🔰نقد و نظر 🔆ماهیت سهام و بیع آن 🔹بانک، بورس و بیمه سه نهاد اصلی اقتصادی کشورها هستند که هر یک کارکردی مجزا در سیستم مالی کشورها دارند. در بورس به عنوان بازار خرید و فروش سهام شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی، سهام شرکت پس از پذیرش، عرضه شده و خریداران اقدام به خرید سهام عرضه شده می‌کنند. 🔸ماهیت سهام حتی در بین حقوقدانان، دارای ماهیت روشنی نبوده و چندین احتمال درباره ماهیت سهام وجود دارد: احتمال اول: سند طلب سهامدار احتمال دوم: سند ملکیت بخشی از اموال شرکت احتمال سوم: ملکیت طولی اموال شرکت احتمال چهارم: سند حقوق سهامداران احتمال پنجم: مالیت داشتن خود ورقه سهام احتمال ششم: سند ملکیت بخشی از حیثیت اعتباری شرکت #نقد_و_نظر #فقه 👈متن کامل این مقاله و بحث درباره آن را اینجا بخوانید: https://bit.ly/32FM7z7 —— 🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام @mfeqhi

🔹آیت‌الله العظمی سید محمد محقق داماد (۱۳۲۵ - ۱۳۸۸ق) فقیه اصولی و از استادان برجسته حوزه علمیه قم بود. ایشان پس از یک دوره تحصیل در یزد، به قم آمد. ارتباط وثیق ایشان با مرحوم آیت‌الله العظمی حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی، منجر به ازدواج محقق یزدی با صبیه حاج شیخ شد و از همین رو ایشان به محقق داماد ملقّب گشت. 🔸پس از ارتحال آیت‌الله العظمی حائری، آیت‌الله داماد تدریس علوم دینی را آغاز نمود و به دلیل ویژگی‌های علمی خاص درس ایشان، این درس به یکی از درس‌های مورد توجه نخبگان حوزوی تبدیل گشت. آیت‌الله العظمی شبیری زنجای که بیش از دو دهه در درس خارج فقه و بیش از پنج سال در دروس اصول فقه ایشان شرکت کرده‌اند درباره ویژگی‌های درس آقای داماد می‌گویند: «در درس مرحوم آقای داماد طلبه‌های ممتاز شرکت می‌کردند؛ علّتش ویژگی‌هایی بود که در خود مرحوم آقای داماد و درسش بود: یکی اینکه رئیس نبود و لذا مطامع غیر علمی در میان نبود تا شخص برای آنها در درس وی حاضر شود. افراد صرفا برای استفاده علمی در درس وی حاضر می‌شدند. از طرفی آقای داماد بیان خیلی روشنی نداشت و خیلی احتیاج به مقدمات مطویه داشت و لازم بود طلبه مقدمات دیگری برای فهم مطالب در ذهن داشته باشد. از طرف دیگر مطالب ایشان نوعا مشکل بود، چون دقیق النظر بود. این ویژگی‌ها سبب شده بود که هر کسی صلاحیت شرکت در درس آقای داماد را نداشته باشد.»( جرعه‌ای از دریا، ج۳، ص ۵۲۲) 🔹به رغم سال‌‎های طولانی تدریس و تحقیق، چندان اثر مکتوبی از ایشان به یادگار نمانده است. اما خوشبختانه با نگارش تقریرات دروس ایشان، تا حدّی این امر جبران شده است. غیر از تقریراتی که به صورت دست نوشته از ایشان به یادگار مانده است، تقریرات فقه ایشان شامل مباحث حج، صلوة، صوم، اعتکاف، خمس، و قسمت عمده زکوة و همچنین دوره اصول ایشان توسط شاگردان ایشان تنظیم و منتشر شده است. —— 🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام @mfeqhi

