⚡️«یک بار در تمام زندگی»؛ نگاهی به سفرنامه حج و جدیدترین کتاب آمنه ودود ✍ به قلم: مهدیه محمد خانی 🔹بانو ماری تسلی [آمنه ودود] امام جماعت [lady Imam]، روشنفکر و مفسر قرآن فمنیست در خانواده‌ای آفریقایی‌تبار در مریلند به دنیا آمد. پدر او مبلغ پروتستان بود و در ۲۰ سالگی مسلمان شد و دو سال بعد رسماً نام خود را به آمنه تغییر داد. وی دارای دو دکترای ادبیات عرب و مطالعات اسلامی از دانشگاه میشیگان است و در حوزه تفسیر و مطالعات اسلامی در دانشگاه قاهره و در رشته فلسفه در الازهر تحصیل کرد. حوزه تخصصی وی جنسیت و مطالعات قرآنی است. 🔸 آمنه ودود در سال ۲۰۲۲، تجربه سفر حج خود را در کتابی با عنوان once in a life time؛ (یک بار در تمام زندگی) در ۱۸۲ صفحه به نگارش در می‌آورد. این اثر توسط انتشارات Kantara Press Limited؛ (مطبوعات محدود کانتارا) به چاپ رسیده است. 🔹 از نظر خانم ودود در طول تاریخ، مذهب در زندگی انسان مؤثر داشته است و به نظر می‌رسد مذهب را باید بخشی از درک انسان بودنِ انسان و بخشی از وجوه او فهمید. نگارش کتاب توسط خانم ودود در چهلمین سال فعالیت او در عرصه مطالعات اسلامی و همچنین مقارن با اولین زیارت او در خانه خدا آغاز شده که به بیان او بهترین سفر طول عمرش، همان حج محسوب می‌شود. ودود ماه رمضان را چون ملکه‌ای معرفی می‌کند که هر ساله به صورت غیر تبعیض‌آمیزی از ما بازدید می‌کند و حج را چون پادشاهی می‌داند که شاید تنها یک بار در زندگی بتوان او را ملاقات کرد. 🔸ودود در حال گذراندن دوران دبیرستان با خانواده‌های یهودی، کاتولیک و جهان گرایان توحیدگرا زندگی کرده است و این در حالی است که خودش قبل از آنکه مسلمان شود، مسیحی بوده و بیشتر تنوع‌های دینی را در سال‌های ابتدایی در دانشگاه به وسیله مطالعه سنت‌های دینی شرقی تعقیب کرده است. او در روز شکرگزاری ۱۹۷۲ در شهر واشنگتن دی سی شهادتین می‌گوید. ۴ ماه بعد از واقعه روز شکرگزاری، با قرآن آشنا می‌شود و همین آشنایی او با قرآن سبب تغییر عمیقی در او می‌شود. برای فهم بیشتر قرآن مطالعه زبان عربی را در مسجدی شروع می‌کند و با سفر به کشورهای عربی زبان مانند لیبی، مصر و… هر چه بیشتر در زبان عربی غوطه‌ور می‌شود. تلاش او سبب شد سرانجام مانند یک دانشجوی بومی، مهارت زبان عربی را بیاموزد. 🔹 آشنایی آمنه ودود با لباس احرام، که سراسر سفید است و در مردان و زنان اندک تفاوت‌هایی دارد نیز برای او جالب به نظر می‌رسد. از جمله این تفاوت‌ها آنکه زنان می‌توانند به سلیقه خودشان رنگ‌های دیگری غیر از سفید نیز بپوشند، اما برای افزایش یکپارچگی آنان نیز غالباً سفید به تن می‌کنند. توصیف اجزای لباس سفیدی که برای خودش سفارش می‌دهد نیز بیان دقتی است که او در معنای آن دارد. 🔸 ودود سفرهای زیادی در حدود سفر به بیش از ۴۰ کشور داشته است اما سفر حج فقط به این دلیل است که او قلبا می‌خواهد انجام بدهد. ودود زمانی را که مردم برای نماز در تاریکی پیش از سپیده دم به سوی مسجد الحرام، درحرکت بودند را غیر قابل وصف می‌داند و این گونه می‌گوید که مردم به سمت چیزی که دیده نمی‌شود، چیزی در دوردست، اما با هدفی والا، حرکت می‌کردند. 🔹تصویری که آمنه ودود از طواف در ذهن ترسیم می‌کند بسیار زیبا است. او طواف را ریسمانی که یک سر آن به صورت گره‌ای در داخل قلب شما به کعبه بسته شده است می‌داند.کعبه نیز نیروی مغناطیسی بسیار قوی‌ای است که شما را به دور خود می‌کشد. حج سبب عشق بیشتر او به جمعیت مسلمان، به اعمال مذهبی و به نماز شده است. در آنجا تنها وجوب نماز است که مهم تلقی می‌شود و مردان، زنان و کودکان وقتی به سمت کعبه می‌روند، در هر جایی که هستند و در هر موقعیتی که قرار می‌گیرند بر یگانگی خداوند تمرکز می‌کنند، نه بر ادعاهایی که هنوز در برخی از فرهنگ‌های مسلمان رایج است.او به وجد می‌آید که در آنجاهیچ کس باعث نمی‌شود که زنان عقب بمانند، بیرون بمانند. در آنجا تماس بدنی بسیار زیادی وجود دارد که یک فرد به اشتباه می‌تواند بدون معیار جنسیت با همه نوع بشر یکی شود. 🔸در ادامه انجام مراسم مذهبی، ودود پرتاب سنگ در دور اول را برای از بین بردن نمادین دیو درونی خودمان می‌داند. اما پرتاب سنگ پس از عرفات و با لوح سفید شده از فرد، به نظر او به این دلیل است که بشر بداند حتی با لوح سفید و تمیز هم ممکن است گرفتار وسوسه‌های شیطانی شود. همچنین شما می‌خواهید با تمام انرژی که می‌توانید سنگ‌ها را برای هدف‌هایی مثل رهایی از خواسته‌ها، کمبودها، وسوسه‌ها، اعتیادها، ترس‌ها، ضعف‌ها و افکار یا عادات منفی پرتاب کنید. 🏷 #اسلام_روشنفکری #آمنه_ودود #سفرنامه_حج 💥 مسْلِمْنا (کانال علمی‌تخصصی مسائل جهان اسلام) در تلگرام، ایتا: ʲᵒᶦⁿ↷ ➣ @Muslimnair ؛ @muslimnair

