#آیت_الله_العظمی_شبیری_زنجانی : گاهی دو قضیه نقل می‌شود، (در یک نقل) به نحو اجمال قضیه مختصر می‌شود و (در نقل دیگر) قضیه مفصّل نقل می‌شود؛ در اینجا اگر تضادّی بین دو نقل نباشد، هیچ اشکالی ندارد. مانند اینکه یک راوی می‌خواسته است تمام خصوصیات را نقل کند و دیگر بعضی از خصوصیات را نقل کند. این مورد داخل در مسأله دوران امر بین زیاده و نقیصه نیست؛ که آن مسأله متنازع فیه بود و باید اخذ به زیاده کنیم. چون اینجا خطائی مطرح نیست تا بخواهیم خطا را مشخص کنیم و بگوییم خطای کدام بیشتر است. ولی اگر قصد این است که یک مسأله را در هر دو نقل به صورت تفصیلی نقل نمایند؛ ولی در عین حال یک نقل زیاده‌ای دارد که دیگری ندارد، این مورد مصداقی برای بحث است. بحث این است که در فرض مسأله، اگر یکی از روات ثقه باشند و دیگری ثقه نباشد، آیا در اینجا باید اخذ به قول #ثقه کنیم؟ یا مثل ثقتین که نقل‌شان با هم تعارض کرده است، مصداق برای بحث #تعارض می‌شود. من به ذهنم می‌آید که حتی اگر غیر ثقه، مسأله‌ای را بدون تفصیل نقل کرده باشد و فقط در یک جای کوتاه با هم اختلاف داشته باشند، در این موارد در متعارف امور احتمال جعلش بسیار ضعیف است. مثلا فرض کنید کسی می‌خواهد جریان ورود مرحوم آقای خمینی به ایران را نقل کند و بگوید ایشان ساعت چند از فلان روز وارد شد و به بهشت زهرا تشریف برد و این مسائل را بیان کرد. کسی دیگر که ثقه است، او هم عین همین مطالب را نقل می‌کند، منتهی ساعت ورود را متفاوت از نقل اوّل بیان می‌کند. اینکه احتمال داشته باشد، این راوی سر تا سر قصه را نقل کند تا یک امر جزئی، مثل ساعت ورود ایشان را جعل کند، احتمالی بسیار بعید و انسان مطمئن است که داعی برای جعل در این امر جزئی نیست؛ حتی اگر این معنا دخیل فی الجمله باشد. (در بحث لاضرر هم) عبدالله ابن مسکان، این قصه را از اوّل تا آخر نقل کرده است. نمی‌توانیم بگوییم چون یک کلمه در این نقل، نسبت به نقل‌های دیگر اضافی هست، پس سرتاسر قضیه واقعی را برای جعل همین کلمه نقل کرده است. این مسأله نادر است. البته باید در نظر داشت که بحث #احتمال در این‌گونه مباحث،  مانند مباحث احتمالات ریاضی نیست که حتی با صدم و هزارم، احتمال مطرح باشد و با چنین احتمالی امر تمام نباشد. بلکه بحث در این است که خود انسان در اموری که نقل می‌شود، نمی‌تواند بگوید که راوی کلّ این قصه را برای جعل این مورد نقل کرده است. این احتمالش بسیار بعید است. ممکن است به صورت نادر واقع شود ولی چنین احتمالاتی در جریان اصول دخالت ندارد. --- @mfeqhi