مقاله: ضرورت تجهیز حوزه علمیه و نهاد دین به سلاح فناوری و مهارتهای پیشرفته در پرتو ظرفیت تمدنی اربعین و الگوگیری از پیامبران الهی
محمد جواد حیدری
چکیده
در دنیای پرتحول امروز، بقا و بالندگی تمدن اسلامی نیازمند همافزایی میان ایمان و علم، معنویت و فناوری است.
آیه شریفه «وَأَعِدُّوا لَهُم مَّا اسْتَطَعْتُم مِّن قُوَّةٍ» (انفال: ۶۰) نه تنها ناظر بر آمادگی نظامی است، بلکه دستور الهی برای آمادگی در همه ساحتهای قدرت از جمله علم، فناوری، اقتصاد، رسانه و فرهنگ محسوب میشود. پدیده جهانی «اربعین حسینی» ظرفیت عظیمی برای شکلدهی تمدن نوین اسلامی است. همچنین آموزههای حضرت موسی(ع) و حضرت عیسی(ع) نشان میدهد که پیامبران، علاوه بر هدایت معنوی، نقش تمدنی و اجتماعی دارند. این مقاله ضمن تبیین مبانی قرآنی و تمدنی تجهیز حوزه، به راهبردهای فناورانه، تربیتی، فرهنگی و تمدنی برای تحول حوزه و دانشگاه میپردازد و مدلهایی کاربردی جهت پیوند نهاد دین با دانش و مهارتهای نوین ارائه میدهد.
کلیدواژهها: اربعین، تمدن اسلامی، فناوری، حوزه علمیه، پیامبران الهی، تولید ملی، مهارت تخصصی، آیه واعدوا
۱. مقدمه
جهان امروز در حال عبور از مرحله «تمدن صنعتی» به «تمدن دانایی و فناوری» است؛ تمدنی که قدرت برتر آن در دانش، خلاقیت و شبکههای اطلاعاتی نهفته است. در چنین فضایی، حوزه علمیه نمیتواند صرفاً نهاد سنتی پاسخگو به مسائل فردی باقی بماند؛ بلکه باید نقطه هدایت تمدن اسلامی در عصر فناوری باشد.
آینده تمدن اسلامی وابسته به همافزایی بین ایمان و دانش، عبادت و مهارت، معنویت و فناوری است. تجهیز حوزه علمیه به فناوری و مهارتهای پیشرفته، تکلیفی است که قرآن و سیره اهلبیت بر آن تأکید دارند.
آموزههای حضرت موسی(ع) و حضرت عیسی(ع) نیز نشان میدهد که هر پیامبر، علاوه بر هدایت معنوی، الگوهای تمدنی، اجتماعی و اخلاقی برای جامعه خود ارائه کرده است: حضرت موسی(ع) نماد رهبری و مبارزه با ظلم است و حضرت عیسی(ع) الگویی از صلح، اخلاق اجتماعی و همبستگی انسانی.
امام خمینی(ره) میفرمایند:
«فقه، تئوری واقعی و کامل اداره انسان از گهواره تا گور است»¹.
حوزه باید با تکیه بر آیه واعدوا و آموزه پیامبران، برنامه تمدنی خود را بازتعریف کند.
۲. پیشینه پژوهش
تحقیقات گذشته نشان میدهند که رابطه حوزه و فناوری در ایران و جهان اسلام تا کنون محدود بوده است.
پ11. سید حسین نصر در کتاب اسلام و علم مدرن² تأکید میکند که پیوند علم و ایمان برای بقا و توسعه جوامع اسلامی ضروری است.
پ12. شهید صدر در الاسلام یقود الحیاة³ و دکتر محمدجواد حیدری در فقه تمدن و بیداری اسلامی⁴، بر تربیت طلاب توانمند در عرصه علمی، فناورانه و تمدنی تأکید دارند.