⚡️نگاه شکسته عبدالعلی بازرگان به سنت؛ قرآن محوری یا شریعت ستیزی؟ 00:30 ایدۀ اصلی آقای بازرگان: سانسور احادیث! 03:18 ما حرف‌های چندروز پیش خودمان را فراموش می‌کنیم؛ چه برسد به احادیث قرون گذشته؟! 04:41 آیا پیامبر ﷺ از نقل احادیث نهی کرده‌اند؟! 06:26 فقهای هفت‌گانه/چهارگانه و نوشتن کتاب حدیث 08:09 صحیح بخاری، نخستین کتاب حدیث! 09:57 آیا بخاری تنها چهارهزارحدیث را صحیح شمرده است؟ 11:13 آیا مسلمانان، قرآن را به خاطر احادیث کنار گذاشتند؟ 💠 تذکر: این نقد بر اساس باورها و مصادر غیرشیعی ارائه شده است. 🏷 #اسلام_روشنفکری #عبدالعلی_بازرگان 💥 مسْلِمْنا (کانال علمی‌تخصصی مسائل جهان اسلام) در تلگرام، ایتا: ʲᵒᶦⁿ↷                ➣ @Muslimnair ؛ @muslimnair

⚡️گرگ های هار و بی مهار در بیروت و غزه 📎 به پیوست موضع گیری روشنگرانه دکتر عبدالکریم سروش در جنایات اخیر غزه و بیروت که شکستن حریم اخلاق و انسانیت را نشانه رفته تقدیم می شود. 💥 مگر بعد از جنگ غزه و کشتار اخیر می توان خندید و با کسی شوخی کرد!!! 🚨 ناتوانی سازمان ملل متحد در مهار لجام گسیختگی اسراییل، ضرورت انتظار یک منجی الهی را دوچندان کرده است.... ✍ پانوشت: تعبیر «انسان ها گرگ یکدیگرند» که در این کلیپ به عنوان کلیدواژه خطاب به اسراییل عنوان شده، از «توماس هابز» انگلیسی (م ۱۶۷۹) نویسنده کتاب «لویاتان» است که یکی از برجسته ترین تئوریسین های نظام های مهم سیاسی کنونی حاکم بر جهان است. سروش با دو قید اضافه گرگ های «هار» و «بی مهار»، به درستی اسراییل را در عمق سیاه چاله خباثت و ضدیت با انسانیت، اخلاق و ارزش ها توصیف کرده است. 🏷 #اسلام_روشنفکری #اسلام_دگراندیشی #عبدالکریم_سروش #اسرائیل #بیروت #غزه 💥 مسْلِمْنا (کانال علمی‌تخصصی مسائل جهان اسلام) در تلگرام، ایتا و واتس اپ: ʲᵒᶦⁿ↷ ➣ @Muslimnair ؛ @muslimnair ʲᵒᶦⁿ↷ ➣https://chat.whatsapp.com/H7nizlXGUrP2CtEK6UrE2J

⚡️ مروری به تحول فکری دکتر عبدالکریم سروش دربارهٔ مهدویت و دموکراسی ✍ به قلم: احمد سواری  عبدالکریم سروش در پیامی تصویری اخیرش، ضمن محکوم کردن جنایات اخیر رژیم غاصب اسرائیل، از ناکارآمدی «ازدحام نفوس» و «اجتماع عقول» سخن گفته و خواستار تعجیل در «ظهور» شده است و در انتهای پیام تصویری خود می‌گوید: «آدمی گاهی فکر می‌کند منجیانی که ادیان وعده داده‌اند باید ظهور کنند…» در این یادداشت خواندنی، که در سایت دین آنلاین منتشر شد، مروری به تحول فکری عبدالکریم سروش در موضوع مهدویت و دموکراسی شده است. مطالعه کامل⬅️↙️ https://www.dinonline.com/43956/%d8%b9%d8%a8%d8%af%d8%a7%d9%84%da%a9%d8%b1%db%8c%d9%85-%d8%b3%d8%b1%d9%88%d8%b4-%d9%85%d9%87%d8%af%d9%88%db%8c%d8%aa-%d8%af%d9%85%d9%88%da%a9%d8%b1%d8%a7%d8%b3%db%8c/ 🏷 #اسلام_روشنفکری #اسلام_دگراندیشی #عبدالکریم_سروش #مهدویت #دموکراسی #احمد_سواری 💥 مسْلِمْنا (کانال علمی‌تخصصی مسائل جهان اسلام) در تلگرام، ایتا و واتس اپ: ʲᵒᶦⁿ↷ ➣ @Muslimnair ؛ @muslimnair ʲᵒᶦⁿ↷ ➣https://chat.whatsapp.com/H7nizlXGUrP2CtEK6UrE2J

