سخنان امیرالمؤمنین علی علیهالسلام
عهدنامه امام علی علیهالسلام برای مالک اشتر نَخَعی [نامه ۵۳ نهجالبلاغه]
این فرمان را امام علی علیهالسلام براى «مالک اشتر نخعى» به هنگامى که او را به فرمانداری «مصر» گمارد، نوشتهاست. [مالک، به جای «محمدبنابوبکر» -که زمامداریَش درهم ریختهبود- منصوب شد]. این فرمان از بلندترین و فراگیرترین فرمانهاى امام (علیه السلام) است.
@nahgolbalagh
أَمَرَهُ بِتَقْوَى اللَّهِ وَ إِيْثَارِ طَاعَتِهِ وَ اتِّبَاعِ مَا أَمَرَ بِهِ فِي كِتَابِهِ مِنْ فَرَائِضِهِ وَ سُنَنِهِ الَّتِي لَا يَسْعَدُ أَحَدٌ إِلَّا بِاتِّبَاعِهَا وَ لَا يَشْقَى إِلَّا مَعَ جُحُودِهَا وَ إِضَاعَتِهَا وَ أَنْ يَنْصُرَ اللَّهَ سُبْحَانَهُ بِقَلْبِهِ وَ يَدِهِ وَ لِسَانِهِ فَإِنَّهُ جَلَّ اسْمُهُ قَدْ تَكَفَّلَ بِنَصْرِ مَنْ نَصَرَهُ وَ إِعْزَازِ مَنْ أَعَزَّهُ وَ أَمَرَهُ أَنْ يَكْسِرَ نَفْسَهُ مِنَ الشَّهَوَاتِ وَ يَزَعَهَا عِنْدَ الْجَمَحَاتِ فَإِنَّ النَّفْسَ أَمَّارَةٌ بِالسُّوءِ إِلَّا مَا رَحِمَ اللَّهُ
اين فرمانى است كه بنده خدا اميرالمؤمنين در پيمانش به مالكبنحارثاشتر، زمانى كه او را به فرمانروايى مصر برگزيد دستورداد، تا مالياتهاى آن را جمعكند، و با دشمنش جهادنمايد، و به اصلاح اهلش برخيزد، و شهرهايش را آبادسازد. او را فرمان مىدهد به تقواى الهى، و مقدمداشتن طاعت خدا، و پيروى آنچه را كه خداوند در كتابش از واجبات و سنّتهاى خود امر فرموده، كه كسى جز به پيروى آنها خوشبخت نمىشود، و جز به انكار و ضايع نمودن آنها بدبخت نمىگردد. و ديگر آنكه خداوند سبحان را به قلب و دست و زبانش يارى كند، زيرا خداوند يارىکردن يارىكننده خود، و عزّت آنكس را كه او را عزيز بدارد ضامنشده. او را دستور مىدهد كه نفس را به وقت خواستههاى نابجا درهمشكند، و آن را به هنگام سركشىها باز دارد، كه نفس امركننده به بدى است، مگر خداوند رحم نمايد.
@nahgolbalagh
🌺🍃 نامه ۵۳ نهجالبلاغه:
✍️ نامه عهدنامه مكتوب براى مالك اشتر نخعى 👇
1️⃣ ضرورت خود سازى
ثُمَّ اعْلَمْ يَا مَالِكُ أَنِّي قَدْ وَجَّهْتُكَ إِلَى بِلَادٍ قَدْ جَرَتْ عَلَيْهَا دُوَلٌ قَبْلَكَ مِنْ عَدْلٍ وَ جَوْرٍ وَ أَنَّ النَّاسَ يَنْظُرُونَ مِنْ أُمُورِكَ فِي مِثْلِ مَا كُنْتَ تَنْظُرُ فِيهِ مِنْ أُمُورِ الْوُلَاةِ قَبْلَكَ وَ يَقُولُونَ فِيكَ مَا كُنْتَ تَقُولُ فِيهِمْ وَ إِنَّمَا يُسْتَدَلُّ عَلَى الصَّالِحِينَ بِمَا يُجْرِي اللَّهُ لَهُمْ عَلَى أَلْسُنِ عِبَادِهِ فَلْيَكُنْ أَحَبَّ الذَّخَائِرِ إِلَيْكَ ذَخِيرَةُ الْعَمَلِ الصَّالِحِ فَامْلِكْ هَوَاكَ وَ شُحَّ بِنَفْسِكَ عَمَّا لَا يَحِلُّ لَكَ فَإِنَّ الشُّحَّ بِالنَّفْسِ الْإِنْصَافُ مِنْهَا فِيمَا أَحَبَّتْ أَوْ كَرِهَتْ.
