گاهی اوقات هست که کار در چند جبهه ی مستقل پیش برود، اما پیش روی ها باید ناظر به هم باشد تا نظم و حرکت مجموعه بهم نخورد. هیئت امنا، بسیج، مجموعه های فرهنگی فعال در مسجد، خانمها، خادم و خادم یار، واحد رسانه ی مسجد و.... هر کدام نیازمند مدیریت و پیگیری مستقل هستند، اما ناظر به هم. گاهی تغییر در وضعیت یکی، کار بقیه ی بخش ها را هم تحت تاثیر قرار می دهد. گاهی اوقات برای پیش رفتن کار یک بخش، باید حرکت دیگری را متوقف کرد و سپس به نحوی دیگر آن را جبران کرد. مدیریت مجموعه های انسانی، هیچ برنامه ی از قبل تعیین شده ای ندارد، برنامه ی کلان و چشم اندازی باید داشت و سپس با سیاست و مدارا و انعطاف و استفاده ی حداکثری از ظرفیت ها برای تحقق آن تلاش کرد و هیچ وقت ناامید نشد. @modmasjed

یکی از مخاطبان ارجمند کانال، در پی انتشار مطلب فوق👆سوالی چنین مطرح کردند: «سلام علیکم و رحمت الله عرض ادب و ارادت یک سوال می شود لطفا بیشتر درباره ی برنامه ی مسجدتان توضیح بفرمایید؟ "برنامه ی تربیتی و معرفتی مان در مسجد آنست که در طول تقریبا ۳الی۵ سال، یک دور کامل از امهات معارف اسلامی، شامل توحید، نبوت، امامت، عدل و معاد را مبتنی بر مجموع منابع اسلامی، شامل قرآن و سنت و عقل به عموم مردم عرضه کنیم. هدف عمده ی این نگاه رشد فکری متوازن و پرهیز از جزیی نگری در امور دین (مانند نگارش های اخلاقی یا صوفیانه ی صرف و...) و نهایتا رشد متوازن جامعه در همه ی عرصه هاست."»

در جواب آن درخواست چنین نوشته شد: 🔹بعد از سلام و تحیت: آنچه که به عنوان چشم انداز تبلیغ و تربیت در مسجد در نظر گرفته شده، نتیجه ی یک آسیب شناسی از وضعیت فکری و عملی در جامعه است که بر اساس آن معتقدیم بسیاری از نارسایی ها و آسیب ها در جامعه -در حوزه های گوناگون خانوادگی، اقتصادی، روابط اجتماعی و ....- در نظام معرفتی و فهم معیوب ما از مفاهیم دینی ریشه دارد، تقریبا همان آسیبی که شهید مطهری و ... را بر آن داشت که به سراغ تربیت اجتماعی بروند. از این رو رفتیم به سراغ یک دور مرور سبک و عمومی منابع اصلی دین، مانند قران، روایات و تاریخ پیامبر اسلام و اهل بیت تا از این طریق کلیات و خطوط اصلی دین را که مایه ی اصلی ساخت دین و دنیاست عرضه کرده باشیم. خود مرور آیات قرآن با این دید که «قران برای زندگی امروز چه حرفی دارد؟» برای مردم خیلی جذاب است. در خلال این مرور ها به تناسب، دلالت های اجتماعی آن را نیز بیان می کنیم، مثلا همین امشب بمناسبت قرائت آیات ۱۵۰و۱۵۱ سوره ی انعام (معروف به آیات ده فرمان) بحثی داشتیم و داریم درباره جایگاه شریعت در رشد فردی و اجتماعی و سپس نقش احکام شرعی در ساخت اجتماعی(در کنار قانون و فرهنگ) البته با زبان و مثالهای بسیار ساده و عمومی. خطوط کلی دین که از طریق قرآن بیان شد آنگاه می رویم سراغ تفصیلات آن در سنت و تاریخ پیامبر و اهل بیت ع. در همین حین در حال انجام کارهای تربیتی با همین نگاه روی بچه ها و نوجوانان هستیم و تلاش می کنیم از طریق آنان امتداد های عملی این نگاه را هم ایجاد کنیم. مثلا در فاز اول روشن کردن و تنبه دادن به بچه ها نسبت به مسئولیت فردی و اجتماعی شان و سپس وارد کردن آنها به میدان عمل، چه در قالب کارهای علمی و چه در قالب برنامه های عملی و.... 🔹در روش نیز تلاش می کنیم تا با نشان دادن تاثیر این تعالیم در حیات اجتماعی، آن را تا زندگی روزمره امتداد دهیم. از اینرو تاریخ اسلام و ایران و جهان، و همچنین حوادث روز مانند قضایای فلسطین و انتخابات و .... را با رجوع به این مبانی مرور و تحلیل می کنیم. پیوند دادن حوادث روز با متن آیات وو روایات و تاریخ برای مردم بسیار جذاب است. #طرح_کلی_اندیشه_اسلامی #نظام_جامع_اندیشه_اسلامی #تربیت_اجتماعی @modmasjed

