﷽
رُوِیَ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ (ص) قَالَ لِجَبْرَئِيلَ :«وَ مَا التَّوَكُّلُ عَلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَقَالَ الْعِلْمُ بِأَنَّ الْمَخْلُوقَ لَا يَضُرُّ وَ لَا يَنْفَعُ وَ لَا يُعْطِي وَ لَا يَمْنَعُ وَ اسْتِعْمَالُ الْيَأْسِ مِنَ الْخَلْقِ فَإِذَا كَانَ الْعَبْدُ كَذَلِكَ لَمْ يَعْمَلْ لِأَحَدٍ سِوَى اللَّهِ وَ لَمْ يَرْجُ وَ لَمْ يَخَفْ سِوَى اللَّهِ وَ لَمْ يَطْمَعْ فِي أَحَدٍ سِوَى اللَّهِ فَهَذَا هُوَ التَّوَكُّلُ»
ترجمه: توکّل کردن بر خداوند عزّوجلّ چگونه است؟جبرئیل (ع) در پاسخ عرض کرد: معنا و چگونگی توکّل چنین است: مخلوق نمی تواند هیچ ضرری به تو برساند. او نمی تواند هیچ نفع به تو ببخشد. او چیزی به تو نمی دهد. او نمی تواند مانع از رسیدن چیزی که باید به تو برسد، بشود. هنگامی که بنده به این مقام توکّل برسد، این حالات برای او به دست می آید: برای هیچ کس به غیر خداوند کار نمی کند. به هیچ کس، غیر خداوند امید ندارد. از هیچ کس، غیر خداوند، بیم و ترس ندارد. جز خداوند به هیچ کس طمع ندارد. پس این حالت توکّل است.
شرح: در روایتی دارد که جبرئیل آمد خدمت پیغمبراکرم(ص)، از طرف خداوند و پنج هدیه آورد برای پیغمبراکرم(ص)، که این هدایا از مقامات معنویّه بود. روایت مفصّلی است. مقام صبر، مقام رضا، مقام زهد، مقام اخلاص، مقام یقین، این ها را آورد و عرض شود: روایت مفصّلی است. بعد آخر سر هم گفت زیربنای همۀ این ها مقام توکّل است، به پیغمبر(ص) گفت. بعد پیغمبر(ص) ازش سوال کرد: توکّل چیست؟ که من این بخشش رو خواندم، روایت را که «مَا التَّوَكُّلُ عَلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ»؛ ازش سؤال کرد. جبرئیل به اصطلاح شروع کرد به شرح دادن. در جواب پیغمبر (ص)ازش سؤال کرد: «فَقَالَ الْعِلْمُ بِأَنَّ الْمَخْلُوقَ لَا يَضُرُّ وَ لَا يَنْفَعُ»؛ توکّل نسبت به خداوند، معنایش این است که آدم بداند که مخلوق، نه می تواند زیان بزند و نه می تواند، نفع برساند. «وَ لَا يُعْطِي وَ لَا يَمْنَعُ »؛ نه می تواند چیزی عطاء کند، نه می تواند، چیزی که خدا عطاء می کند، جلو او را مانع بشود، بگیرد. تعبیری که در اینجا دارد: «وَ اسْتِعْمَالُ الْيَأْسِ مِنَ الْخَلْقِ»؛ یعنی قطع امید کردن از ماسوی الله.این جور معنا کرد به قول ما، توکّل معنایش این است. مخلوق نه می تواند، ضرر بزند، نه نفع برساند،نه عطاء کند، نه جلوی عطای الهی را بگیرد و از این طرف هم از نظر درونی، انسان قطع امید هم از همۀ ماسوی الله بکند. این را معنا کرد برای پیغمبر(ص). بعدش شروع کرد، اثر او را برای پیغمبر(ص) گفتن؛ اثر را.
