#مقایسه_میان_مقاله_و_پایان_نامه
تفاوت ها:
۱ - حجم: معمولا پایان نامه پاسخ به سه تا پنج سوال فرعی است سطح سه حدود ۱۰۰ و حداکثر ۱۵۰ صفحه و سطح چهار ۱۵۰ تا ۲۰۰ صفحه حداکثر و در مقاله دو تا سه سوال فرعی نهایتا جواب داده شده است، حدود ۱۲ تا حداکثر ۳۰ صفحه.
#مقایسه_میان_مقاله_و_پایان_نامه
تفاوت ها:
۲ - عنوان: در پایان نامه عنوان مصوب است و هر گونه تغییر نیاز به تصویب جدید دارد ولی در مقاله عنوان تا آخرین مرحله قبل از تحویل به مجله علمی و شاید با کمی دشواری تا قبل از چاپ قابل تغییر است. البته قبل از آن عنوان مقاله می تواند عنوان کاری (Work title)
باشد یعنی تنها مشیر بودن به مسئله کافی است و در مراحل تکمیلی مطالعه با دیدی وسیع تر و دقت بیشتر عنوان را نهایی می کنید. البته تغییر اساسی در عنوان نشانه مطلوبی برای مقاله نویس حرفه ای نیست.
#مقایسه_میان_مقاله_و_پایان_نامه
تفاوت ها:
۳ - طرح تحقیق: در پایان نامه پس از تصویب عنوان توسط گروه علمی واحد آموزشی، لازم است با شناخت ابعاد مسئله تحقیق، برگه های خاصی را با توجه به نتایج مطالعات اولیه درباره مسئله مصوب، تکمیل کنید. پس از تایید استاد راهنما و شاید استاد مشاور (در برخی از مراکز آموزشی برای سطح سه و ارشد، استاد مشاور الزامی نیست) لازم است به تصویب گروه علمی مربوط در ان واحد آموزشی برسد. اما در مقاله از شما طرح تحقیق مطالبه نمی شود و در آخر کار نتیجه زحمات علمی شما در قالب مقاله یا قبول یا مردود و یا پذیرش مشروط می شود. در عین حال بنده به فراگیرانم توصیه می کنم حتی اگر برای خودتان هم تحقیق می کنید حتما عناصر اساسی و عمده یک طرح تحقیق را برای خودتان تنظبم کنید. این گونه هم خودتان بهتر می فهمید چه می کنید و هم استتدی که قصد راهنمایی (داوطلبانه) شما را دارد بهتر می تواند کمک تان کند و نظرات اصلاحی در محل مناسب خود به دقت و چالاکی اعمال می شود. عناصر اساسی یک طرح تحقیق می تواند عنوان، بیان مسئله، سوالات تحقیق، پیشینه و ضرورت، ساختار و فهرست منابع باشد.
#مقایسه_میان_مقاله_و_پایان_نامه
تفاوت ها
4 ـ درج مطالب مقدماتی در گزارش تحقیق:
در هر گزارش تحقیق برخی از مطالب جنبه مقدماتی و تمهیدی دارد. فرای افراط و تفریط هایی که در درج این تمهیدات در گزارش تحقیقات پیش¬ می آید که گفتگو درباره آن خالی از فایده نیست و یک خطای رایج در مقالات و پایان¬نامه ها است؛ محل درج مقرر این مطالب در پایان نامه و مقاله یکی از تمایزات این دو قالب است. در مقاله این مطالب در ذیل عنوان «مقدمه» نوشته می شود. شروع آن با بیان مسئله و انتهای آن با تبیین ساختار مقاله است. حجم آن دو صفحه و یا یک ششم کل مقاله است هر کدام کمتر است. اما در پایان نامه این مطالب تفصیل بیشتری داده می شود در قسمت کلیات و مفاهیم درج می شود در برخی از شیوه نامه های پایان نامه اصرار دارند این مطالب ذیل عنوان فصل اول ـ کلیات و مفاهیم درج شود و برخی از شیوه نامه ها هم تنها به عنوان کلیات و مفاهیم بسنده می کنند (بدون عنوان فصل) و فصل اول را از پاسخ سوال اول فرعی شروع می کنند. در مبحث کلیات برخی از عناصر اساسی طرح تحقیق تان را بیاورید مثلاً بیان مسئله و هر چه به این هدف کمک کند (از جمله سوالات اصلی و فرعی تحقیقتان)، ضرورت تحقیق در مسئله، پیشینه کارهای تحقیقی در این حوزه و .... تبیین ساختار پایان نامه (دقت کنید فهرست منظور نیست بلکه خواننده پایان نامه باید بفهمد که منطق حل مسئله شما را بفهمد در خلال بیان ساختار تحقیقات) و در مبحث مفاهیم مفاهیم پرکاربرد در تحقیق، اصول موضوعه، پیش فرض ها و توضیحاتی میان شما و خواننده باید مفروغ عنه محسوب شود.