✳️دومین شماره فصلنامه «مطالعات اعتبار سنجی حدیث» منتشر شد. عناوین مقالات: 1️⃣دلایل اعتماد شیخ صدوق به روایات ابوسمینه (با نگاهی به بازیابی منابع مکتوب روایات این راوی در آثار (شیخ صدوق) 2️⃣مفهوم شناسی عبارت یروی عن الضعفاء (با تکیه بر عملکرد متقدمان) 3️⃣بازخوانی دیدگاه ابن ولید پیرامون دو اصل زید النرسی و زید الزراد 4️⃣اعتبار سنجی محتوایی شماری از گزاره های کتاب توحید مفضل با رویکرد عرضه بر روایات شیعی 5️⃣بررسی کتاب الجامع بزنطی و منقولات آن در مستطرفات سرائر 6️⃣بازکاوی اسناد روایات کتاب الحجه کافی و پاسخ به یک ادعا 7️⃣اعتبار سنجی یک حدیث از اصول کافی https://bit.ly/304JlSl —- 🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه‌السلام @mfeqhi

#راهِ_ما! ◾️حضرت امام محمد باقر "علیه‌السلام" فرمودند: «لَا تَذْهَبْ بِكُمُ الْمَذَاهِبُ فَوَ اللَّهِ مَا شِيعَتُنَا إِلَّا مَنْ أَطَاعَ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ» راه و روش ها و مذاهب مختلف شما را به سوي خود نكشاند و فريب تان ندهد. قسم به خدا، شيعه ما نيست جز كسى كه مطیع خداوند باشد. 📚 کافی، ج2، ص73، ح1 ◽️سالروز شهادت مظلومانه حضرت امام محمد باقر علیه السلام را به همه موالیان و محبین خاندان رسالت (ع) تسلیت می گوییم. @zanjani_net

آیت‌الله العظمی سید ابوالحسن اصفهانی طاب‌ثراه — 🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه‌السلام @mfeqhi

🔹آیت‌الله العظمی شبیری زنجانی نقل می‌کنند: 🔸مرحوم حاج فقیهی نقل می‌کرد: درباره یک مسأله قضایی به یکی از علما مراجعه شد و ایشان در این مسأله حکمی کرد. حاج فقیهی و سید علی خلخالی شاگرد آن عالم بودند. حاج فقیهی می‌گفت: تا مرحوم آقای آسید ابوالحسن امضا نمی‌کرد، قابل اجرا نبود؛ چون ایشان رئیس علی‌الاطلاق بود. می‌گفت: من و آسید علی خلخالی نزد آسید ابوالحسن رفتیم تا ایشان این حکم را امضا کند. 🔹مرحوم آسید علی خلخالی دارای بیان سحّاری بود. شروع کرد به بیان مطلب برای آسید ابوالحسن و ایشان هم ساکت بود و گوش می‌کرد. تا رسید به اینجا که «ایشان مجتهد است و حکم کرده است و اگر شما تنفیذ نفرمایید، حکم مجتهد زمین می‌ماند». 👈 اینجا آسید ابوالحسن سکوت را شکست و گفت: «او مجتهد است؟ این چرت و پرت‌ها اجتهاد است؟!» حاج فقیهی می‌گفت: تصوّر ما از آن عالم با تصوّر حاج سید ابوالحسن کاملا متفاوت بود. مدّتی بر جلسه سکوت حاکم شد. سپس آسید ابوالحسن رو به من کرد و فرمود: «می‌دانید اجتهاد چیست؟ اجتهاد مذاق امام فهمی است! این چیزها اجتهاد نیست». 🔳منبع: (جرعه‌ای از دریا، ج۱، ص ۵۶۱) — 🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه‌السلام @mfeqhi