«فَإِذَا كَانَ الْعَبْدُ كَذَلِكَ»؛ اگر واقعاً یک کسی همین جوری باشد، بداند تا خدا نخواهد، ضرر به من نمی رسد. تا نخواهد نفع نمی توانی ضرربزنی، این را بدان. نه کسی می تواند به تو چیزی بدهد، نه جلوی چیزی را که خدا می خواهد به تو بدهد، بگیرد. آنجاست که قطع امید می کنی از کی؟قطع امید از ماسوی الله؛ یعنی از خودتان هم قطع امید می کنید، مهم اینجاست. تو خیال نکن،با این دویدن هایت می توانی جلوی ضرر را بگیری، به خودت هم نفع برسانی. من نظرم این بود.تا او نخواهد، نمی شود.یک وظیفه داری؛ اما بدان! باید واگذار به او بکنی. می خواستم این را بگویم. «وَ اسْتِعْمَالُ الْيَأْسِ مِنَ الْخَلْقِ»؛ نگاه کنید تعبیر را، آخر کار، جبرئیل این را می گوید. از خودت هم قطع امید کن، از غیر خدا، تو هم غیر خدایی،می دانی یا نه؟! ما که خدا نیستیم که «وَ اسْتِعْمَالُ الْيَأْسِ مِنَ الْخَلْقِ».بعد اثرش را برای پیغمبر(ص)، جبرئیل(ع) می گوید. «فَإِذَا كَانَ الْعَبْدُ كَذَلِكَ»؛ یک همچنین روحیه ای آدم پیدا بکند. درست است؟ ما به کار، وظیفه مان عمل کنیم.نافع اوست، مضرّ اوست، به تعبیر اهلش. درست؟! اینجا دارد: «لَمْ يَعْمَلْ لِأَحَدٍ سِوَى اللَّهِ»؛ دیگر کارهایی که می خواهد بکند، فقط برای خدا کار می کند نه برای حسن، نه حسین، نه تقی، نه نقی، نه خودش، نه خودش! مهم این است.«فَإِذَا كَانَ الْعَبْدُ كَذَلِكَ لَمْ يَعْمَلْ لِأَحَدٍ سِوَى اللَّهِ». «وَ لَمْ يَرْجُ وَ لَمْ يَخَفْ سِوَى اللَّهِ»؛ به هیچ کس امید نمی بندد. از هیچ کسی هم نمی ترسد، جز کی؟ خدا. تمام می شود.«وَ لَمْ يَطْمَعْ فِي أَحَدٍ سِوَى اللَّهِ»؛ طمع هم نسبت به هیچ کس نمی کند، جز خدا. طمع اش می رود آن سمت. بعد رو کرد به پیغمبر(ص)، گفت: «فَهَذَا هُوَ التَّوَكُّلُ»؛ این توکّل است.زیر بنای این پنج مقام معنوی بود که خدا داد به من، بیاورم خدمت شما، تقدیم کنم.
بحارالأنوار، جلد 68 ، صفحه138
عَنْ أَبِيهِ رَفَعَهُ قَالَ: سَأَلَ النَّبِيُّ (ص) عَنْ جَبْرَئِيلَ مَا التَّوَكُّلُ عَلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَقَالَ الْعِلْمُ بِأَنَّ الْمَخْلُوقَ لَا يَضُرُّ وَ لَا يَنْفَعُ وَ لَا يُعْطِي وَ لَا يَمْنَعُ وَ اسْتِعْمَالُ الْيَأْسِ مِنَ الْخَلْقِ فَإِذَا كَانَ الْعَبْدُ كَذَلِكَ لَمْ يَعْمَلْ لِأَحَدٍ سِوَى اللَّهِ وَ لَمْ يَرْجُ وَ لَمْ يَخَفْ سِوَى اللَّهِ وَ لَمْ يَطْمَعْ فِي أَحَدٍ سِوَى اللَّهِ فَهَذَا هُوَ التَّوَكُّلُ.
