سی و سومین شمارۀ «پژوهشنامۀ قرآن و حدیث» منتشر شد.
📌 عناوین مقالات شماره ۳۳ پژوهشنامه قرآن و حدیث:
1️⃣ «بررسی تطبیقی تعبیر جد در آیه «وَ أَنَّهُ تَعالی جَدُّ رَبِّنا» در منابع لغوی و تفسیری با یادمانهای تاریخی»،
2️⃣ «عوامل گرایش کیسانیه به جعل و تحریف در مهدویت و گونهشناسی آن»،
3️⃣ «بررسی اقسام ناهمخوانی و تباین در تفسیر و تأویل و استناد صوفیه به آیات (با تأکید بر امهات متون نثر صوفیه نظیر رساله قشیریه، کشف المحجوب، کشف الاسرار، اسرار التوحید و ...)»،
4️⃣ «تبیین نسبت دو مفهوم «توحید و علم» بر پایه کاربست کلید واژه «حق» در قرآن کریم»،
5️⃣ «ارزیابی رویکرد رجالی آیتالله بروجردی»، «بازخوانی تفسیر آیات ۳۲ و۳۳ احزاب با رویکرد انتقادی»،
6️⃣ «بررسی قواعد تمییز تفسیر تاریخی»،
7️⃣ «ضوابط حاکم بر ارتباطات بصری با توجه به آیه ۳۰ سوره نور»،
8️⃣ «بازخوانی تحلیلی دیدگاه زیدیه درباره دلالتهای حدیث معرفت امام»،
9️⃣ «مفهومشناسی دهر در آموزههای دینی با رویکرد بر تبیین عرصهها».
👈 متن کامل خبر را اینجا بخوانید:
B2n.ir/u65004
#خبرنامه_پژوهشی
---
🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام
@mfeqh
🔰یادداشت محقق
✅ نسیان سجده و تشهد جاهل به تقدم و تأخر
🔸 اگر از نمازگزار سجده و تشهد فوت شده باشد باید پس از نماز آن را قضا کند، و اگر سابق و لاحق معلوم باشد و ترتیب معتبر باشد باید ابتدا شده آورده شود، سپس تشهد. البته غیر از مرحوم سید که در اعتبار ترتیب احتیاط می کند، معمول آقایان ترتیب را معتبر نمی دانند و می گویند ولو در ادای اجزای فراموش شده ترتیب معتبر باشد، در قضایش معتبر نیست. آنچه بین فقها خلافی است جایی میباشد که ترتیب در قضا معتبر باشد و سابق و لاحق معلوم نباشد. مرحوم سید می فرماید یکی از اینها را اول بجا بیاورد، سپس دیگری را و دوباره اولی را بیاورد، آقای خوئی می فرماید باید اول تشهد را بجا بیاورد، سپس سجده و دوباره تشهد. همچنین در این فرع که یکی از اینها فوت شده و معلوم نیست کدام فوت شده، مرحوم سید می فرماید هر دو را بجا بیاورد و آقای خوئی می فرماید اول باید تشهد را بجا بیاورد و بعد سجده را، البته بنابر اعتبار ترتیب را در اینجا ندارد.[6] در این نوشتار درصدد بررسی نکته تفرد مرحوم آقای خوئی در این مسئله هستیم.
🔹این مسئله مبتنی بر مسئلهای است مختار ایشان با مختار صاحب عروه مخالف است، ایشان برخلاف صاحب عروه فتوا داده که اگر کسی قضای اجزایش مانده، هنوز از نماز خارج نشده و قضای اجزای فائته داخل در نماز است، ولی مرحوم سید معتقد است که شخص از نماز خارج شده و قضا یک شیء مستقل است.
🔸 با توجه به این مسئلۀ اختلافی، ایشان در فرع اول می فرماید اگر شخص بخواهد اول سجده را بیاورد چون هنوز از نماز فارغ نشده، محتمل است زیادی سجده شود؛ چون شاید تشهد لاحق بوده است و با آوردن سجده، نماز باطل می شود و محلی برای تشهد باقی نمی ماند. اما اگر اول تشهد را بیاورد، اگر تشهد مقدم بوده که جزو نمازش محسوب می شود و اگر مقدم نبوده، از آن جهت که تشهد ذکر است، زیاده آن اشکالی ندارد.