یکی از اشتباهات رایج خلط مطالبی است که در این قسمت باید بیاید (مقدمه مقاله و مبحث مفاهیم پایان نامه) و سوالات فرعی مقدماتی است که در قسمت اصلی پایان نامه و یا بدنه اصلی مقاله می آید. در فرصتی در این باره گفتگو می کنیم. لغزش هایی زیادی در این باره دیده ام و قدرت تشخیص این دو نوع و سنخ برای یک پژوهشگر مهم است.
#مقایسه_میان_مقاله_و_پایان_نامه
تفاوت ها
5 ـ مقاله فهرست مطالب ندارد ولی پایان نامه فهرست مطالب دارد. حتی تفصیلی مطالبه می شود. یکی از مهارت های ورد این است که بتوانید به صورت خودکار فهرست زدن سند خود را فعال کنید و تنظیم کنید و تغییرات را در فهرست تان به روز کنید. این هم از مهارت هایی است که باید محقق از نرم افزار واژه پرداز ورد یاد گرفته باشد. یادم باشد در فرصتی، فوت های کوزه گری این مهارت و یا حتی اصلش را به سروران یادآوری کنم.
در مقاله می گویند نقش فهرست را کلیدواژه ها بازی می کند.
اگر یادتان باشد گفته می شود کلید واژه ها باید بتواند کل محتوای مقاله (یا پایان نامه) شما را نمایه کند و نشان دهد. اگر ترتیب آن را هم به صورتی مدنظر قراردهید این کارکرد فهرست وارگی کلید واژه هد برای شما قابل فهم خواهد شد.
#مقایسه_میان_مقاله_و_پایان_نامه
ادامه بیان #تفاوت میان مقاله و پایان نامه ـ قبلا پنج تفاوت را توضیح داده بودم. این تفاوت ششم است که از سویی کمی به شباهت هم می تواند نزدیک باشد:
6 ـ در حقیقت کار در تدوین رساله یا پایان نامه یک کار گروهی است. شاید تعجب کنید بله یک تحقیق جمعی. منتها مشارکان در یک رتبه و در یک نقش نیستند. فراگیر اصلی که برای گرفتن دانشنامه گذراندن یک مقطع تحصیلی آخرین سنجش توانمندی علمی در دوره آموزشی انجام از ابتدا تا انتهای یک کار تحقیقاتی در زمینه تخصصی خود است. این کار تحت نظر یک گروه از پیشکوستان علمی در زمینه تخصصی طراحی، اجرا و ارائه و دفاع می شود. اولین فرد بعد از فراگیر استاد راهنما است که نقش اساسی در راهنمایی و پیشبرد تحقیق دارد. بعد استاد مشاور که نقش کمتری در راهنمایی دارد و گاهی در یک زمینه اختصاصی مسئله تحقیق زبده و دارای مطالعات و تاملاتی است. این دو استاد، مسئله انتخابی و طرح تحقیق فراگیر را امضا می کنند و مسوولیت راهبری و منتج بودن تحقیق را به عهده می گیرند. استاد مشاور گاهی در مقاطعی از تحصیل گافی دانسته می شود و نیازی به استاد مشاور ندارد. در مراحل بالاتر علمی گاهی بیش از یک استاد مشاور به کار گرفته می شود. این مشارکت تا اتمام کار فراگیر و امضای تایید نهایی اثر مکتوب برای دفاع ادامه دارد. استاد راهنمای ماهر بدون اینکه نقش اساسی و نقش فرعی و راهنمایی با هم مخلوط و به هم مندمج شود کاری می کند که از غلط های فاحش و روشمندی نامطلوب فاصله گرفته شود ولی به هر حال کار علمی به فراگیر منتسب است و قاعدتاً اگر استاد تحقیق می کرد حتما بهتر کار تحقیق پیش می رفت اما او به فراگیر کمک می کند که روی پای خود بایستد و تجربه تحقیقی خود را به سرانجام رساند. در جلسه دفاع استاد راهنما و تا حدودی استاد مشاور نقش وکیل مدافع فراگیر را باید بازی کنند. اگر نقصی معفو در این سطح علمی فراگیروجود دارد باید به صورت منطقی و مستدل ان را توضیح دهد و چنانچه کاستی جدی در کار باشد به هر حال او هم شریک بوده است. البته در دفاع نقش خود فراگیر بسیار مهم است ولی در همین نقش پشتیبانی از لحاظ روشی، علمی و روانی استاد راهنما می تواند بسیار تعیین کننده باشد. با اتمام دفاع و قبول کردن آن و اعطای نمره به صورتی پایان نامه به مرکز آموزشی منتسب خواهد بود. بدین صورت رساله و پایان نامه کار جمعی از فراگیران و استادان است. نشان به آن نشان که گاهی در سطوح بالاتر علمی استادی داور از بیرون از گروه آموزشی دانشگاه و آن مرکز آموزشی شرکت می کنند تا امکان تبانی بین گروه داخلی واحد آموزشی کمتر شود و قوت واقعی اثر سنجیده شود.