〰️〰️〰️〰️〰️
شرح حدیث
#حاج_آقا_مجتبی_تهرانی
@mojtabatehrani_ir
24.78M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
﷽
رُوِیَ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ (ص) قَالَ لِجَبْرَئِيلَ :«وَ مَا التَّوَكُّلُ عَلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَقَالَ الْعِلْمُ بِأَنَّ الْمَخْلُوقَ لَا يَضُرُّ وَ لَا يَنْفَعُ وَ لَا يُعْطِي وَ لَا يَمْنَعُ وَ اسْتِعْمَالُ الْيَأْسِ مِنَ الْخَلْقِ فَإِذَا كَانَ الْعَبْدُ كَذَلِكَ لَمْ يَعْمَلْ لِأَحَدٍ سِوَى اللَّهِ وَ لَمْ يَرْجُ وَ لَمْ يَخَفْ سِوَى اللَّهِ وَ لَمْ يَطْمَعْ فِي أَحَدٍ سِوَى اللَّهِ فَهَذَا هُوَ التَّوَكُّلُ»
ترجمه: توکّل کردن بر خداوند عزّوجلّ چگونه است؟جبرئیل (ع) در پاسخ عرض کرد: معنا و چگونگی توکّل چنین است: مخلوق نمی تواند هیچ ضرری به تو برساند. او نمی تواند هیچ نفع به تو ببخشد. او چیزی به تو نمی دهد. او نمی تواند مانع از رسیدن چیزی که باید به تو برسد، بشود. هنگامی که بنده به این مقام توکّل برسد، این حالات برای او به دست می آید: برای هیچ کس به غیر خداوند کار نمی کند. به هیچ کس، غیر خداوند امید ندارد. از هیچ کس، غیر خداوند، بیم و ترس ندارد. جز خداوند به هیچ کس طمع ندارد. پس این حالت توکّل است.
〰️〰️〰️〰️〰️
شرح حدیث
🎞 #كليپ_تصويرى
#حاج_آقا_مجتبی_تهرانی
@mojtabatehrani_ir
4.59M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
﷽
📍 استسلام یعنی پیروی و مطیع بودن❗️
📌استسلام به معنای انقیاد و مطیع بودن از نظر ظاهر است؛ یعنی اگر انسان در ظاهر مطیع امری باشد، نسبت به آن استسلام دارد؛ یعنی از نظر بیرونی اش به یک امری عمل و از آن پیروی کند، که گاهی به اظهار پیروی یا اظهار انقیاد تعبیر می کنند. اینکه اظهار می گویند، غرض شان تنها لفظ نیست؛ یعنی انسان از نظر عملی، رفتار، کردار و گفتارش اگر بر طبق امری باشد، نسبت به آن امر استسلام دارد.
〰️〰️〰️〰️〰️
📚 #اخلاق_ربانی
📕 #تسلیم نهایت اسلام
🏷 جلسه اول
🎞 #كليپ_تصويرى
#حاج_آقا_مجتبی_تهرانی
@mojtabatehrani_ir
3.46M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
﷽
📍 کبر درونی و استکبار بیرونی❗️
📌کبر به این معناست که از نظر درون، نفس دارای این حالت است که خود را در مقایسۀ با دیگری بزرگ می بیند، خودبزرگ بینی در مقایسۀ با دیگران حالت کبر است. استکبار این نیست، استکبار یک امر بیرونی است، سرپیچی کردنِ عملی، نافرمانی کردنِ عملی نسبت به حق است. به صورت عملی، پیرو حق نبودن را استکبار می گویند.
〰️〰️〰️〰️〰️
📚 #اخلاق_ربانی
📕 #تسلیم نهایت اسلام
🏷 جلسه اول
🎞 #كليپ_تصويرى
#حاج_آقا_مجتبی_تهرانی
@mojtabatehrani_ir
3.26M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
﷽
📍 استلام و ضد او استکبار❗️
📌استسلامی که در روایت دارد از جنود عقل است که ضدش استکبار است، آن پیروی از حقّی در ظاهر است که از باطن و درون نشأت گرفته باشد. آنگاه که دل، منقادِ حق شد و از آن به بیرون تراوش کرد، به این عمل بیرونی استسلام می گویند. همچنین در مورد استکبار هم همین است؛ یعنی اگر کسی این گونه نیست که از نظر بیرونی -خدای ناخواسته- پیروی از حق نکند، لزوماً استکبار داشته باشد.