⚡️به بهانه انتشار ترجمه ای فاخر از «شروط النهضه» مالک بن نبی [مشهور به ابن خلدون معاصر] 💥 شروط النهضه؛ پر ارجاع ترین و تاثیرگذارترین کتاب جهان اسلام ✍ به قلم: سید علی بطحائی 📚 بالاخره بعد از گذشت ۷۶ سال از انتشار کتاب سترگ «شروط النهضه» به زبان فرانسوی و ۶۴ سال از انتشار آن به زبان عربی، مخاطبان فارسی زبان برای نخستین بار در آبان‌ماه ۱۴۰۳ کتاب مشهور مالک بن نبی الجزایری را با ترجمه انتقادی دکتر محمد سلطانیه استادیار دانشگاه علوم اسلامی رضوی را روی پیشخوان کتابفروشی ها خواهند دید. 📚 مالک بن نبی (متوفی ۱۳۹۳ق؛ ۱۳۵۲خورشیدی) که به گفته بسیاری پس از ابن خلدون (م۸۰۸ ق) منقح ترین اندیشه های تمدنی و ساختارمندترین متدولوژی مواجه با غرب را دارد و توجه به نسخه های او به عنوان یک روشنفکر اصیل و دغدغه مند، بخشی از خلاء عقب ماندگی جهان اسلام از غرب را جبران خواهد کرد. به همین مناسبت در یادداشت پیش رو به نکاتی در مورد این اثر و توجه به آرای مالک بن نبی و ضرورت به روز رسانی اندیشه های او خواهیم پرداخت. 1⃣ یکم: مالک بن نبی روشنفکر الجزایری، دقیقا در بهترین زمان تاریخ اروپا این کتاب را نوشته است. از منظر «تاریخ نگاران اندیشه اروپا» مثل آیزیا برلین ایتالیایی الاصل، دوران بین جنگ جهانی اول و دوم، بهترین زمان شکوفایی تاریخ اندیشه در اروپاست که عقلانیت و عبور از پوزتیویسم (الوضعیه) در اروپا نضج و افراط گری ها کاهش یافته است. شروط النهضه دقیقا در چنین دوران و در پاریس نوشته شده است. ارجاعات بی نظیر مالک بن نبی به آثار نیچه آلمانی، دورکیم فرانسوی و نقدهای جانانه به امانوئل کانت پوزتیویست و زخم هایی که وطنش از استعمار فرانسه (بعنوان نخستین نقطه تلاقی جهان اسلام با غرب) خورده قوام تفکر او را در این اثر نمایانده است. 2⃣ دوم: شروط النهضه کتاب راهنمای بسیاری از نواندیشان جهان اسلام بوده و به عبارتی سایتیشن بالایی در جهان عرب دارد. در تک عبارتی از جودت سعید (مشهور به گاندی جهان اسلام) آمده که چهل مرتبه این کتاب را خوانده که هفت مرتبه آن مطالعه سطر به سطر آن بوده و تصریح می کند که با خواندن آن «تولد فکری تازه ای» یافتم!!! 3⃣ سوم: رنسانس فکری، خیزش تمدنی و استقلال فکری جهان اسلام در مواجه با غرب و بازسازی تفکر دینی، شاکله این اثر است. مالک بن نبی، بصورت محسوس در صدد ارائه نسخه ای عملیاتی برای پیشرفت است که عقب ماندگی جهان اسلام از غرب را جبران کند. از سوی دیگر، این کتاب پیوستی بین المللی دارد و تجویزهایش برای دنیای ادیان و انسانیت نیز راهگشاست. مالک با بررسی دقیق تاریخ اسلام و با رویکرد تحلیل فلسفه تاریخی، انحطاط تمدن اسلام را به دلیل تکیه بیش از حد بر قدرت نظامی و غفلت مسلمانان از قدرت تمدنی خود می داند. 4⃣ چهارم: تعریف جامع و مانع مالک بن نبی از تمدن، شرایط مهم برای پیشرفت یک تمدن (انسان، نهادهای سازمانی و محیط)، مسئولیت های فردی و اجتماعی، نقش دین و ضرورت همگرایی اجتماعی بایسته های پیشرفت و حرکت تمدن اسلامی نسخه پیشنهادی او هستند که مو به مو آنها را شرح داده است. وی در اختلاف منش سیدجمال الدین اسدآبادی و شاگردش شیخ محمد عبده، منش عبده را که اصلاح فرهنگی، آموزش و تعلیم و اصلاح الازهر را پسندیده و بر همین اساس به سه عنصر انسان، خاک و زمان به عنوان عناصر ثلاثه خیزش انسان به سمت متمدن شدن پرداخته است. 🔚 النهایه: مدیریت کانال علمی- تخصصی مسلمنا، ضمن تبریک به متولیان پژوهشگاه مطالعات تقریبی بخاطر انتشار ترجمه ای دقیق، روان، فاخر و انتقادی از این اثر، پیشنهاد نگارش رساله های دکتری و سطح چهار حوزه، پایان نامه های ارشد و سطح سه حوزه و مقالات دانشجویی درباره نسخه متمایز مالک بن نبی و به روز رسانی آن در احیای مفاهیم تمدنی، اخلاقی و دینی را مورد تاکید قرار می دهد. 📚 عنوان کتاب: بازخوانی انتقادی شروط خیزش تمدنی جهان اسلام، مالک بن نبی، محمد سلطانیه، مجمع جهانی تقریب مذاهب، ۱۹۹ صفحه، پاییز ۱۴۰۳، ۱۵۰ هزارتومان. 🏷 #اسلام_روشنفکری #شروط_النهضه #مالک_النبی #پیشنهاد_پژوهش 💠 مسْلِمْنا (کانال علمی‌تخصصی مسائل جهان اسلام) در تلگرام، ایتا و واتس اپ: ʲᵒᶦⁿ↷ ➣ @Muslimnair ؛ @muslimnair ʲᵒᶦⁿ↷ ➣https://chat.whatsapp.com/FLlDC5HucS4IxWzZVaVe2o

