『  • #امام_شناسے • 』 『  • #جلسہ_بیست_وپنجم • 』 『امیرالمومنین علے علیہ السلام 』 ✅روزهـاے حساس و بحرانی قرآن مجید وضع دشوار و بحرانے مسلمانان را در جریان این محاصرہ در سورہ احزاب بخوبے ترسیم ڪردہ است: «اے ڪسانے ڪہ ایمان آوردہ اید نعمت خدا را بر خویش یادآور شوید،در آن هـنگام ڪہ لشگرهـای(عظیمی)بہ سراغ شما آمدند، ولے ما باد و طوفان سخت و لشگریانے ڪہ آنان را نمے دیدید بر آنهـا فرستادیم(و بہ این وسیلہ آنهـا را در هـم شڪستیم)و خداوند بہ آنچہ انجام مے دهـید،بیناست. بہ خاطر بیاورید زمانے را ڪہ آنهـا از طرف بالا و پایین شهـر شما وارد شدند(و مدینہ را محاصرہ ڪردند)و زمانے را بہ یاد آورید ڪہ چشمهـااز شدت وحشت خیرہ شدہ بود و جانهـا بہ لب رسیدہ بود و گمانهـاے گوناگون[بدی]بہ خدا مے بردید!در آن هـنگام مؤمنان آزمایش شدند و تڪان سختے خوردند. بہ خاطر بیاورید زمانے را ڪہ منافقان و ڪسانے ڪہ در دلهـایشان بیمارے بود،مے گفتند خدا و پیامبرش جز وعدہ هـاے دروغین بہ ما ندادہ اند. نیز بہ خاطر بیاورید زمانے را ڪہ گروهـے از آنهـا گفتند:اے اهـل یثرب!(مردم مدینهـ)اینجا جاے توقف شما نیست،بہ خانہ هـاے خود بازگردید.و گروهـے از آنان از پیامبر اجازہ بازگشت مے خواستند و مے گفتند خانہ هـاے ما بدون حفاظ است،در حالے ڪہ بدون حفاظ نبود،آنهـا فقط مے خواستند(از جنگ)فرار ڪنند! آنهـا چنان ترسیدہ بودند ڪہ اگر دشمنان از اطراف و جوانب مدینہ بر آنان وارد مے شدند و پیشنهـاد بازگشت بہ سوے شرڪ بہ آنهـا مے ڪردند،مے پذیرفتند،و جز مدت ڪمے براے انتخاب این راہ درنگ نمے ڪردند اما با وجود وضع دشوار مسلمانان،خندق مانع عبور سپاہ احزاب شدہ و ادامہ این وضع براے آنان سخت و گران بود;زیرا هـوا رو بہ سردے مے رفت و از طرف دیگر،چون آذوقہ و علوفہ اے ڪہ تدارڪ دیدہ بودند تنهـا براے جنگ ڪوتاہ مدتے مانند جنگ بدر و احد ڪافے بود،با طول ڪشیدن محاصرهـ،ڪمبود علوفہ و آذوقہ بہ آنان فشار مے آورد و مے رفت ڪہ حماسہ و شور جنگ از سرشان بیرون برود و سستے و خستگے در روحیہ آنان رخنہ ڪند.از این جهـت سران سپاہ چارہ اے جز این ندیدند ڪہ رزمندگان دلاور و تواناے خود را از خندق عبور دهـند و بہ نحوے بن بست جنگ را بشڪنند.ازینرو پنج نفر از قهـرمانان لشگر احزاب،اسبهـاے خود را در اطراف خندق بہ تاخت و تاز در آوردہ و از نقطہ تنگ و باریڪے بہ جانب دیگر خندق پریدند و براے جنگ تن بہ تن هـماورد خواستند.