✳️پاک بودن نیم‌خورده مسلمان 🔹مرحوم آیت‌الله العظمی حاج سید احمد زنجانی در رساله «مستثنیات الأحکام»، به بررسی مستثنیات احکام از ابتدای باب طهارت تا انتهای باب دیات پرداخته‌اند. آن مرحوم، سپس شرحی مزجی را بر این رساله با عنوان «مستنبطات الأعلام فی شرح مستثنیات الاحکام» به رشته تحریر درآورده‌اند. ایشان یکی از استثنائات احکام را در بحث طهارت، این حکم می‌دانند که 👈«نیم‌خورده مسلمانان پاک است، مگر خوارج، نواصب و غُلات». ◀️آیت‌الله حاج سید احمد زنجانی در بررسی مستند حکم می‌نویسند: ✅[نیم خورده مسلمانان] که به توحید و رسالت شهادت داده‌اند، [پاک است]؛ دلیل این حکم، احادیث بسیاری است که اظهار شهادتین را در اسلام کافی می‌دانند. به واسطه ورود در اسلام، جان و اموال فرد، مورد حمایت قرار می‌گیرد و چنین فردی محکوم به طهارت بوده و ازدواج با وی جایز خواهد بود. بعلاوه سیره مستمر بین مسلمین اینگونه بوده است که با کسانی که اظهار شهادتین می‌نموده‌اند، معامله مسلمان می‌شده‌ و مسلمین از گوشت قربانی آنها می‌خورده‌اند و بنا را بر پاکی خودشان و آنچه که به دست آنها است -از پوست و گوشت- می‌گذارده‌اند، و احکام میراث را بر چنین افرادی جاری می‌نموده‌اند. البته قیدی که در اخبار درباره مدخلیّت ولایت در اسلام وارد شده است، محمول بر مرتبه کامل از اسلام است که در آخرت موجب فوز می‌شود و ارتباطی با آثاری دنیوی ندارد. 🔹و بالجمله، شکی در طهارت نیم‌خورده مسمانان نیست؛ [مگر خوارج] که قتل امیرالمؤمنین و حسنین علیهم السلام را حلال شمرده‌اند، [و نواصب] که با اهل بیت علیهم السلام اظهار عداوت می‌نمایند؛ که نیم‌خورده ایشان نجس است. البته مستند این حکم، قید ضروری دین، یعنی وجوب مودّت اهل بیت علیهم السلام نیست؛ - چرا که ثابت نشده است که صرفِ این موضوع، موجب کفر باشد؛ مگر آنکه انکار وجوب مودّت، منجر به انکار رسالت شود. و بر فرض هم که ثبوتا چنین چیزی باشد، دلیل علی الاطلاقی بر نجاست کافر نداریم، به گونه‌ای که شامل این مقام هم بشود- ؛ بلکه دلیل این حکم، اخبار خاصّی است که دلالت بر نجاست این افراد دارد. اگر چه در دلالت این اخبار نیز مناقشه شده است به اینکه مراد از نجاست در این روایات، خباثت معنوی است که اقتضای کراهت دارد؛ چرا که اکثر این روایات مشتمل بر جنب و ولد الزنا هم هستند، که عدم نجاست آنها معلوم است. وجه دیگر مناقشه در این دسته اخبار آن است که مراد از ناصب، مطلق مخالف است که می‌دانیم پاک هستند، و بنابراین چاره‌ای نداریم جز آنکه این اخبار را بر کراهت حمل نماییم. اما باید در نظر داشت که اتفاق اصحاب بر نجاست این گروه، کشف می‌کند که این اخبار پوشیده به قرائنی بوده که دلالت دارد که مراد از نجاست، نجاست اصطلاحی است، و مراد از نواصب، خصوص کسانی است که عداوت‌شان را با اهل بیت علیهم السلام علنی کرده‌اند. در هر حال، این اخبار را باید در کنار اجماعات محکیه‌ای دید که بر نجاست این گروه نقل شده است؛ بلکه عمده مستند در مسأله نجاست ایشان، همان است. 🔸حاصل آنکه ظاهرا خلافی در نجاست ایشان نیست، و این حکم در مورد [غلات] که اعتقاد به الوهیت امیر المؤمنین علیه‌السلام دارند، نیز جاری است. درباره وجه این حکم گفته شده است: «اگر غلات، صانع را تنها امیرالمؤمنین علیه‌السلام بدانند، کفرشان به دلیل انکار صانع ثابت می‌شود؛ و اگر به خدا باور داشته باشند، ولی علی(ع) را در الوهیت و معبودیت با او شریک بدانند، به واسطه شرک نجس خواهند بود، چرا که نجاست مشرکین معلوم است»(مصباح الفقیه، ج۷، ۲۹۰). البته اگر غلات را به معانی دیگر تفسیر کنیم، دلیلی بر نجاست ایشان نخواهد بود. ✳️منبع: مستنبطات الاعلام و مستثنیات الاحکام، آیت‌الله العظمی حاج سید احمد زنجانی، ج ۱، ص ۱۷۱و ۱۷۲ #مستنبطات_الأعلام #فقه #ترجمه — 🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه‌السلام @mfeqhi