⚡️اندیشه های نصر حامد ابوزید ✍ به قلم: نفیسه مرادی 🔹 نصر حامد ابوزید استاد ادبیات عرب دانشگاه آمریکایی قاهره با جنجال بر سر کتاب «نقد الخطاب الدینی» به جهان عرب و اسلام شناسانده شد. 🔸ابوزید در این کتاب با نقد دو جریان سنتی راست اسلامی و چپ اسلامی، به معرفی مسیر خود در فهم تراث دینی می‌پردازد. 🔹 آشنایی با اندیشه‌های ابوزید از چند جهت برای پژوهشگران و علاقه‌مندان به مباحث دینی ضروری است: 1⃣ ابوزید سعی می‌کند به‌جای استفاده از ابزار معرفتی سده‌های پنج و شش (ناسخ و منسوخ، محکم و متشابه و ..) با ابزارهای معرفتی نوین هم‌چون هرمنوتیک و روش‌های جدید فهم متن و قرآن را درک کند. 2⃣ آشنایی با چگونگی مواجهه ابوزید با تراث دینی باعث تقویت تفکر انتقادی در پژوهشگران می‌شود. او سعی کرد قرآن را در بستر تاریخی و شرایط عصری نزول بفهمد. بنابراین تاریخمندی برخی آیات را مطرح کرد که همین امر باعث شد مقالات بسیاری در رد یا تایید آن نوشته شود. 3⃣ برخلاف برخی منتقدان دین، ابوزید همواره خود را مسلمان می‌دانست و از دایره اسلام خارج نشد و تلاش می‌کرد با فهم جدید از متون دینی از اسلام دفاع کند. این نکته مهمی برای همگان است که وجود سوالات و انتقادات به دین در ذهن، مساوی رها کردن یا خارج شدن از دین نیست. 🔸هر چند به اندیشه‌ها و مبانی نصر حامد ابوزید نقدهای متفاوتی وارد است، اما شناخت وی به‌عنوان یک اندیشمند دگراندیش هم برای به‌چالش کشیدن ذهن پژوهشگران مفید است و هم برای تولید آثار علمی جدید مثمر ثمر است. 🆔 t.me/ensanemoannas 🏷 #اسلام_روشنفکری #نصر_حامد_ابوزید ➣ @Muslimnair ؛ @muslimnair

⚡️ گزارش دست اول از جریان شناسی چند مسئله مهم جهان عرب در یک کتاب جدید الانتشار ✍️ به قلم: سید علی بطحائی 📚 مشخصات کتاب: گرایش ها و گزارش های اندیشگی جهان عرب، سیدحسن اسلامی اردکانی، نشرکرگدن، پاییز۱۴۰۳، ۳۵۰،۰۰۰ تومان. ✅ در برگ ریزان طبیعت ۱۴۰۳، نشر کرگدن اوراقی سبز از دفتر آرای روشنفکران جهان عرب را منتشر و بهار اندیشه ورزی را در ایران تازه کرد. «گرایش‌ها و گزارش‌های اندیشگی در جهان عرب» که درصدد نشان دادن هم افقی دغدغه های نواندیشان عرب و ایران است، اثری فاخر از دکتر سید حسن اسلامی اردکانی است. به همین مناسبت در یادداشت پیش رو به نکاتی در این زمینه اشاراتی خواهیم داشت. 1️⃣ یکم: روح حاکم در این اثر برای پاسخ به دغدغه مشترک اندیشمندان عرب و دانشوران ایرانی به سئوال ریشه عقب ماندگی مسلمانان (التخلف) است. در مقدمه ضمن اعتراف به پیشتازی متفکران عرب در پاسخ به مسئله «لماذا تاخر المسلمین»، با کرنولوژی از گرایش های نسل نخست همعصران محمد علی پاشا (شیخ حسن العطار، رفاعه رافع طهطاوی، عبدالرحمن الجَبَرتی و خیرالدین تونسی) تا نسل بعد (سید جمال و عبده) قلم رانده و به رویکردهای آنها اشاراتی کرده است. هر چند جای خالی بررسی نسل اول اندیشمندان در رویارویی با غرب در کتاب های فارسی احساس می شود [بجز درس گفتارهای مقصود فراستخواه]، ولی این کتاب در مقدمه و بخش «فلسفه المشروع الحضاری» تا حدودی این خلاء را مرتفع کرده است. در بخش معرفی پروژه عقل الجابری نیز همین خط زمان با پیوندش با جریان شناسی مسئله «عقل» در ادوار تاریخی پیگیری شده و سر نخ قصه پیچیده عقل در تاریخ اسلام و تطورات آن قرن به قرن دنبال شده است. در جریان شناسی تطبیقی فمینیسم ایرانی و عربی با مقایسه تطبیقی زمانی آرای «امینه ودود»، «لیلا احمد» با فمینیست های وطنی نیز این مهم دنبال شده است. تسلط نویسنده بر حوزۀ مغفول تاریخ اندیشه های اصلاحی در جهان عرب باعث شده که مباحثی همچون مسئله تغییر زبان و ناسیونالیست در طه حسین و زبان پاک در کسروی و ابراهیم پور و داد و ستد فکری آنها از یکدیگر رمزگشایی شود. 2️⃣ دوم: از ویژگی های خوب این اثر انتخاب های هدفمند متفکران عرب است. مولف با صرافتی خاص اندیشورانی را گزینش کرده که قلمرویی وسیع از اندیشه ها را دارند. انتخاب الجابری مراکشی با مسئله نقد عقل عربی، فهمی جدعان فلسطینی آنتی اسلام سیاسی و مسئله عقب ماندگی و جریان شناسی فمینیسم در جهان عرب، ظاهر و سرگذشت سکولاریسم و کنش های اخوان المسلمین، کارنامه و تبار شناسی حقوق بشر در جهان عرب، تعلیم و تربیت و ملی گرایی عربی از مسائلی هستند که نویسنده به آنها پرداخته است. 3⃣ سوم: اگر علاقمند به پیگیری فراز و فرود فمینیسم در روشنفکران جهان عرب هستید، مونوگرافی موضوعی فهمی جدعان در این اثر شما را به سرچشمه های جریان شناسی فمینیسم آشنا می کند. دکتر اسلامی در این اثر کوشیده کاملا آکادمیک و بدون پیش داوری گزارش های فمینیسم در جهان عرب را تقریر کند، ولی از کنار گزاره های چندپهلوی روشنفکران