پس اى مالك
❗️بدان من تو را بهسوى شهرهايى فرستادم كه پيش از تو دولتهاى عادل يا ستمگرى بر آن حكمراندند، و
مردم در كارهاى تو چنان مىنگرند كه تو در كارهاى حاكمان پيش از خود مىنگرى، و
درباره تو آن مىگويند كه تو نسبت به زمامداران گذشته مىگويى، و
همانا نيكوكاران را به نام نيكى توانشناخت كه خدا از آنان بر زبان بندگانش جارىساخت.
✳️ پس نيكوترين اندوخته تو بايد اعمال صالح و درست باشد،
♨️ هواى نفس را دراختيار گير، و
⚠️ از آنچه حلال نيست خويشتندارى كن، زيرا بخل ورزيدن به نفس خويش، آن است كه در آنچه دوست دارد، يا براى او ناخوشآيند است، راه انصاف پيمايى.😐
@nahgolbalagh
🌺🍃 نامه ۵۳ نهجالبلاغه:
✍️ نامه عهدنامه مكتوب براى مالك اشتر نخعى 👇
1️⃣ ضرورت خود سازى
ثُمَّ اعْلَمْ يَا مَالِكُ أَنِّي قَدْ وَجَّهْتُكَ إِلَى بِلَادٍ قَدْ جَرَتْ عَلَيْهَا دُوَلٌ قَبْلَكَ مِنْ عَدْلٍ وَ جَوْرٍ وَ أَنَّ النَّاسَ يَنْظُرُونَ مِنْ أُمُورِكَ فِي مِثْلِ مَا كُنْتَ تَنْظُرُ فِيهِ مِنْ أُمُورِ الْوُلَاةِ قَبْلَكَ وَ يَقُولُونَ فِيكَ مَا كُنْتَ تَقُولُ فِيهِمْ وَ إِنَّمَا يُسْتَدَلُّ عَلَى الصَّالِحِينَ بِمَا يُجْرِي اللَّهُ لَهُمْ عَلَى أَلْسُنِ عِبَادِهِ فَلْيَكُنْ أَحَبَّ الذَّخَائِرِ إِلَيْكَ ذَخِيرَةُ الْعَمَلِ الصَّالِحِ فَامْلِكْ هَوَاكَ وَ شُحَّ بِنَفْسِكَ عَمَّا لَا يَحِلُّ لَكَ فَإِنَّ الشُّحَّ بِالنَّفْسِ الْإِنْصَافُ مِنْهَا فِيمَا أَحَبَّتْ أَوْ كَرِهَتْ.
پس اى مالك
❗️بدان من تو را بهسوى شهرهايى فرستادم كه پيش از تو دولتهاى عادل يا ستمگرى بر آن حكمراندند، و
مردم در كارهاى تو چنان مىنگرند كه تو در كارهاى حاكمان پيش از خود مىنگرى، و
درباره تو آن مىگويند كه تو نسبت به زمامداران گذشته مىگويى، و
همانا نيكوكاران را به نام نيكى توانشناخت كه خدا از آنان بر زبان بندگانش جارىساخت.
✳️ پس نيكوترين اندوخته تو بايد اعمال صالح و درست باشد،
♨️ هواى نفس را دراختيارگير، و
⚠️ از آنچه حلال نيست خويشتندارى كن، زيرا بخلورزيدن به نفس خويش، آن است كه در آنچه دوستدارد، يا براى او ناخوشآيند است، راه انصاف پيمايى.😐
@nahgolbalagh
🌺🍃 نامه ۵۳ نهجالبلاغه:
✍️ عهدنامه مكتوب براى مالك اشتر نخعى 👇
2️⃣ اخلاق رهبرى (روش برخورد با مردم) _ ۱
وَ أَشْعِرْ قَلْبَكَ الرَّحْمَةَ لِلرَّعِيَّةِ وَ الْمَحَبَّةَ لَهُمْ وَ اللُّطْفَ بِهِمْ وَ لَا تَكُونَنَّ عَلَيْهِمْ سَبُعاً ضَارِياً تَغْتَنِمُ أَكْلَهُمْ
❤️ مهربانى با مردم را پوشش دل خويش قرارده، و با همه دوست و مهربان باش. مبادا هرگز، چونان حيوان شكارى باشى كه خوردن آنان را غنيمت دانى❗️
@nahgolbalagh
