🎥قدیمی‌ترین تصاویر از زندگی مردم شهر همدان از آرشیو فیلم روسیه مربوط به اواخر دوره قاجار. @moj_tarikh

📑مقاله واکاوی زمینه ها و عوامل موثر بر آغاز شورش سمکو ✳️اسماعیل سیمیتقو(سمکو) از ایل شکاک، دارای شخصیتی چند وجهی و باید نسبت به زمانه خود راجع به آن قضاوت کرد. 🔹 از سویی فردی خشن و بی رحم که با استفاده از ضعف حکومت مرکزی برای جدایی از ایران یا لااقل خودمختاری کردستان، دست به قتل و عام افرادی زیادی از مردم آذربایجان غربی بویژه سلماس، خوی و ... زد. 🔹و از سوی دگر مبارزی سرسخت عیله بیگانگان بود چرا که اونها را مانعی در سر راه خود می دانست و حتی مدتی توسط روس‌ها دستگیر و دوباره آزاد شد. 🔹سرانجام سمکو در تله رضاشاه گرفتار شد و با خوش باوری با نماینده رضاشاه پهلوی در سال ۱۳۰۹ برای خاتمه درگیری ها و صلح دیدار ولی در اینجا پس از پایان مذاکرات، غافل از همه چیز سمکو به رگبار بسته شد و به عمر پر تلاطمش پایان داده شد. 📌برای آگاهی از کارنامه سیاسی و نظامی اسماعیل سیمتقو مقاله ارزشمند دکتر سیروان خسرو زاده را مطالعه بفرمایید. @moj_tarikh

📸زینب پاشا ⁩شیرزن تبریزی در اواخر دوره ناصرالدين شاه که با حمله به انبار غله ⁧محتکران ⁩در روزگار قحطی هرچه انبار شده بود بین محرومان تقسیم کرد. @moj_tarikh

🎥 مجتهدی که به خانه یهودیان غذا می برد! 🔹 به مناسبت سالروز وفات حاج شیخ غلامرضا یزدی، از علما و مجتهدان وارسته یزد #فرزند_ایران 🇮🇷  @moj_tarikh

🎥 دو هزار سال تاریخ خاورمیانه در یک دقیقه 🔹هر تغییر کوچک مرز و رنگ، مساوی است با مرگ و آوارگی انسان ها زیادی در این گوشه کره خاکی طی این دو هزار سال 🔹هنوز هم اندیشه تغییر مرزها و تشکیل کشورهای جدید در خاورمیانه وجود دارد که در جدیدترین مورد رژیم اسرائیل دست به کشتار بی رحمانه مردم غزه زده است تا تغییری دیگر در نقشه خاورمیانه پر آشوب ایجاد کند یا جنگهای که در عراق، سوریه،یمن‌،عربستان و... ادامه دارد. @moj_tarikh

◼️برای نخستین بار در دنیا، اجرای دقیق و مو به موی تمام وقایع جنگی روز عاشورا در کشور عراق که هر مسلمانی آرزوی دیدنش را دارد! ◼️این صحنه آرایی باشکوه و خارق العاده روز عاشورا که منطبق بر مقاتل معتبر موجود می باشد، توسط هزاران نفر از هنرمندان زن و مرد عرب، طی شش ماه تمرین مداوم و سخت، در خاک کربلا به تصویر کشیده شده است! حتما تماشا کنید و برای تمام عاشقان حضرت ارسال کنید. #محرم #امام_حسین @moj_tarikh

📙آل بویه و نخستین باری که روز عاشورا تعطیل اعلام شد. ▪️از بین امرای آل‌بویه احمد معزالدوله (324-356 ق) بیش از دیگران به این کار اهتمام می‌ورزید. بی‌شک مهم‌ترین اقدام معزالدوله در راستای ترویج آیین‌های شیعی رسمی و علنی کردن اقامۀ عزا بر امام حسین بود. ▪️وی در عاشورای سال 352 هجری، دستور بسته شدن بازارها و تعطیلی خرید و فروش را صادر کرد و فرمان داد تا مردم شیون‌کنان به خیابان‌ها بریزند و در قالب راه‌اندازی دسته‌های سوگواری به اقامۀ عزا و نوحه‌خوانی بپردازند... @moj_tarikh