عبور نمی کند و نظرات خود را به صورت شفاف بیان کرده است. وی با اینکه در این کتاب از لایه های درونی اندیشه های روشنفکری گزارش داده، ولی گرفتار التقاط روشنفکران نشده و بر آن است که می توان از دل سنت به گزاره های روشنفکری نگریست و دچار التقاط نشد. گفته اند: التقاط، بیماری حرفه ای روشنفکران است؛ چنانچه سل بیماری معدن کاران و دیسک کمر بیماری شغلی رانندگان. به بیان دیگر نویسنده با اینکه سه دهه مواجه مستقیم با آرای روشنفکری دارد، عمیقا به بازسازی سنت اسلامی امیدوار است و با اصالت بخشی به سنت عقلانی - وحیانی با گزاره های روشنفکری مواجه شده و با نقدهای بنیانی اش، گزاره های سنت افکن روشنفکران را دچار چالش کرده است. کافی است به شش کامنت این اثر در بحث جریان شناسی فمینیسم اسلامی [همدلی تا خموشی] بنگرید تا این نکته را با گوشت و پوست خود لمس کنید. 🔚 النهایه: قلم پاکیزه با وجود صعوبت طرح مباحثی عصا قورت داده همچون عقل آنچنان جذابیتی به این اثر داده که نه تنها از مطالعه متن خسته نمی شوید؛ بلکه به آن وابسته و از اعماق وجود احساس غرور از رویارویی عالمانه یک هموطن با اندیشه های روشنفکران جهان عرب خواهید کرد. از تمام محسنات این کتاب اگر چشم بپوشیم، ولی این نکته را نمی توان نادیده گرفت که اسلامی با هایپر انبوه خوانی هایش یک تنه به میدان فکری روشنفکران عرب رفته و سکه مواجه با آرای روشنفکران عرب را به نام خود ضرب کرده است. باشد که این پیش قراولی، بستری را برای اندیشوران، طلاب و دانشجویان نسل جدید فراهم تا با پیمودن این مسیر، اقدام به نوشتن محصولات دانشجویی در این مسائل عام البلوای روشنفکری را در دستور کار خود قرار دهند. چنین باد... 🏷 #اسلام_روشنفکری 💠 مسْلِمْنا (کانال علمی‌تخصصی مسائل جهان اسلام) ʲᵒᶦⁿ↷ ➣ @Muslimnair

⚡️درباره دیالوگ اسلام سنتی با اسلام روشنفکری (Open-mind) ✍ به قلم: یحیی جهانگیری 🔹 فارغ از قضاوت در مورد نتیجه محتوای گفتگوی «آیت الله علیدوست» با «دکتر عبدالکریم سروش» نفس این گفتگو را باید ستود. 🔸 صف شکنی آیت الله علیدوست برای ورود به این میادین هم قابل تحسین است و هم شایسته تعمیم. 🔹 ایشان ثابت کردند که فقیهان فقط بر کرسی مونولوگ درس خارج نمی نشینند و بلکه به وقتش، بر سفره دیالوگ هم همنشینی می کنند. 🔹رقیبان هم متوجه می شوند که حوزه سنتی؛ «زبان تفکیر» دارد نه «زهر تکفیر». هر چند در دیالوگ هرگز نبایددنبال برنده نباشیم اما بی شک برنده این دیالوگ؛ حوزه های علمیه سنتی هستند. تا باد چنین بادااااا. ✍ پانوشت: چقدر آرزو دارم روزی اسلام پژوهان حوزوی ما با اسلام پژوهان غرب مطول و مفصل گفتگو کنند؛ تا جهان امروز عمق راهبردی مکتب فکری سنتی ما را درک کند و مسلک اجتهادی مان را ببیند. در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، طرحی را پیگیر هستم که اگر همت ها، همراه باشد به زودی رونمایی خواهد شد. ✅ قم و اسلام سنتی، هاب این گونه رویداد خواهد شد، البته در مقیاسی جهانی. 🆔 @yahyajahangiri 🏷 #اسلام_سنتی #علیدوست #اسلام_روشنفکری #سروش 💠 مسْلِمْنا (کانال علمی‌تخصصی مسائل جهان اسلام) در تلگرام، ایتا و واتس اپ: ʲᵒᶦⁿ↷ ➣ @Muslimnair ؛ @muslimnair ʲᵒᶦⁿ↷ ➣https://chat.whatsapp.com/FLlDC5HucS4IxWzZVaVe2o

⚡️ درباره طه حسین؛ روشنفکر بدون تاریخ مصرف مصری 💥 به بهانه حواشی تخریب آرامگاه طه حسین پس از نیم قرن ✍️ به قلم: سید علی بطحائی 🔹 طه حسین مصری با عنوان «عمید الادب العرب؛ سردار ادبیات عرب» نقطه عطفی در روشنفکری و ادبیات جهان عرب است. امروزه، دولت مصر روی وی به عنوان «چهره ای متنفذ در فرهنگ مصر» سرمایه گذاری کرده و کماکان پرونده روشنفکری در مجامع نواندیشی مفتوح است. جایزه سالیانه «طه حسین» و نشست های ناسیونالیستی - روشنفکری با نام او در فضای دانشجویی مصر پرطرفدار است. از چند ماه قبل شهرداری قاهره قصد تخریب آرامگاه وی را داشت که با تهدید دخترش که بدن پدر را به فرانسه منتقل خواهد کرد این تصمیم به تعویق افتاد. در چند روز اخیر شهردار قاهره اعلام کرد با احداث یک پل هوایی از روی آرامگاه طه حسین، این قبر تخریب نخواهد شد. از آن سو مخالفان سرسخت به جهت تحقیر و تسویه