📌 این روزها شرایط مسجد خیلی دشوار شده، اصلا راه بهتر یا بدتری وجود ندارد، بلکه مدیریت در چنین وضعیتی مانند راه رفتن در میدان مین است، خیلی پاورچین پاورچین و با احتیاط و تصمیمات به روز و مقطعی. گاهی سبک مدیریت آقا در این سالها به ذهنم می آید که چطور اصلاح طلبانی را که چشم دیدن او را نداشتند، وارد بازی کرد، به خدمت گرفت و خطرشان را تا حد زیادی بر طرف کرد. الان برخی در مواجهه با بعضی و افراد و گروه هایی که مخل برنامه ها در مسجد هستند، از من تقاضای تصمیمات حاد و شدید را دارند، اما وقتی میدان را می بینم احساس می کنم که این کار کاملا بیفایده است و آنان قابل حذف نیستند و فقط باید مدیریتشان کرد. این است که می گویم مدیریت چنین فضایی مثل راه رفتن در میدان مین است.

📌 🔹مدت ها قبل از لزوم تغییر بافت اجتماعی در مسجد نوشتم. همانجا اشاره شد که در طول سالها عاداتی در طبقات گوناگون مردم نهادینه شده که یا موعظه و تذکر از بین نمی رود و حتی قهر و اجبار هم بیفایده یا کم فایده است. مردم و حتی بچه ها با من و حتی مسجد طلبکارانه برخورد می کنند و در عین حال هیچ مسئولیتی برای خود قائل نیستند. فقط می آیند برای استفاده و بهره بردن. و حتی برای بهره بردن خود و قطع بهره ی دیگران اگر لازم باشد تنش هم ایجاد می کنند. یعنی رفتار کاملا بدوی. بخش کمی از این تربیت ناشدگی، با موعظه و آموزش حل می شود، آنچه در این مرحله به نظرم می رسد، تغییر بافت فرهنگی و اجتماعی و هضم کردن آن در وضعیتی مطلوب تر است. اصلاح این اخلاق اجتماعی نیازمند چنین موجی است تا پس از آن موعظه اثرگذار باشد. ما این کار را در مسجد شروع کرده ایم.

📌مسجد داری امروز با یکی از مسئولین مرکز امور مساجد گپ و گفتی داشتیم. می گفت مسجد داریم اما طلبه ها هیچ میلی برای ورود به مساجد ندارند. به عبارتی مهمترین سنگر طلاب و مبلغان خالی مانده. کسانی که کار مسجد کرده اند همگی به برکت بی مانند کار مسجد اعتراف دارند، اما مسجد داری حقیقتا دشواری هایی دارد که فقط با دستور و بخشنامه و حذف و‌‌‌‌‌‌‌... قابل رفع نیست. صبر و حوصله و استقامت فراوان می خواهد و دیر هم نتیجه می دهد، اما اگر به بار بنشیند تا مدتها منبع فیض و نور خواهد بود.

📌الگوی مدیریت اجتماعی 🔹صحبت های امروز آقا در میان جمعی از فرماندهان نظامی، الگوی خیلی خوبی بود از مدیریت اجتماعی. بطور کلی روش مدیریتی آقا در این سالهای ترکیبی بوده از مشارکت دادن حداکثری، پرهیز از تنش در داخل، راهبری بلند مدت برای هر بخش متناسب با اقتصائات آن بخش، تعیین سیاست ها و ضوابط برای هر بخش و نهایتا پیگیری. در صحبت های امروز آقا برای نظامیان، راهبری بلند مدت و سیاست گذاری برای آنها خیلی برجسته بود، آقا طبق معمول ورودی به جزییات نداشتند، اما همین کلیات برای تعیین تکلیف این بخش خیلی راهگشا بود. در این روش با عدم دخالت مستقیم، و با آزادی عمل نسبی که دارند، بخش ها آرام آرام رشد پیدا می کنند و مجموع آنها منجر به حرکت و رشد کل نظام اجتماعی می شود. 📌الگو برداری از شیوه ی اقا، در مدیریت مسجد این الگو در سایر بخش ها نیز قابل تکرار است و ما در این سالها تلاش کرده ایم با همین الگو پیش برویم. در طول این سالها به توصیه های به ظاهر خیرخواهانه که مرا به تقابل با بسیج دعوت می کرد اعتنا نکردم و در عین حال وارد تعامل با بسیج و هیئت امنا شدم و حتی به سراغ اخراجی های ادوار قبل هم رفتم و دعوت مجددشان کردم، اینجوری بسیاری از تلاش ها برای تنش در مسجد خنثی شد. گام بعدی تفکیک کارها و سپردن آنها به افراد و سپس راهبری و سیاستگذاری برای انهاست، و ما الان در این مرحله قرار داریم. یا این روش تنش ها تقریبا در مسجد از بین رفته، حداکثر افراد به کار گرفته شده اند و با سیاستگذاری و نظارت کارها آرام آرام دارد پیش می رود، ربنا و لک الحمد‌

📌 انقلاب امام جماعت 🔹امام جماعت اگر قرار باشد مردم را منقلب کند، خودش باید قبلا در درون خودش این انقلاب را ایجاد کرده باشد، امام جماعتی که در انقلاب درون خودش ناکام باشد، پیش نمازی بیش نخواهد بود.