🎞 نحوه برگزاری آیین و رسوم عزاداری محرم در اقصی نقاط کشور توسط اقوام ایرانی 🎬 تهیه و تدوین : روابط عمومی بنیاد ایران‌شناسی 🏴 کوچه‌ها را که قدم می‌زنی از شهر و روستا تا دورترین آبادی این دیار حرف و کلام یکی است، محرم حسابش با همه آئین‌ها جداست، ایرانِ سیاه‌پوش در محرم حال و هوایش یکی است، غرب و شرق و شمال و جنوب ندارد، ترک و لر و کرد و بلوچ و ترکمن و عرب هم ندارد، اینجا همه لهجه‌ها و زبان‌ها و اقوام، امام حسین (علیه‌السلام) را صدا می‌زنند. آیین‌های سنتی عاشورایی روایت گر عاشقانه‌ای حزن‌انگیز از مردمان ایران است، عاشقانه‌ای که گاه سرتاپای اهالی این دیار را در خاک و «گِل» فروبرده تا هر عزاداری زمزمه کند: آب حیات من است خاک سر کوی تو ▪️ روایت این عاشقانه از روزها قبل از عاشورا شروع می‌شود، از ایامی که همه‌چیز مهیای عرض ارادتی دیگر است. خیمه‌ها در شهر پا می‌گیرد؛ دیوارها و خیابان‌ها سیاه‌پوش می‌شوند و نوحه‌های محلی تا روستاهای دورافتاده ضجه می‌زنند. آئین‌های عاشورایی در ایران اسلامی هرکدام در نوع خود منحصربه‌فرد بوده که تاکنون تعدادی از این آئین‌ها در فهرست میراث معنوی ایران نیز به ثبت رسیده است. 🔰 نسخه با کیفیت این ویدئو را هم اکنون می‌توانید از طریق درگاه زیر از کانال تلویزیون اینترنتی بنیاد ایران‌شناسی مشاهده نمایید: 📺 https://aparat.com/v/goi0n11 @moj_tarikh

✳️رضاخان و برگزاری کارناوال‌های شادی در ایام عزاداری سیدالشهدا «ع» 🔹سردارسپه قبل از رسیدن به پادشاهی برای جلب حمایت مردم درصدد استفاده از مراسم عزاداری ماه محرم برآمد. 🔹در روز عاشورا رضاخان میرپنج، دسته قزاق را با‌ یك هیئت از صاحب‌منصبان در جلو و افراد و بیرق‌ها و كتل با نظم و تشكیلات خاصی از قزاق‌خانه حركت و از میدان توپخانه، خیابان ناصریه به بازار آورد. در حالی كه سردارسپه با ‌یقه باز و روی سرش كاه و بیشترِ دسته بر سرشان گل مالیده بودند، با پای برهنه وارد بازار شدند.دسته‌ قزاق‌ها همراه خودشان ‌یك دسته بالابانچی (دسته‌ موزیك) هم داشتند كه مارش عزا می‌زدند و قزاق‌ها نوحه‌ زیر را می‌خواندند: اگر در كربلا قزاق بودی         حسین بی‌یاور و تنها نبودی! 🔹به دستور رضاشاه پهلوی شهربانی برای برقراری مجالس عزاداری موانع و مشكلاتی به‌وجود آورد و از هیئت‌داران خواست برای برگزاری مراسم ماه محرم اجازه بگیرند. بعدها هم حركت دسته‌های عزادار در ایام عاشورا ممنوع شد. حتی اگر احیاناً در بعضی خانه‌ها مخفیانه و به‌صورت پنهانی مراسم عزاداری برپا می‌شد، صاحبان خانه تحت تعقیب قرار گرفته و راهی زندان می‌شدند. مخالفت با مراسم عزاداری سیدالشهدا(ع) تا آنجا رسید كه به جای عزاداری كاروان شادی (كارناوال) در ایام عاشورا به‌راه انداختند و صنوف مجبور ‌شدند در برپایی این كاروان‌ها شركت و هر صنفی دسته‌ خود را شركت دهد. تا جایی كه در اواخر حكومت رضاخان حركت كارناوال‌ها مصادف بود با شب عاشورا، و دسته‌های رقاصه‌ها با ساز و آواز به پایكوبی و رقص در شهر به گردش درآمدند. #محرم #پهلوی @moj_tarikh