حساب، بر روی در و دیوار قبرش عبارت «ازاله: محو کردن» را نوشتند و خواستار محو او از ذاکره مصریان هستند. به همین مناسبت در یادداشت پیش رو به نکاتی درباره طه حسین و آرای جنجالی اش اشاراتی خواهیم داشت. 1️⃣ یکم: وزیر معارف اسبق مصر با اینکه از سه سالگی قوه بینایی خود را از دست داد، در الازهر درس خواند و سپس دکتری ادبیات خود را از دانشگاه سوربن گرفت. وی بعد از بازگشت به مصر رئیس دانشگاه هنر قاهره و سپس سه‌ سال وزیر معارف شد. اجرای آموزش رایگان، اختصاص لوازم التحریر و غذای مجانی به دانش‌آموزان مصری را این روشنفکر نابینا برای نخستین بار در مصر انجام داد. «سهیر القلماوی» فمنیست کمتر شناخته شده در ایران خود را وامدار تلاش های وی در زمان وزارتش می داند. زمانی که فرانسه قصد تقدیم نشان لژیون افتخار [که بالاترین نشان دولتی افتخار فرانسه است] را به وی را داشت، طه حسین به دلیل اشغال فرانسه توسط ناپلئون (۱۷۹۸م و ۱۲۱۳ ق) و کشتار الجزایریان توسط فرانسه، از پذیرش این مدال معتبر جهانی خودداری کرد. 2️⃣ دوم: کتاب خواندنی «الایام» با ترجمه فارسی «آن روزها» از دکتر حسین خدیوجم [از شیفتگان ایرانی اش] به سرگذشت بخش ابتدایی عمر او و مواجه تلخش با الازهر نوشته شد و طه حسین به امید خلاصی مصر از تعالیم الازهر با قلمی شیوا، الازهر را به چالش کشید. به تعبیر گارسیا گومز خاورشناس اسپانیایی و مترجم الایام به اسپانولی، عمیق‌ترین نقد روان‌شناختی و جامعه‌شناختی از اسلام سنتی و الازهر است. قلم رسای نویسنده و مترجم باعث شده که این کتاب سلیس، به عنوان متن خوشخوان و فاخر در «کتاب نثر؛ نثر فصیح نویسندگان اسلامی در قرن چهاردهم» استاد محمد اسفندیاری به عنوان نثری طراز معرفی شود. 3️⃣ سوم: جنجالی ترین کتاب وی «فی الشعر الجاهلی» است. این کتاب درصدد بی اعتبار کردن قصص قرآنی و با شیوه شک دستوری رنه دکارت نوشته شد. دکارت فرانسوی [همعصر ملاصدرا و میرداماد] با شک عقلی و تجزیه گزاره های علمی به قضیه های کوتاه سعی در ارایه شیوه جدیدی در روش تحقیق بود. طه حسین هم با استفاده این روش و تمرکز بر اشعار «سبعه معلقه» و اثبات اینکه این اشعار پس از اسلام سروده شده و ربطی به فرهنگ عرب جاهلی ندارد، نتیجه گرفت که قصص قرآنی نیز قضایای واقعی نیستند. پس از انتشار عمومی این کتاب و در اثر تظاهرات مردمی و شکایت شیخ الازهر وی به دادگاه فراخوانده و مجبور شد بخش های جنجالی کتابش را حذف و نام آن را به «فی الادب الجاهلی» تغییر دهد. یکی از شیوخ الازهر و همدوره ای اش با نام مصطفی صادق الرافعی در پاسخ اتهامات وی کتاب «تحت رایة القرآن» را نوشت و طه حسین را با عناوین «موسیو طه حسین» خطاب و او را آلت دست استعمار بریتانیا خواند. 4️⃣ چهارم: عجیب اینکه جنجالی ترین کتاب او «مستقبل الثقافه فی مصر» مورد اعتراض هیچ جریان فکری واقع نشد. در این اثر طه حسین خواستار حذف زبان عربی از مصر شد و علنا مسیر پیشرفت مصر و یونان باستان را یک مسیر واحد دانست و عربیت را زاید بر فرهنگ مصر خواند. بعدها هم هیکل با استناد به این ایده گفت: کاش مصر، مثل ایران یک فردوسی داشت تا می توانست زبان باستانی مصریان را از زبان عربی نجات می داد. 🔚 النهایه: با توجه به عدم پژوهش مستقل درباره کنش جریانی طه حسین و همچنین تاثیرگذاری عمیق او در مصر معاصر به راهبری ابراهیم عیسی و موسسه تکوین الفکرالعربی، پیشنهاد نگارش پژوهش دانشجویی در مورد آرای او را مورد تاکید قرار می دهیم. 🏷 #اسلام_روشنفکری #طه_حسین #مصر 💠 مسْلِمْنا (کانال علمی‌تخصصی مسائل جهان اسلام) در ایتا و واتس اپ: ʲᵒᶦⁿ↷ ➣ @Muslimnair ؛ @muslimnair ʲᵒᶦⁿ↷ ➣https://chat.whatsapp.com/FLlDC5HucS4IxWzZVaVe2o

