📌 بایسته‌های فلسفه‌آموزی در روزگار ما #یادداشت 📝 بخش اول: سیطره فرم بر محتوا 🔹 سلطه فرم سازمانی بر آموزش مدل آموزشی حاکم بر حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌ها امروزه به‌گونه‌ای است که فرم سازمانی بر محتوا چیره شده است. در این سیستم، رشد و برنامه‌ریزی آموزشی نه بر اساس نیازهای انسانی و نهادی، بلکه بر اساس چهارچوب‌های سازمانی تعریف می‌شود. برای مثال، در حوزه‌های علمیه، اگر فردی در پایه‌های نهم و دهم، درس‌های مربوط به کتاب «نهایة‌الحکمه» را در صد جلسه بدون غیبت شرکت کند و امتحان آن را با موفقیت بگذراند، از نظر سیستم سازمانی، فلسفه‌خوانده محسوب می‌شود. حتی استاد نیز کسی است که در این فرم سازمانی، در تعداد جلسات مشخص و روزهای معین تدریس کرده باشد. خارج از این چارچوب، فرد نه‌فلسفه‌خوانده است و نه استاد حساب میشود. 🔹 انسان در این سیستم کجاست؟ سوال اساسی اینجاست: انسان در این مدل آموزشی چه جایگاهی دارد؟ آیا صرف حضور فیزیکی در کلاس‌های مشخص و گذراندن واحدهای درسی، می‌تواند فرد را به عالم یا فیلسوف تبدیل کند؟ این سیستم آموزشی، علم و فلسفه را به‌گونه‌ای سطحی و مکانیکی تعریف کرده است که عملاً انسان و اراده او را نادیده می‌گیرد. این رویکرد، درد و رنج روزگار ماست؛ سیستمی که علم و فلسفه را به جای تعالی بخشیدن، به حاشیه رانده است. 🔹 فلسفه‌آموزی در گذشته و حال در گذشته، فلسفه‌آموزی فرآیندی بود که بر اساس سلوک فکری و تعالی نفس شکل می‌گرفت. برای مثال، زمانی که شهید مطهری نزد علامه طباطبایی فلسفه می‌خواند، علامه به او نگفت که با گذراندن دویست جلسه، فیلسوف خواهد شد. اما امروزه، فلسفه‌آموزی به‌گونه‌ای مکانیکی و فرم‌محور تعریف شده است که بیشتر شبیه یک لطیفه است تا واقعیت آموزشی. این سیستم، علم و عالم را تحت سیطره خود قرار داده و عملاً آن را ذبح کرده است. 🔹 فلسفه؛ سلوکی فراتر از فرم فلسفه فرآیندی است که در نفس رخ می‌دهد؛ سلوکی عینی که بر اساس سعه وجودی افراد، کمیت و کیفیت متفاوتی دارد. فلسفه غایتی خارج از خود ندارد تا بتوان آن را در قالب فرم‌های سازمانی محدود کرد. فلسفه خود مسیر را مشخص می‌کند و تعیین می‌کند که چه زمانی باید به سراغ بحث بعدی رفت و چه زمانی فرد فیلسوف شده است. فلسفه زمانی اتفاق می‌افتد که نفس در یک افق فکری جدید تعالی یابد و به سمت معرفتی بالاتر حرکت کند. انتظار چنین فرآیندی از سیستم آموزشی فعلی، انتظاری بیهوده است. 🔹 نتیجه سیستم فرم‌محور امروزه بسیاری از کسانی که مدرک تخصصی فلسفه دارند، در عمل بویی از فلسفه‌ورزی نبرده‌اند. این سیستم آموزشی که محتوا را بر اساس فرم تعریف می‌کند، عملاً فلسفه‌ورزی را به حاشیه رانده است. نتیجه این شده است که حتی کسانی که مدرک فلسفه دارند، توانایی تفلسف و گفت‌وگوهای عمیق فلسفی را ندارند. 🔹 ادامه دارد... در بخش‌های بعدی، بیشتر به چالش‌های فلسفه‌آموزی در روزگار معاصر و راه‌های برون‌رفت از این بحران خواهیم پرداخت. #یادگیری_موثر --- #فلسفه #فیلسوف #تفلسف #آموزش_فلسفه #حوزه_علمیه #فلسفه_اسلامی مدرسه علوم انسانی اسلامی ❞ سها ❝ ༺ https://eitaa.com/msoha_ir ༻