💢غریو زنده باد ایران در عاشورای تبریز #علیرضا_تقوی_نیا 🔸️در ۷ محرم ۱۳۳۰ قمری (۱۲۹۰ شمسی) ارتش تزاری روسیه بعد از چند روز محاصره ، تبریز را تصرف کرد. 🔸️علت محاصره، اولتیماتوم روسیه به دولت ایران در خصوص اخراج مورگان شوستر مستشار آمریکایی بود که امورات مالی دولت ایران را سر و سامان می بخشید و اقدامات و اصلاحاتش با منافع دولت تزاری همخوانی نداشت. 🔸️مجلس ایران که از اولتیماتوم روسیه سخت ترسیده بود قصد تصویب اخراج شوستر را داشت اما با سخنرانی آتشین سید حسن مدرس تصمیم عوض شد و در مقابل اولتیماتوم روسها ایستاد. 🔸️جمله تاریخی مدرس این بود: " اگر قرار است نابود شویم چرا به دست خودمان خودمان را نابود کنیم؟" 🔸️در نهایت ناصرالملک قراگُزلو نایب السلطنه ایران از تصویب اخراج شوستر در مجلس ناامید شد به ناچار مستقیما آن را منحل اعلام و اولتیماتوم روس را پذیرفت و شوستر را اخراج نمود. 🔸️پس از شنیدن خبر پذیرش اولتیماتوم ظالمانه توسط دولت ایران ، مدافعان تبریز به فرماندهی ثقه الاسلام به گمان این که روسها دیگر به شهر حمله نمی کنند، اسلحه های خود را زمین گذاشته و تسلیم شدند. 🔸️در نهایت هم مورگان شوستر اخراج شد و هم ثقه الاسلام و هزار و دویست نفر از مدافعان غیرتمند تبریز توسط ارتش روسیه تزاری اعدام شدند. 🔸️اعدام روحانی آگاه و وطن پرست تبریزی شهید میرزا علی ثقه الاسلام از وقایع عبرت آموز دوران معاصر است ؛ روسها در مذاکره از او خواستند ورقه ای را امضا کند که شروع جنگ توسط تبریزی ها بوده اما او نپذیرفت . 🔸️کنسول حکومت تزار حتی به این قانع گشت که ثقه الاسلام بنویسد تا زمانی که حکومت ایران قادر به تامین امنیت آذربایجان نباشد ، ارتش روسیه حق دارد در این ایالت بماند. 🔸️اما این مبارز نترس بازهم نپذیرفت و خود را برای چوبه دار آماده کرد. 🔸️در روز عاشورای ۱۳۳۰ ، ۹ تن از مدافعان تبریز برای اعدام آماده شدند ؛ برخی از آنان ترسیده بودند که ثقه الاسلام خطاب به ایشان گفت : رنج ما دو دقيقه بيش نيست، پس از آن به يکبار خوش و آسوده خواهيم بود. ما را چه بهتر که در چنين روزي به دست دشمنان دين کشته شويم. 🔸️از جمله اعدام شوندگان دیگر حسن و قدیر پسران علی مُسیو ( شخصیت آگاه و وطن پرست آذریجان و رئیس مرکز غیبی تبریز ) بودند؛ این دو برادر که یکی ۱۸ و ۱۶ ساله بودند هیچ جرمی نداشتند لکن چون برادر بزرگشان حاجی خان جزو مبارزان بود به دار کشیده شدند. 🔸️نقل است حسن مُسیو طناب دار را بوسید و فریاد زد "زنده باد ایران" و در عاشورای تبریز این جوان شجاع نیز در راه استقلال ایران به شهادت رسید. #ایران @moj_tarikh

#ادیب ، #۲۸_دی_۱۳۳۰ #اغفال_شاهنشاه بزرگ ترین خیانت به کشور و ملت است شاهنشاها! حقایق امور و کنه مطالب به سمع مبارک شاهانه نمی رسد... @moj_tarikh