پ13. دکتر ولیالله نقیپورفر در فقه اجتماعی و تمدنی⁵ به ضرورت بازتعریف فقه متناسب با زمان و مکان و ورود به حوزه مهارت و فناوری اشاره کردهاند.
پ14. بیانات مقام معظم رهبری نیز⁶ بر لزوم حضور حوزه در میدان تمدنسازی و تولید علم و فناوری تأکید دارند.
پ15. آموزههای پیامبران الهی، بهویژه حضرت موسی(ع) و حضرت عیسی(ع)، نشان میدهد که رهبری، اخلاق، عدالتخواهی و مدیریت اجتماعی، ستونهای اصلی تمدنسازی هستند که حوزه میتواند از آنها بهره ببرد.
۳. جایگاه آیه «وَأَعِدُّوا» در طراحی تمدنی حوزه
پ16. آیه شریفه:
> «وَأَعِدُّوا لَهُم مَّا اسْتَطَعْتُم مِّن قُوَّةٍ وَمِن رِّبَاطِ الْخَيْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّـهِ وَعَدُوَّكُمْ...»⁷
پ17. علامه طباطبایی در المیزان⁸ «قوه» را هر نوع ابزار قدرت تعبیر کردهاند؛ از نظامی گرفته تا علمی، اقتصادی، رسانهای و فرهنگی.
پ18. حوزه باید بر پایه چهار محور عمل کند:
1. بازخوانی مفاهیم قدرت در پرتو قرآن و عقل تمدنی
2. پیوند فقه با فناوری و دانش تولید
3. تربیت طلاب فناور و شبکهساز
4. شکلدهی الگوی قدرت نرم اسلامی در برابر نظام سلطه
۴. اربعین؛ بستری جهانی برای تمدنسازی
.اربعین حسینی، بزرگترین اجتماع انسانی سالانه، جلوهای از تمدن ایمانی و وحدت جهانی شیعه است.
پ20. کارکردهای تمدنی اربعین:
رسانه جهانی مقاومت: پیام ظلمستیزی و عدالتخواهی را منتقل میکند، مشابه آموزه حضرت موسی(ع) در مبارزه با فرعون و حضرت عیسی(ع) در مبارزه با فساد و نفاق.
دیپلماسی فرهنگی امت اسلامی: اتحاد مردمان از دهها کشور را رقم میزند.
الگوی تمدن اخلاقی: خدمترسانی، ایثار، نظم و همبستگی اجتماعی.
پلتفرم فناوری تمدنساز: امکان شکلدهی شبکههای فناوری، سلامت، آموزش، اقتصاد و رسانه اسلامی.
۵. بحرانهای امروز حوزه و راهکارهای فناورانه
پ21. چالشها:
1. فاصله از علوم روز و فناوریهای نوین
2. نظام آموزشی سنتی بدون مهارتمحوری
3. ضعف ارتباط با صنعت و اقتصاد ملی
1.86M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
〽️در حالی که بعضی بیحجابیها و بدحجابیها چهرهی برخی از شهرهای ایران اسلامی را نازیبا کرده است، ما شاهد مانور #حجاب در قلب اروپا [لندن] هستیم و این شاید یکی از مصادیق غربال مردم آخرالزمان باشد!!!
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا مَنْ يَرْتَدَّ مِنْكُمْ عَنْ دِينِهِ فَسَوْفَ يَأْتِي اللَّهُ بِقَوْمٍ يُحِبُّهُمْ وَيُحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ أَعِزَّةٍ عَلَى الْكَافِرِينَ يُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَلَا يَخَافُونَ لَوْمَةَ لَائِمٍ ۚ ذَٰلِكَ فَضْلُ اللَّهِ يُؤْتِيهِ مَنْ يَشَاءُ ۚ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ
ای اهل ایمان! هر کس از شما از دینش برگردد [زیانی به خدا نمی رساند] خدا به زودی گروهی را می آورد که آنان را دوست دارد، و آنان هم خدا را دوست دارند؛ در برابر مؤمنانْ فروتن اند، و در برابر کافرانْ سرسخت و قدرتمندند، همواره در راه خدا جهاد می کنند، و از سرزنش هیچ سرزنش کننده ای نمی ترسند. این فضل خداست که به هر کس بخواهد می دهد؛ و خدا بسیار عطاکننده و داناست.