🌺🍃 نامه ۵۳ نهجالبلاغه:
✍️ عهدنامه مكتوب براى مالك اشتر نخعى 👇
2️⃣ اخلاق رهبرى (روش برخورد با مردم) _ ۲
فَإِنَّهُمْ صِنْفَانِ إِمَّا أَخٌ لَكَ فِي الدِّينِ وَ إِمَّا نَظِيرٌ لَكَ فِي الْخَلْقِ يَفْرُطُ مِنْهُمُ الزَّلَلُ وَ تَعْرِضُ لَهُمُ الْعِلَلُ وَ يُؤْتَى عَلَى أَيْدِيهِمْ فِي الْعَمْدِ وَ الْخَطَاءِ فَأَعْطِهِمْ مِنْ عَفْوِكَ وَ صَفْحِكَ مِثْلَ الَّذِي تُحِبُّ أَنْ يُعْطِيَكَ اللَّهُ مِنْ عَفْوِهِ وَ صَفْحِهِ فَإِنَّكَ فَوْقَهُمْ وَ وَالِي الْأَمْرِ عَلَيْكَ فَوْقَكَ وَ اللَّهُ فَوْقَ مَنْ وَلَّاكَ وَ قَدِ اسْتَكْفَاكَ أَمْرَهُمْ وَ ابْتَلَاكَ بِهِمْ
رعیت بر دو گروهاند:
یا برادر دینى توانَد،
یا انسانهایى مانند تو، که
خطاهایى از آنان سرمىزند، علل گناهى بر آنان عارض مىشود، و گناهانى از آنان به عمد یا اشتباه بروزمىکند،
پس همانگونه که علاقهدارى خداوند بخشش و چشم پوشى را به تو عنایتنماید رعیت را مورد عفو و چشم پوشى قرار بده، چرا که
تو از نظر قدرت برتر از آنانى، و آن که بر تو ولایت دارد بالاتر از تو مىباشد، و خداوند برتر از آن کسى که تو را والى مصر نموده،خداوند کفایت امور رعیّت را از تو خواسته، و به خاطر آنان تو را در عرصه آزمایش قرار داده.
@nahgolbalagh
🌺🍃 نامه ۵۳ نهجالبلاغه:
✍️ عهدنامه مكتوب براى مالك اشتر نخعى 👇
2️⃣ اخلاق رهبرى (روش برخورد با مردم) _ ۳
وَ لاتَنْصِبَنَّ نَفْسَكَ لِحَرْبِ اللّهِ، فَاِنَّهُ لا يَدَىْ لَكَ بِنِقْمَتِهِ، وَ لا غِنى بِكَ عَنْ عَفْوِهِ وَ رَحْمَتِهِ.
⛔️هرگز با خدا مستيز، كه تو را از كيفر او نجاتى نيست، و از بخشش و رحمت او بىنياز نخواهىبود.
@nahgolbalagh
🌺🍃 نامه ۵۳ نهجالبلاغه:
✍️ عهدنامه مكتوب براى مالك اشتر نخعى 👇
2️⃣ اخلاق رهبرى (روش برخورد با مردم) _ ۴
وَ لاتَنْدَمَنَّ عَلى عَفْو، وَ لاتَبْجَحَنَّ بِعُقُوبَة، وَ لا تُسْرِعَنَّ اِلى بادِرَة وَجَدْتَ مِنْها مَنْدُوحَةً، وَ لا تَقُولَنَّ اِنّى مُؤَمَّرٌ آمُرُ فَاُطاعُ، فَاِنَّ ذلِكَ اِدْغالٌ فِى الْقَلْبِ، وَ مَنْهَكَةٌ لِلدّينِ، وَ تَقَرُّبٌ مِنَ الْغِيَرِ. وَ اِذا اَحْدَثَ لَكَ ما اَنْتَ فيهِ مِنْ سُلْطانِكَ اُبَّهَةً اَوْ مَخيلَةً، فَانْظُرْ اِلى عِظَمِ مُلْكِ اللّهِ فَوْقَكَ، وَ قُدْرَتِهِ مِنْكَ عَلى ما لاتَقْدِرُ عَلَيْهِنْ نَفْسِكَ، فَاِنَّ ذلِكَ يُطامِنُ اِلَيْكَ مِنْ طِماحِكَ، وَ يَكُفُّ عَنْكَ مِنْ غَرْبِكَ، وَ يَفىءُ اِلَيْكَ بِما عَزَبَ عَنْكَ مِنْ عَقْلِكَ. اِيّاكَ وَ مُساماةَ
بر #بخشش ديگران پشيمانمباش، و
♨️ از كيفركردن شادىمكن، و
از 📛 خشمى كه توانى از آن رهاگردى شتابنداشتهباش.