〰️〰️〰️〰️〰️
📚 #اخلاق_ربانی
📕 #تسلیم نهایت اسلام
🏷 جلسه اول
🎞 #كليپ_تصويرى
#حاج_آقا_مجتبی_تهرانی
@mojtabatehrani_ir
4.45M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
﷽
📍 یکی از بهترین مصادیق استکبار در تاریخ❗️
📌می شود گفت یکی از بهترین مصادیق برای استکبار عبارت است از آن صحنه هایی که بعد از وفات پیغمبر اکرم(ص) گروهی برای مسلمین پیش آوردند. استکبار بود، استکباری که مسیر امّت اسلامی را -به یک معنا- تا به الان عوض کرد و بیشترین گرفتاری های مسلمین از همان استکبار در آن موقع نشأت می گیرد. از حق سرپیچی کردند، نسبت به حق نافرمانی کردند؛ نسبت به امام علی(ع) که محور حق بود این کار را کردند.
در روایتی پیغمبر اکرم(ص) می فرماید: «الْحَقُّ مَعَ عَلِيٍّ وَ عَلِيٌّ مَعَ الْحَقِّ يَدُورُ حَيْثُمَا دَارَ»1️⃣؛ حق بر محور امام علی(ع) دور می زند.
1️⃣بحار الأنوار، ج 10، ص 445
〰️〰️〰️〰️〰️
📚 #اخلاق_ربانی
📕 #تسلیم نهایت اسلام
🏷 جلسه اول
🎞 #كليپ_تصويرى
#حاج_آقا_مجتبی_تهرانی
@mojtabatehrani_ir
6.91M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
﷽
📍 اسلام ظاهری و اسلام واقعی❗️
📌اگر کسی به وحدانیّت خداوند اقرار کرد و به رسالت پیغمبر اکرم(ص) در این زمان شهادت داد، مسلمان می شود و دیگر نجاست ذاتی ندارد و تمام احکام ظاهری اسلام بر او مترتّب است؛ راجع به میراث و نکاح و روابط اجتماعی و امثال این هم مُعامله مسلمان با او می شود. آیا آنچه را که در روایات داریم که اسلام از تسلیم است، مراد این اسلام ظاهری است؟ آنچه امام علی(ع) در نهج البلاغه دارد که در اصول کافی هم کلینی(ره) نقل می کند که حضرت فرمودند: «...الْإِسْلَامُ هُوَ التَّسْلِيمُ...» ، در مورد اسلام ظاهری است؟
یا جمله ای که امام علی(ع) می فرماید: «غَايَةُ الْإِسْلَامِ التَّسْلِيمُ»1️⃣، آیا اسلام ظاهری مدنظر است؟ خیر؛ بلکه منظور حضرت اسلامی است که از تسلیم نشأت می گیرد و آن اسلام واقعی است، نه اینکه اسلام ظاهری باشد؛ به تعبیر دیگر، تسلیم در ارتباط با ایمان است، که ایمان یک مرتبه ای مافوق اسلام ظاهری است، اسلام است امّا یک مرتبه ای بالا است. آن اسلام ظاهری است و این اسلام واقعی است.