آیه54 سوره مائده
https://eitaa.com/mohammadjavadheidari
⚡️ کانال فریاد حق در ایتا
@Faryad_Hagh
🌾🌾بسم الله الرحمن الرحیم🌾🌾
🌹ای علی که جمله عقل و دیدهای
شمّه ای واگو از آنچه دیدهای
🔲 حکمت بالغه در نهج البلاغه
🔘 حکمت دویست و بیست و دوم
(از ۴۸۰ حکمت بر اساس نسخه صبحی صالح) .
⚫️ درباره چشمپوشی از لغزش ها
وَ قَالَ علیه السلام :
مِنْ أَشْرَفِ [أَفْعَالِ] أَعْمَالِ الْكَرِيمِ، غَفْلَتُهُ عَمَّا يَعْلَم.
ترجمه
و آنحضرت علیه السلام فرمود :
از شریف ترین کارهای انسان کریم ، چشمپوشی نمودن از خطاییست که آن را می داند .
✅ نکات و توضیحات :
🔵 کلام شیوا و شکوهمند دویست و بیست و دوم ، از کلمات گهربار حضرت امام الابرار ، امیر المومنین علی ابن ابی طالب علیه السلام ، درباره اغماض و چشمپوشی از خطای خطاکاران (با اندیشه خیر و صلاح و اصلاح) است .
🔵 تغافل و چشمپوشی از خطای خطاکاران ، صفت و فضیلتی الهی است .
عادت تو تفضل و احسان
سیرت تو تغافل و اغماض۲
🔵 خداوند ، آراسته به صفت جمیل تغافل از گناه گناهکاران است و هم انسان ها را به تحصیل این صفت شکوهمند ، توصیه فرموده است ( وَإِن تَعْفُوا وَتَصْفَحُوا وَتَغْفِرُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِیمٌ) .۳
🔵 چشمپوشی از خطای خطا کاران ، صفت اشخاص با کرامت است .
🔵 سیره گفتاری و رفتاری پیامبر اکرم و خاندان رسالت ، اغماض و چشمپوشی از خطای خطاکاران است .
🔵 شخصی به علی علیه السلام دشنام داد.
حضرت، سخن او را نشنیده گرفته، فرمودند:
با گوش خود شنیدم که کسی به من دشنام داد ، ولی به روی خود نیاوردم و گفتم که شاید به علی دیگری بد میگفته است! ۴
🔵 علی علیه السلام درباره اهمیت اغماض از خطای خطاکاران میفرماید:
هر کس بسیاری از چیزها را نادیده نگیرد، زندگی و آسایش خویش را تباه کرده است ( مَن لا یَتَغافَلُ عَنْ کَثیرٍ مِن الاُْمورِ تَنَغَّضَتْ عَیْشُهُ ) .۵
🔵 درباره اهمیت فضیلت چشمپوشی از خطای خطاکاران ، در حدیثی معروف ، از سه امام معصوم ، حضرات امام سجاد و امام باقر و امام صادق (علیهم السلام) چنین می خوانیم :
مصلحت همزیستی و معاشرت با مردم در پیمانهای است که دوسوم آن هوشیاری و یک سوم آن اغماض و چشمپوشی می باشد (صَلَاحُ حَالِ التَّعَایُشِ وَ التَّعَاشُرِ مِلْءُ مِکْیَالٍ ثُلُثَاهُ فِطْنَهٌ وَ ثُلُثُهُ تَغَافُل) .۶
🔵 در سخنی دیگر ، علی علیه السلام ، عاقل را (از جهت عاقل بودن) ، اهل تغافل و اغماض برابر اشتباهات و خطاهای دیگران می خواند
ومیفرماید:
عاقل نیمى از وجود او شکیبایی در برابر سختی هاست و نیم دیگر ، چشمپوشی دربرابر خطاها می باشد نِصْفُ الْعَاقِلِ احْتِمَالٌ وَ نِصْفُهُ تَغَافُلٌ).۷
🔵 علی علیه السلام ، درباره اثر و فایده چشمپوشی از خطای مردم می فرماید :
از خطاها چشم بپوش و از لغزش هاى ديگران درگذر تا رتبه هايت بلند گردد (تَجاوَز عَنِ الزَّلَلِ وَ أقِلِ العَثَراتِ تُرفَع لَكَ الدَّرَجاتُ) .۸
🔵 از سخن حکیمانه علی علیه السلام دانسته شد ، که نادیده انگاری خطای خطاکاران ، شیوه پسندیده کریمان و بزرگواران است .