🔘روایت مهدی خان بابا تهرانی از وضعیت شکنجه در زندانهای پهلوی" 🔹پس از کودتای ۲۸ مرداد در دوره اول حکومت نظامی شلاق باب شد توی همان شهربانی موقت. می‌آوردند می‌خواباندند شلاق یک چندتایی می‌زدند و این‌ها. تا بعدها بختیار آمد سر کار. در آن‌موقع  اینها بازجوی مجرب و تیپ اطلاعاتی و سیاسی نداشتند و تنها بخشی که بود رکن دو بود. اینها کادرهای رکن دو را آوردند مثلا سروان سیاحت‌گر، سرهنگ زیبایی، اصغر زمانی، سرهنگ عمید که بعداً کشته شد و پورخمامی و سالاری که او هم گویا مرد، کشتندش یا تیرباران شد یا زندان است. در آنجا شکنجه آغاز شد. یعنی وقتی زندان زرهی که یک زندان ارتشی بود، خیلی زندان مخروبه‌ای هم بود اصلاً زندان نبود، و چند حمام مخروبه داشت آنجا که وقتی شما را بازداشت می‌کردند و می‌بردند توی همان حمام‌ها، توی زندان هم نمی‌آوردند شب‌ها هم توی راهرو جلوی در آن زندان می‌خواباندند و روزها می‌بردند برای بازجویی. در آنجا شکنجه آغاز شده بود، انواع و اقسام شکنجه‌ای که من آنجا دیدم و چندتایش را خودم چشیدم عبارت از شلاق بود، و دستبند قپانی که یک دستبند آهنی می‌زدند، دست‌ها را از پشت می‌آوردند بعد این را تنگ می‌کردند این‌قدر که جناق سینه شما بیاید بیرون. بعد هم به آن وزنه آویزان می‌کردند که خیلی دردناک است  یا بعد مثلاً بی‌خوابی می‌دادند. در واقع شکنجه را آنجا زمانی، سیاحتگر و زیبایی و سالاری و عمید و سرگرد لیقوانی اینها بنا کردند و از دو نفر آدم‌هایی که هم دستیارشان بودند و این‌کار را می‌کردند یکی گروهبان ساقی بود که الان زندان است که دوره خمینی به سه سال محکوم شد. یکی همین آدمخواری که به نام حسینی شکنجه‌گر معروف که اسمش شعبانی است. گروهبان شعبانی یک آدم واقعاً بی‌مغز...بود. شکنجه یعنی در آن زمان سنگش گذاشته شد از سال‌های ۳۲-۳۳ و اینها در شکنجه هم تجربه پیدا کردند در همان زندان. مثلاً توی آن حمام آن‌موقعی که من بودم همین شاهرخ مسکوب نویسنده معروف، من و او با هم بودیم توی یک سلول. یا مهندس صیادنژاد آنجا بودند. مهندس عباس فرقانی، آبکناری اینها کسانی بودند که گرفته بودند از کادرهای حزب توده آنجا شکنجه می‌شدند. در آن‌موقع اینها تجربه شکنجه نداشتند هجوم می‌کردند کتک می‌زدند و گاهی موقع هم ضربه قنداقه‌ تفنگ می‌خورد به مغز و خونریزی مغزی و باعث کشتن می‌شد. مثلاً قتل وارطان سالاخانیان و محمود کوچک شوشتری که اسطوره‌های سازمان جوانان حزب توده شده بودند این‌چنین اتفاق افتاد. یعنی در اثر بی‌تجربگی شکنجه‌گران به اینها حمله کرده بودند، به اینها لگد و فلان و با قنداق تفنگ تو سر اینها زده بودند که اینها را توی همان حمام خونین و مالین انداختند بودند. صبح که اینها می‌آیند در را باز می‌کنند وارطان در واقع در اثر خونریزی مرده بوده و محمود هم بیهوش افتاده بوده. که او هم بعد از ۳-۴ ساعت خونریزی مغزی کرده او هم می‌میرد که اینها را می‌برند توی رودخانه جاجرود می‌اندازند. این اولین قتل‌هایی بود که بعد از ۲۸ مرداد اتفاق افتاد و به صورت حماسی. همین مثلاً مسکوب را خیلی شدیداً شکنجه کردند و خیلی هم مقاوم بود، شاهرخ و مهندس فرقانی آبکناری که حتی دستش را شکسته بودند. طوری دستبند به او زده بودند، یک آدم ضعیفی بود. گفته بود بابا می‌شکند، بعد شکسته بود و خونسردی‌اش را حفظ کرده بود همان لحظه به آن سروان زمانی گفت دیدی گفتم می‌شکند. یا محسن علوی را شدیداً شکنجه دادند یکی از معلمین ریاضیات بود در دبیرستان البرز که از کادرهای حزب توده بود. او را طوری شکنجه کردند که دستش شکست و چرک کرد و من دیدم که بعدها دستش را بریدند، یعنی یک دستش را قطع کردند چون فاسد شده بود. ✍️بخشی از مصاحبه مهدی خان بابا تهرانی(١٣١٣) با پروژه تاریخ شفاهی ایران در دانشگاه هاروارد، نوار چهارم @moj_tarikh