1️⃣الكافي، ج 2، ص 45 - غرر الحكم و درر الكلم، ص 468
〰️〰️〰️〰️〰️
📚 #اخلاق_ربانی
📕 #تسلیم نهایت اسلام
🏷 جلسه دوم
🎞 #كليپ_تصويرى
#حاج_آقا_مجتبی_تهرانی
@mojtabatehrani_ir
4.19M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
﷽
📍 اسلام یعنی تسلیم در برابر اوامر الهی❗️
📌روایت در اصول کافی آمده است. امام صادق(ع) به نقل از پدر بزرگوارشان می فرماید: «قَالَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْهِ». حضرت فرمودند که امام علی(ع) فرموده است: «الْإِيمَانُ لَهُ أَرْكَانٌ أَرْبَعَةٌ»؛ ایمان چهار رکن دارد، «التَّوَكُّلُ عَلَى اللَّهِ وَ تَفْوِيضُ الْأَمْرِ إِلَى اللَّهِ وَ الرِّضَا بِقَضَاءِ اللَّهِ وَ التَّسْلِيمُ لِأَمْرِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ».
این روایات رابطۀ بین ایمان و تسلیم را می گوید و از آن طرف هم می بینیم روایاتی دارد که می گوید: «...الْإِسْلَامُ هُوَ التَّسْلِيمُ...» 1️⃣؛ اسلام، تسلیم است. معلوم می شود مراد از اسلام، عبارت از همان ایمان است.
1️⃣الكافي، ج 2، ص 47
〰️〰️〰️〰️〰️
📚 #اخلاق_ربانی
📕 #تسلیم نهایت اسلام
🏷 جلسه دوم
🎞 #كليپ_تصويرى
#حاج_آقا_مجتبی_تهرانی
@mojtabatehrani_ir
﷽
رُوِیَ عَنِ الصادِقِ عَلَیهِ السَّلامُ قالَ :
قالَ رَسُولِ اللِه صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَ الِهِ وَسَلَّم:
«اَلْمُعْتَبِرُ (اَلْمُعْتَبِرِ)فِي اَلدُّنْيَا عَيْشُهُ فِيهَا كَعَيْشِ اَلنَّائِمِ يَرَاهَا وَ لاَ يَمَسُّهَا وَ هُوَ يُزِيلُ عَنْ قَلْبِهِ وَ نَفْسِهِ بِاسْتِقْبَاحِهِ مُعَامَلاَتِ (مُعَامِلاَتِ) اَلْمَغْرُورِينَ بِهَا مَا يُورِثُهُ اَلْحِسَابَ وَ اَلْعِقَابَ»
ترجمه: کسانی که از دنیا عبرت می گیرند زندگی این ها در دنیا مانند زندگی کسی است که در خواب است و آن شخص خواب می بیند ولی آن چه را که در خواب می بیند لمس نمی کند و این عبرت گیرنده در دنیا آن چه را که خواب هم بر او اثر گذاشته است از قلب و نفس خود دور کرده و از بین می برد و این به خاطر این است که او اعمال کسانی را که فریب دنیا را خورده اند و اعمال آن ها باعث ارث بردن و حساب و عقاب می شود را زشت و قبیح می بیند.
شرح: روایت را از امام صادق صلوات الله علیه، نقل می کنند که حضرت فرمود: پیغمبر اکرم فرموده است: کسانی که از دنیا عبرت می گیرند، «اَلْمُعْتَبِرین فِي اَلدُّنْيَا عَيْشُهُ فِيهَا كَعَيْشِ اَلنَّائِمِ» زندگیشان توی دنیا مثل زندگی کسی است که خواب است. اِ! چطور؟«يَرَاهَا وَ لاَ يَمَسُّهَا» آدمی که خواب است، خواب می بیند، اما آن هایی را که در خواب دید، به قول ما، لمسش نمی کند.
«عَيْشُهُ فِيهَا كَعَيْشِ اَلنَّائِمِ يَرَاهَا وَ لاَ يَمَسُّهَا» آدمی که خواب می بیند، می بیند؛ ولی لمسش نمی کند. خواب است بعد هم که از خواب بیدار شد، می بیند هیچ خبری نیست؛ اما یک جا پا می گذارد در ذهن آدم. روایت، روایت بسیار زیبایی است. یک جا پا می گذارد، روی دل و روی نفس انسان؛چون دیده، توی خواب دیده، دلش خواسته، گفت: «ز دست دیده و دل هر دو فریاد» توی خواب دیده بعد روی دلش اثر گذاشته، دلش خواسته است. آن تصاویر، توی ذهنش مانده است. بعد صبح می آید می گوید: دیشب چه خوابی دیدم من.