اما مقاله کار تحقیقی نویسنده است. گرچه گاهی یک مقاله چند نویسنده دارد، اما سهم مساوی و یا نامساوی در امتیاز مقاله دارند. گاهی برای انتشار یک مقاله که نویسنده آن دارای سطح چهار و یا دکترا نیست در یک مجله علمی ـ پژوهشی، همراهی با یک استاد دارای مدرک سطح چهار و یا دکترا لازم است. اینجا هم یک نویسنده مسوول اعلام می کنند. اینجا استاد پیشکسوت نقش راهنمایی را ناگفته و در واقع بازی می کند ولی این جزو ضروری مقالات چند نویسنده نیست. این کار گروهی در مقاله مثل کار گروهی در رساله و پایان نامه نیست. اگر این همکاری تشریفاتی نباشد همه نویسندگان در تحقیق نقش جدی داشته اند. معمولا مقالات تک نویسنده است.
در فرصتی مقتضی اگر حوصله ای باشد و توفیق پبدا کنم، توصیه هایی برای #انتخاب_استاد_راهنما تقدیم و نکاتی درباره چگونگی #تعامل_مطلوب با ایشان را تشریح می کنم.
موفق باشید و التماس دعا
#مقایسه_میان_مقاله_و_پایان_نامه
#تفاوت
۷ - ارزش علمی:
عموماً ارزش علمی مقاله به خصوص علمی - پژوهشی بسیار بیشتر از پایان نامه است حتی سطح چهار یا دکترا.
پایان نامه و رساله برای احراز صلاحیت های دانشی پایان یک مقطع آموزشی تدوین و ارزیابی می شود. مقاله علمی - پژوهشی معیاری برای ارتقاء دانشی دانشوران و هیئت علمی مراکز آموزشی و واحدهای پژوهشی و سنجش میزان رشد علمی دانش شناخته شده است.
تلقی دانشوران از پایان نامه در سطح سه و یا ارشد این است که یکجمع بندی و مرور مباحث است و در سطح چهار و دکترا هم ابتدای ورود به دنیای تحقیق است و چه بسا با تسامح مواجه شود.
استادان راهنما، مشاوران و داوران پایان نامه ها و رساله ها هم این تسامح را گاهی در فرآیند هدایت و ارزیابی در عمل مدنظر دارند.
اما مقالات علمی چون تنها در مجلات علمی منتشر می شود و آبروی علمی مجله در گرو اعتبار مقالات چاپ شده در آن است، سردبیر و هیئت علمی نشریه چه بسا با نگاهی سخت گیرانه ارزیابی می کنند و بعد مقاله را در نشریه علمی پذیرش و منتشر می کنند. اگر این ارزیابی را با تسامح انجام دهند در ادامه اقبال مجله در میان دانشوران ان رشته ضعیف می شود و حرفه ای ها و پیشکسوتان به ان مجله مقاله ارسال نمی کنند و مرکزی که به نشریه رتبه علمی (علمی - پژوهشی و یا علمی - ترویجی) داده است، ان را مجدد تمدید نمی کند.
هر دانشوری که مقاله خوب داشته باشد سعی نی کند در بهترین مجله آن رشته پذیرش بگیرد و هر دانشوری که دنبال آخرین دستاوردهای علمی آن زمینه دانش باشد مجله های علمی معتبر ان رشته را مرور می کند و مقالات ان را خواهد دید. سرعت تدوین مقاله در یک استاندارد حدود ۴ ماه است ولی تدوین پایان نامه بیش از یک سال معمولا طول می کشد. از این رو تضارب آراء در جامعه علمی با انتشار مقاله بیشتر صورت می گیرد ولی پایان نامه این طور نیست.
#مقایسه_میان_مقاله_و_پایان_نامه
#تفاوت
۸ - گستره انتشار:
مقاله در مجلات علمی گرچه در شمارگان کم نسبت به کتاب منتشر می شود ولی به هر حال امروزه به ویژه با امکانات نشر الکترونیک در پایگاه های اطلاع رسانی علمی قابل دسترس است.
پایان نامه ها و رساله های علمی انتشارش بسیار محدود است. پس از برگزاری جلسه دفاع و اعمال اصلاحات معمولا یک نسخه به استادان راهنما و مشاور و چند نسخه نیز در مرکز اسناد و یا کتابخانه ان مرکز آموزشی نگهداری نی شود. به هر صورت دسترسی به متن ان محدود و پر موونه است.