🎥جواد قارایی ایرانگرد با انتشار این فیلم درباره خیانت رضاشاه نوشت: 🔹تا زمانی که از شهر ماکوی آذربایجان غربی در ایران جانمان به این چشم انداز نگاه نکنیم، نمی‌توانیم باور کنیم که رضاشاه، چه حماقت بزرگی انجام داد. آنچه تماشا می‌کنید بخشی بسیار با ارزش از ایران جان است که توسط رضاشاه به ترکیه بخشیده شد. آراراتِ بسیار باارزشِ بزرگ و آرارات کوچک. 🔹️بزرگ‌ترین ننگ تاریخی دوران حکومت رضاخان و جداییِ بخش اعظمی از ایران و دادن مناطق استراتژیک به همسایه های ایران در پیمان سعد آباد. 🔹️رضاشاه پهلوی ارتفاعات آرارات در غرب ایران را به ترکیه، قسمت‌هایی از شرق ایران را به افغانستان و منطقه سوق الجیشی اروند رود (شط العرب) را به عراق بخشید. 🔹️او به سرلشگر ارفع که با توضیحات و دلایل فراوان می‌خواست رضا شاه را از این اشتباه بزرگ منع کند گفت: این کوه با آن کوه و این تپه و آن تپه با هم چه فرق دارند. مهم نیست این کوه‌ها مال کدام کشور باشد. مهم دوستی بین ما و ترکیه است. بدهید برود. افسوس. #پهلوی #رضاشاه #آرارات @moj_tarikh

🔹چرا غرب قابل اعتماد نیست @moj_tarikh

‼🇨🇦کودکان سرخ‌پوست و مدارس اجباری کليسای کاتولیک ❗ از اواسط سده نوزدهم حدود ۱۵۰ هزار کودک از بومیان کانادا به اجبار از خانواده‌های خود جدا و به دستور دولت مجبور شدند به‌منظور جذب در «فرهنگ کانادایی» و به‌عبارت دیگر از بین بردن رسوم بومی آن‌ها در ۱۳۹ مدرسه شبانه‌روزی با مدیریت کلیسای کاتولیک ساکن شوند. ❗ در طول این دوره، هزاران کودک از سوء تغذیه، بیماری و آنچه «سهل‌انگاری» توصیف شده جان خود را از دست دادند.بسیاری دیگر نیز به صورت جسمی و جنسی مورد آزار قرار گرفتند. ❗ این مدارس تا دهه ۱۹۹۰ میلادی همچنان دایر بودند. از ماه می سال ۲۰۲۱، بیش از ۱۳۰۰ قبر بی‌نام و نشان در محل این مدارس کانادا پیدا شده است. ❗ مرد میانسالی که دوران کودکی خود را در این مدارس سپری کرده است می‌گوید: «آن‌ها پوست ما را با برس می‌شستند ولی این پوست ما بود که تیره بود و کثیف نبودیم. آن‌ها مواد شیمیایی به ما می‌پاشیدند و کاری می‌کردند که به زبان خودمان صحبت نکنیم. ما را کتک می‌زدند و حبس می‌کردند. حتی اجازه نداشتیم یک کلمه به زبان "آلگونکین" صحبت کنیم». وی با اشاره به تعرضات جنسی که در این مدارس متحمل شده بود تصریح کرد: «سه بار تلاش کردم خودکشی کنم تا دیگر به آن فکر نکنم. نمی‌توانستم با این مسئله کنار بیایم». #جنایات_غرب #سرخپوستان @moj_tarikh