⚡️ به بهانه دیالوگ نماینده اسلام سنتی با نماد اسلام روشنفکری 💥 گردوخاک‌های دهه‌ی هفتادی ✍ به قلم: مهراب صادق نیا 🔹 بخش نخست از گفتگوی ابوالقاسم علی‌دوست و عبدالکریم سروش را گوش کردم. آن‌گونه که گمان می‌رفت پُر سر و صدا بود و دست به دست چرخید. هواخواهان هر دو سوی ماجرا احساس برد داشتند. برابرِ معمول، سروش با نقد نهاد فقاهت آغاز کرد و بر فقه تاخت؛ و علی‌دوست که ناخواسته به نمایندگی از فقه و حوزه‌ی علمیّه سخن می‌گفت، کوشید از اخلاقی بودن فقه دفاع کند. علی‌دوست، در حوزه‌ی علمیه‌ی قم استاد ممتازی است که زبان جهان جدید را می‌فهمد و تلاش دارد با مطرح کردن «فقه مقاصدی» سویه‌های انسانی و اخلاقی فقه را پررنگ کند؛ ولی نگرانی از واکنش رویکردهای سنتی‌تر به فقه او را ملاحظه‌کار کرده است. 🔸 جوری که در این «مناظره» نیز آشکار بود. او اگر خوش می‌بود و خود را نمایندگی می‌کرد، می‌توانست سمت و سوی بحث را به جای درستی ببرد. گفتگوی اسلام سنتی و اسلام روشن‌فکری (فقیهان و روشن‌فکران) چیز تازه‌ای نیست و از قضا این بار محتوای تازه‌ای هم نداشت. 🔹 در این رویارویی، عبدالکریم سروش هنوز همان گردوخاک‌های دهه‌‌های شصت و هفتاد را هوا می‌کرد و علی‌دوست هم تلاش می‌کرد همان گرد و خاک‌ها را کنار بزند. 🔸 این گفتگو برای نسل‌های تازه‌تر کِششی ندارد و جوان‌ترها آن را نشنیدند و درانتظار بخش‌های دیگرش نیز نخواهند بود. سروش و علی‌دوست دیگی را هم می‌زدند که حتی اگر آشی در آن پخته شود، آشوبی را نمی‌خواباند و باب میل جوانان امروز جامعه‌ی ایران نیست. این جامعه از این پرسش و پاسخ‌ها گذشته است. البته جای نگرانی و ناامیدی است که هم فقه سنتی و هم روشن‌فکری‌فکری دینی هر دو از جامعه‌ی خود عقب بمانند. شکاف میان واقعیت اجتماعی و روشن‌فکری دینی با این گرد و خاک‌ها پر نمی‌شود. اندیشه‌هایی که نتیجه‌ی پشت‌میز نشینی است، چه از یک متفکر اسلام سنتی برآید چه از یک روشن‌فکر دانشگاهی، اندیشیدن بر سرِ هیچ است. 🆔 @sadeghniamehrab 🏷 #اسلام_سنتی #علیدوست #اسلام_روشنفکری #سروش 💠 مسْلِمْنا (کانال علمی‌تخصصی مسائل جهان اسلام) در تلگرام، ایتا و واتس اپ: ʲᵒᶦⁿ↷ ➣ @Muslimnair ؛ @muslimnair ʲᵒᶦⁿ↷ ➣https://chat.whatsapp.com/FLlDC5HucS4IxWzZVaVe2o

⚡️درباره برگزاری مناظره اسلام سنتی با اسلام روشنفکری؛ از دیالوگ بالنده تا جریان سازی سازنده ✍ به قلم: سید علی بطحائی 💠 طی چند روز گذشته مناظره نماینده اسلام سنتی جناب آیت الله آقای ابوالقاسم علیدوست با نماد اسلام روشنفکری جناب آقای دکتر عبدالکریم سروش برگزار شد‌. عده ای برگزاری این مناظره را «دیر؛ اما خوب» و خواستار تداوم آن و برخی نیز آن را شبیه «گرد و خاک دهه هفتاد» دانسته و مناقشاتی به موضوعات مطرح شده داشتند. برخی نیز آن را «رویارویی اسلام مقاصدی با اسلام روشنفکری» خوانده و به نقد کنش طیف های ثلاثه اسلام سنتی داشتند. به همین مناسبت در یادداشت پیش رو اشاراتی در مورد بایسته های پسینی انجام مناظرات بین دو جریان فکری خواهیم داشت. 1⃣ یکم. امروزه الگوی برگزاری مناظرات بزرگ (Great Debates) بهترین شیوه وزن کشی اندیشه ها و ارزیابی جریان های فکری و علمی است و این مناظرات در غرب امری متداول است. برگزاری چهار مناظره بزرگ بین واقع گرایان [رئالیست ها]، لیبرال ها و مارکسیست ها باعث پدید آمدن نظریاتی متعارض در علوم اجتماعی و روابط بین الملل شده و از دل این مناظرات جریان های جدید علمی و فکری متولد شده اند‌. به عنوان نمونه از دهه چهل تا هفتاد میلادی برگزاری چهار مناظره بزرگ باعث تولد نظریاتی معتبر در سطح جهانی شده است. تا جایی که مناظرات بزرگ، جایگزین اصلی برای انتظار کاذب ظهور دانشمندان انفرادی [که متحول کننده دانش ها معرفی شوند] را گرفته است. 2⃣ دوم: تقریبا امروزه انتظار ظهور مارتین لوتر (متوفی۱۵۴۶میلادی و۹۵۲قمری و همعصر شهید ثانی و مقدس اردبیلی) در جهان اسلام ناممکن است. چرا که نه عقلگرایی اسلام، مثل عقل گریزی مسیحیت است و نه تنوع علوم امکان ظهور کسی که را می طلبد که یک تنه اندیشه ها را تغییر دهد و این امر مهم بر عهده مناظرات بزرگ بین جریانهای فکری و فلسفی گذاشته شده است. طرفه آنکه؛ برگزاری مناظرات بزرگ ثمراتی دارد که جای خود را به کارکردهای ظهور منجیان انفرادی در علوم داده است. 3⃣ سوم. در غرب به محض برگزاری یک مناظره بزرگ کار را خاتمه یافته نمی دانند و پژوهشگران، نظریه پردازان میانی دست به کار می شوند و با برگزاری کرسی های نقد و نظر، نشست های علمی پیرامون مناظره، ویژه نامه های مجلات پژوهشی (Special issue) و... چراغ مناظره را تا کلاس های درس دانشجویان ادامه و محصولات پژوهشی متنوعی را