﷽
📍 نصیحت لقمان به فرزندش ❗️
📌امام صادق(ع) فرمودند: «قَالَ لُقمَانُ لإبنِهِ»؛ لقمان به فرزندش چنین نصیحت کرد. معلوم میشود که امام صادق(ع) این حرف را قبول داشتند که نقل میکنند. «وَ خُذْ مِنَ الدُّنْيَا بَلَاغاً»؛ از دنیا و امور مادّی به مقدار بلاغ برگیر. بلاغ در لغت، به معنای کفایت و بسندگی آمده است.
البته دنیای بلاغ؛ یعنی دنیایی که من را به اهداف معنویام برساند. این، بحث جداگانهای است که قبلاً بیان کردهایم. امّا اینجا بلاغ به معنای کفایت است و در لغت هم همینطور است. در ادامه میفرماید: «وَ لَا تَرْفُضْهَا فَتَكُونَ عِيَالًا عَلَى النَّاسِ»؛ از آن طرف هم، دنیا را آنطور رها نکن که محتاج دیگران شوی؛ یعنی طوری نباش که سربارِ دیگران شوی. «عِيَالًا عَلَى النَّاسِ»1️⃣، به این معنا است. سپس فرمود: «وَ لَا تَدْخُلْ فِيهَا دُخُولًا يُضِرُّ بِآخِرَتِك»؛ آنگونه داخل در امور دنیا نشو که به امر آخرتت ضربه بخورد.
1️⃣بحارالأنوار، ج 13، ص411- مستدرک الوسائل، ح13 ، ص1
〰️〰️〰️〰️〰️
📚 #مجموعه_حقیقت_بندگی
📕 #دعا_5
🏷 جلسه هفدهم
#حاج_آقا_مجتبی_تهرانی رحمت الله علیه
@agamojtabatehrani
﷽
📍 احساس کمبود همیشگی❗️
📌ابن ابی یعفور که از اصحاب امام صادق(ع) است، از ایشان نقل میکند: «مَنْ أَصْبَحَ وَ أَمْسَى وَ الدُّنْيَا أَكْبَرُ هَمِّهِ جَعَلَ اللَّهُ تَعَالَى الْفَقْرَ بَيْنَ عَيْنَيْهِ وَ شَتَّتَ أَمْرَهُ وَ لَمْ يَنَلِ الدُّنْيَا إِلَّا مَا قُسِّمَ له»1️⃣؛
کسی که صبح و شام کند، در حالی که دنیا بزرگترین همّ او باشد، خداوند نیازمندی را بین دو چشمش قرار میدهد؛ یعنی همیشه احساس کمبود میکند و از دنیا جز به مقداری که برای او مشخص شده برخوردار نمیگردد.
🔻همّ، دو معنا دارد؛ اوّل، به معنای آهنگ، به سوی هدف و هدفگیری است. دوّم، به معنای غصّه و غم و اندوه است. کسی که شب تا صبح و صبح تا شب دنبال دنیا باشد، همیشه در ترس به سر میبرد؛ چرا که دنیا بزرگترین غصّهٔ اوست
میگوید: هرچه میخواهد، بشود؛ ولی دنیا از بین نرود! اگر همّ را به معنای غصّه بگیریم، بزرگترین غصّه، جایی است که انسان به هدفش نرسد.
اگر بزرگترین همّ انسان دنیا باشد- به معنای هدف و غصّه- و دنیا هدف انسان شده و برای دنیا اصالت قائل شود، دیگر آن را به عنوان ابزار و وسیله نمیبیند.