🔹به عبارت دیگر، تشهد را می توان به قصد قربت مطلقه اول آورد، اما این کار را در باب سجده نمی تواند بکند؛ چون ایشان معتقدست اگر کسی رجاء هم این کار را کند صورت سجده نماز را ابطال می کند. و از آن جهت که علم اجمالی به تقدیم تشهد یا سجده داریم، باید ابتدا تشهد، سپس سجده و دوباره تشهد آورده شود تا امتثال علم اجمالی شده باشد.
🔸 با توجه به آنچه بیان شد وجه تفاوت فتوای آقای خوئی با مرحوم سید در فرع دوم که یکی قضا شده و نمی داند تشهد است یا سجده، هم روشن می شود. اینکه آقای خوئی فرموده باید اول تشهد آورده شود، از این جهت است که علم اجمالی به وجوب قضای یکی از اینها داریم، اگر قضای سجده آورده شود، قطعا آوردن قضای تشهد لغو است، چون فائته اگر خود سجده بوده تشهد فوت نشده تا اتیانش لازم باشد و اگر فائته تشهد بوده، سجده نماز را ابطال می کند، پس قطعا بجا آوردن تشهد بعد از سجده لغو است، لذا از باب علم اجمالی که باید هر دوی از اینها آورده شود، باید تشهد مقدم شود.
#یادداشت_محقق
#فقه
لینک این مطلب:
B2n.ir/m77870
---
🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام
@mfeqh
هدایت شده از آیتاللهالعظمی شبیری زنجانی
چارم علی در مجمع اولاد زهرا آمده
از نسل مصباحالهدی هادی به دنیا آمده
#تبریک #میلاد
🔅عيد نورانی ميلاد دهمین حجت الهی، حضرت امام هادی علیهالسلام را به محضر مقدس حضرت ولیعصر «عجل الله فرجه الشریف» و همه موالیان و ارادتمندان خاندان رسالت تبریک و تهنیت میگوییم.
🔸حضرت #امام_هادی علیهالسلام فرمودند:
«ألقُوا النِّعَمَ بِحُسنِ مَجاوَرَتِها وَ التَمِسُوا الزِّیادَةَ فِیها بِالشُّکرِ»
با نعمتها با نیکویی برخورد کنید (قدرشناس نعمت باشید)،
و با شکرگزاری نسبت به آنها، به دنبال افزایش آنها باشید.
#شکر #نعمت
🔺 بحار الأنوار، ج75، ص: 370
@zanjani_net
اسلام بدون ولایت امیرالمومنین علیه السلام قالبی تهی از معناست
آیت الله العظمیشبیری زنجانی:
🔸 اسلام واقعی اسلام ولایی است. ظاهر آیۀ قرآن هم این مطلب را اثبات میکند. این آیه که بر اساس روایات شیعه و سنی در روز غدیر نازل شده است، میفرماید: «الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَ رَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلامَ دِيناً». با این همه روایات و آیاتی که نازل شده، هنوز دین کامل نشده است و با مسألۀ ولایت امیرالمومنین علیه السلام است که میفرماید: «أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ» یعنی ولایت، اکمال دین است، حالا که دین به کمال رسید نعمت تمام شد.
🔹 از آیه قرآن که میفرماید: «يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَه» معلوم میشود که غدیر و مطرح شدن مسألۀ ولایت، چیزی شبیه نبوت است. قرآن میفرماید اگر شما این قضیه را مطرح نکنید اصلاً رسالت خود را انجام ندادهاید. تا حالا هرچه بوده هیچ، اصل این مسأله است و همۀ دین با ولایت معنا پیدا میکند.
🔸 خداوند متعال به پیامبرش میفرماید اگر این مسأله را مطرح نکنی، اصلاً آن رسالتی را که بر عهدۀ تو گذاشته و تو را به خاطر آن فرستاده بودم انجام ندادهای. نه اینکه اگر این مسأله را ابلاغ نکردی، ابلاغ نکردهای. اینکه گفتن ندارد؛ میگوید اصلاً هیچ چیزی را ابلاغ نکردهای و همۀ آنچه در این بیست و سه سال انجام دادهای همه هیچ است؛ لذا میگوییم مسألۀ غدیر چیزی شبیه نبوت است.