✳️ایران با نام و نشان خاص در خاورمیانه و جهان @moj_tarikh

✳️به مناسبت سالروز تاسیس فرمان مشروطه 🔹پروژه ناتمام مشروطه 👤دکتر صادق پناهی نسب(عضو هیئت علمی دانشگاه یاسوج) 🔹اسپریگنز در کتاب «فهم نظریه‌های سیاسی» به تبیین چگونگی تشکیل اندیشه سیاسی می پردازد و این پرسش را مطرح می‌کند که چگونه یک اندیشه شکل می‌گیرد؟ 🔹به نظر وی اندیشه هر متفکری ازنظر طولی در چهار مرحله متصور است: 1- مشاهده بی‌نظمی؛، 2- تشخیص علل آن؛ 3- تصویر جامعه آرمانی؛ 4- راه‌حل و درمان؛ 🔹با تاسی از نظریه اسپریگنز می توان گفت که جنبش مشروطه در ایران نیز برگرفته از چهار مرحله ذکر شده است 🔹مشروطه خواهان بی نظمی و تشخیص علل را خوب درک کردند اما جامعه آرمانی متصور شده ( اروپا )بدون توجه به ساخت و بافت اجتماعی ایران و تجویز درمان (قانون) را به درستی تشخیص ندادند ( درحالی از قانون صحبت میشد که دولتی وجود نداشت تا قوانین را اجرا کند) یا اینکه واقع گرایی را در مقابل آرمان گرایی ذبح کردند. 🔹 بنابراین جنبش مشروطه ایران همانند بسیاری از جنبش ها با انتظارات زیاد آغاز شد؛ اما فرجام آن غرق شدن در دنیای یاس و ناامیدی بود. 🔹طلوع عصر جدید، راهگشای آینده روشن، و احیای یک تمدن باستانی را وعده داد؛ اما به دوره ای کشمکش و مبارزه منجر شد که کشور را به آستانه فروپاشی کشاند. مشروطه به سرعت پیروز شد نهادهایش مستقر شدند ولی با همان سرعت دچار فروپاشی شد. 🔹 سرعت پیروزی و بحران مشروطه ارتباط جدایی ناپذیری باهم دارند. 🔹مشروطه شکست خورد چون بنا داشت با همان ابزارها و در زمینه دولت قاجاری مسیر خود را ادامه دهد. 🔹 مشروطه به جای ایجاد قدرت زیرساختی مانند آنچه دولت های مطلقه در اروپا انجام دادند و سپس اشکال بعدی دولت های دموکراتیک را بر آن استوار کردند، یک راست سراغ فرآیند دموکراتیک رفت. در واقع مشروطه بدون برپایی ستون ها، به سروقت سقف خانه رفت، بنابراین خیلی ساده فروریخت. 🔹شکست مشروطه، ذهنیت دولت مطلقه را بوجود آورد. هرچند منورالفکران راه برون رفت از عقب ماندگی را یک کلمه « قانون» دانستند اما اتفاقات بعد از مشروطه و مواجه شدن آنها با واقعیت باعث شد که یک کلمه را «دولت» ببینند تا "قانون" و "فرهنگ سیاسی" پیچیده ایران 🔹مشروطه خواهان وقتی کاری از پیش نبردند در پی حذف همدیگر بر آمدند و در آخر مایوس از همه جا سراغ یک دیکتاتور رفتند که آنها را از آن منجلاب نجات دهد و دست آخر هم با دستان خود طناب بر گردن خود انداختند. #مشروطه @moj_tarikh