1️⃣بحارالانوار، ج 70، ص 17 - الكافی، ج2، ص319
〰️〰️〰️〰️〰️
📚 #مجموعه_حقیقت_بندگی
📕 #دعا_5
🏷 جلسه بیستم
#حاج_آقا_مجتبی_تهرانی رحمت الله علیه
@agamojtabatehrani
﷽
📍 تعلّق به دنیا غصه و گرفتاری را در پیش دارد❗️
📌روایت را ابن ابی یعفور از امام صادق(ع) نقل میکند که حضرت فرمودند: «مَنْ تَعَلَّقَ قَلْبُهُ بِالدُّنْيَا تَعَلَّقَ مِنْهَا بِثَلَاثِ خِصَالٍ هَمٍّ لَا يَفْنَى وَ أَمَلٍ لَا يُدْرَكُ وَ رَجَاءٍ لَا يُنَالُ»1️⃣؛
کسی که به دنیا تعلّق قلبی پیدا کند، قلبش به سه امر گره میخورد: اوّل، غصّهای که بیزوال است. دوّم، آرزویی که به آن نمیرسد، و سوّم، امیدی که به آن نائل نمیشود. دارند؟ خیر. اگر چیزی هدف من شود، از دل من هم جدا نمی شود. وقتی بزرگترین هدف من دنیا باشد، دل من با دنیا گره میخورد. گره خوردن دل با دنیا به این خاطر است که دنیا بزرگترین هدف من شده است.
کسی که چون به هدفش نرسیده است همیشه غصّه دار و همیشه گرفتار است و احساس کمبود میکند. بنابراین کسی که مبتلا به این درد است، از آنچه که در اختیارش هست، نمی تواند استفاده کند. بدبختتر از چنین فردی در عالم وجود ندارد.
1️⃣الخصال، ج1، ص88 - بحارالأنوار،ج 70 ،ص91 و ص103، و ص163
〰️〰️〰️〰️〰️
📚 #مجموعه_حقیقت_بندگی
📕 #دعا_5
🏷 جلسه بیست و پنجم
#حاج_آقا_مجتبی_تهرانی
@agamojtabatehrani
﷽
📍 حضرت سلیمان(ع) آخرین پیغمبری که به بهشت میرود❗️
📌حضرت سلیمان(ع) خَدَم و حَشَم بسیاری داشت، امّا قلبش تعلّقی به دنیا نداشت. در روایت آمده است که حضرت سلیمان(ع) سلطنت و حکومت در اختیارش بود و با اینکه به این دنیا تعلّق نداشت، ولی خداوند در یک مورد حظّ او را کم میکند. امام صادق(ع) میفرمایند: «آخِرُ نَبِيٍّ يَدْخُلُ الْجَنَّةَ سُلَيْمَانُ بْنُ دَاوُدَ وَ ذَلِكَ لِمَا أُعْطِيَ فِي الدُّنْيَا»1️⃣.
آخرین پیغمبری که به بهشت میرود، سلیمان بنداود(ع) است؛ به خاطر خَدَم و حَشَمی که داشت. در اینجا بحث تعلّق قلبی است و مردم به طور غالب اینگونه هستند که اُنسشان با دنیا موجب تعلّق قلبی ایشان نسبت به دنیا میگردد. هرچه اُنس بیشتر شود، تعلّق بیشتر میشود. یکی از آثار سویی که انسان باید در دعاهایش در نظر بگیرد، همین تعلّق قلبی است.
1️⃣بحارالأنوار ، ج 14 ، ص 74 و ج70، ص107
〰️〰️〰️〰️〰️
📚 #مجموعه_حقیقت_بندگی
📕 #دعا_5
🏷 جلسه بیست و پنجم
#حاج_آقا_مجتبی_تهرانی رحمت الله علیه
@agamojtabatehrani
﷽
📍 چه کسانی از دنیا با سختی و حسرت میروند❗️
📌علی(ع) فرمودند: «مَنْ كَانَتِ الدُّنْيَا هِمَّتَهُ اشْتَدَّتْ حَسْرَتُهُ عِنْدَ فِرَاقِهَا»؛1️⃣کسی که هدفش دنیا شود، حسرتش در هنگام جدایی از آن شدّت پیدا میکند؛ یعنی هنگامی که میخواهد از نشئهٔ دنیا عبور کند و به نشئهٔ برزخ برود، به او سخت میگذرد؛ چون چشمش به این طرف است.