🌸 در روز غدیر اسلام واقعی قرار پیدا کرد. قبلاً این مسألۀ امامت مطرح بود، اما نه به صورت عمومی؛ عدهای در جلسات خاص این مطلب را شنیده بودند اما در غدیر برنامهای ریخته شد که این مطلب به گوش همه برسد. در این روز مسألۀ امامت حضرت امیرالمومنین علی علیه السلام به صورت عمومی بیان میشود.
#بیانات
👈 منبع:
B2n.ir/s58990
---
🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام
@mfeqhi
هدایت شده از آیتاللهالعظمی شبیری زنجانی
#غدیر
.... «وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ» یعنی تمام این نماز و روزه و حج و زکات و همه این احکام که ابلاغ شده، اگر این امر اخیر -یعنی مسئله وصایت و ولایت- نباشد، گویا همه محو و نابود است.
(از بیانات آیتاللهالعظمی شبیری زنجانی در آستانه #عیدالله_الأکبر عید سعید غدیر)
@zanjani_net
NES01_4021006_SMJShobeiri.MP3
18.06M
🔰 #نشست_علمی #نشست_علمی_صوت
#ویژه_سطح
#️⃣ شماره 1
💠 نشست علمی با موضوع: در جستجوی صحیح ترین نسخه فرائد الاصول
🎤 ارائه توسط استاد آیت الله سید محمد جواد شبیری زنجانی (حفظه الله)
📆 زمان: چهارشنبه 6 دی ماه 1402
🔷 مکان: مدرسه فقهی امام محمد باقر علیه السلام
🆔 @neshast_mfemb
Gozaresh Elmi Sath02_14021020_Vahedi.mp3
23.18M
💠 # صوت گزارش_علمی_مقطع_سطح
✅ شماره 2️⃣
#کرسی_آزاداندیشی
💠 چینش نوین مباحث علم اصول با محوریت مراتب حکم شرعی در نظر امامیه
👤ارائه دهنده: حجت الاسلام محمد واحدی
👤استاد ناظر :حجت الاسلام والمسلمین محمد جواد تاکی
👤داور: حجت الاسلام و المسلمین حسین سنایی
🌐کانال نشست و گزارش علمی مدرسه فقهی در ایتا
🆔 @neshast_mfemb
هدایت شده از آیتاللهالعظمی شبیری زنجانی
🔅الحمدللهِ الذی جعلَنا مِنَ الْمُتَمَسِّكينَ بولایةِ أمیرِالمومنینَ و الأئمة علَیهِمُ السلام
🔸پیامبر اکرم صلیالله علیه وآله:
«مَعَاشِرَ النَّاسِ إِنَّهُ إِمَامٌ مِنَ اللَّهِ وَ لَنْ يَتُوبَ اللَّهُ عَلَى أَحَدٍ أَنْكَرَ وَلَايَتَهُ وَ لَنْ يَغْفِرَ اللَّهُ لَهُ؛
اى مردم! علی از جانب خداوند، امام و رهبر است، و خداوند توبهٔ منكر ولايت او را نمیپذیرد و هرگز او را نمیآمرزد.
□ الإحتجاج للطبرسي ؛ ج۱ ؛ ص۶۰
▫️سالروز اکمال دین و اتمام نعمت، عید بزرگ الهی و عید همه انبیا و اولیا، عید سعید غدیر را به ساحت مقدس حضرت ولی عصر "عجل الله فرجه" و همه پیروان مذهب حق، تبریک و تهنیت میگوییم.
@zanjani_net
هدایت شده از درس اصول استاد سید شبیری
💠 نقد نظریّه اصول متلقّاة
👤 #استاد_سیدمحمدجواد_شبیری
مرحوم آیت الله بروجردی بیان کردهاند که فتاوای فقهای #امامیه در کتب فقه #ماثور، همگی با الفاظ روایات است، و گویا این فتاوی ناشی از روایات مسلّمی است که از گذشتگان به ایشان رسیده است. آیت الله بروجردی از عبارات مقدمه کتاب #مبسوط این مطلب را برداشت کردهاند.
