🌿 حکمت ۵۳ نهجالبلاغه
امام علی (ع):
«سخاوت آن است که تو آغاز کنی، زیرا آنچه با درخواست داده میشود یا از روی شرم و یا از بیم شنیدن سخن ناپسند است.»
در این سخن طلایی، امام علی (علیهالسلام) سخاوت واقعی را تعریف میکنند؛ ایشان میفرمایند: بخششی که بدون درخواست دیگران و با میل و رغبت قلبی انجام شود، ارزشمند و واقعی است. اما اگر کمک و بخشش فقط بعد از تقاضا یا اصرار طرف مقابل صورت گیرد، بیشتر انگیزههایی مثل شرم، ترس یا فشار اجتماعی پشت آن است، نه بزرگواری و مهربانی واقعی. 🌱✋
🌟 توضیح مفاهیم
سخاوتِ پیشدستانه:
حقیقت سخاوت در آن است که انسان قبل از آنکه نیازمند ناچار به درخواست شود، داوطلبانه و از روی درک و مهربانی به او کمک کند. این کار نشانهی روح بزرگ، توجه و نیت خالصانه است. 🤝💚
کمک پس از درخواست:
وقتی کسی فقط پس از شنیدن درخواست یا اصرار دیگران کمک میکند، معمولاً هدف او رهایی از قضاوت یا شرمندگی است، نه اینکه خودخواسته و عاشقانه گرهگشای مشکلات دیگران باشد. 😶🌫
کرامت انسانی در بخشش پیشرَس:
اهدا و بخششی که پیش از درخواست صورت میگیرد نهتنها نیاز را رفع میکند، بلکه عزت و احترام نیازمند را حفظ مینماید و روح انسانیت را متعالی میسازد. 👏✨
📌 نکات اصلی این حکمت
سخاوت واقعی، پیش از درخواست نمود پیدا میکند:
مهربانی راستین وقتی جلوه دارد که بدون آنکه کسی چیزی بگوید، دست یاری به سوی او دراز کنیم. 🫱
حفظ حرمت نیازمندان:
با کمک پیشدستانه، اجازه نمیدهیم کسی طعم تلخ تحقیر، شرمندگی یا سرزنش را بچشد. 💎
انگیزه بخشش به اندازه خود عمل مهم است:
بخشش از روی اجبار اجتماعی یا ترس از قضاوت، ارزش اخلاقی چندانی ندارد. 🎭
درک نیازها نشانه سخاوت واقعی:
سخاوتمندان واقعی، چشم و دل باز دارند، نیاز دیگران را حتی پیش از مطرح شدن میبینند و به آن پاسخ میدهند. 👀🤲
💡 پیامهای کلیدی
احترام به شأن نیازمندان:
کمک را طوری انجام دهیم که عزتنفس دیگران حفظ شود. 🌹
بخشندگی پیشدستانه، بالاترین ارزش انسانی:
کمک از صمیم قلب و پیش از تقاضا، نشانه اوج انسانیت و لطف است. 🌟
همیشه نیتمان را خالص نگه داریم:
هدف ما از بخشش، رضای خدا و شادی دل دیگران باشد، نه رفع شرمندگی از خودمان. 🤍
دیدن نیازها، مسئولیت اجتماعی ماست:
سعی کنیم برای درک و رفع نیازهای پنهان جامعه، هوشمند و مسئول باشیم. 🧐👥
#نهج_البلاغه
#امام_علی
#حکمت
#سخاوت
#بخشش
#کرامت
#مهربانی
#انسانیت
#کمک_بدون_درخواست
#عزت_نفس
#ویژگی_انسان_بزرگ
#نهجالبلاغه_بخوانیم
🖋 جعفر روحی (کارشناس ارشد نهجالبلاغه)