امام صادق(ع) فرمودند: «مَنْ كَثُرَ اشْتِبَاكُهُ فِي الدُّنْيَا كَانَ أَشَدَّ لِحَسْرَتِهِ عِنْدَ فِرَاقِهَا»؛2️⃣اشتباک به معنای «در هم پیچیدن» است. کسی که با دنیا آمیخته و اُنس شدید پیدا کرده است، هنگام جدایی از آن بسیار حسرت میخورد. اُنس و تعلّق قلبی از آثار سویی است و بر کسانی مترتّب میشود که حدّ کفاف را نپذیرند. امّا کسانی که در امور دنیویشان به همان سقفی که در معارف ما آمده بسنده کنند، راحتتر به نشئهٔ آخرت منتقل میشوند.
1️⃣بحارالأنوار، ج 68، ص 181- مستدرکالوسائل، ج 12، ص152
2️⃣وسائلالشيعه، ج 16، ص 20
〰️〰️〰️〰️〰️
📚 #مجموعه_حقیقت_بندگی
📕 #دعا_5
🏷 جلسه بیست و پنجم
#حاج_آقا_مجتبی_تهرانی
@mojtabatehrani_ir
﷽
📍 کرامت انسان در زندگی به حد کفاف بودن است ❗️
📌امام صادق(ع) علایم مؤمن را اینگونه میشمارند: «الْمُؤْمِنُ مَنْ طَابَ مَكْسَبُهُ وَ حَسُنَتْ خَلِيقَتُهُ وَ صَحَّتْ سَرِيرَتُهُ وَ أَنْفَقَ الْفَضْلَ مِنْ مَالِهِ»1️⃣
✅؛ مؤمن کسی است که کسبش پاکیزه و خُلقش نیکو و رفتارش صحیح است و اضافهٔ مال خود را انفاق میکند. این بخش، مربوط بود به قسمت اوّل کلام امام رضا(ع) پیرامون متعبّدی که در جهت برخورداری از ثواب آخرت، قناعت میکند.
در قسمت دوّم که امام رضا(ع) جنبهٔ انسانی مسئله را مطرح کرده و فرمودند: «أَوْ كَرِيمٌ مُتَنَزِّهٌ عَنْ لِئَامِ النَّاسِ»2️⃣،
منظور این است که روح انسانی و کرامت طبع انسان کریم، باعث قناعتپیشگی او میشود. جمع کردن مال، زحمت بسیاری دارد؛ چرا که فرد باید تملّق دیگران را بگوید و نزد افراد فرومایه تحقیر شود تا بتواند بیش از کفاف را به دست بیاورد؛
✅ لذا حضرت(ع) میفرمایند: که کرامت انسانی هم اقتضا میکند که انسان در زندگی خود به حدّ کفاف بسنده کرده و زیادهطلبی نکند. امام هشتم(ع) میفرمایند: قناعت ناشی از دو بُعد الهی و انسانی میشود.
1️⃣الكافي، ج 2، ص 235- وسائلالشیعه، ج 15، ص189- بحارالأنوار، ج 64، ص293
2️⃣بحارالأنوار، ج 75، ص349
〰️〰️〰️〰️〰️
📚 #مجموعه_حقیقت_بندگی
📕 #دعا_5
🏷 جلسه بیست و ششم
#حاج_آقا_مجتبی_تهرانی رحمت الله علیه
@agamojtabatehrani
: ﷽
📍 در خواستن از خدا امکان و قابلیّت را در نظر بگیرید❗️
📌امیر المؤمنین(ع) نقل می کند: «دَخَلْتُ عَلٰى رَسولِ الله فِي الْمسجِدِ وَ هُوَ في مُصَلّى لَهُ في بَعضِ حُجَرِه»؛ بر پیغمبر(ص) وارد شدم، در حالی که حضرت در یکی از اتاقهای محل نمازشان بودند. «فَقالَ ياٰ عَلي بِتُّ لَيْلَتي هذة حَيثُ تَرىٰ أَصلي»؛
ایشان به من فرمود: دیشب را در همینجایی بودم که دیدی و نماز میخواندم، «وَ أَسأَلُ رَبّي تَعاٰلىٖ فَماٰ سَأَلْتٌ رَبّي شَيْئاً إلّٰا سَألْتُ لَكَ مِثْلُه»؛ در نمازم هر چه خواستم، برای تو هم خواستم، «وَ ماٰ سَأَلتُ مِن شئٍ إلاّ أَعْطاٰني»؛ و هر چه هم از خدا خواستم، خدا به من داد، «إلا أَنهُ قيل لي لا نَبِيَّ بَعدي»1️⃣.