فروش ویژه مجموعه آثار مرحوم آیت‌الله العظمی حاج سید احمد زنجانی‌(ره) به مناسبت عید غدیر و میلاد امام کاظم علیه السلام از طریق فروشگاه آنلاین دینوک مجموعه آثار با ۳۵%تخفیف: https://dinook.ir/products/bundle/5/‌ آثار به صورت تکی با ۳۰%تخفیف: https://dinook.ir/authors/24/ ‌‌ 👈 زمان اعتبار تخفیف تا سالروز ولادت حضرت امام موسی کاظم علیه السلام برابر ۲۰ ذی‌الحجه ۱۴۴۱، ۲۰ مرداد ۱۳۹۹ — 🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه‌السلام @mfeqhi

✳️ در باب متن زیارت جامعه کبیره آیت‌الله العظمی شبیری زنجانی: می‌خواستند کتیبه‌ای از زیارت جامعه بنویسند، از این جانب خواستند که نظر خود را درباره متن زیارت جامعه بنویسم. پیشنهاد کردم که آن را بر اساس نسخه‌های صحیح بنویسند و چون درج نسخه بدل یا درج قلاب برای کتیبه نویسی مناسب نیست و شکل ظاهری آن را نازیبا می‌کند، آن را با اصحّ نسخ مقابله و نکاتی را در این باب به صورت مکتوب بیان کردم. 🔸زیارت جامعه را صدوق در فقیه و عیون، و شیخ در تهذیب به واسطه صدوق روایت کرده‌اند. اختلاف نسخ این زیارت به حدّی است که استقصای آن نیازمند به مقاله‌ای است. مقداری از اختلافات نسخه در مفاتیح الجنان ذکر شده است. این‌جانب با مراجعه و مقابله زیارت با چندین نسخه معتبر از هر کدام از سه کتاب اشاره شده و با ملاحظه روضة المتقین و لوامع صاحبقرانی و بحار الانوار که در آنها به شرح این زیارت پرداختند، اصحّ نسخ را انتخاب کردم. 🔹در مواردی، بعضی از نسخ مشتمل بر زیادی است که آن را با دو قلاب مشخص کردم. در این مواضع ممکن است در کتیبه نیز چنین عمل شود که با دو قلاب بیاورند و چون مناسب این است که غیر از قرآن که جملاتش قطعی الصدور است، دعا و زیارت به قصد رجا آورده شود، با قصد رجا از اول شروع زیارت بدون تعیین تفصیلی قطعه مورد تردید، مشخص نکردن قطعات مزبور با دو قلاب اشکالی ندارد. 🔸در بین اختلاف نسخه‌ها به ذکر مقدار کمی از آنها اکتفا شد که اگر صلاح دانسته شد، در کتیبه درج شود. آنچه ارجح تشخیص داده شد، اوّل ذکر شد و نسخه دیگر به عنوان نسخه بدل بیان. و آنچه در مفاتیح، نسخه بدل قرار داده شده و به نظر ارجح از متن بوده است، در اینجا متن است و در بعضی از موارد نسخه بدل مذکور در مفاتیح، حذف شده و در جایی که نسخه متن مفاتیح ارجح بوده، به آن اکتفا شده است. 🔹توضیح اینکه کلمه «المستقرّین» دو نسخه بدل دارد؛ «المستوفرین» با فاء، «المستوقرین» با قاف. بودن این سه کلمه از نظر معنا اشکالی ندارد و در مفاتیح نسخه بدل اول ذکر شده، ولی مجلسی اول در لوامع صاحبقرانی می‌نویسد: در نسخه تهذیب به خط شیخ طوسی «و المتستقرّین» است؛ یعنی «مطمئن است قلوب ایشان به ذکر الهی». لذا نسخه بدل‌ها حذف شد. ما این را حذف کردیم. 