و غرض از بیان این سخن حکیمانه ، آراسته شدن و تربیت یافتن انسان ها ، به کرامت و شرافت چشمپوشی از لغزش خطاکاران ، می باشد .
🔵 چشمپوشی از لغزش خطاکاران ، شامل همه خطاهای خطاکاران نیست .
خطا در اموری از قبیل حقوق جامعه و ارزشها و فضیلت های الهی و اخلاقی و نیز خطا در حقوق اشخاص و مهمتر از همه ، خطا درباره امنیت عمومی ، قابل اغماض و چشمپوشی نمی باشد .
تغافل و اغماض ، در اموری که قابل اغماض نیستند ، خود جرمی نابخشودنی است .
🟢 ادامه دارد (انشاء الله) .
🔷 منابع :
۱. نهج البلاغه ، سید رضی ، متوفی به سال ۴۰۰ ه - ق .
۲. رشید وطواط . دیوان اشعار
۳. آیه ۱۴ . سوره تغابن
۴. مکارم شیرازی . شرح نهج البلاغه.
۵ و ۷ و ۸ . غرر الحكم : 9149
۶. تحف العقول : 359
✍ پژوهش و نگارش :
احمد خیرخواه
۱۱ / ۸ / ۱۴۰۴ ش
https://eitaa.com/mohammadjavadheidari
بهش گفتن به امام توهین کن تا اعدامت نکنیم، گفت: این حرفها رو برای ننهات بزن! من با بچه حضرت زهرا س در نمیافتم.
دیشب، وقتی میبُرندش برای اعدام گفت: محمد آقا! اگه یک روز خمینی رو دیدی، سلام منو بهش برسون و بگو خیلیها شما رو دیدند و خریدند، ما ندیده شما رو خریدیم
#طيب
۱۱ آبان سالگرد شهادت قهرمان پیشتاز نهضت اسلامی امام خمینی ره به دست نظام ستمشاهی بر ملت قهرمان ایران علی الخصوص بر همشهریان عزیز خطه قهرمان پرور خرقان تسلیت باد.
بهش گفتن به امام توهین کن تا اعدامت نکنیم، گفت: این حرفها رو برای ننهات بزن! من با بچه حضرت زهرا س در نمیافتم.
دیشب، وقتی میبُرندش برای اعدام گفت: محمد آقا! اگه یک روز خمینی رو دیدی، سلام منو بهش برسون و بگو خیلیها شما رو دیدند و خریدند، ما ندیده شما رو خریدیم
#طيب
۱۱ آبان سالگرد شهادت قهرمان پیشتاز نهضت اسلامی امام خمینی ره به دست نظام ستمشاهی بر ملت قهرمان ایران علی الخصوص بر همشهریان عزیز خطه قهرمان پرور خرقان تسلیت باد.