‌ 📌محرومیت کشتی‌گیر ایرانی توسط ساواک 📝عبدالله موحد اردبیلی (زاده‌ی ۲۹ اسفند ۱۳۱۸) یکی از کشتی‌گیران پرافتخار ایران است که مدال‌های متعدد جهانی و المپیک را کسب کرد. موحد در المپیک ۱۹۷۲ مونیخ شرکت نکرد و بعد از آن از کلیه‌ی رشته‌های ورزشی محروم شد. وی در برنامه‌ی به عبارت دیگر بی‌بی‌سی فارسی، روایت این محرومیت را بیان می‌کند. با توجه به برگزاری بازی‌های المپیک، مرور تاریخی روایت عبدالله موحد قابل توجه است. #پهلوی #ورزش @moj_tarikh

📷 ارزان‌فروشی به سبک رضاشاه و محمدرضاشاه پهلوی #پهلوی @moj_tarikh

🎥 بدون تعارف با نوۀ دکتر مصدق 🔹روایتی از کودتا ۲۸ مرداد 1332 @moj_tarikh

🎥ماجرای جدا شدن منطقه استراتژیک آرارات از ایران در دوره رضاشاه#پهلوی @moj_tarikh

✳️اشغال ایران فقط در ۸۰ ساعت 🔹روایتی از دوران رضاخانی که ایران توسط‌متفقین در ۳ روز اشغال شد. @moj_tarikh