بهنظر میرسد نظریه ایشان تمام نیست. فتوایی که در کتب فقه ماثور ذکر شده، با تعابیر روایات بیان شده است، ولی لزوما آنگونه نیست که فتوایی که در یک کتاب آمده، از روایتی اخذ شده که مورد قبول تمامی فقها بوده است. بهعنوان مثال اگر شیخ #مفید یک روایت را صحیح بداند، آیا تنها در صورتی بر طبق آن فتوا میدهد که جمیع فقها نیز آن روایت را پذیرفته باشند؟ اینطور به نظر نمیرسد. آنچه از عبارت شیخ #طوسی استفاده میشود آن است که در این کتب، فتوایی وجود ندارد مگر آنکه ماثور باشد.
به نظر ما قرائنی وجود دارد که نشان میدهد عبارت شیخ در مقدّمه مبسوط، ناظر به روش تمامی فقهای امامیه تا پیش از زمان شیخ طوسی نیست. از این #قرائن بهدست میآید عبارت شیخ طوسی ناظر به دورهای خاص بوده است.
📚 درس خارج فقه، ۵ و ۸ اردیبهشت ۱۴۰۳
🔗 ادامه مطلب و مباحثه، در این لینک.
http://mobahathah.ir/showthread.php?tid=3445
┄══•ஜ۩🌹۩ஜ•══┄
کانال درس اصول سید محمد جواد سید شبیری
http://eitaa.com/joinchat/3272605701C0771af71b5
- کاربرد توثیق خاص در منابع عامه، برای شیعیان چیست؟
اگر عامه یک راوی را توثیق کنند، چهبسا بتوان برداشت کرد که آن راوی از نظر آنان امامی نبوده است؛ زیرا به نظرِ شرححالنگاران و رجالیان عامه، «شیعهبودن» مجوّز کافی برای نسبتدادنِ ضعف و جعل به راوی شمرده میشود؛ البته برخی از رجالیان عامه برای نسبتدادنِ ضعف و جعل به راوی، افزون بر شیعهبودنِ وی، لازم میدانند که آن راوی، صحابه و خلفا را مذمت کرده باشد.
اما اگر شیعیان غیر امامی که معمولاً با افراد امامی ارتباط داشته و ازاینرو، مطالب خویش را برای امامیه بیان میکردهاند، لفظ «ثقه» را بهطور مطلق دربارۀ یک راوی بهکار ببرند، چنین توثیقی ناظر به مذهب راوی نیست؛ بنابراین توثیقات ابن عقده(که کتابش را برای استفادۀ امامیه نوشته) و ابن فضّال(که توثیقاتش را برای عیاشی بازگور کرده است) بر غیر امامی بودنِ راویان، دلالت نمیکنند. به دیگر سخن، میتوان گفت کاربرد لفظ «ثقه» بر قدر مشترک ذهنی میان گوینده و شنونده (یعنی صادق و ضابط بودن) دلالت دارد؛ اما از آن، امامی یا غیر امامی بودنِ راوی، فهمیده نمیشود.
منبع: استناد در روش شناخت رجال اسناد، ص349.
#نکات_اشارات
#رجال
#استناد
---
🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام
@mfeqh
هدایت شده از آیتاللهالعظمی شبیری زنجانی
#تبریک #میلاد
✨سالروز ولادت با سعادت باب الحوائج حضرت #موسی_بن_جعفر امام کاظم علیه السلام مبارک باد.
🔸آیت الله العظمی شبیری زنجانی:
خطیب بغدادی از سنّیهای خیلی متعصّب و مخالف شیعه است. او به قدری با شیعه مخالف است که علمای شیعه را با تعابیر تند و ناروا یاد میکند.
وی با این همه تعصّب و کینه، وقتی به سرگذشت حضرت امام کاظم علیه السلام میرسد، مفصّلاً به ذکر فضائل آن حضرت میپردازد.
از جمله مینویسد:
«موسی بن جعفر علیهماالسّلام به علت عبادات و اجتهادش، عبد صالح خوانده میشد. و بسیار کریم و بخشنده بود.»
