■در تعريف دين آمده كه: "دين عبارت از برنامه حقيقى و دستور واقعى و نگهدار حدّ انسان و تحصيل سعادت ابدى آن است" ■پس دين عبارت از يك برنامه حقيقى و دستورالعمل واقعى است نه يك برنامه اعتبارى ودستورالعمل مجازى ■لذا فرموده اند:  تشريعيات از متن تكوينيات بر مى خيزد. یعنی مطابق با چينش وجودى ممكناتِ در عالم، اين برنامه تنظيم مى شود و غايت جعل اين دستورالعمل براى آن است كه عالَم عقلى يعنى انسان را ، در قوس صعود مانند عالَم عينى بسازد. ■و نيز فرمود: دين نگهدار حدّ انسان است. از اين جهت شباهت بسيارى بين معناى دين با معناى ادب برقرار مى باشد چرا كه ادب را نيز نگهدار حدّ هر چيزى معرفى نموده اند و اين هر دو در قوس صعود مطرح اند نه در قوس نزول. به طور كلى هر موجودى اگر بخواهد در مسير خاص تكاملى اش قرار بگيرد بايد قطعاً در آن مسيرش حدود را كه همان ضوابط تكامل وجودى اوست مراعات كند تا از اين طريق به آنچه غايت آفرينش شان است نايل شوند. #رساله_رابطه_علم_و_دين #استاد_صمدی_آملی @mohamad_hosein_tabatabaei