✳️جنگ چالدران ؛ نبرد آذری های ایران با ترکان عثمانی #علیرضا_تقوی_نیا 🔸️اول شهریورماه سالگرد وقوع نبرد تاریخی چالدران در ۸۹۳ خورشیدی (۵۰۸ سال پیش) است. 🔸️پس از نبردهای متعدد شاه اسماعیل صفوی و تفوق بر رقبای داخلی و خارجی به خصوص شیبک خان ازبک ، سلطان سلیم عثمانی به شدت احساس خطر کرد و در پی جنگ با این قدرت نوظهور برآمد . 🔸️از علل دیگر جنگ چالدران می توان به تمایل مردم شرق ترکیه به مذهب تشیع و دیدگاه های صوفی گرایانه شاه اسماعیل و پیروی از عوامل متمایل به  ایشان مانند شاهقلی بابا تکلو و نورعلی خلیفه روملو و شورش های مکرر در آن مناطق و همچنین تحویل ندادن سلطان بایزیدسوم پسر عموی سلطان سلیم که به دربار صفوی پناهنده شده بود را نام برد . 🔸️شاه اسماعیل به دلایل داخلی و خارجی تمایلی به جنگ نداشت اما پس از توهین های مکرر سلطان سلیم ، در نهایت به نبرد وادار شد و بخشی از سپاهش را که متشکل از ۴۰ هزار قزلباش آذربایجانی بود را در چالدران مستقر کرد . البته قسمتی دیگر را به فرماندهی زینل خان شاملو در شرق نگاه داشت تا بتواند در صورت حمله ازبکان خطر آنان را دفع کند. 🔸️این اولین اشتباه مرشد قزلباشان بود زیرا چالدران دشتی مسطح بود که توپخانه و تفنگ نیروهای عثمانی می توانست به راحتی در عرصه نبرد نیروهای ایرانی را هدف قرار دهد. 🔸️پس از مدتی محمدخان استاجلو حاکم دیاربکر نیز به شاه صفوی پیوست ؛ او با در پیش گرفتن استراتژی زمین سوخته تمام آبادی ها و چاهها و مزارع را در سر راه خود به آتش کشید و سختی های بسیاری را به لشکرهای متعدد عثمانی وارد ساخت. 🔸️محمدخان که فردی با تدبیر بود و از قدرت توپخانه ارتش عثمانی اطلاع داشت، پیشنهاد داد که تا توپخانه آنان( که عدد آن به ۳۰۰ عراده می رسید ) مستقر نشده است باید در یک شبیخون آنان را نابود کرد ؛ پیشنهاد وی توسط سرلشکر دیگر ارتش ایران یعنی نورعلی خلیفه روملو تایید گردید اما یکی دیگر از فرماندهان نزدیک به شاه صفوی یعنی دورمیش خان شاملو(حاکم اصفهان) این عمل را به دور از جوانمردی دانست و اظهار داشت : نیروهای ما در هر شرایطی از پس ترکان برخواهند آمد و نیازی به اینگونه اقدامات نیست(شاه طهماسب پسر ارشد شاه اسماعیل و جانشین او همیشه دورمیش خان را به سبب شکست چالدران لعن می کرد). 🔸️شاه اسماعیل جوان نیز که غرور فتوحات گذشته را در سر داشت با پیشنهاد دورمیش خان موافقت کرد و آماده نبرد در روز روشن شد. 🔸️سپاه ۴۰ هزار نفری آذربایجان ایران در برابر ارتش ۱۴۰ هزار نفری ترکان عثمانی در ابتدای نبرد پیروز بود و میمنه ارتش ترکان در هم شکست و وضعیت برای آنان تا جایی حاد شد که سلطان سلیم قصد عقب نشینی داشت که ناگهان خبردار شد سنان پاشا با نیروهای کمکی رسیده و توپخانه نیز آماده انجام آتشباری است . 🔸️در مقابل سپاه ایران فاقد سلاح آتشین بود که دو علت داشت؛ یکم ناجوانمردانه بودن استفاده از توپ و تفنگ در اذهان ایرانیان و دیگری اتکای ارتش صفوی به سواره نظام سرعتی و در نتیجه ۳۰۰ توپ قدرتمند عثمانی، جنگاوران آذری را مانند برگ درخت بر زمین می ریختند . 🔸️شاه اسماعیل مجبور شد خود راسا به توپخانه حمله کند و تعدادی از توپ ها را از کار انداخت اما در اثنای عملیاتش در میان تعداد زیادی شتر و قاطر و اسب رمیده از صدای آتشباری گرفتار شد و توسط ترکها محاصره گشت. 🔸️شاه اسماعیل به شدت زخمی گشت و در محاصره تعدادی سرباز ترک قرار گرفت که در این لحظه یکی از ملازمانش به نام سلطانعلی میرزا افشار برای منحرف کردن آنان فریاد زد شاه ایران منم و در نتیجه آنان از شاه اسماعیل دست برداشته و وی توانست از مهلکه بگریزد ؛ سلطانعلی میرزا اگر چه بلافاصله گردن زده شد اما توانست با فداکاری خود جان شاه را حفظ کند و با این کار ایران را از خطر سقوط حتمی نجات دهد. 🔸️ شاه صفوی پس از از دست دادن ۴۰ هزار نظامی توانمند بالاجبار با ۳۰۰ نفر به تبریز عقب نشینی کرد و پس از آن به همدان رفت. 🔸️ترکان عثمانی وارد تبریز شدند و چنان جنایتی در حق آذربایجانی های ایران کردند که مورخان از بیان اعمالشان شرم دارند. 🔸️ارتش سلطان سلیم ۸ روز در تبریز ماند و مجبور به عقب نشینی شد و سپس شاه اسماعیل مجددا وارد تبریز گشت و فرمان داد تمام آذربایجان بزرگ سیاه پوش شود و سادات نیز عمامه سیاه به سر کنند. 🔸️پس از جنگ چالدران مناطقی از عراق و ترکیه امروزی همچون دیاربکر به دست عثمانی افتاد و خطر همسایه شرقی برای آنان تا حد زیادی رفع شد. 🔸️شاه اسماعیل نیز پس از این جنگ با توجه به این که افسانه شکست ناپذیری اش فروریخته بود به شدت دچار افسردگی شد و نتواست روحیه خود را بازیابد و چند سال بعد در سن ۳۶ سالگی درگذشت. 🔸️اما این جنگ خونین برای ایران عبرت هایی نیز داشت از جمله لزوم تجهیز به ساز و برگ جنگی جدید که در دوره شاهان بعدی صفوی صناعت آن دنبال شد. @moj_tarikh

🔹در میانه شهریور 1320علی رغم فرمان خائنانه ترک مقاومت در مقابل قوای متفقین، تا آخرین قطره خون ایستادند 3 شهریور سالروز اشغال ایران توسط متفقین @moj_tarikh