🟢 ویژگی شگفت قلب انسان 🔹 قرآن انسان را موجودی می‌داند که علی‏‌الدوام در تغییر و تحول است و قلب انسان را که «قلب» می‌گویند، چون زیر و زبر می‌گردد. البته ناگفته پیداست که مراد از «قلب» این جسم گوشتی صنوبری‌شکل در طرف چپ بدن نیست، بلکه منظور همان روح و روان انسانی است که هر لحظه‌ای حالت جدیدی به خود می‌گیرد. 🔸 پیغمبر(ص) می‌فرماید: «مَثَلُ الْقَلْبِ کمَثَلِ ریشَةٍ فِی الْفَلاتِ تَعَلَّقَتْ فی اصْلِ شَجَرَةٍ یقَلِّبُهَا الرّیحُ ظَهْراً لِبَطْنٍ‏». دل انسان مانند یک پَر است که در بیابانی به درختی آویزان کرده باشند که‏ باد آن را دائماً دگرگون می‌کند. مثنوی‏ این حدیث را به نظم درآورده است: گفت پیغمبر که دل همچون پری است‏ در بیابانی اسیر صرصری است‏ باد پر را هر طرف راند گزاف‏ گر چپ و گر راست با صد اختلاف‏ 🔹 انسان در دو لحظه به یک حالت نیست و بیش از هرچیز تحت تأثیر اعمال خویش است، یک عمل نورانی به او نور می‏‌بخشد و عمل کثیف ظلمانی نور را از انسان می‌گیرد و او را تاریک می‌کند. کار نیک به دل انسان نرمش می‌دهد و او را آماده برای پذیرش اندرزها و حق و حقیقت می‏‌نماید، و برعکس اعمال خلاف فطرت انسانی، کافرماجرایی‏‌ها قساوت دل می‌آورد و گاهی دل انسان آنچنان سیاه می‌شود که قرآن تعبیر می‌کند: کارش تمام شده و بر دل آنها مهر خورده است؛ به چشم خودش می‌بیند ولی گویی ندیده است؛ مثل اینکه پرده جلو چشمش را گرفته است: «وَ عَلی‏ ابْصارِهِمْ غِشاوَةٌ»(بقره/۷). 📗 استاد مطهری، آشنایی با قرآن، ج۲، ص۷۹ 🔻 کانال رسمی «بنیاد شهید مطهری» در ایتا، تلگرام و سروش👇 eitaa.com/motahari_ir t.me/motahari_ir sapp.ir/motahari_ir

📌 ویژگیهای راهبر معنوی و اجتماعی 🔹راهبری اجتماعی در هر شکلی که باشد، مدیر یک مجموعه یا امام جماعت مسجد نیازمند اخلاق و درونیات خاصی است.‌ راهبر اگر بخواهد دیگران را به حرکت بیندازد یا منقلب کند، ابتدا این امر باید در خودش اتفاق بیفتد. از این جهت راهبران اجتماعی خصوصا آنها که داعیه ی راهبری معنوی هم دارند یا اصلا رسالتشان این است، باید حتما برای خود برنامه ی سلوکی و سیر معنوی و روحی داشته باشند و الا خیلی زود ته می کشند و تمام می شوند. برای توسعه دادن روح باید برنامه داشت، برای رصد حالات نفسانی و مدیریت انها، برای عبادت -که یکی از لوازم حتمی راهبری است- نیز

📌ولاء اجتماعی ولاء اجتماعی به آن تعریفی که آقا در کتاب طرح کلی مطرح می کنند، پایه ی ساخت اجتماعی بر اساس الگوی اسلامی است. تا ولاء محقق نشود، هیچ اقدام دیگری رنگ و بوی اسلامی نخواهد گرفت، اگرچه در ظاهر شکل اسلامی داشته باشد. ولایت اجتماعی که آقا در طرح کلی پیش کشیده و از آن بحث می کنند هم ساختارهای اجتماعی را شامل می شود و هم روح و نفس آدمیان را، به عبارت دیگر جامعه ای اسلامی یا جامعه ی ولایی هم در ساحت ساختار های عینی و هم در ساحت نفوس انسانی شکل و شمایل خاصی دارد. ما برای اصلاح اجتماعی در مسجدمان، که با انواع و اقسام نزاع ها و مجادلات دست به گریبان بود، نقطه ی آغاز اصلاح گری را، همین بازسازی ساختار مجموعه بر اساس الگوی طرح کلی قرار دادیم. الان که حدود دو سال از تجربه ی این الگو می گذرد، ثمراتش رفته رفته در حال شکوفه دادن است، و لله الحمد.

روزهای پرکار و پر مشغله ی مسجد است، اگر فراغتی یافت شود، تفصیل آن را خواهم نگاشتن انشالله