@zanjani_net
تنزیل در بیانات شرعی
استاد معظم حاج سید محمدجواد شبیری زنجانی:
🔸فرض کنید عقل انسان حکم به لزوم احترام والدین نموده و شارع مقدس میفرماید «الخال کالأم» یا «الخاله کالأم» که در اینجا شارع مقدس یک لزوم احترام شرعی که با لزوم احترام عقلی برای والدین مماثل است، برای دایی یا خاله جعل نموده است.
🔹تنزیل در امور تکوینی نیز به همین شکل است با این تفاوت که امور تکوینی از سنخ حکم نیستند به این صورت که مماثل با آن امر تکوینی که خودش حکم نیست، یک حکم شرعی جعل میشود. فرض کنید شارع مقدس میگوید شراب همانند گرگ است؛ یعنی همانطور که تکویناً از گرگ فرار میکنید، تشریعاً باید از شراب فرار کنید. پس شراب و خمر از این جهت که هر دو فرار کردنی هستند و دارای یک نقطۀ مشترک و مماثل هستند و شارع مقدس همان مماثل با فرار کردنِ تکوینی از گرگ را در عالم تشریع برای خمر جعل میکند. البته در مورد گرگ ممکن است عقل نیز حکم به لزوم فرار نماید که از سنخ باید و نباید و اثر عقلی باشد.
🔸اما حتی اگر چنین اثر عقلیای را در نظر نگیریم، در مورد همان آثار تکوینی نیز میتوان با استفاده از تنزیل جعل مماثل کرد. لذا در روایتی که از طریق فضیل بن یسار نقل شده است بیان شده شخصی که امام نداشته باشد، به منزلۀ گوسفندی است که از گله جدا شده و شب توسط گرگ خورده خواهد شد. این روایت به صدد بیان آن است که اشخاص موظف به تولی نسبت به امام میباشند و بدون تولی امام معصوم علیه السلام خطرات متوجه انسان شده و او را همچون گوسفند از گله رها شده به هلاکت میرساند. پس در این روایت به نکتۀ جعل نیز اشاره شده مبنی بر این که اگر شما نسبت به امام زمان علیه السلام تولی نداشته باشید مفسدۀ عدم تولی امام همچون مفسدۀ هلاکتی است که گوسفند از گله جدا شده را تهدید میکند.
👈 پس در این روایت یک نکتۀ تکوینی وجود دارد مبنی بر اینکه هر کس از امام علیه السلام جدا شود خطر هلاکت او را تهدید میکند و مقارن با این نکتۀ تکوینی یک جعل شرعی نیز صورت گرفته است که بر اشخاص لازم است شرعاً نسبت به امام تولی داشته باشند و ملاک این جعل شرعی همان نکتۀ تکوینی میباشد به این نحو که لازم است نسبت به امام تولی داشته باشید؛ چون اگر کسی نسبت به امامش تولی نداشته باشد همانند گوسفندی که از گله جدا شده و در معرض هلاکت است، هلاک خواهد شد. پس در تنزیل ممکن است یک موضوع به جهت مماثلت و نقطۀ مشترکی که با یک نکتۀ تکوینی دارد، نازل منزلۀ آن امر تکوینی بشود و با این تنزیل یک حکم شرعی جعل میشود پس در روایت مذکور گفته شده رعیت بدون امام مبغوض است زیرا رعیت بدون امام با گوسفند از گله جدا شده یک نکتۀ مشترک دارند و آن نکته هلاکت است. هلاکت یک موقع موضوعی است که باعث میشود اشخاص از آن فرار کنند و در امور تکوینی هلاکت مناط حکم است یعنی اینکه رعیت بدون امام توسط دشمنان هلاک میشود ملاک جعل حکم لزوم تولی امام میباشد.
🔆بر این اساس آیت الله والد به شکل تفصیلی به این بحث پرداخته و فرمودهاند تنزیلات لزوماً ناظر به احکام شرعی نبوده و میتوانند ناظر به احکام عقلی یا آثار تکوینی باشند. ایشان به تناسب روایت « َأَنَّ الْجَارَ كَالنَّفْسِ غَيْرَ مُضَارٍّ وَ لَا آثِم« به این نکته اشاره میکردند.
درس خارج اصول؛ 1401/10/13
#نکات_اشارات
---
🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام
@mfeqh