منتشر می کنند. از این رهیافت است که آنها «شمع مناظرات بزرگ» را به «خورشید جریان های فکری» تبدیل می کنند. باید متفطن باشیم که از این به بعد نوبت اندیشکده ها، مراکز پژوهشی و آموزشی حوزوی و دانشگاهی است که با انتشار محصولات علمی ناظر به مناظره اخیر، کار نیمه تمام مناظره «علیدوست - سروش» را به فرجام برسانند تا این دیالوگ بین الاثنینی به جریان فکری تبدیل شود. [اگر بتوان این مناظره را در سطح مناظرات بزرگ معرفی کرد.] 4⃣ چهارم: تجربه ی موضوعات مطرح شده در مناظرات بزرگ راهگشاست. از منظر برگزارکنندگان مناظرات بزرگ در غرب، موضوعات مطرح شده باید مسئله ای را حل و مشکلی را برطرف کند. قضاوتی در مورد موضوعات مناظره «علیدوست - سروش» نداریم، ولی با وجود مشکلات عدیده فکری جامعه ما، طرح مباحثی مثل چالش های کلان پیش روی جهان اسلام، مسئله راهکارهای جبران عقب ماندگی مسلمانان از غرب، سنت و مدرنیته، موضوعات کلان تمدنی، باید و نباید های اسلامی سازی علوم انسانی، حقوق زن، آزادی، حقوق بشر، حجاب، قلمرو امر سیاسی و... از مسائل مهمی هستند که نبایست از آنها در مناظرات بزرگ غفلت کرد. تن دادن به مسئله نما یا شبه مسئله، امیدها به کارآمدی چنین مناظراتی را از بین می برد. بجاست متولیان برگزاری مناظرات بعدی بصورت کاملا مهندسی شده موضوعات کلان جامعه را از منظر دو جریان فکری نقد و بررسی کنند. 🔚 النهایه. برگزاری این مناظره بسیار بجا بود و به آینده پژوهی و پوست اندازی دو جریان فکری کمک شایانی خواهد کرد. در حالی که برخی از روشنفکران، زودهنگام سوت پایان اسلام سنتی را کشیده اند، این مناظره توانست چهره ای جدید از اسلام سنتی را به نمایش بگذارد و می تواند بستری را برای زایش جریان های جدید درون اسلام سنتی را بوجود آورد. در بستر این مناظرات، زاویه دید آینده نگرانه در اسلام روشنفکری می تواند نگاه گذشته گرای سنتی ها را تا حدودی تعدیل کند و اسلام سنتی را جانی تازه ببخشد. چنین باد..‌. 🏷 #اسلام_سنتی #علیدوست #اسلام_روشنفکری #سروش 💠 مسْلِمْنا (کانال علمی‌تخصصی مسائل جهان اسلام) در تلگرام، ایتا و واتس اپ: ʲᵒᶦⁿ↷ ➣ @Muslimnair ؛ @muslimnair ʲᵒᶦⁿ↷ ➣https://chat.whatsapp.com/FLlDC5HucS4IxWzZVaVe2o

⚡️ نسخه مغشوش یک روشنفکر ایرانی برای نجات اسلام سنتی 🔹 بیژن عبدالکریمی در کلیپ پیوست با انتقاد از اسلام سنتی بخاطر عدم همراهی با مدرنیته، آینده ای تیره و تار برای اسلام سنتی ترسیم کرد. 🔸 هر چند توجه به مولفه های مدرنیته در بازسازی سنت دارای اهمیت است و این انتقاد به کلیت اسلام سنتی طیف محافظه کار وارد است و قدمای معاصر، در حوزه های علمیه و دانشگاه های مذهبی وجود دارند؛ ولی طیفی مترقی از اسلام سنتی با نام «اسلام سنتی مقاصدی» و یا «فقه نظام ساز» با بازسازی عناصر سنت با توجه مولفه های زمان و مکان سعی دارند تا چهره ای متعالی از اسلام سنتی ارائه دهند. 🔹 عبدالکریمی در این کلیپ با افتادن در دام مغالطه «کنه و وجه»، تنها راه نجات اسلام سنتی و حوزه های سنتی را در پرتو تغییرات گسترده اسلام در سایه مدرنیته معرفی کرده و خواهان بازنگری در اسلام طبق عناصر مدرنیته شده که مغالطه ای آشکار است. گفتنی است که به دلیل عدم آشنایی عبدالکریمی با جریانات فعال و پویا در سنتی های قم، وی دچار مغالطه «پهلوان پنبه» نیز شده است‌. ✍ پانوشت: مغالطه «کنه و وجه» یک مغالطه منطقی است که در آن فرد به صورت صریح یا تلویحی فرض می‌کند که برای یک مسئله فقط دو گزینه وجود دارد؛ در حالی که در واقع راه حل های دیگر نیز وجود دارند. دو نمونه مغالطه معروف چالز داروین با مغلطه «انسان چیزی نیست جز میمون برهنه» که این مغالطه بعدها توسط «توماس هاکسل» نخ نما شد و مغالطه «تنها راه پیشرفت ایران چیزی نیست جز بازگشت به ایران باستان» از مغالطات مشهور «کنه و وجه» هستند. 🏷 #اسلام_سنتی #اسلام_سنتی_محافظه_کار #اسلام_سنتی_مقاصدی #اسلام_روشنفکری #بیژن_عبدالکریمی 💥 مسْلِمْنا (کانال علمی‌تخصصی مسائل جهان اسلام) در تلگرام، ایتا و واتس اپ: ʲᵒᶦⁿ↷     ➣ @Muslimnair ʲᵒᶦⁿ↷   ➣ https://t.me/Muslimair1       ʲᵒᶦⁿ↷                ➣https://chat.whatsapp.com/FLlDC5HucS4IxWzZVaVe2o