✳️ایران از نگاه دیگری
🔹در طول دوره قاجاریه سیاحان یا سفرنامه نویسان خارجی زیادی از ایران بازدید کرده و آثاری با اهداف مختلف به نگارش در آورده اند.
🔹در میان سفرنامه های موجود درباره اوضاع فرهنگی، تاریخی و اجتماعی ایران، سفرنامه های عصر قاجار از جایگاه شاخصی بر خوردارند.
🔹آهنگ دگرگونی و تغییرات در این دوره از تاریخ ایران به واسطه ارتباطات تنگاتنگی که دربار ایران با اروپاییان پیدا کرده بود، سرعت بیشتری گرفت. بطوری که فرهنگ کم و بیش استوار و یکسانی که ایران قبل از قاجار را تشکیل می داد با ورود دانش نوین اروپایی و در پی ازدیاد جمعیت و جابجایی ها و الگوهای رفتاری که برآمده از ورود فرهنگ اروپایی بود؛ روند کند تاریخی ایران زمین را دگرگون کرد و مرحله ی تازه ای از زندگی تاریخی ایران شروع شد.
🔹در مجموع دو نگاه در سفرنامه ها وجود دارد؛👇
۱) در نگاه #مثبت به #فرهنگ_ایران شاهد زیر مجموعه هایی با مضامین، اصالت و کهن بودن تاریخ و نژاد، نگاه به مذاهب و باورهای دینی، نگاه به آیینها و باورهای ملی، منش و ویژگی های نیک ایرانی (خلقیات و روحیات) که خود در بر دارنده هوشمندی، آداب دانی، مهمان نوازی، مدارا و آزاد اندیشی دینی است؛میباشیم.
۲) در نگاه #شرق_شناسانه(منفی و بدبینانه) به فرهنگ ایرانی، آنان به مواردی هم چون دگر سازی (غیرسازی)، کلی سازی (به این معنا که فرد با دیدن چند مورد از یک پدیده، قانونی کلی می سازد و پدیده های متفاوت را در آن جای می دهد)، منفی سازی (بزرگ نمایی منش های ناپسند) که شامل چاپلوسی و دورویی،دروغ گویی، خرافات، خیالبافی و خود بزرگ بینی، ستم کشی از زورمندان و ستم بر فرودستان، تنبلی و بی پشتکاری، منش و رفتار متناقض و پیچیده، می شود و با مواردی دیگر هم چون ناهمزمان سازی (عقب ماندگی)، سنجش با خود (غرب محوری)، توهین و تحقیر، ایستا انگاری (ثابت انگاری) و عجیب و غریب نمایی (بزرگ نمایی) به ایرانیان آن دوره می نگریستند.
🔹نکته آنجاست که وجوه اشتراک در تمامی سفرنامه ها اشارات فراوان آن ها به تاریخ با شکوه سرزمین ایران است به نحوی که بیشتر سفرنامه نویسان با احترام از تاریخ ایران یاد کرده اند.
🔹هیچ گاه در سفرنامه ها از نژاد ایرانی با ذات و سرشت پست یاد نشده است. در جاهایی از ایرانیان انتقادهای جدی شده اما اصالت و نژادگی ایرانیان هرگز محل تردید واقع نشده است.
#هویت_ایرانی
@moj_tarikh