پایگاه های اطلاع رسانی علمی در فضای مجازی متن کامل را به راحتی متن کامل مقالات در اختیار دانشوران نمی گذارند.
#مقایسه_میان_مقاله_و_پایان_نامه
#تفاوت
۹ - دفاع:
دفاع از پایاننامه معمولا همراه با تشریفات و علنی است.
نشستی علمی متشکل از نویسنده، استادان راهنما و مشاور و استاد داور است.
گاهی برای سطح سه و یا ارشد یک استاد راهنما را کافی می دانند. گاهی دو استاد داور را در برخی از مراکز به جلسه دفاع دعوت می کنند.
معمولا جلسه دبیر یا مدیری دارد که جلسه را اداره می کند. اگر جلسه دفاع در اتاق استادان و محدود برگزار نشود معمولا در سالن و یا اتاق بزرگتری با امکان حضور دانشوران و فراگیران علاقه مند برگزار می شود. پس از ارائه اولیه نویسنده و بیان اشکالات و سوالات داوران نویسنده دفاعیات خود را بیان می کند استادان راهنما و مشاور توضیحات و دفاعیه های تکمیلی خود را بیان می کنند. سپس با خروج موقت نویسنده و دانشوران دیگر، استادان راهنما، مشاور و داور وارد شور می شوند و درباده وضعیت مردود، پذیرش مشروط و پذیرش و نمره پایان نامه تصمیمگیری می کنند. بعد نویسنده به جلسه دعوت می شود و رای نهایی و نمره به او اعلام می شود.
اما در ارزیابی مقاله، ابتدا سردبیر مجله معمولا با ارزیابی اجمالی در صورت دارا بودن صلاحیت های اولیه اجمالی به یک یا دو داور ارسال می کند. اگر نمره دو داور به هم نزدیک بود نظرات، نمره نهایی و وضعیت نهایی مقاله (مردود، پذزرش مشروط، پذیرش) به نویسنده اعلام می شود. اگر دو نمره اط هم فاصله زیادی داشت معمولا به داور سوم رسال می شود و گاهی معدل دو نمره به هم نز یک تر نمره نهایی تلقی می شود.
در صورت پذیرش مقاله توسط مجله، گواهی پذیرش حتی قبل از انتشار به نویسنده اعطا می شود. نویسنده مقاله راوهم زمان به بیش از یک نشریه نباید بفرستد.
#مقایسه_میان_مقاله_و_پایان_نامه
#تفاوت
۱۰ - انتشار تبعی:
می توان پس از دفاع، محتوای کل پایان نامه را با اصلاحاتی به صورت کتاب منتشر و همچنین می توان محتوای ان را به صورت یک یا چند مقاله منتشر کرد. معمولا هر فصل یک مقاله می شود.
این استخراج مقاله از پایان نامه مهارت لازمی است که دانشوران باید ان را فراگیرند و تمرین کنند.
گاهی برای دفاع از پایان نامه سطوح بالاتر، برگزاری جلسه پیش دفاع و انتشار یک یا چند مقاله در زمینه و محتوای پایان نامه را الزامی اعلام می کنند.
#مقایسه_میان_مقاله_و_پایان_نامه
#شباهت
شباهت اول - دارا بودن #انسجام_متن
متن هر نوشته به خصوص یک متن علمی لازم است منسجم باشد. انسجام متن یعنی اینکه از اول تا آخر متن خواننده متن را روان و بدون سکت و توقف بخواند. از عواملی که می تواند انسجام متن را ایجاد کند، استفاده مناسب از عبارات رابط است. این عبارات ها ارتباط معنایی قسمت های یک متن را ایجاد می کند. متن نباید تکه تکه و پاره پاره باشد. محتوای قسمت های یک متن باید به هم متصل و پیوسته باشد. اگر قرار باشد از هر قسمت متن به قسمت دیگرش چند ثانیه مخاطب سرگردان شود تا خودش ارتباط را حدس بزند انسجام این متن نیاز به تقویت دارد.
عامل دیگر انسجام متن تغییر ندادن زاویه دید در یک متن است. یعنی شخص و زمان و لحن روایت گر مباحث علمی متن نباید بدون توجیه عوض شود. مثلا وقتی سوم شخص حال در حال گزارش یافته های علمی با لحمی رسمی و متعارف در متون علمی است نباید شخص، زمان و لحن متن بی دلیل موجه تغییر کند
این عامل بایسته متن باید هم در متن مقاله و هم در متن پایان نامه رعایت شود.
عوامل انسجام متن را در حد یک بند می توان تمرین کرد و بعدها تلفیق بندهای منسجم با یکدیگر و رعایت عوامل بینابندی می تواند متنی منسجم را به دست دهد.
سعی میکنم عوامل انسجام متن را در حد یک بند در فرصتی بعدی تقدیم کنم.