هدایت شده از معلم ادبیات فارسی
داستان شب
کرامت امام رضا(ع)
همسر سرلشکر پاسدار شهید حسین همدانی: گفت: قراره ۴۸ اسیر ایرانی معاوضه بشن، باید برم. اسرا رو که آوردن همهشان نحیف و لاغر شده بودند.
قیافه اسرای ایرانی رو داشتن که بعد ۸ سال اسارت از زندانهای صدام آزاد شدن اما اینا فقط چندماه تو اسارت تکفیریها بودن. اسرا از آنچه به اونا گذشته بود گفتن؛از اینکه هرروز شکنجه میشدن و از غذایی که بهاندازه زنده نگه داشتنشون به اونا میداد.
یکی تعریف کرد: وقتی اسیر شدیم توی لباسهام کارت عضویت سپاه رو پیدا کردن. چندبار لب حوض درازم کردن و تبر روی گردنم گذاشتن و گفتن بگو غیر از تو کی نظامیه.
به حضرت زینب(س) متوسل شدم و شهادتین رو گفتم. برای تکفیریها گردن زدن یه کار عادی بود اما میخواستن من بقیه رو لو بدم.
یکیشون که سرکرده بود و فحش میداد برای آخرین بار از من خواست اقرار کنم. حرف نزدم.
منتظر بودم با تبر گردنم رو بزنه که خمپارهای نزدیکش منفجر شد. ترکش به سرش خورد و افتاد. تکفیریها عصبی شدن و جنازه فرماندهشون رو از جلوی ما دور کردن و از اون به بعد روزانه فقط سهمیه کتک خوردن داشتیم تا یه شب تو خواب امام رضا علیه السلام رو جایی دیدم که برف سنگینی میاومد.
حضرت اومد و گذرنامه ما رو امضا کرد و فرمود شما آزاد خواهید شد. فردا از خواب بیدار شدم، خبر آزادی رو شنیدم؛ در حالی که همون برفی که تو خواب دیدم میاومد.
📚کتاب خداحافظ سالار، ص84-85
19.89M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
عنوان فایل پیوست « مصیبت انار» است با صدای ملکوتی مداح مخلص اهل بیت (ع) سید محمود حسینی مشهدی
با این نوار خاطرات بسیاری در بین است!
سال 1363در مشهد نوار این مداحی خریداری شده بود. گویا همان سال والده مرحومه برای زیارت به مشهد آمده بود.
گاه گداری تنهایی یا با ایشان این نوار با ضبط صوت متداول آن روزگار استماع می شد. اشک ها بود که جاری می شد.
نوار گم شد و از آن سال تا چند روز اخیر پیوسته پیجویی می شد تا آن که مدتی پیش از طریق اینترنت دست یافتنی شد.
عشق و شوق این ناچیز به این مداحی از دو جهت است:
یک؛ بسیار سوزناک، صادقانه، مخلصانه و حقیقتا برخاسته از قلب مداح است؛ پدیده ای که متاسفانه امروز در ساحت مداحی ها نادر به چشم می خورد.
همین یک مداحی گواهی خوبی است که مداح آن که مرحوم شدند، تا چه پایه ای از اخلاص و ارادت بی شایبه به ساحت اهل بیت (ع) برخوردار بود.
خداوند به این مداح پاداش بی پایان ارزانی فرماید!
دو؛ ابتیاع و استماع آن در حدود چهل سال قبل با حضور و همراهی والده مومنه همراه بود که الحق و الانصاف از عشق و شیدایی به اهل بیت (ع) سهم وافری داشت.
بارها پخش نوار مرحوم کافی در حین کار علمی برقرار بود و اشک های ایشان همراهی ها داشت.
خدایش با صدیقه طاهره (ع) محشور فرماید!
امروز مجددا این فایل صوتی با چنین پیش زمینه ای در اختیار دوستان همراه قرار می گیرد.