اما آینی که از دنیا عبرت گرفته،ها! چه کار می کند؟ این می آید، پاک می کند آن اثری را که این خواب روی دل و نفسش گذاشته که دل.بسته به همین رویایش نشود. دل بسته به رویایش نشود.«وَ هُوَ یُزیلُ عَن قَلبِهِ وَ نَفسِهِ» پاکش می کند.
« بِاسْتِقْبَاحِهِ مُعَامِلاَتِ» چی؟«اَلْمَغْرُورِينَ بِهَا» نگاه می کند، می بیند آین هایی که آمده اند توی دنیا، دارند چه کار می کنند؟ ابناء دنیا هستند،ها! ای خدا! هیچی سرشان نمی شود. فهمیدی؟ هیچی سرشان نمی شود؛ نه حسابی، نه کتابی، نه عقابی، شد؟! این ها را زشت می شمرد خودش،«بِاسْتِقْبَاحِهِ مُعَامِلاَتِ اَلْمَغْرُورِينَ بِهَا»
آن کسانی که فریب دنیا را خورده اند، مغرور شدند به دنیا ، چه جوری دارند عمل می کنند. وقتی می بیند اعمال این ها را ،زشت می داند این کارها را.
«مایُورِثُهُ الحِسابِ وَ العِقابِ» می گوید مثل این که، این قیامت سرش نمی شود. می فهمی؟ نه حسابی، نه حرامی، نه حلالی، هیچی نمی فهمد. «مایُورِثُهُ الحِسابِ وَ العِقابِ» این را می بیند، در نظرش زشت جلوه می کند کارهایی که افرادی که فریب دنیا را خوردند؛ همین موجب می شود که آن خوابی که دیده،ها! آن اثر اگر روی دلش، نفسش گذاشته، پاک می شود. با این پاکش می کند.
این روایت را من حالا، ترجمه وار گفتیم. واقعیتش همین است. این را بهتان بگویم: دنیای من و شما همین است؛ اما خدا نکند. چون از پیغمبر نقل می کند امام صادق علیه السلام:«اَلمُعتَبَرین فِی الدُّنیا» آن ها که عبرت از دنیا می گیرند،ها! زندگیشان توی دنیا این است، نه موقعی که دارد چونۀ آخر را می اندازد تازه می بیند، عجب خوابی بود، دیدم و رفتم. آن موقع نه،ها! سبک زندگیش توی دنیا این است،روش زندگیش توی دنیاست.«عَیشُهُ کَعیَشِ النّائِمِ» نه این که نمی بیند، نه می بیند. دارم می بینم؛ اما علی فرض هم بخواهد اثر بگذارد، آن طرفش را هم می بینم که آن هایی که فریبش را خوردند چه وضعی پیدا می کنند بعد، می گذارم کنارش؛ شد؟! نه دل می بندنم و نه فرو می روم تویش.
قَالَ اَلصَّادِقُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : اَلْمُعْتَبِرُ فِي اَلدُّنْيَا عَيْشُهُ فِيهَا كَعَيْشِ اَلنَّائِمِ يَرَاهَا وَ لاَ يَمَسُّهَا وَ هُوَ يُزِيلُ عَنْ قَلْبِهِ وَ نَفْسِهِ بِاسْتِقْبَاحِهِ مُعَامَلاَتِ اَلْمَغْرُورِينَ بِهَا مَا يُورِثُهُ اَلْحِسَابَ وَ اَلْعِقَابَ
بحار الأنوار جلد 68 صفحه 326
〰️〰️〰️〰️〰️
شرح حدیث
#حاج_آقا_مجتبی_تهرانی
@mojtabatehrani_ir