امر مهم که همان #نظام است بروند.
#فقه_الاجتماع
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈•
💐 باما همراه باشید:
📣کانال رسمی مدرسه عالی فقاهت عالم آل محمد عليه السلام
╔═🦋🌸════╗
🆔 @mfaam_razavi
╚════🌼🦋═╝