حقیقتا در زمینه مصایب صدیقه طاهره (ع) ماه است.
https://eitaa.com/mohammadjavadheidari
@nasirigilani_ir
✳️ فاطمه (ع) و خاموشی غریبانه
بنا به روایت امامباقر(ع)، حضرتفاطمه(س) در حالی که هیجده سال و 75 روز داشت، چشم از جهان فرو بست. در روایت دیگر از آن حضرت آمده: «فاطمه پس از پدر، 75 روز زنده بود.»
در روایات ائمۀ اطهار(علیهم السلام) از تألمات روحی فاطمه(س) که منجر به بیماری و شهادت ایشان شد، سخن به میان آمده است. به عنوان نمونه امامصادق(ع) میفرماید:
هنگامی که پیامبر(ص) از دنیا رفت و از مردم تلخیهای آنچنانی به فاطمه(س) رسید، فاطمه با بستر بیماری همراه شد و بدن او از شدت بیماری چون نی نحیف شد. او پس از پیامبراکرم هفتاد روز بر این حال بود. فاطمه به هنگام احتضار به اسماءبنتعمیس گفت: چگونه آشکارا بر دوش مردان حمل شوم، در حالی که چون استخوانی که بر آن تنها پوستی مانده، شدهام؟
در روایت دیگر از امامسجاد(ع) چنین آمده است:
عباس عموی پیامبر، از علی(ع) خواست که در روزهای پایانی عمر فاطمه اجازه دهد تا مهاجران و انصار به عیادت او بیایند و پس از مرگش بر او نماز بخوانند. امام پس از تأکید بر مظلومیت فاطمه، پاسخ داد که این درخواست، خلاف وصیت فاطمه(س) است.
نیز در برخی از روایات بر این نکته تأکید شده است: «از آنجا که فاطمه(س) صدیقه بود و تنها میبایست صدّیق او را غسل دهد، حضرت امیر(ع) متکفل غسل ایشان شد.»
در این دست از روایات، از این نکته نیز سخن به میان آمده که بنا به درخواست فاطمه(س) برای ایشان تابوت مخصوصی ساخته شد. این تابوت را اسماء بنت عمیس که در یمن دیده بود، به آن حضرت پیشنهاد کرد. در همین روایت آمده: نخستین تابوت بهکار بسته شده در اسلام، برای نعش فاطمه(س) بوده است.
از این گذشته در تمام روایات عامه و خاصه بر این نکته تأکید شده که بنا به درخواست فاطمه(س) و از روی اعتراض به دستگاه حاکمه، آن حضرت شبانه و پنهانی با حضور شماری محدود و خواص اصحاب امامعلی(ع) تغسیل و تکفین شده و بر او نماز خوانده شد.
در روایتی از امامصادق(ع) از سلمان، مقداد، ابوذر، ابنمسعود، عباس و زبیر به عنوان کسانی که شاهد تغسیل و تکفین صدیقه طاهره بودند، یاد شده است.
بر اساس برخی از منابع روایی، وقتی دستگاه حاکم از این امر اطلاع یافت، تصمیم گرفت قبرهای مشکوک را نبش کنند تا خود بر فاطمه نماز بخوانند، اما حضرتامیر(ع) به شدت به آنان اعتراض کرد و آنان را به جنگیدن هشدار داد و در پی هشدار آن حضرت، آنان از کار خود منصرف شدند.
در برخی از روایات از مکان دفن صدیقه طاهره گفتوگو شده است. در برخی از روایات آمده: مکان دفن آن حضرت خانه ایشان است.
در روایت دیگر از امامرضا(ع) چنین آمده است: «قبر فاطمه(س) در خانه ایشان بود، اما هنگامی که بنیامیه مسجد نبوی را توسعه دادند، قبر ایشان در میان مسجد واقع شد.»
برگرفته از کتاب «فاطمه بانوی بی مثال» اثر استاد علی نصیری
https://eitaa.com/mohammadjavadheidari
🆔 @nasirigilani_ir
🌐 www.maref.ir