غیر از اینکه به من گفته شد: که بعد از من پیغمبری نیست؛ یعنی این را نخواه؛ چون بعد از تو، دیگر پیغمبری مبعوث نمیشود؛ یعنی هر چه امکان داشت برای تو خواستم. نکته، اینکه باید با استفاده از عقل دعا کرد و امکان و قابلیّت را درنظر گرفت.
1️⃣نهجالدّعا، ج2، ص78
〰️〰️〰️〰️〰️
📚 #مجموعه_حقیقت_بندگی
📕 #دعا_5
🏷 جلسه هفتم
#حاج_آقا_مجتبی_تهرانی
@mojtabatehrani_ir
﷽
📍 نباید عاشقانه بود ؟❗️
📌در روایات، به مسئلۀرضایت به کفاف اشاره شده است. امام رضا(ع) میفرمایند: «مَنْ رَضِيَ عَنِ اللَّهِ تَعَالَى بِالْقَلِيلِ مِنَ الرِّزْقِ رَضِيَ اللَّهُ مِنْهُ بِالْقَلِيلِ مِنَ الْعَمَلِ»1️⃣؛
📌هرکس در امور دنیاییاش به اندازهٔ کفاف از خدا خشنود باشد، خداوند نیز به عمل کم او رضایت می دهد و از او می پذیرد.
امام علی(ع) فرمودند: «اُنظُر إلَى الدُّنْيَا نَظَرَ الزَّاهِدِ الْمُفَارِقِ وَ لَا تَنْظُرْ إلَيْهَا نَظَرَ الْعَاشِقِ الْوَامِقِ»2️⃣.
📌بینش و نگرشت به دنیا نباید مانند نگرش یک عاشق به آن باشد؛ چون آخر کار، جدایی و حسرت است. کسی که عاشق است، هنگام جدایی از محبوب، غصّه دار می شود.
1️⃣بحارالأنوار، ج 75، ص 356
2️⃣غرر الحکم و درر اکلم، ص140
〰〰〰〰〰
📚 #مجموعه_حقیقت_بندگی
📕 #دعا_5
📝 جلسه جلسه بیست و ششم
🔸حاج_آقا_مجتبی_تهرانی رحمت الله علیه
@mojtabatehrani
﷽
📍 در دعا کردن هنگام گرفتاری از خداوند تقاضای مرگ نکنید❗️
📌«رُوِی عَنْ رَسوُلِ الله(ص) قال: لَا یَتَمَنَّیْنَّ أَحَدُكُمُ الْمَوْتَ لِضُرٍّ نَزَلَ بِهِ»؛ حضرت فرمودند: هیچگاه احدی از شما برای ضرر، حادثه و گرفتاریای كه «نَزَلَ بِه»1️⃣، بهسوی او فرود آمده است، درخواست و تمناّ و آرزوی مرگ نكند.
📌وقتی در شدّت گرفتاری قرار گرفته ای، خیال می كنی که همۀ راه ها به سوی تو مسدود است. این، به خاطر آن است كه تو خودت محدود هستی، لذا خیال می كنی راه ها مسدود است. در حالی که اینطور نیست.
📌 وقتی به بالا رو كنی و سراغ آن موجودی كه محدود نیست و لایتناهی است بروی، خواهی دید که هیچ راهی برای او مسدود نیست. به خصوص آن هم در شب های ماه مبارك رمضان كه گفتم همۀ حجاب ها برطرف شده است. پس دقّت کنید!