به مردم نگو، به من فرماندادند و من نيز فرمانمىدهم، پس بايد اطاعتشود، كه اينگونه خودبزرگبينى دل را فاسد،
و دين را پژمرده، و موجب زوال نعمتهاست. و
❇️✳️ اگر با مقام و قدرتى كه دارى، دچار #تكبّر يا خودبزرگبينى شدى به #بزرگى_حكومت_پروردگار كه برتر از تو است بنگر، كه تو را از آن سركشى نجات مىدهد، و
تندروى تو را فرومىنشاند، و
عقل و انديشهات را به جايگاه اصلى بازمىگرداند.
@nahgolbalagh
🌺🍃 نامه ۵۳ نهجالبلاغه:
✍️ عهدنامه مكتوب براى مالك اشتر نخعى 👇
3️⃣ پرهيز از غرور و خودپسندى
إِيَّاكَ وَ مُسَامَاةَ اللَّهِ فِي عَظَمَتِهِ وَ التَّشَبُّهَ بِهِ فِي جَبَرُوتِهِ فَإِنَّ اللَّهَ يُذِلُّ كُلَّ جَبَّارٍ وَ يُهِينُ كُلَّ مُخْتَالٍ أَنْصِفِ اللَّهَ وَ أَنْصِفِ النَّاسَ مِنْ نَفْسِكَ وَ مِنْ خَاصَّةِ أَهْلِكَ وَ مَنْ لَكَ فِيهِ هَوًى مِنْ رَعِيَّتِكَ فَإِنَّكَ إِلَّا تَفْعَلْ تَظْلِمْ وَ مَنْ ظَلَمَ عِبَادَ اللَّهِ كَانَ اللَّهُ خَصْمَهُ دُونَ عِبَادِهِ وَ مَنْ خَاصَمَهُ اللَّهُ أَدْحَضَ حُجَّتَهُ وَ كَانَ لِلَّهِ حَرْباً حَتَّى يَنْزِعَ أَوْ يَتُوبَ وَ لَيْسَ شَيْءٌ أَدْعَى إِلَى تَغْيِيرِ نِعْمَةِ اللَّهِ وَ تَعْجِيلِ نِقْمَتِهِ مِنْ إِقَامَةٍ عَلَى ظُلْمٍ فَإِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ دَعْوَةَ الْمُضْطَهَدِينَ وَ هُوَ لِلظَّالِمِينَ بِالْمِرْصَادِ .
بپرهيز كه خود را در بزرگى همآنند خداوند پندارى، و در شكوه خداوندى همآنند او دانى، زيرا خداوند
هر سركشى را خوار مىسازد، و
هر خودپسندى را بىارزش مىكند.
با خدا و با مردم، و با خويشاوندان نزديك، و با افرادى از رعيّت خود كه آنان را دوستدارى، انصاف را رعايت كن، كه اگر چنين نكنى ستم روا داشتى، و
كسى كه به بندگان خدا #ستم روادارد خدا به جاى بندگانش دشمن او خواهدبود، و آن را كه خدا دشمنشود، دليل او را نپذيرد، كه با خدا سر جنگ دارد، تا آنگاه كه بازگردد، يا توبه كند، و چيزى چون ستمكارى نعمت خدا را دگرگوننمىكند، و كيفر او را نزديك نمىسازد، كه
خدا دعاى ستمديدگان را مىشنود و
#در_كمين_ستمكاران_است
🌺🍃 نامه ۵۳ نهجالبلاغه:
✍️ عهدنامه مكتوب براى مالك اشتر نخعى 👇
4️⃣ مردمگرايى، حقگرايى
وَلْيَكُنْ اَحَبُّ الاُْمُورِ اِلَيْكَ اَوْسَطَها فِى الْحَقِّ، وَ اَعَمَّها فِى الْعَدْلِ، وَ اَجْمَعَها لِرِضَى الرَّعِيَّةِ، فَاِنَّ سُخْطَ الْعامَّةِ يُجْحِفُ
بِرِضَى الْخاصَّةِ، وَ اِنَّ سُخْطَ الْخاصَّةِ يُغْتَفَرُ مَعَ رِضَى الْعامَّةِ.
🌀 بايد محبوبترين امور نزد تو
ميانهترينش در حق، و
همگانىترينش در عدالت، و
جامعترينش در خشنودى رعيت باشد،
😡😡 چرا كه خشم عمومْ خشنودى خواص را بىنتيجه مىكند، و
♻️♻️ خشم خواص دربرابر خشنودى عموم بىاثر است.
