□○تقوا، شرط طولی قبول طهارت و نماز○□ □○برای راهيابی به #اسرار_عبادت، نشانه‌هايی است كه برخی از آنها عبارت است از اينكه آنچه شرط صحت و قبولی طولی عبادت است، نه شرط عَرضی وی، از اسرار آن محسوب می‌شود؛ □○مثلاً طهارت شرط صحت نماز است:ا«لاصلاة إلاّ بطهور» [۲۳]؛ همان طور كه «فاتحةالكتاب» جزء قطعی آن است: «لاصلاة إلاّ بفاتحة الكتاب» [۲۴]؛ ليكن اين‌گونه از اشتراط و توقف، گرچه تقدم رتبی را به همراه دارد، ليكن از لحاظ سرّشناسی، در عَرْض عبادت مشروط و موقوف قرار دارد، نه در طول آنها، زيرا شرط طولی قبول طهارت و صلات نيز پرهيزكاری است؛ ﴿إنّما يتقبّل الله من المتقين﴾.[۲۵] □○قبول تقوا نيز رهن ولايت انسان كامل است كه هيچ عبادتی، حتی تقوا، بدون تولّی معصومين(عليهم‌السلام) مقبول نخواهد بود؛ حتی پذيرش والی بودن آنان، بدون اعتقاد به ولايت تكوينی آن ذوات عظام مقبول نيست، زيرا ولايت تكوينی سرّ والي بودن و سرپرستی جوامع بشری آنان خواهد بود؛ □○يعنی پذيرش سرپرستی آنان، مانند نماز و روزه و زكات و حج و... از فروع دين به‌شمار ميیرود[۲۶]، و هر فرعی دارای اصل است كه سرّ آن فرع محسوب می‌گردد، و آنچه جزء فروع دين است، قبول سرپرستی آنان است و آنچه از اصول دين به شمار می‌آيد، ايمان به لزوم نصب آنان از طرف خدايسبحان و مظهريت اين حضرات برای خداوند متعالی است. □○از اين رهگذر، معلوم می‌شود كه حقيقت انسان كامل، حكمت هرگونه عبادت است و هر سالكی به‌ مقدار نيل خود از كمال انسانی، به راز عبادت می‌رسد و كامل‌ترين آنان كه معصومين (عليهم‌السلام) هستند، به سرّ نهايی عبادت واصل آمدند؛ لذا صراط مستقيم و ميزان اعمال و... خواهند بود. #منابع: [۲۳] ـ من لا يحضره الفقيه، ج۱، ص۳۳. [۲۴] ـ مستدرك الوسائل، ج۴، ص۱۵۸. [۲۵] ـ سوره مائده، آيه ۲۷. [۲۶] ـ كافی، ج۲، ص۱۸. □○بهمن ۱۳۶۷ #آیت_الله_جوادی_آملی○□ @mohamad_hosein_tabatabaei