📌این روایت از پیغمبراكرم(ص) است كه می گوید: وقتی گرفتار شدی و ضرری متوجّه تو شد، عصبانی نشو تا اینكه بگویی: خدایا! مرگم را برسان. اصلاً و ابداً چنین چیزی نگو. برو به خدا بگو: خدایا! گره را باز كن.
1️⃣نهج الفصاحه، ص680
〰〰〰〰〰
📚 #مجموعه_حقیقت_بندگی
📕 #دعا_6
📝 جلسه چهارم
🔸حاج_آقا_مجتبی_تهرانی رحمت الله علیه
@mojtabatehrani
﷽
📍 خطاب خداوند به حضرت داود(ع)؛برگرد بسوی مردم شاید یک بنده روگردان را بسوی من بیاوری❗️
📌در روایتی دارد: «وَ رُوِی أَنَّ دَاوُدَ(ع) خَرَجَ مُصْحِراً مُنْفَرِداً»؛ داود تنهایی به صحرا رفت. «فَأَوْحَى اللَّهُ إِلَیْهِ یَا دَاوُدُ مَا لِی أَرَاكَ وَحْدَانِیّاً»؛ خدابه او وحی کرد: ای داود! چه شده؟ تو را در بیابان تنها میبینم که قدم میزنی؛ «فَقَالَ إِلَهِی اشْتَدَّ الشَّوْقُ مِنِّی إِلَى لِقَائِكَ» گفت: خدایا! شوق من نسبت به اینكه تو را ملاقات كنم، شدّت پیدا كرده است؛ یعنی برای دیدار تو آمدهام؛ به عشق دیدار تو اینطور سر به بیابان زدهام، «وَ حَالَ بَینِی وَ بَینَ خَلْقِكَ»؛ این بین من و خلق تو حائل شده است؛ «فَأَوْحَى اللَّهُ إِلَیهِ»، خدا به او وحی كرد: «ارْجِعْ إِلَیهِمْ»؛ برگرد و به سوی مردم برو، «فَإِنَّكَ إِنْ تَأْتِنِی بِعَبْدٍ آبِقٍ»؛ شاید یكی از بندههایی را كه از من روگردان شده، برگردانی و بهسوی من بیاوری. «أُثْبِتْكَ فِی اللَّوْحِ حَمِیداً»1️⃣.
1️⃣ بحارالأنوار، ج 14، ص41
〰〰〰〰〰
📚 #مجموعه_حقیقت_بندگی
📕 #دعا_6
📝 جلسه چهارم
#حاج_آقا_مجتبی_تهرانی
@mojtabatehrani
﷽
📍 برای جوان ها طلب مرگ نکنید؛ بلکه دعا کنید❗️
📌در باب مسئلۀ پذیرش خیر و حق، جوان سریع تر می پذیرد. هم زود خراب می شود و هم از آن طرف زود آباد می شود. البتّه در اینجا نمی خواهم این بحث را مطرح كنم، امّا از نظر غالب انبیا(ع) مسئله همین است.
📌 ائمّۀ(ع)ما هم به این نكته توجّه داشته اند كه جوانها زودتر رو به خیر می آورند؛ پس چرا به ضرر آن ها دعا می كنی؟ برایش دعای خیر كن. برای هدایتش دعا كن. چون گرفتاری پیدا كرده، دعا كن تا مشكلش حلّ شود. مگر خدانمی تواند!؟
📌نمیفهمم چهطور است که خدای ما همهكاره نیست؟ یعنی ما خدا را همهكاره نمی دانیم. چطور به او می گویی: خدامرگت بدهد! پس معلوم می شود خدامی تواند او را مرگ بدهد؛ آیا اگر نتواند، به او می گویی؟ تو می دانی كه خدامی تواند او را مرگ بدهد، لذا می گویی: خدایا! مرگش بده!