🔸کلمه «أدمنتم» ارجح از «أدمتم» است؛ زیرا در جملات «فعظّمتم جلاله و أکبرتم شأنه و مجّدتم کرمه و أدمنتم ذکره و وکّدتم میثاقه و أحکمتم عقد طاعته» در «أکبرتم» و «أدمنتم» و «أحکمتم» که بعد از «عظّمتم» و «مجّدتم» و «وکّدتم» قرار گرفته، سجع رعایت شده، و در«أدمتم» چنین نیست و در نتیجه «أدمنتم» که در مفاتیح در حاشیه است، ارجح از «أدمتم» است که در متن است. 🔹در مفاتیح جمله زیارت «سننتم سنّته» است ولی در نسخه‌هایی از فقیه و عیون و تهذیب، «سننه» به صیغه جمع، جای «سنّته» به صیغه افراد آمده است و با در نظر گرفتن صیغه‌های جمع در جملات قبل: «بیّنتم فرائضه و أقمتم حدوده و نشرتم شرائع أحکامه»، در اینجا کلمه جمع انسب خواهد بود؛ خصوصا با ملاحظه کلمه «فرائض» که معمولا در مقابل «سنن» قرار می‌گیرد، نه در مقابل «سنّت». 🔸«السبیل الأعظم» در نسخه‌هایی از فقیه و عیون و تهذیب وجود دارد، ولی در حاشیه مفاتیح چنین آمده است: «هذه الفقرة لیست فی الأصل لکنّها مذکورة فی کتب العلامة المجلسی». 🔹«عادﱝ» در چاپ مفاتیح که پیش اینجانب است «عاد» بی یاء ضبط شده که قطعا غلط است. 🔸کلمه «نجا» که ناقص واوی است و باید با الفِ آخر نوشته شود و در تهذیب و بعضی نسخِ عیون با الف نوشته شده، در فقیه و نسخه چاپیِ عیون و مفاتیح «نجی» با یاء آمده که غلط است. 🔹جمله «و له تسلّمون» که بعد از جمله «و به تؤمنون» قرار گرفته، انسب این است که با سکونِ سین باشد، زیرا «ایمان» و «اسلام» مقابل هم قرار می‌گیرند، نه «ایمان» و «تسلیم». 🔸کلمه «سعِد» در جمله «سعد من والاکم» که بعد از آن «هلک من عاداکم» آمده، با کسر عین که از ماده «سعادت» است، به نظر از «سعَد»با فتح عین که به معنای «یَمُنَ»است، ارجح است و در لوامع نیز کلمه را به «سعادتمند شده» تر جمه کرده است. 🔹«یُکَرُّ» در مفاتیح «یَکِرُّ» با فتح اول و کسر کاف ضبط شده؛ در حالی‌که «یکِرّ» با کسر کاف در لغت مذکور نیست. در نسخه‌های معتبر «یَکُرُّ»به فتح اول و ضمّ کاف و «یُکَرُّ» به ضمّ اول و فتح کاف آمده است. وقوع این کلمه در بین فعل‌های مجهول مانند «یُحشَرُ فی زمرتکم و یُکَرُّ فی رجعتکم و یُمَلّک فی دولتکم و یُشَرّف فی عافیتکم و یُمَکَّن فی أیّامکم»، سبب ترجیح نسخه فعل مجهول است. ▪️منبع: جرعه‌ای از دریا، ج۴، صص ۳۸۷-۳۸۹ — 🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه‌السلام @mfeqhi

«حیله‌های ربای قرضی از منظر فقه» منتشر شد اطلاعات بیشتر را اینجا بخوانید: https://bit.ly/30GdKqj — 🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه‌السلام @mfeqhi