💠 حکمت ۳۳: اعتدال در بخشندگی و برنامه‌ریزی
درود خدا بر او فرمود:
بخشنده باش امّا زیاده‌روی مکن، در زندگی حسابگر باش امّا سخت‌گیر مباش.
✨ نکات اصلی این حکمت
میانه‌روی در بخشندگی:
سخاوت و کمک به دیگران پسندیده است، اما نباید آن‌قدر بی‌دریغ و بی‌برنامه خرج کرد که موجب ضرر به خود یا دیگران شود.
برنامه‌ریزی مالی با انعطاف:
حسابگری و برنامه داشتن در زندگی ضروری است، ولی نباید آن را تا حد سخت‌گیری و تنگ‌نظری پیش برد که زندگی و روابط از نشاط و آرامش تهی شود.
افراط و تفریط ممنوع:
حتی صفات خوب نیز اگر از تعادل خارج شوند، می‌توانند آسیب‌زا باشند. هر فضیلت با حفظ حد وسط ارزشمند است.
تعادل، اصل موفقیت:
رمز آرامش و موفقیت در زندگی رعایت تعادل میان بخشندگی و حسابگری، و پرهیز از هرگونه افراط یا تفریط است.
🔑 پیام‌های کلیدی
بخشنده باش، عاقلانه عمل کن:
کمک به دیگران خوب است اما باید نیاز و شرایط خود و دیگران را سنجید تا دچار پشیمانی یا آسیب نشوید.
برنامه‌ریزی را با انعطاف اجرا کن:
مدیریت هزینه‌ها و آینده‌نگری لازم است اما نباید به وسواس و فشار تبدیل شود.
هزینه و برنامه را متعادل کن:
نه ریخت و پاش افراطی کن، نه آن‌قدر صرفه‌جو باش که شادی زندگی و روابطت کم شود.
در روابط، اعتدال داشته باش:
ارتباط صحیح و متعادل با دیگران مهم است؛ نه سخت‌گیر مطلق باش و نه بی‌ملاحظه.
📝 جمع‌بندی پایانی
امام علی(ع) در این سخن حکیمانه اصل مهم اعتدال را یادآور می‌شود. نه افراط در بخشندگی باعث امنیت و سعادت می‌شود و نه سخت‌گیری در حسابگری باعث آرامش. کلید موفقیت، تعادل خردمندانه میان سخاوت و مدیریت مالی است تا هم خود و هم دیگران بهره‌مند شوند.
#نهج‌البلاغه #اعتدال #سخاوت #مدیریت_مالی #میانه‌روی #زندگی_متعادل
#نهج‌البلاغه‌بخوانیم
#نهج‌البلاغه‌کتاب‌زندگی
🖌 جعفر روحی (کارشناس ارشد نهج‌البلاغه)
حکمت 70
درود خدا بر او، فرمود:
نادان را یا تندرو یا کندرو می‌بینی. ⚖️
امام علی (علیه السلام) در این سخن حکیمانه به یکی از ویژگی‌های بارز افراد نادان اشاره می‌کنند.
ایشان بیان می‌فرمایند که رفتار نادان معمولا متعادل نیست؛ یا بسیار شتاب‌زده و بی‌ملاحظه عمل می‌کند (تندرو)، یا بسیار کُند، بی‌عمل و منفعل است (کندرو).
این سخن نشان‌دهنده اهمیت تعادل و خردمندی در رفتار و تصمیم‌گیری‌های انسان است و ما را به تفکر، دقت و میانه‌روی در زندگی دعوت می‌کند. 🟢
نادانی:
نادانی در اینجا به معنای فقدان خرد، دانش و تفکر صحیح است.
فرد نادان معمولاً بدون فکر و سنجش درست رفتار می‌کند و نمی‌تواند تعادل در تصمیمات خود ایجاد کند. 🌫
تندروی:
فرد نادان وقتی تندروی می‌کند، در تصمیم‌گیری‌ها عجله می‌کند، به پیامدهای کار خود فکر نمی‌کند و ممکن است آسیب‌ها و شکست‌های زیادی در زندگی داشته باشد. 🏃♂️
کندروی:
از سوی دیگر، نادان ممکن است بسیار کُند و بی‌تحرک باشد، فرصت‌ها را از دست بدهد و نتواند تصمیم‌گیری‌های به‌موقع انجام دهد. 🐢
اهمیت تعادل:
این سخن امام علی (علیه السلام) تاکید دارد که رفتار متعادل و میانه‌رو، نشانه خردمندی است و انسان باید از افراط و تفریط در همه امور دوری کند. 🌿
نکات کلیدی این حکمت
افراط و تفریط، نتیجه فقدان خرد است:
نادان به دلیل بی‌خردی و نبود تفکر صحیح، یا در کارهایش بسیار عجولانه رفتار می‌کند یا بسیار منفعل و سرد است؛ هر دو حالت او را از دستیابی به نتایج بهتر باز می‌دارد. ❌
تعادل، نشانه خردمندی:
انسان خردمند همیشه میان دو حالت افراط و تفریط راه میانه‌ای پیدا می‌کند و با تفکر، سنجش شرایط و دقت عمل می‌کند. 🌟
اهمیت تفکر پیش از عمل:
دلیل اصلی افراط و تفریط در رفتار نادان این است که او پیش از انجام کارهایش فکر نمی‌کند و نتایج را پیش‌بینی نمی‌کند. 🤔
پیامدهای شتاب‌زدگی یا کُندی:
شتاب‌زدگی و تندروی باعث اشتباه‌های زیاد می‌شود، و کُندی و انفعال باعث از دست دادن فرصت‌ها و عقب‌ماندن از مسیر رشد و موفقیت می‌گردد. 🔄
#نهج_البلاغه
#حکمت
#نهج_البلاغه_بخوانیم
#امام_علی
#میانه‌روی
#خردمندی
#تعادل
#تفکر
#سبک_زندگی_اسلامی
🖋 جعفر روحی (کارشناس ارشد نهج‌البلاغه)