وَ اِنَّما عِمادُ الدّينِ، وَ جِماعُ الْمُسْلِمينَ، وَ الْعُدَّةُ لِلاَْعْداءِ الْعامَّةُ مِنَ الاُْمَّةِ، فَلْيَكُنْ صَغْوُكَ لَهُمْ، وَلْيَكُنْ اَبْعَدُ رَعِيَّتِكَ مِنْكَ، وَ اَشْنَؤُهُمْ عِنْدَكَ اَطْلَبَهُمْ لِمَعائِبِ وَ مَيْلُكَ مَعَهُمْ.
💢 همانا ستون دين، و جمعيّت مسلمانان، و مهياشدگان براى جنگ با دشمن توده مردمند، پس بايد توجه و ميل تو به آنان باشد. ⚠️
@nahgolbalagh
🌺🍃 نامه ۵۳ نهجالبلاغه:
✍️ عهدنامه مكتوب براى مالك اشتر نخعى 👇
5️⃣ ضرورت رازداری
🟥 از رعيّت، آنان را كه عيبجوترند از خود دوركن، زيرا مردم عيوبى دارند كه رهبر امّت در پنهانداشتن آن از همه سزاوارتر است، پس مبادا آنچه بر تو پنهان است آشكارگردانى، و آنچه كه هويداست بپوشانى، كه داورى در آنچه از تو پنهان است با خداى جهان مىباشد، پس چندان كه مىتوانى زشتىها را بپوشان، تا آن را كه دوستدارى بر رعيّت پوشيدهماند خدا بر تو بپوشاند.
😍 گره هر كينهاى را در مردم بگشاى، و رشته هر نوع دشمنى را قطعكن، و از آنچه كه در نظر روشن نيست كنارهگير. در تصديق سخنچين شتابمكن، زيرا سخنچين گرچه در لباس اندرزدهنده ظاهر مىشود امّا خيانتكار است.
وَلاَ تُدْخِلَنَّ فِي مَشُورَتِکَ بَخِيلاً يَعْدِلُ بِکَ عَنِ الْفَضْلِ، وَيَعِدُکَ الْفَقْرَ، وَلاَ جَبَاناً يُضْعِفُکَ عَنِ الاُْمُورِ، وَلاَ حَرِيصاً يُزَيِّنُ لَکَ الشَّرَهَ بِالْجَوْرِ، فَإِنَّ الْبُخْلَ وَالْجُبْنَ وَالْحِرْصَ غَرَائِزُ شَتَّى يَجْمَعُهَا سُوءُ الظَّنِّ بِاللهِ. إِنَّ شَرَّ وُزَرَائِکَ مَنْ کَانَ لِلاَْشْرَارِ قَبْلَکَ وَزِيراً، وَمَنْ شَرِکَهُمْ فِي الآْثَامِ فَلاَ يَکُونَنَّ لَکَ بِطَانَةً، فَإِنَّهُمْ أَعْوَانُ الاَْثَمَةِ، وَإِخْوَانُ الظَّلَمَةِ، وَأَنْتَ وَاجِدٌ مِنْهُمْ خَيْرَ الْخَلَفِ مِمَّنْ لَهُ مِثْلُ آرَائِهِمْ وَنَفَاذِهِمْ، وَلَيْسَ عَلَيْهِ مِثْلُ آصَارِهِمْ وَأَوْزَارِهِمْ وَآثَامِهِمْ، مِمَّنْ لَمْ يُعَاوِنْ ظَالِماً عَلَى ظُلْمِهِ، وَلاَ آثِماً عَلَى إِثْمِهِ أُولَئِکَ أَخَفُّ عَلَيْکَ مَؤُونَةً، وَأَحْسَنُ لَکَ مَعُونَةً، وَأَحْنَى عَلَيْکَ عَطْفاً، وَأَقَلُّ لِغَيْرِکَ إِلْفاً، فَاتَّخِذْ أُولَئِکَ خَاصَّةً لِخَلَوَاتِکَ وَحَفَلاَتِکَ، ثُمَّ لْيَکُنْ آثَرُهُمْ عِنْدَکَ أَقْوَلَهُمْ بِمُرِّ الْحَقِّ لَکَ وَأَقَلَّهُمْ مُسَاعَدَةً فِيمَا يَکُونُ مِنْکَ مِمَّا کَرِهَ اللهُ لاَِوْلِيَائِهِ، وَاقِعاً ذَلِکَ مِنْ هَوَاکَ حَيْثُ وَقَعَ.
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
https://www.aparat.com/v/LvNIg?playlist=698416
روشنی راه ( ای مالک ۳۶)
نامه امام علی علیه السلام به مالک اشتر (ضرورت رازداری)
کانال نهجالبلاغه در ایتا👇
https://eitaa.com/nahgolbalagh