📌 بنابراین همان طوركه خدامی تواند، مرگ بدهد، آیا می تواند اصلاح هم بكند یا نه؟ این چه دیدگاهی نسبت به خداست؟ نسبت به ضرر، چنین دیدگاهی است، امّا نسبت به نفع، مشكوك عمل میکنیم. چرا باید اینطور باشد؟
〰〰〰〰〰
📚 #مجموعه_حقیقت_بندگی
📕
📝 جلسه سوم
حاج_آقا_مجتبی_تهرانی رحمت الله علیه
@mojtabatehrani
﷽
📍 جوان ها زودتر به خیر رو می آورند❗️
📌امام صادق(ع) به شخصی از اهل بصره رو كرد و گفت: «أَتَیتَ الْبَصْرَةَ»؛ بصره رفته ای؟ «قَالَ: نَعَمْ قَالَ كَیْفَ رَأَیتَ مُسَارَعَةَ النَّاسِ فِی هَذَا الْأَمْرِ»؛ بصری ها را راجع به گرایششان به ما چطور دیدی؟
📌 «هَذَا الْأَمْرِ»، به این معنی اشاره دارد، یعنی نسبت به امامت ما، «وَ دُخُولَهُمْ فِیهِ»؛ و گرایش آنها در ورود به تشیّع چگونه است؟ «فَقَالَ: وَ اللَّهِ إِنَّهُمْ لَقَلِیلٌ»، گفت: خیلی كم است. حضرت به او فرمود: «فَقَالَ عَلَیْكَ بِالْأَحْدَاثِ فَإِنَّهُمْ أَسْرَعُ إِلَى كُلِّ خَیرٍ»1️⃣؛
📌 بر شما باد به جوان ها! اینها زودتر رو به خیر می آورند. پیغمبراكرم(ص) چه گفت؟ گفت: برای جوانانتان هیچ وقت تمنّای شرّ نكنید. چرا؟ چون از چند حالت خارج نیست. و در روایت گذشته به تکتک آنها اشاره کردند. غرض اینكه، در اسلام اصل بر جذب است نه دفع.
📌 اگر من نمی توانم، نا توانی من است كه نمی توانم. بگذار یك نفر دیگر این راه كج را راست كند. اگر بنا بود انبیا(ع) خسته شوند، قبل از همه باید پیغمبر(ص) خسته می شد؛ امّا محکم ایستاد و الآن نگاه كنید که هدفش عالم گیر شده است.
📌او آن روز را نگاه نمی كرد، بلکه چیز دیگری را می دید. در مورد ائمّه(ع) همینطور است. حتّی این اصطلاح را خیلی شنیده اید و در روایات مان هم داریم كه از آنها به سفینه؛ یعنی كشتی تعبیر می كنند.
📌كشتی ها معمولاً این گونه اند؛ بهخصوص در بین آنها كشتی خاصّی هم داریم كه اسم خاصّی روی آن گذاشته اند: کشتی نجات، «سَفِینَةُ النِّجَاة». ائمّه(ع) جذب می كردند و همیشه دنبال این بودند که به تعبیر ما دست گیری کنند. طرد كردن در بین آن ها وجود نداشته است.
📌 نه لفظاً و نه عملاً طرد نمی كردند، چه برسد به اینکه دعای به ضرر كنند. چنین چیزی اصلاً و ابداً در بین آن ها وجود نداشته است.
📌 جلسۀ گذشته گفتم که خودِ پیغمبر(ص) را بسیار اذیّت كردند، امّا میگفت: خداهدایتتان كند! و تحمّل می كرد. اما در بین آنها یك نفر را داریم كه اسم خاصّ خودش را دارد و او امام حسین(ع)
است.
1️⃣بحارالأنوار، ج 23، ص236
〰〰〰〰〰
📚 #مجموعه_حقیقت_بندگی
📕 #دعا_6
📝 جلسه سوم
حاج_آقا_مجتبی_تهرانی رحمت الله علیه
@mojtabatehrani